زبان یاقوتی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ویرایش 2.190.230.219 (بحث) به آخرین تغییری که Changez36 انجام داده بود واگردانده شد برچسب: واگردانی |
Yamaha5Bot (بحث | مشارکتها) جز تمیزکاری با ویرایشگر خودکار فارسی |
||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
}} |
}} |
||
[[پرونده:SakhaDolganWorld.jpg|بندانگشتی|چپ|275px|گستره جغرافیایی زبان یاکوتی (سرمهای) و زبان دولگان (آبی)]] |
[[پرونده:SakhaDolganWorld.jpg|بندانگشتی|چپ|275px|گستره جغرافیایی زبان یاکوتی (سرمهای) و زبان دولگان (آبی)]] |
||
'''زبان یاقوتی''' یا '''ساخا''' (به یاقوتی: Саха тыла، تلفظ: ساخا تیلا) زبانی است از خانواده زبانی [[زبانهای ترکی|ترکی]] که با ۳۶۳،۰۰۰ گویشوَر در جمهوری [[یاقوتستان]] واقع در منطقه [[سیبری]] فدراسیون [[روسیه]] رواج دارد. این زبان به شدت در معرض خطر آسیب پذیری Vulnerable قرار دارد. |
'''زبان یاقوتی''' یا '''ساخا''' (به یاقوتی: Саха тыла، تلفظ: ساخا تیلا) زبانی است از خانواده زبانی [[زبانهای ترکی|ترکی]] که با ۳۶۳،۰۰۰ گویشوَر در جمهوری [[یاقوتستان]] واقع در منطقه [[سیبری]] فدراسیون [[روسیه]] رواج دارد. این زبان به شدت در معرض خطر آسیب پذیری Vulnerable قرار دارد.<ref>http://www.unesco.org/languages-atlas/index.php?hl=en&page=atlasmap#</ref><ref>http://www.unesco.org/new/en/culture/themes/endangered-languages/atlas-of-languages-in-danger/</ref><ref>https://www.ethnologue.com/country/RU/languages</ref><ref>https://www.britannica.com/place/Russia/Mixed-and-deciduous-forest#ref422354</ref> |
||
==وامواژهها در زبان یاقوتی== |
==وامواژهها در زبان یاقوتی== |
||
بیش از ۲۵۰۰ واژه [[مغولی]] و تعداد کمی واژه [[فارسی]] در |
بیش از ۲۵۰۰ واژه [[مغولی]] و تعداد کمی واژه [[فارسی]] در زبان یاقوتی یافت میشوند. برخی از [[وام واژه]]های [[زبان فارسی]] در [[سیبری]] یافت میشود برای نمونه واژههای فارسی [[خدا]] و [[چای]] در لهجههای [[ترکی]] جنوب [[سیبری]] مانند زبان یاقوتی یافت میشود. |
||
<ref>https://books.google.com/books?id=39XZDnOWUXsC&pg=PA245&lpg=PA245&dq=persian+words+in+yakut+language&source=bl&ots=TLlINu2Jf7&sig=Mngw6Jb6qYCB-BVOmC0wkaqFPQA&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjAvIGoqb_ZAhWFKFAKHfnEC8AQ6AEIXjAF#v=onepage&q=persian%20words%20in%20yakut%20language&f=false</ref> |
<ref>https://books.google.com/books?id=39XZDnOWUXsC&pg=PA245&lpg=PA245&dq=persian+words+in+yakut+language&source=bl&ots=TLlINu2Jf7&sig=Mngw6Jb6qYCB-BVOmC0wkaqFPQA&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjAvIGoqb_ZAhWFKFAKHfnEC8AQ6AEIXjAF#v=onepage&q=persian%20words%20in%20yakut%20language&f=false</ref> |
||
نسخهٔ ۲۸ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۱۸
ساخا | |
---|---|
Yakut | |
Саха тыла Saxa tila | |
زبان بومی در | روسیه |
منطقه | جمهوری یاقوتستان |
قومیت | ۴۸۰۰۰۰ مردم یاقوتستان (2010 census) |
شمار گویشوران | ۴۵۰۰۰۰ (2010 census)[۱] |
زبانهای ترکیتبار
| |
الفبای سیریلیک | |
وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در | یاقوتستان (روسیه) |
کدهای زبان | |
ایزو ۲–۶۳۹ | sah |
ایزو ۳–۶۳۹ | sah |
گلاتولوگ | yaku1245 [۲] |
Locations of Sakha (dark blue) and Dolgan (blue) | |
زبان یاقوتی یا ساخا (به یاقوتی: Саха тыла، تلفظ: ساخا تیلا) زبانی است از خانواده زبانی ترکی که با ۳۶۳،۰۰۰ گویشوَر در جمهوری یاقوتستان واقع در منطقه سیبری فدراسیون روسیه رواج دارد. این زبان به شدت در معرض خطر آسیب پذیری Vulnerable قرار دارد.[۳][۴][۵][۶]
وامواژهها در زبان یاقوتی
بیش از ۲۵۰۰ واژه مغولی و تعداد کمی واژه فارسی در زبان یاقوتی یافت میشوند. برخی از وام واژههای زبان فارسی در سیبری یافت میشود برای نمونه واژههای فارسی خدا و چای در لهجههای ترکی جنوب سیبری مانند زبان یاقوتی یافت میشود. [۷]
ردهبندی
یاکوتی یکی از زبانهای شاخه شمالی خانواده زبانهای ترکتبار است. در این خانواده زبانهای شور، تووان و دولگان هم قرار دارند.
صامتها
دولبی | دندانی | لثوی | کامی | نرمکامی | چاکنایی | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
انفجاری | p | b | t | d | c | ɟ | k | g | ||||
خیشومی | m | n | ɲ | ŋ | ||||||||
سایشی | s | x | ɣ | h | ||||||||
کوبشی | ɾ | |||||||||||
میانهها | j، j̃ | |||||||||||
میانهای کناری |
l |
مصوتها
کوتاه | دراز | دوگانه | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
بسته | باز | بسته | باز | |||
جلو | لبگسترده | i | e | i: | e: | ie |
لبگِرد | y | ø | y: | ø: | yø | |
عقب | لبگسترده | ɯ | a | ɯ: | a: | ɯa |
لبگرد | u | o | u: | o: | uo |
منابع
- ↑ ساخا at اتنولوگ (18th ed., 2015)
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Yakut". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
{{cite book}}
: Invalid|display-editors=4
(help) - ↑ http://www.unesco.org/languages-atlas/index.php?hl=en&page=atlasmap#
- ↑ http://www.unesco.org/new/en/culture/themes/endangered-languages/atlas-of-languages-in-danger/
- ↑ https://www.ethnologue.com/country/RU/languages
- ↑ https://www.britannica.com/place/Russia/Mixed-and-deciduous-forest#ref422354
- ↑ https://books.google.com/books?id=39XZDnOWUXsC&pg=PA245&lpg=PA245&dq=persian+words+in+yakut+language&source=bl&ots=TLlINu2Jf7&sig=Mngw6Jb6qYCB-BVOmC0wkaqFPQA&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjAvIGoqb_ZAhWFKFAKHfnEC8AQ6AEIXjAF#v=onepage&q=persian%20words%20in%20yakut%20language&f=false
ویکیپدیای انگلیسی.