پرش به محتوا

گسترش جنگ داخلی سوریه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
گسترش جنگ داخلی سوریه
بخشی از جنگ داخلی سوریه، بهار عربی،
زمستان عربی و جنگ علیه تروریسم

نقشه وضعیت نظامی سوریه، عراق و لبنان تا ۲۰۲۴
تاریخ۱۷ ژوئن ۲۰۱۱ – اکنون
(۱۳ سال، ۴ ماه)
موقعیت

پس از شروع اعتراضات انقلاب سوریه در طول بهار عربی در سال ۲۰۱۱ و تشدید درگیری‌های متعاقب آن به یک جنگ داخلی تمام‌عیار در اواسط سال ۲۰۱۲،[۱] جنگ داخلی سوریه به صحنه جنگ نیابتی قدرت‌هایی مانند ترکیه و ایران بین مناطق مختلف تبدیل شد.[۲] جنگی که بیش از ۳۵۰ هزار کشته برجای گذاشت و نیمی از جمعیت سوریه را آواره کرد. و سلاح‌های شیمیایی نیز به کار گرفته شد.[۳]ده سال جنگ ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سوریه را ویران کرد و کشوری که در سال ۲۰۱۱ وجود داشت، امروزه به سختی قابل تشخیص است،[۴]گسترش جنگ داخلی سوریه به منطقه وسیع‌تر، زمانی آغاز شد که گروه شورشی عراقی موسوم به دولت اسلامی عراق، از سال ۲۰۱۲، مداخله در درگیری‌ها را آغاز کرد.[۵][۶][۷]

در سال ۲۰۱۲، دولت اسلامی عراق، انتقال جنگنده‌ها، تسلیحات و تدارکات خود را به سوریه آغاز کرد. در آوریل ۲۰۱۳، خود را به «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) تغییر نام داد[۸] و رسماً گسترش خود را تا سوریه اعلام کرد.[۹] در طول سال ۲۰۱۳، داعش با گروه‌های مخالف سوری جنگید و کنترل روستاها، شهرک‌ها و شهرهای زیادی را در شرق و شمال سوریه به دست گرفت. شهر رقه در شمال سوریه به مدت چهار سال به عنوان مقر قدرت برای دولت اسلامی عراق و الشام (داعش) عمل کرد و می‌توان آن را به عنوان مرکز یکی از خونین‌ترین و پیچیده‌ترین جنگ‌های نیابتی قرن بیست و یکم معرفی کرد.[۱۰]در اواخر سال ۲۰۱۳، داعش عملیات الانبار خود را به مناطق غربی عراق آغاز کرد و در ژانویه ۲۰۱۴، فلوجه را تصرف کرد. در ژوئن ۲۰۱۴، داعش، بخش‌های وسیعی از خاک خود را در جریان حمله به شمال عراق، به تصرف خود درآورد که با تصرف موصل، به اوج خود رسید. در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۴، این گروه نام خود را به «دولت اسلامی» تغییر داد و خود را به عنوان یک خلافت اعلام کرد.[۱۱][۱۲][۱۳]

عراق

[ویرایش]

حوادث مرزی عراق و سوریه

[ویرایش]

نیروهای مسلح عراق عملیاتی را برای بیرون راندن جنگجویان داعش از منطقه ای در مرز با سوریه در جنوب رود فرات به نام منطقه عکاشات آغاز کردند.[۱۴]طبق بیانیه‌ها حمله به منطقه عکاشات، که دارای ذخایر گاز طبیعی است، راه را برای تصرف شهرهای تحت کنترل داعش در دره رود فرات، از جمله پاسگاه مرزی القائم هموار کرد. در ماه ژوئیه، نیروهای عراقی پس از یک کارزار تقریباً ۹ ماهه، کنترل موصل، پایگاه کلیدی داعش در شمال را به دست گرفتند. در ماه اوت، حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق، پیروزی بر این گروه را در تلعفر، در غرب موصل اعلام کرد.[۱۵]

لبنان

[ویرایش]

مرز لبنان و سوریه

[ویرایش]

لبنان در مقابل داعش و جبهه‌النصره

[ویرایش]

شاخه سوری القاعده موسوم به جبهه النصره یا جبهه فتح شام،[۱۶]که با نیروهای دولتی سوریه در جنگ داخلی سوریه با هدف سرنگونی بشار اسد و جایگزینی دولت اسلامی سنی، می‌جنگید.[۱۷]این گروه تروریستی بیش از ۴۰ حمله انتحاری و آدم‌ربایی،[۱۸] عملیات با اسلحه‌های سبک و بمب‌های دست‌ساز - در مراکز عمده شهر از جمله دمشق، حلب، حماه، دره، حمص، ادلب و دیرال را بر عهده گرفته است. در جریان این حملات تعداد زیادی از مردم بی گناه سوریه کشته شده‌اند.[۱۹]بین سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۷، درگیری‌های جنگ داخلی سوریه، جایی که رئیس‌جمهور بشار اسد در حال مبارزه با شورش‌هایی بود که عمدتاً به رهبری سنی‌ها بود، به لبنان سرایت کرد و درگیری‌های فرقه‌ای را تشدید کرد. هم حزب‌الله و هم گروه‌های سنی تندرو در لبنان جنگجویان خود را برای حمایت از طرف‌های مخالف در سوریه به مرز اعزام کردند.[۲۰]بسیاری از مسلمانان سنی لبنان از شورشیان در سوریه حمایت کردند، و بسیاری از مسلمانان شیعه لبنان از دولت بشار اسد، که اقلیت علوی هستند، حمایت کردند.[۲۱]که منجر به کشتار، ناآرامی و آدم‌ربایی فرقه ای در سراسر لبنان شد.[۲۲]درگیری‌های فرقه ای در لبنان به جایی رسید که تندروهای سنی از طرابلس برای پیوستن به جبهه تروریستی النصره به سوریه هجوم بردند.[۲۳]و حزب‌الله نیز برای محافظت از شهرهای مرزی لبنان در برابر شورشیان مستقر شدند.[۲۴]و در این بین ارتش لبنان تمام تلاش خود را به کار بست تا لبنان را از جنگ داخلی سوریه کنار بکشد و از درگیری در داخل لبنان جلوگیری کند.[۲۵]

حزب‌الله لبنان علیه داعش

[ویرایش]

در ژوئن ۲۰۱۵، حزب‌الله مدعی شد که در بحبوحه نبردی بزرگ با داعش است که ادعا می‌کرد به لبنان حمله کرده و مناطقی را تصرف کرده است.[۲۶]

ترکیه

[ویرایش]

با داشتن مرز هزار مایلی با سوریه و عراق، حوادث متعددی درگیر این ملت با جناح‌های مختلف در درگیری‌های جنوب مرز بوده است.

درگیری در مرز سوریه و ترکیه

[ویرایش]

زمانی که جنگ داخلی سوریه به یک جنگ داخلی همه‌جانبه تبدیل شد. مرز سوریه و ترکیه به طول ۹۱۱ کیلومتر (۶۰۰ مایل) به صحنه درگیری‌های نظامی جزئی بین ارتش ترکیه و جناح‌های مختلف تبدیل شد.[۲۷]این درگیری‌ها تأثیر مستقیمی بر امنیت ترکیه داشت.[۲۸]ترکیه در آغاز جنگ داخلی سوریه از بشار اسد انتقاد می‌کرد و خواهان کناره‌گیری وی از قدرت بود. ترکیه، عربستان سعودی و قطر تسلیحات نظامی در اختیار شورشیان قرار می‌داد.[۲۹][۳۰]در ۲۲ ژوئن ۲۰۱۲، یک جنگنده اف-۴ ترکیه توسط نیروهای دولتی سوریه منهدم شد و هر دو خلبان کشته شدند.[۳۱][۳۲] سوریه اعلام کرد که این جنگنده را با استفاده از توپ‌های ضدهوایی در حالی که در آسمان سوریه در یک کیلومتری زمین در حال پرواز بود سرنگون کرده است.[۳۳]وزیر امور خارجه ترکیه اظهار داشت که این جت در حال پرواز آموزشی بوده و تصادفی وارد حریم سوریه شده. همچنین رجب طیب اردوغان، وعده مقابله به مثل داد و گفت: ترکیه از مردم سوریه تا زمانی که از شر دیکتاتور خلاص شود، حمایت خواهد کرد.[۳۴]با شدت گرفتن درگیری در داخل سوریه، مرز ترکیه نیز دچار آشوب شد. در ۳ اکتبر ۲۰۱۲ یک بمب پرتاب شده از سوریه به خانه ای در منطقه مرکزی Akçakale برخورد کرد. در این انفجار ۵ نفر کشته شدند و سیزده نفر دیگر زخمی شدند.[۳۵][۳۶]ترکیه برای تلافی همان روز، مأموریت‌های شناسایی را در امتداد مرز انجام دادند و اهداف نظامی سوریه را شناسایی کردند توپخانه ترکیه اهداف را منهدم کرد.[۳۷]واکنش ترکیه به این گلوله‌ها - شلیک گلوله‌های توپخانه‌ای در عمق سوریه بود.[۳۸]درگیری‌ها برای مدت طولانی در مرز دو کشور ادامه داشت و خساراتی برای هر دو طرف در پی داشت.

ترکیه و داعش

[ویرایش]

ترکیه در سال ۲۰۱۶ پس از حملات داعش در ترکیه شروع به سرکوب جدی داعشی‌ها کرد و به جنگ علیه داعش پیوست.[۳۹] داعش اولین حمله خود را در ۲۰ مارس ۲۰۱۴ در مرزهای جمهوری ترکیه انجام داد. و بعد از آن نیز حملات بسیار دیگر انجام شد. در این حملات ۳۰۹ شهروند ترکیه از جمله ۱۵ پرسنل امنیتی کشته و ۱۱۶۷ شهروند ترکیه از جمله ۵۵ پرسنل امنیتی زخمی شدند. اما تهدیدات این سازمان تروریستی علیه ترکیه به ترکیه محدود نشد. این سازمان تروریستی حملات متعددی را در عراق و سوریه انجام داد بنابراین عملیات سپر فرات، با هدف از بین بردن حملات تروریستی داعش علیه ترکیه و حذف کامل این سازمان از مرز ترکیه در ۲۴ اوت ۲۰۱۶، آغاز شد.[۴۰]در این عملیات، ترکیه شهر مرزی جرابلس در رودخانه فرات را تصرف کرد، جنگجویان داعش را از حدود ۱۰۰ کیلومتری مرز پاکسازی کرد، سپس به سمت جنوب به سمت الباب، پایگاه داعش حرکت کرد، جایی که ییلدیریم نخست‌وزیر ترکیه گفت: «همه چیز تحت کنترل است».[۴۱]عملیات سپر فرات در ۵۰ روز اول خود منطقه ای به وسعت ۱۱۰۰ کیلومتر مربع را پاکسازی کرد و متعاقباً منطقه ای به وسعت ۲۰۰۰ کیلومتر مربع را ایمن کرد.[۴۲][۴۳]عملیات سپر فرات به‌طور موفقیت‌آمیز در در ۳۱ مارس ۲۰۱۷ به پایان رسید.[۴۴]پس از عملیات سپر فرات دو عملیات بزرگ دیگر هم در خاک سوریه انجام شد عملیات «شاخه زیتون» (۲۰۱۸)و عملیات «چشمه صلح» که در ۹ اکتبر ۲۰۱۹ آغاز شد و سومین عملیات بزرگ نظامی ترکیه بود.[۴۵]

محاصره مقبره سلیمان‌شاه

[ویرایش]

در حالی که جنگ داخلی در سوریه در مرزهای ترکیه شعله‌ور شده بود، داعش و جنگجویان کورد در نزدیکی مرز کوبانی درگیر نبرد شدیدی بودند، ارتش ترکیه وارد عمل شد و نیروهای خود را به سوریه برای نجات مقبره سلیمان شاه اعزام کرد.[۴۶]طبق معاهده‌ای در دهه ۱۹۲۰ که به ترکیه حق حفاظت از مقبره سلیمان شاه را در داخل سوریه می‌داد،[۴۷]

اگر جنگ داخلی وحشیانه سوریه نبود، آرامگاه سلیمان شاه احتمالاً یک پاورقی جغرافیایی باقی می‌ماند. اما این مقبره ۷۰۰ ساله تبدیل به نقطه عطفی شد و باعث شد تا ترکیه وارد نبرد علیه دولت داعش شود.[۴۸]بر اساس گزارش‌ها، (داعش) با قرار دادن مواد منفجره در تونل‌های حفر شده در زیر مقبره، سربازان ترکیه‌ای را که از مقبره سلیمان شاه محافظت می‌کردند، تهدید می‌کرده و از آن‌ها می‌خواسته تا پرچم ترکیه را پایین بیاورند و پرچم سیاه خلافت خود را جایگزین آن کنند.[۴۹]

نهایتاً در ۲۱/۲۲ فوریه ۲۰۱۵ عملیاتی با عنوان عملیات شاه فرات توسط ارتش ترکیه برای جابجایی مقبره سلیمان شاه که بیش از ۴ ماه توسط نیروهای داعش محاصره شده بود، در سوریه انجام شد.[۵۰][۵۱][۵۲]در شب ۲۱ و ۲۲ فوریه ۲۰۱۵، یک کاروان نظامی ترکیه شامل ۶۰۰ سرباز ترکیه ای و حدود ۱۰۰ تانک وارد سوریه شدند تا بقایای سلیمان شاه را جابجا کنند. این عملیات از طریق گذرگاه مرزی کوبانی انجام شد.[۵۳]

سرنگونی هواپیمای پرواز ۹۲۶۸ متروجت روسیه

[ویرایش]

در سال ۲۰۱۵، داعش به شبکه‌ای از گروه‌های وابسته در حداقل هشت کشور دیگر گسترش یافت. شاخه‌ها، حامیان و وابستگان آن به‌طور فزاینده ای حملاتی را در خارج از مرزهای به اصطلاح خلافت آن انجام می‌دادند. در ماه اکتبر، گروه وابسته به داعش در مصر یک هواپیمای روسی را در یک اقدام تروریستی منهدم کرد.[۵۴]سرویس امنیتی FSB روسیه اعلام کرد که بازرسان از آثار مواد منفجره در لاشه هواپیما به این نتیجه رسیده‌اند که یک بمب دست‌ساز باعث سقوط هواپیما شده است.[۵۵]

پرواز متروجت 7K9268 - ایرباس A321-200 در مسیر سنت پترزبورگ - کمتر از نیم ساعت پس از خروج از فرودگاه در شهر تفریحی شرم الشیخ در ۳۱ اکتبر در هوا متلاشی شد.[۵۶][۵۷] در عرض چند ساعت، اعضای گروه داعش در مصر علناً مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت و گفت که بمبی را در قوطی نوشابه مخفی کرده است.[۵۸]همه ۲۲۴ مسافر و خدمه هواپیما جان باختند.[۵۹][۶۰]

درگیری کردها

[ویرایش]

اردن

[ویرایش]

وجود سیستم امنیتی پیشرفته در مرز اردن و سوریه، حصارکشی، حسگرها، دوربین‌ها و سیستم فرماندهی و کنترل برای تقویت توانایی نیروهای مسلح اردن برای محافظت از کشور در برابر داعش. واحدهای گشت مرزی اردن را قادر به کشف و مقابله با نفوذ مرزی از سمت شبه نظامیان کرد. این سیستم امنیتی حرکت شبه نظامیان را قبل از رسیدن به خاک اردن شناسایی و از ورود آن‌ها جلوگیری می‌شود. همچنین اردن می‌گوید که تلاش برای قاچاق مواد مخدر از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه سه برابر شده است. که البته همهٔ آن‌ها خنثی شده است.[۶۱][۶۲]در اکتبر ۲۰۱۲، داعش در جریان جنگ داخلی سوریه تلاش کردند از سوریه به اردن نفوذ کنند. در این درگیری یک سرباز اردنی کشته شد که اولین نظامی اردنی بود که در طول جنگ داخلی سوریه کشته شد.[۶۳]همچنین ۱۳ داعشی دستگیر و بقیه به خاک سوریه عقب‌نشینی کردند.[۶۴]و درگیری‌های بسیار دیگر، درگیری‌هایی که منجر به خنثی شدن قاچاق مقادیر زیادی مواد مخدر به خصوص (Captagon) و سلاح‌های خودکار و سلاح‌های موشکی شد.[۶۵]

خط آتش‌بس سوریه و اسرائیل

[ویرایش]

چندین حادثه در خط آتش‌بس اسرائیل و سوریه در طول جنگ داخلی سوریه رخ داد.[۶۶]این حوادث در اواخر سال ۲۰۱۲،[۶۷]از خاک سوریه به سمت جولان سوریه تحت اشغال اسرائیل آغاز شد.[۶۸]تأثیر جنگ داخلی سوریه حاکی از آن بود که بلندی‌های جولان به منطقه‌ای از هرج و مرج تبدیل شد که در آن حضور چندین گروه مسلح به افزایش سطح تنش کمک کرد. این منطقه در سال ۲۰۱۸ تحت کنترل ارتش روسیه و رژیم دمشق قرار گرفت.[۶۹]

گسترش به کشورهای دورتر

[ویرایش]

لیبی

[ویرایش]

کویت

[ویرایش]

در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۵، شبه‌نظامیان داعش، یک مسجد شیعیان را در شهر کویت منفجر کردند که ده‌ها کشته و صدها زخمی برجای گذاشت.[۷۰]

فرانسه

[ویرایش]

بر اساس گزارش گاردین، در طول هجده ماه وحشتناک، از ژانویه ۲۰۱۵ تا جولای ۲۰۱۶، هشت حمله در فرانسه رخ داد.[۷۱]

  • ۹–۷ ژانویه ۲۰۱۵

حمله علیه روزنامه طنز چارلی ابدو، دو فرد مسلح با نام‌های شریف کواشی و سعید کواشی، وارد ساختمان شدند و ۱۲ نفر را به ضرب گلوله کشته و یازده نفر دیگر را زخمی کردند.

حمله به افسر پلیس در ۸ ژانویه

گروگان‌گیری و کشتن ۴ نفر در سوپرمارکت کوشر در پاریس.[۷۲]

  • ۳ فوریه ۲۰۱۵

حمله موسی کولیبالی با چاقو به سه سرباز نگهبان ساختمان یهودیان شهر نیس.[۷۳]

  • ۲۶ ژوئن ۲۰۱۵

حمله به کارخانه گاز در شهر لیون فرانسه.

انفجار کارخانه ایرپروداکتس، یک کارخانه شیمیایی آمریکایی، در فرانسه

در محل حادثه، سر بریده هروه کورنارای ۵۴ ساله که مدیر یک شرکت تحویل کالا بود پیدا شد.

جنایتکار پس از بریدن سر مدیر کارخانه گاز در لیون فرانسه، آن را روی نرده‌های شرکت گاز صنعتی درحوالی لیون (شرق فرانسه) در کنار دو پرچم مربوط به گروه‌های تروریستی از جمله داعش قرار داد.[۷۴]

  • ۲۱ اوت ۲۰۱۵

تیراندازی در داخل قطاری که از آمستردام به پاریس در حرکت بود، توسط ایوب الخازانی.[۷۵][۷۶][۷۷]

  • ۱۳–۱۴ نوامبر ۲۰۱۵

بمب‌گذاران انتحاری در خارج از استادیوم فرانسه در پاریس، تیراندازی و بمب‌گذاری در رستوران‌ها و بارها در سراسر شهر و حمله به تئاتر باتاکلان که ۱۳۰ کشته و بیش از ۳۰۰ زخمی برجای گذاشت.[۷۸][۷۹]

  • ۱۳ ژوئن ۲۰۱۶

کشته شدن یک افسر پلیس و همسرش در خانه خود در Magnanville با ضربات چاقو، داعش مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.[۸۰][۸۱][۸۲][۸۳][۸۴][۸۵]

  • ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۶

محمد لاهویج بوهلل تونسی الاصل و ساکن فرانسه، در روز جشن باستیل با یک کامیون باری ۱۹ تنی از یک تفرجگاه شلوغ در نیس عبور کرد و منجر به کشته شدن ۸۶ نفر از جمله ۱۵ کودک و مجروح شدن ۴۳۴ نفر شد.[۸۶][۸۷][۸۸][۸۹]

  • ۲۶ ژوئیه ۲۰۱۶

حمله دو تروریست به کلیسای کاتولیک در سنت اتین دو روورای، نرماندی در شمال فرانسه. عادل کرمیشه به همراه فرد دیگری، کشیش ۸۵ ساله، ژاک امل را با بریدن گلوی او کشتند. نمازگزاران مسلمان در مراسم ادای احترام به پدر ژاک همل به مسیحیان پیوستند.[۹۰][۹۱]

بنگلادش

[ویرایش]

ISIS-Bangladesh شبکه ای از حامیان داعش مستقر در بنگلادش، داعش رسماً این شبکه را در سال ۲۰۱۵ تأیید کرد. داعش-بنگلادش از زمان تشکیل خود در سال ۲۰۱۵ تاکنون صدها نفر کشته و بیش از ۲۰۰ نفر را زخمی کرده است. از جمله رهبران کلیدی، مهدی حسن جون معروف به ابوعباس البنگلی و تمیم احمد چاودری.[۹۲]فعالیت داعش در جنوب شرقی آسیا بسیار گسترده بود. جریان گروگان‌گیری داکا در سال 2016[۹۳]و قتل امدادگر غیرنظامی ایتالیایی در سپتامبر ۲۰۱۵ و حملات دیگر که توسط داعش رخ داد.[۹۴][۹۵][۹۶]مقامات بنگلادش گروه جماعت المجاهدین بنگلادش را مسئول حمله تروریستی داکا می‌داند اما گروه تروریستی داعش مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.[۹۷][۹۸]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. Charbonneau, Louis (13 June 2012). "Syria conflict now a civil war". Reuters. Archived from the original on 21 March 2017.
  2. jomhornews.com (۲۰۱۶-۰۲-۲۴). «جمهور - سوریه به میدان جنگ‌های نیابتی قدرت‌های بزرگ تبدیل شده است». خبرگزاری جمهور. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۱.
  3. Loft، Philip؛ Sturge، Georgina؛ Kirk-Wade، Esme (01 September, 2023). «The Syrian civil war: Timeline and statistics». تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  4. "The Destruction of Aleppo: The Impact of the Syrian War on a World Heritage City". Cultural Heritage and Mass Atrocities (به انگلیسی). 2022-09-20. Retrieved 2024-10-01.
  5. "Syria Timeline: Since the Uprising Against Assad". United States Institute of Peace (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-01.
  6. Ingram، Haroro؛ Whiteside، Craig؛ Winter، Charlie (مارس ۲۰۲۰). «The Declaration of the Islamic State in Iraq and Al-Sham»: ۱۴۹–۱۶۰.
  7. «National Counterterrorism Center | FTOs». www.dni.gov. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۱.
  8. "Islamic State in Iraq and the Levant (ISIL) | History, Leadership, & Facts | Britannica". www.britannica.com (به انگلیسی). 2024-09-29. Retrieved 2024-10-01.
  9. News, A. B. C. "ISIS trail of Terror | Is ISIS a Threat to the U.S. ?". ABC News (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-01. {{cite web}}: |نام خانوادگی= has generic name (help)
  10. "How Raqqa Became the Capital of ISIS". New America (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-01.
  11. "FSA-ISIS fighting kills 51 on Syria-Iraq border". Al Arabiya English. 10 April 2014. Archived from the original on 19 October 2017. Retrieved 19 May 2020.
  12. Karen Leigh. "For ISIS, Iraq's Spoils Could Tip Balance in Eastern Syria". ABC News. Archived from the original on 14 April 2019. Retrieved 29 May 2015.
  13. Myre, Greg (13 June 2014). "In One Map, The Dramatic Rise Of The Islamic State Militants". NPR. Archived from the original on 20 April 2015. Retrieved 29 May 2015.
  14. "Iraq Announces Offensive on Daesh in Syria Border Area - World news". Tasnim News Agency (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-02.
  15. "Iraqi forces attack ISIL in Syria border area". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-02.
  16. Saab، Bilal Y. (۲۰۱۵-۱۲-۰۶). «Lebanon's Deal with the Devil» (به انگلیسی). Foreign Affairs. شاپا 0015-7120. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۴.
  17. Benotman، Noman؛ Blake، Roisin. «Jabhat al-Nusra Jabhat al-Nusra li-ahl al-Sham min Mujahedi al-Sham fi Sahat al-Jihad. A Strategic Briefing».
  18. "Country Reports on Terrorism 2017 - Foreign Terrorist Organizations: al-Nusrah Front". Refworld (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-04.
  19. «Terrorist Designations of the al-Nusrah Front as an Alias for al-Qa'ida in Iraq». web.archive.org. ۲۰۱۷-۰۲-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۴.
  20. By Oliver Holmes and Nazih Siddiq (August 23, 2013). "Bombs kill 42 outside mosques in Lebanon's Tripoli". https://www.reuters.com/article/us-lebanon-explosion-deaths-idUSBRE97M0FL20130823/ (به انگلیسی). {{cite web}}: External link in |وبگاه= (help)
  21. By Laila Bassam (August 16, 2013). "Car bomb kills 20 in Hezbollah's Beirut stronghold". https://www.reuters.com/article/us-lebanon-explosion-idUSBRE97E0S520130815/ (به انگلیسی). {{cite web}}: External link in |وبگاه= (help)
  22. Anderson، Sulome September 6, 2013. «The Syrian War Is Creating a Massive Kidnapping Crisis in Lebanon».
  23. «Closer ties emerge between Sunni militants from Lebanon and Syria, officials say - The Washington Post». www.washingtonpost.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۴.
  24. January 2013، Naharnet Newsdesk 09؛ 08:24. «Report: Hizbullah Training Shiite Syrians to Defend Villages against Rebels». Naharnet. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۴.
  25. "Lebanese army deploys in tense Bekaa Valley". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-04.
  26. Josh Wood (11 June 2015). "Hizbollah declares war on ISIL". The National. Archived from the original on 2 January 2017. Retrieved 29 June 2015.
  27. "Relations between Türkiye–Syria TÜRKİYE'S APPROACH TO THE CONFLICT IN SYRIA". https://www.mfa.gov.tr/relations-between-turkiye–syria.en.mfa (به انگلیسی). {{cite web}}: External link in |وبگاه= (help); line feed character in |عنوان= at position 32 (help)
  28. "Turkey takes in millions of refugees". Federal Ministry for Economic Cooperation and Development (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-08.
  29. admin (۲۰۱۹-۱۰-۳۱). «President al-Assad's interview given to al-Sourya and al-Ikhbarya TVs». Syrian Arab News Agency (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۸.
  30. «Syria» (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۸.
  31. «Bodies of Turkish jet crew shot down by Syria found» (به انگلیسی). BBC News. ۲۰۱۲-۰۷-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۸.
  32. «Turkey confirms Syria shot down F-4 military jet, search for pilots ongoing». web.archive.org. ۲۰۱۲-۰۶-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۸.
  33. «Syrian Arab news agency - SANA - Syria: Syria news ::». web.archive.org. ۲۰۱۲-۱۱-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۸.
  34. Staff (۲۰۱۲-۰۶-۲۴). «Turkey goes to Nato over plane it says Syria downed in international airspace» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۸.
  35. "Akçakale'ye top mermisi düştü: 5 ölü, 10 yaralı". www.hurriyet.com.tr (به ترکی استانبولی). 2012-10-04. Retrieved 2024-10-08.
  36. Weaver، Matthew؛ Whitaker، Brian (۲۰۱۲-۱۰-۰۴). «Turkey-Syria border tension - Thursday 4 October 2012» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۸.
  37. "Conflict on the borders of Türkiye and Syria". http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=1102732&CategoryID=77 (به انگلیسی). {{cite web}}: External link in |وبگاه= (help)
  38. «Erdoğan says another Syrian mortar falls in Turkey, can't be accident». web.archive.org. ۲۰۱۲-۱۰-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۸.
  39. "Is ISIS Going All Out on Turkey? | Wilson Center". www.wilsoncenter.org (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-08.
  40. «OPINION - The fight against Daesh/ISIS terrorism in Syria and the anniversary of the Euphrates Shield Operation». www.aa.com.tr. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۸.
  41. "Turkey ends 'Euphrates Shield' operation in Syria". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-08.
  42. "Operation Euphrates Shield: Aims and Gains". Carnegie Endowment for International Peace (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-08.
  43. Faruk Cantenar، Ömer؛ Aleksander Kozera، Cyprian (01 Feb 2021). «Fighting ISIS in Syria: Operation Euphrates Shield and the lessons learned from the al-Bab Battle». تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  44. Yeşiltaş، Murat؛ Özçelik، Necdet؛ Seren، Merve. «OPERATION EUPHRATES SHIELD IMPLEMENTATION AND LESSONS LEARNED».
  45. Stanicek، Branislav. «Turkey's military operation in Syria and its impact on relations with the EU».
  46. Graham, David A. (2015-02-24). "Why Did Turkish Troops Invade Syria to Recover an Ottoman Tomb?". The Atlantic (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-07.
  47. Benedictus، Leo (۲۰۱۵-۰۲-۲۳). «Why did Turkey invade Syria to dig up the grave of Suleyman Shah?» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۷.
  48. "Ancient Tomb Helps Push Turkey to Authorize Force Against Islamic State". History (به انگلیسی). 2014-10-04. Retrieved 2024-10-07.
  49. Wires، Daily Sabah with (۲۰۱۵-۰۳-۱۰). «'ISIS was about to blow up Suleyman Shah's Tomb': Turkish soldiers». Daily Sabah (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۷.
  50. Aktar, Cengiz. "The spectre of Suleyman Shah". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-07.
  51. «Operation Shah Euphrates -- a short military analysis». web.archive.org. ۲۰۱۵-۰۳-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۷.
  52. Rosen، Armin. «ISIS Is Closing In On A Turkish Enclave Inside Of Syria — And Ankara Is Facing A Huge Dilemma». Business Insider (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۷.
  53. Letsch، Constanze (۲۰۱۵-۰۲-۲۲). «Turkish troops enter Syria to rescue soldiers guarding tomb» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۷.
  54. "Timeline: the Rise, Spread, and Fall of the Islamic State | Wilson Center". www.wilsoncenter.org (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-07.
  55. Topham، Gwyn؛ Weaver، Matthew؛ Luhn، Alec (۲۰۱۵-۱۱-۱۷). «Egypt plane crash: Russia says jet was bombed in terror attack» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۷.
  56. «Crash: Metrojet A321 over Sinai on Oct 31st 2015, broke up in climb over Sinai, preliminary report states no unlawful interference». avherald.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۷.
  57. «Информация по рейсу 7К-9268 Шарм-Эль-Шейх – Санкт-Петербург 31 октября 2015 / Пресс-центр Metrojet». web.archive.org. ۲۰۱۵-۱۱-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۷.
  58. Jenkins, Nash (2016-02-25). "Egypt Concedes That Terrorists Caused Sinai Airliner Crash". TIME (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-07.
  59. «Список пассажиров и экипажа самолета Airbus A321 авиакомпании «КогалымАвиа» 7К9268». web.archive.org. ۲۰۱۷-۰۸-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۷.
  60. Cairo, Raf Sanchez in; Moscow, Howard Amos in; Samaan, Magdy; Spencer, Richard; Millward, David; Cahill, Danielle; Nov 2015, Rob Crilly 8:00AM GMT 01 (2015-11-01). "Russian plane crash: everything we know on Monday morning about the airliner Isil says it brought down on Egypt's Sinai Peninsula". wayback.archive-it.org (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-07.
  61. «Jordan awards Raytheon $18.6 million to expand border security». spacewar.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۹.
  62. "Border guards kill infiltrator on Syrian border". Jordan Times (به انگلیسی). 2014-08-19. Retrieved 2024-10-09.
  63. By Ranya Kadri and Jodi Rudoren (Oct. 22, 2012). "Jordanian Soldier Killed in Syrian Border Clash". https://www.nytimes.com/2012/10/23/world/middleeast/jordanian-soldier-killed-in-syrian-border-clash.html (به انگلیسی). Retrieved Oct. 22, 2012. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازبینی= و |تاریخ= (help); External link in |وبگاه= (help)
  64. "soldier killed in clash with militants on syria border". http://www.haaretz.com/news/middle-east/jordanian-soldier-killed-in-clash-with-militants-on-syria-border-1.471470 (به انگلیسی). {{cite web}}: External link in |وبگاه= (help)
  65. «Jordanian soldiers injured in border clashes with militants near Syria». www.aa.com.tr. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۹.
  66. "Syria, Israel exchange fire across Golan Heights border". France 24 (به انگلیسی). 2013-05-21. Retrieved 2024-10-10.
  67. «About: Israeli–Syrian ceasefire line incidents during the Syrian civil war». dbpedia.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۱۰.
  68. «Tensions in Syria, Region 'Have Reached Dangerous New Levels', Special Envoy Warns Security Council, Calling for Inclusive Political Process | Meetings Coverage and Press Releases». press.un.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۱۰.
  69. Lion-Bustillo، Javier. «Title: "The Golan Heights: Frozen conflict or new area of confrontation?"».
  70. "ISIL claims responsibility for Kuwait Shia mosque blast". Al Jazeera. 27 June 2015. Archived from the original on 28 June 2015. Retrieved 29 June 2015.
  71. Hussey، Andrew (۲۰۱۶-۰۷-۳۰). «France church attack: Even if you are not a Catholic, this feels like a new and deeper wound» (به انگلیسی). The Observer. شاپا 0029-7712. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۱۰.
  72. «France». United States Department of State (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۱۰.
  73. By Alissa J. Rubin and Aurelien Breeden (Feb. 3, 2017). "Assailant Near Louvre Is Shot by French Soldier". https://www.nytimes.com/2017/02/03/world/europe/louvre-paris-shooting-soldier.html?_r=1 (به انگلیسی). Retrieved Feb. 3, 2017. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازبینی= و |تاریخ= (help); External link in |وبگاه= (help)
  74. شبکه العالم (یکشنبه 7 تیر 1394). «عکس سلفی تروریست، با سر بریده قربانی درفرانسه». https://fa.alalam.ir/news/1715199/عکس-سلفی-تروریست،با-سر-بریده-قربانی-درفرانسه. دریافت‌شده در یکشنبه 7 تیر 1394. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی=،|تاریخ= را بررسی کنید (کمک); پیوند خارجی در |وبگاه= وجود دارد (کمک)
  75. «جوان مراکشی مسلح مهار شده در قطار آمستردام به پاریس به دادگاه احضار شد». euronews. ۲۰۱۵-۰۸-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۱۰.
  76. Townsend، Mark؛ Willsher، Kim (۲۰۱۵-۰۸-۲۳). «France train shooting: Europe on high alert after attack by armed gunman» (به انگلیسی). The Observer. شاپا 0029-7712. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۱۰.
  77. X (۲۰۱۵-۰۸-۲۱). «U.S. servicemen, others praised for subduing gunman on train in France». Los Angeles Times (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۱۰.
  78. "Paris attacks of 2015 | Timeline, Events, & Aftermath | Britannica". www.britannica.com (به انگلیسی). 2024-09-19. Retrieved 2024-10-10.
  79. Research، CNN Editorial. «2015 Paris Terror Attacks Fast Facts». CNN. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۱۰.
  80. "Trial opens in France over 2016 jihadist murder of police couple". France 24 (به انگلیسی). 2023-09-25. Retrieved 2024-10-10.
  81. "Police double stabbing trial: The day terror followed French officers into their home" (به انگلیسی). 2023-09-27. Retrieved 2024-10-10.
  82. «French jihadist murders police couple at Magnanville» (به انگلیسی). BBC News. ۲۰۱۶-۰۶-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۱۰.
  83. By Chine Labbé and Simon Carraud (June 14, 2016). "French police couple killed in attack claimed by Islamic State". https://www.reuters.com/article/world/french-police-couple-killed-in-attack-claimed-by-islamic-state-idUSKCN0YZ2KA/ (به انگلیسی). Retrieved Updated 8 years ago. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازبینی= (help); External link in |وبگاه= (help)
  84. "Man 'claiming allegiance to IS group' stabs French policeman to death". France 24 (به انگلیسی). 2016-06-14. Retrieved 2024-10-10.
  85. «Subscribe to read». www.ft.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۱۰.
  86. "Five years on, Nice remains haunted by memory of Bastille Day truck attack". France 24 (به انگلیسی). 2021-07-14. Retrieved 2024-10-10.
  87. "Attentat à Nice: où en est l'enquête ?". Europe 1 (به فرانسوی). 2016-07-15. Retrieved 2024-10-10.
  88. "Attentat de Nice: ce que l'on sait du chauffeur, Mohamed Lahouaiej Bouhlel". Le Nouvel Obs (به فرانسوی). 2016-07-15. Retrieved 2024-10-10.
  89. "Terrorist drives truck through a Bastille Day celebration | July 14, 2016". HISTORY (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-10.
  90. Willsher، Kim (۲۰۱۶-۰۷-۲۸). «Teenagers who killed French priest made film declaring allegiance to Isis» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۱۰.
  91. "Adel Kermiche". Counter Extremism Project (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-10.
  92. «National Counterterrorism Center | FTOs». www.dni.gov. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۷.
  93. Rajyavardhan Rathore (1 Jul, 2016). "Bangladesh hostage crisis: At least 2 killed as ISIS gunmen storm capital's diplomatic quarter". https://www.rt.com/news/349188-shooting-bangladesh-hostage-reports/ (به انگلیسی). Retrieved 1 Jul, 2016. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازبینی= و |تاریخ= (help); External link in |وبگاه= (help)
  94. Tanoff، Hillary (۲۰۱۶-۱۰-۱۱). «ISIS in Bangladesh». ACLED (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۷.
  95. Reed، Alastair (۲۰۱۶-۱۱-۰۷). «Countering Islamic State's activities in Bangladesh». The Strategist (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۷.
  96. Hashmi, Taj (2017-03-28). "ISIS threats in Bangladesh - Denials and Delusions". The Daily Star (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-07.
  97. میزان، خبرگزاری (۱۳۹۸/۰۳/۰۲–۱۰:۲۷). «"هند" فعالیت گروه تروریستی داعش در بنگلادش را زیر نظر می‌گیرد». fa. دریافت‌شده در 2024-10-07. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  98. 10 (۲۰۱۹-۰۴-۳۰). «بنگلادش پس از تهدید داعش به حالت آماده باش درآمد». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۷.