دانشگاه تهران: تفاوت میان نسخه‌ها

مختصات: ۳۵°۴۲′۱۴″شمالی ۵۱°۲۳′۴۲″شرقی / ۳۵٫۷۰۳۸°شمالی ۵۱٫۳۹۵۰°شرقی / 35.7038; 51.3950
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب: نیازمند بازبینی
جز ویرایش 194.225.5.215 (بحث) به آخرین تغییری که Freshman404 انجام داده بود واگردانده شد
خط ۸۴: خط ۸۴:


=== طرح و الگو ===
=== طرح و الگو ===
این [[دانشگاه]] بر اساس موسسات آموزش عالی [[فرانسه]] الگوبرداری شد و حتی طراحان ساختمان‌های دانشگاه تهران مهندسین فرانسوی بودند، و دروس و برنامه‌های ''هنرکده'' ([[دانشکده هنرهای زیبا|دانشکده هنرهای زیبای]] فعلی) دقیقاً بر اساس الگوی موسسه ''[[:w:en:École des Beaux-Arts|اکول د بوزار]]'' طراحی گردید. بر این مبنا مهندس رفیع الماسی این سازه زیبا را در همان سال بنا نمود.
این [[دانشگاه]] بر اساس موسسات آموزش عالی [[فرانسه]] الگوبرداری شد و حتی طراحان ساختمان‌های دانشگاه تهران مهندسین فرانسوی بودند، و دروس و برنامه‌های ''هنرکده'' ([[دانشکده هنرهای زیبا|دانشکده هنرهای زیبای]] فعلی) دقیقاً بر اساس الگوی موسسه ''[[:w:en:École des Beaux-Arts|اکول د بوزار]]'' طراحی گردید.


پردیس و بناهای این دانشگاه توسط معماران اروپایی رولاند دوبرول، [[ماکسیم سیرو]]، مارکوف، آلکساندر موزر، [[آندره گدارد]]، و [[محسن فروغی]] طراحی گردید.<ref>M. Marefat. «The Protagonists who Shaped Modern Tehran» , in Ch. Adle and B. Hourcade, eds. Teheran, capitale bicentenaire, Paris and Tehran, l۹۹۲, pp. ۱۰۶.</ref>
پردیس و بناهای این دانشگاه توسط معماران اروپایی رولاند دوبرول، [[ماکسیم سیرو]]، مارکوف، آلکساندر موزر، [[آندره گدارد]]، و [[محسن فروغی]] طراحی گردید.<ref>M. Marefat. «The Protagonists who Shaped Modern Tehran» , in Ch. Adle and B. Hourcade, eds. Teheran, capitale bicentenaire, Paris and Tehran, l۹۹۲, pp. ۱۰۶.</ref>
خط ۹۱: خط ۹۱:
در اواخر دهه ۱۹۴۰ میلادی ساختار درسی و پژوهشی دانشگاه تهران رفته رفته به سمت الگوبرداری از سیستم دانشگاه‌های آمریکایی شروع به حرکت نمود:<ref>[http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/v9f2/v9f224.html Encyclopædia Iranica - Faculties Of The University Of Tehran<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> بطور نمونه دانشکده کشاورزی این دانشگاه به کمک [[دانشگاه یوتا]] توسعه و گسترش یافت.
در اواخر دهه ۱۹۴۰ میلادی ساختار درسی و پژوهشی دانشگاه تهران رفته رفته به سمت الگوبرداری از سیستم دانشگاه‌های آمریکایی شروع به حرکت نمود:<ref>[http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/v9f2/v9f224.html Encyclopædia Iranica - Faculties Of The University Of Tehran<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> بطور نمونه دانشکده کشاورزی این دانشگاه به کمک [[دانشگاه یوتا]] توسعه و گسترش یافت.
[[پرونده:University of Tehran in Tehran map (in black).GIF|450px|بندانگشتی|چپ|موقعیت دانشگاه تهران در نقشه تهران به رنگ سیاه]]
[[پرونده:University of Tehran in Tehran map (in black).GIF|450px|بندانگشتی|چپ|موقعیت دانشگاه تهران در نقشه تهران به رنگ سیاه]]
اما نمونه‌های دیگری نیز می‌توان بر شمرد: در سال ۱۹۵۴ ''موسسه علوم اداری'' دانشگاه ([[دانشکده مدیریت دانشگاه تهران|دانشکده مدیریت]] کنونی<ref>[http://management.ut.ac.ir/fa/Other/history.asp دانشکده مدیریت دانشگاه تهران - درباره ما<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>) به کمک [[دانشگاه کالیفرنیا جنوبی]] و به ریاست هری مارلو از این دانشگاه آغاز به ارائه مدارج دکترا نمود. در سال ۱۹۵۸ ''موسسه روزنامه نگاری دانشگاه تهران'' به کمک [[دانشگاه ویرجینیا]] و جیمز ولارد آغاز به کار نمود؛ و [[دانشگاه جانز هاپکینز]] آمریکا بود که در سال ۱۹۶۵ رشته دکترای بیماریهای سلولی (cytopathology) را راه‌اندازی نمود.
اما نمونه‌های دیگری نیز می‌توان بر شمرد: در سال ۱۹۵۴ ''موسسه علوم اداری'' دانشگاه ([[دانشکده مدیریت دانشگاه تهران|دانشکده مدیریت]] کنونی<ref>[http://management.ut.ac.ir/fa/Other/history.asp دانشکده مدیریت دانشگاه تهران - درباره ما<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>) به کمک [[دانشگاه کالیفرنیا جنوبی]] و به ریاست هری مارلو از این دانشگاه آغاز به ارائه مدارج دکترا نمود. در سال ۱۹۵۸ ''موسسه روزنامه نگاری دانشگاه تهران'' به کمک [[دانشگاه ویرجینیا]] و جیمز ولارد آغاز به کار نمود؛ و [[دانشگاه جانز هاپکینز]] آمریکا بود که در سال ۱۹۶۵ رشته دکترای بیماریهای سلولی (cytopathology) را راه‌اندازی نمود.


دانشگاه‌های دیگر آمریکایی که مستقیماً ناظر فعالیت‌های علمی و آکادمیک دانشگاه تهران بودند عبارتند از [[دانشگاه ایندیانا]]، [[دانشگاه ایلینوی در اوربانا شامپاین]]، [[دانشگاه کلرادو در بولدر]]، [[دانشگاه آلاباما]]، و [[دانشگاه ایالتی کلرادو]].<ref>[http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/custom/portlets/recordDetails/detailmini.jsp?_nfpb=true&_&ERICExtSearch_SearchValue_0=ED375690&ERICExtSearch_SearchType_0=no&accno=ED375690 Problems and Issues in Higher Education: Perspectives on Iran-United States Educational Relations and Influences. pp.8]</ref>
دانشگاه‌های دیگر آمریکایی که مستقیماً ناظر فعالیت‌های علمی و آکادمیک دانشگاه تهران بودند عبارتند از [[دانشگاه ایندیانا]]، [[دانشگاه ایلینوی در اوربانا شامپاین]]، [[دانشگاه کلرادو در بولدر]]، [[دانشگاه آلاباما]]، و [[دانشگاه ایالتی کلرادو]].<ref>[http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/custom/portlets/recordDetails/detailmini.jsp?_nfpb=true&_&ERICExtSearch_SearchValue_0=ED375690&ERICExtSearch_SearchType_0=no&accno=ED375690 Problems and Issues in Higher Education: Perspectives on Iran-United States Educational Relations and Influences. pp.8]</ref>

نسخهٔ ‏۱۱ مارس ۲۰۱۵، ساعت ۲۰:۴۷

دانشگاه تهران
نشان دانشگاه تهران
شعارمیاسای ز آموختن یک زمان
نوعدانشگاه عمومی
بنیانگذاری شده۱۳۱۳
بنیان گذارعلی اصغر حکمت، به دستور رضاشاه
وابستگیوزارت علوم، تحقیقات و فناوری
رئیسمحمود نیلی احمدآبادی (سرپرست)[۱]
موقعیتتهران
وبگاه

دانشگاه تهران بزرگ‌ترین مرکز آموزش عالی در ایران که در سال ۱۳۱۳ هجری شمسی با حمایت رضاشاه پهلوی تأسیس شد. در حال حاضر محمود نیلی احمدآبادی سرپرستی این دانشگاه را به عهده دارد. دانشگاه تهران هم اکنون دارای ۲۵ دانشکده، ۹ پردیس و ۱۱ مرکز پژوهشی است و از استادان مجرب ایرانی در بیشتر رشته‌ها بهره می‌گیرد. این دانشگاه با داشتن ۳۲ هزار دانشجو یکی از بزرگ‌ترین دانشگاه‌های خاورمیانه می‌باشد.

پیشینه

دانشگاه تهران
Map
نامبنای دانشگاه تهران
کشورایران
استانتهران
شهرستانتهران
اطلاعات اثر
نوع بناآموزشی
کاربریآموزشی
کاربری کنونیدانشگاه
دیرینگیپهلوی
دورهٔ ساخت اثررضا پهلوی
بانی اثردکتر سنک
مالک اثروزارت علوم
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبتسده ۲۵ (میلادی)
تاریخ ثبت ملی۱۸/۸/۱۳۷۸
اطلاعات بازدید
وبگاه
www.ut.ac.ir
مراسم گشایش مدرسه طب دانشگاه تهران در حضور رضا شاه

ظاهراً تاریخچهٔ مدونی از روند بنیان‌گذاری و تأسیس دانشگاه تهران از طرف این نهاد انتشار نیافته است، و در این باره نظرهای گوناگونی از سوی اشخاص مختلف اظهار شده است. گفته شده است که فکر تأسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۰۵ خورشیدی توسط دکتر سنک نمایندهٔ مجلس نخستین بار پدیدار شد. در نامه‌ای به وزیر معارف دربارهٔ اقدام به‌تأسیس دانشگاه، محمد تدین پاسخ داد:

راجع به اونیورسیته که آن را می‌توانیم دارالعلوم بگوییم کمال علاقه را دارم و مشغول تهیه لوازم مقدمات آن هستم. نظر من این است که در یک فضای وسیعی که شاید ۸۰ تا ۱۰۰ هزار ذرع مربع وسعت داشته باشد، بنایی ساخته شود که شعب علوم و فنون در آنجا تاسیس گردد.[۲]

وزیر دربار وقت، عبدالحسین تیمورتاش، از طرف رضا شاه، عیسی صدیق (صدیق اعلم) را مامور کرد تا در سال ۱۳۱۰ خورشیدی به ایالات متحده آمریکا سفر کرده و پس از مطالعه در «تاسیسات علمی دنیای جدید»، طرحی برای تاسیس دانشگاه در کشور به دولت تقدیم نماید.[۳] طرح صدیق مورد قبول کفالت وزارت معارف وقت، علی اصغر حکمت، قرار گرفت و سرانجام با پیگیری ایشان، علی‌اصغر حکمت، محمود حسابی و دیگران، سرانجام دانشگاه تهران در هشتم خرداد ماه ۱۳۱۳ به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

مهدی خزعلی هنگام بازگویی خاطرهٔ دیدارش با محمود حسابی، به نقل از وی می‌نویسد:

جهت تاسیس دانشگاه تهران با وساطت یکی از دوستان وقت ملاقاتی از وزیر معارف وقت گرفتم، پس از توضیح طرح، وزیر معارف از من پرسید: «دانشگاه بسازید که چه بشود؟» من عرض کردم: «دکتر و مهندس‌ها که برای تحصیل به فرنگ می‌روند را در مملکت خودمان تربیت کنیم.» و او پاسخ داد: «تربیت دکتر و مهندس برای ما صد سال زود است»! متاثر از کوته فکری وزیر معارف از دفتر وزیر خارج شدم. دوستی که آزردگی مرا دید برای تسلی خاطر گفت: من می‌توانم از رضا شاه برایت وقت ملاقات بگیرم. وقت ملاقات با رضا شاه تعیین شد. برای او طرح تاسیس دانشگاه تهران را شرح دادم و شاه پرسید: «که چه شود؟» عرض کردم: به جای آن که جوانان ما به فرنگ بروند، در مملکت خودمان دکتر و مهندس آموزش دهیم و رضا شاه باز پرسید: «که چه شود؟» و عرض کردم: «این جاده‌ها و راه‌آهن را که آلمان‌ها می‌سازند، مهندسین خودمان بسازند و...» شاه بسیار استقبال کرد و گفت: بروید طرح‌تان را بنویسید، به مجلس می‌گویم رای بدهد! و من از همان شب شروع به نگارش طرح دانشگاه کردم. فردای آن روز از دربار به در خانه‌ام آمدند، تعجب کردم که با من چه کار دارند؛ دیدم یکصد هزار تومان پول فرستاده‌اند که اعلیحضرت فرموده‌اند کارتان را شروع کنید و طرح تان را نیز بنویسید. این همان مبلغ خرید زمین دانشگاه تهران بود و کار ساخت و ساز همزمان با نوشتن طرح آغاز شد.[۴]

ضیاء موحد در مصاحبه‌ای ادعای نقش محمود حسابی در تاسیس دانشگاه تهران را کذب محض می‌داند.[۵]

این موسسه با ادغام کردن دارالفنون، مدرسه علوم سیاسی، مدرسه طب،[۶] مدرسه عالی فلاحت و صنایع روستایی،[۶] مدرسه فلاحت مظفر (اولین مدرسه کشاورزی در ایران)، مدرسه صنایع و هنر (تأسیس توسط کمال الملکمدرسه عالی معماری، مدرسه عالی حقوق، و چند مرکز آموزش عالی دیگر تهران دایر گشت.[۷] و در ۱۵ بهمن ماه همان سال بود که کلنگ تاسیس دانشگاه تهران توسط رضاشاه در زمینهای پردیس جلالیه تهران (در جنوب پارک لاله کنونی) به زمین زده شد و در جمعه ۲۴ اسفند رسماً دانشگاه تهران تاسیس گشت.[۸]

طرح و الگو

این دانشگاه بر اساس موسسات آموزش عالی فرانسه الگوبرداری شد و حتی طراحان ساختمان‌های دانشگاه تهران مهندسین فرانسوی بودند، و دروس و برنامه‌های هنرکده (دانشکده هنرهای زیبای فعلی) دقیقاً بر اساس الگوی موسسه اکول د بوزار طراحی گردید.

پردیس و بناهای این دانشگاه توسط معماران اروپایی رولاند دوبرول، ماکسیم سیرو، مارکوف، آلکساندر موزر، آندره گدارد، و محسن فروغی طراحی گردید.[۹]

توسعه

در اواخر دهه ۱۹۴۰ میلادی ساختار درسی و پژوهشی دانشگاه تهران رفته رفته به سمت الگوبرداری از سیستم دانشگاه‌های آمریکایی شروع به حرکت نمود:[۱۰] بطور نمونه دانشکده کشاورزی این دانشگاه به کمک دانشگاه یوتا توسعه و گسترش یافت.

موقعیت دانشگاه تهران در نقشه تهران به رنگ سیاه

اما نمونه‌های دیگری نیز می‌توان بر شمرد: در سال ۱۹۵۴ موسسه علوم اداری دانشگاه (دانشکده مدیریت کنونی[۱۱]) به کمک دانشگاه کالیفرنیا جنوبی و به ریاست هری مارلو از این دانشگاه آغاز به ارائه مدارج دکترا نمود. در سال ۱۹۵۸ موسسه روزنامه نگاری دانشگاه تهران به کمک دانشگاه ویرجینیا و جیمز ولارد آغاز به کار نمود؛ و دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا بود که در سال ۱۹۶۵ رشته دکترای بیماریهای سلولی (cytopathology) را راه‌اندازی نمود.

دانشگاه‌های دیگر آمریکایی که مستقیماً ناظر فعالیت‌های علمی و آکادمیک دانشگاه تهران بودند عبارتند از دانشگاه ایندیانا، دانشگاه ایلینوی در اوربانا شامپاین، دانشگاه کلرادو در بولدر، دانشگاه آلاباما، و دانشگاه ایالتی کلرادو.[۱۲]

انقلاب ۱۳۵۷ ایران

پس از دو سال تعطیلی اجباری در سالهای ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۱ به واسطه انقلاب فرهنگی ایران توسط جمهوری اسلامی و در سال ۱۳۶۴ دانشکده‌های علوم پزشکی از دانشگاه تهران رسماً به دستور بخشنامهٔ جدید دولت جدا و مستقل گردیدند و دانشگاه علوم پزشکی تهران را تشکیل دادند. .[۱۳]

نقش سیاسی

پرونده:دانشگاه تهران ۱۳۵۲.jpg
دانشگاه تهران در سال ۱۳۵۲ خورشیدی.

جدا از مسایل انقلاب ۱۳۵۷ دانشگاه تهران محل پدید آمدن بزرگ ترین شورش دانشجویی ایران در سال پس از انقلاب در تیر ۱۳۷۸ و هم چنین در اعتراضات گسترده توده‌ای بعد از انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۸ بود.

در بهمن ۱۳۸۶ فرهاد رهبر که دارای مدرک دکترای اقتصاد بوده و یکی از روسای سازمان مدیریت و برنامه ریزی در دولت احمدی‌نژاد بود، به ریاست دانشگاه منصوب گشت.[۱۴]

سامانه کتابخانه دانشگاه

در سال ۱۹۷۱ ساختمان جدید کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با طراحی عبدالعزیز فرمانفرمایان گشوده شد که امروزه حاوی ۷۰۰٬۰۰۰ جلد کتاب و ۱۸۰۰ نشریه از سراسر جهان می‌باشد. هر دانشکده به طور جداگانه و همچنین اکثر گروه‌ها دارای کتابخانهٔ تخصصی می‌باشند.

سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران

دانشگاه تهران در حال حاضر، دارای ۱۳۰ نشریه تخصصی است که ۸۶ نشریه دارای رتبه علمی - پژوهشی از دبیرخانه کمیسیون نشریات علمی کشور می‌باشند. این نشریات به صورت فصلنامه و یا دوفصلنامه منتشر می‌شوند. ویراستاری ادبی و صفحه آرایی مقالات و همچنین انتشار نشریات به صورت نسخه‌های الکترونیکی و چاپی در انتشارات دانشگاه تهران صورت می‌گیرد.

جایگاه دانشگاه در رتبه بندی‌های معتبر بین‌المللی

جداول زیر حاوی رتبهٔ دانشگاه تهران در معتبرترین رتبه بندی‌های بین‌المللی از سال ۲۰۰۷ میلادی هستند.[۱۵][۱۶][۱۷]

همچنین دانشگاه تهران (بدون احتساب دانشگاه علوم پزشکی) در سال ۲۰۰۹ در رتبه‌بندی SCImago (که بر اساس تعداد مقالات علمی موسسات تحقیقاتی دولتی و آموزش عالی کشورهای مختلف موجود در دیتابیس Scopus از انتشارات Elsevier بدست آمده‌است) در رتبه ۳۰۸ جهان قرار داشت (که در تمام خاورمیانه پس از چهار دانشگاه اسرائیلی در رتبه پنجم قرار داشت).[۱۸]

براساس جدیدترین رتبه بندی دانشگاه‌های دنیا در ژوئیه سال ۲۰۱۱ و بر اساس وب سنجی، دانشگاه تهران برترین دانشگاه ایران می‌باشد؛ دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۷۰۸، در شاخص اندازه صفحات وب امتیاز ۵۰۲، در شاخص قابلیت مشاهده از سوی دیگران امتیاز ۹۶۱، در شاخص فایلهای قابل دسترسی امتیاز ۷۸۸ و در شاخص میزان ارجاعات امتیاز ۳۸۴ را به دست آورده است. این در حالی است که رتبه این دانشگاه در آخرین نسخه‌ای که از رتبه بندی وبومتریک در ماه مرداد منتشر شد، ۹۳۸ اعلام شده بود.[۱۹]

براساس نظام رتبه‌بندی بین‌المللی دانشگاهی شانگهای، در رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان در سال ۲۰۱۴، دانشگاه تهران رتبه‌ای در دامنهٔ بین ۳۰۱ تا ۴۰۰ دانشگاه برتر جهان را کسب کرد.[۲۰]

پردیس‌ها

ساختمان کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران

دانشکده‌ها

افراد

رؤسا

تا سال ۱۳۲۱ دانشگاه تهران توسط وزیر فرهنگ مدیریت می‌شد. از آن تاریخ به بعد ریاست دانشگاه به صورت مستقل و زیر نظر وزارت فرهنگ در آمد. نام مدیران دانشگاه از ابتدا تا کنون به شرح زیر است:

دانش‌آموختگان

دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران

گشایش دانشگاه تهران که با آغاز آشنایی جدی ایرانیان با مغرب‌زمین مقارن افتاده بود، این دانشگاه را به بستر اصلی ارتباط با تمدن مغرب‌زمین و علوم جدید تبدیل کرد. از آغاز فعالیت‌های آموزشی دانشگاه تهران تاکنون همواره افراد شایسته و شخصیت‌های برجسته و چهره‌های پرآوازه‌ای در آن به تحصیل پرداخته‌اند.

فهرست برخی از این دانش‌آموختگان برجسته در زیر آمده است:

جستارهای وابسته

پژوهشگاه دانشگاه تهران

منابع

  1. محمود نیلی سرپرست دانشگاه تهران شد خبرگزاری انتخاب
  2. مذاکرات دوره ششم قانون‌گذاری. تهران. مجلس شورای ملی. ۱۳۰۵.
  3. آموزش و پرورش در ایران. ناصر تکمیل همایون. دفتر پژوهش‌های فرهنگی. شابک ۹۶۴-۳۷۹-۰۹۲-۴ ۱۳۸۵ ص۸۷-۸۸
  4. ایرانیان
  5. «ضیاء موحد: تاسیس دانشگاه تهران ربطی به دکتر حسابی ندارد». تاریخ ایرانی. آذر ۱۳۹۱.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ Encyclopædia Iranica - Faculties Of The University Of Tehran
  7. دانشنامه ایرانیکا: [۱]
  8. آموزش و پرورش در ایران. ناصر تکمیل همایون. دفتر پژوهش‌های فرهنگی. شابک ۹۶۴-۳۷۹-۰۹۲-۴ ۱۳۸۵ ص۸۸
  9. M. Marefat. «The Protagonists who Shaped Modern Tehran» , in Ch. Adle and B. Hourcade, eds. Teheran, capitale bicentenaire, Paris and Tehran, l۹۹۲, pp. ۱۰۶.
  10. Encyclopædia Iranica - Faculties Of The University Of Tehran
  11. دانشکده مدیریت دانشگاه تهران - درباره ما
  12. Problems and Issues in Higher Education: Perspectives on Iran-United States Educational Relations and Influences. pp.8
  13. MehrNews.com - Iran, Iranian, Nuclear, political, world, sport, Cultural, economic, SocialAndOccations news and headlines
  14. Error
  15. ARWU 2009
  16. University of tehran | Top Universities
  17. Ranking Web by Country: Top Colleges and Best Universities of Iran (Islamic Republic of)
  18. http://www.scimagoir.com/pdf/sir_2009_world_report.pdf
  19. رتبه بندی جهانی دانشگاه‌های ایران براساس وب سنجی در ژوئیه ۲۰۱۱.
  20. «نتایج معتبرترین رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اعلام شد/ صعود رتبه دانشگاه تهران در بین برترین‌ها». دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۸-۱۶. از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک)

پیوند به بیرون