مفصل: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:Illu synovial joint.jpg|بندانگشتی|چپ|دیاگرامی از یک مفصل سینوویال (دیارتروز)]]
[[پرونده:Illu synovial joint.jpg|بندانگشتی|چپ|دیاگرامی از یک مفصل سینوویال (دیارتروز)]]
'''مفصل''' محل و همچنین وسیله اتصال [[استخوان]] با یک یا چند استخوان است. برای حرکت و پشتیبانی استخوانها ساخته شده است. مفاصل بر اساس عملکرد و ساختار تقسیم‌بندی می‌شوند.
'''مفصل''' محل و همچنین وسیله اتصال [[استخوان]] با یک یا چند استخوان است. مفصل مجموعه‌ای از عناصر تشریحی است که دو یا چند استخوان مجاور را باهم متصل می‌سازد و برای حرکت و پشتیبانی استخوانها ساخته شده است. مفاصل بر اساس عملکرد و ساختار تقسیم‌بندی می‌شوند.

تمام حرکاتی که توسط انسان صورت می‌گیرد بدون وجود مفصل انجام پذیر نیست. مفصل قسمت مهمی از بدن است و اصول بسیار دقیقی در ساختار مفصل به کار رفته است تا توانایی حرکت برای انسان بوجود بیاید. توانایی یک دونده استقامت به هنگام دویدن‌های طولانی، توانایی یک بازیکن بسکتبال به هنگام انجام حرکت سه گام و یا توانایی یک وزنه‌بردار به هنگام بالا بردن وزنه سنگین، و نیز انجام تمام حرکات ورزشی به دلیل ارتباط محکم بین استخوان‌ها و وضعیت عالی قرار گرفتن ساختار مفصلی و خصوصیات آنها می‌باشد.

به طور کلی می‌توان مفصل‌ها را به دو دسته تقسیم کرد: دسته اول مفصلهایی که حرکت زیاد دارند، یعنی دو استخوان می‌توانند در محل اتصال تحرک زیادی داشته باشند، مانند: مفصل آرنج، زانو، مچ دستها، و پاها، دسته دوم مفصلهایی که استخوانهای جمجمه، و پا حرکت بسیار مختصری دارند، مانند: مفصلهای بین مهره‌ها، ساختمان این دو نوع مفصل با یکدیگر فرق دارد.


== طبقه‌بندی ساختاری ==
== طبقه‌بندی ساختاری ==
خط ۷: خط ۱۱:
** هیالینی مانند محل اتصال دنده‌ها به جناغ سینه
** هیالینی مانند محل اتصال دنده‌ها به جناغ سینه
** لیفی غضروفی (Fibrocartilaginous)مانند دیسک‌های مهره‌ای
** لیفی غضروفی (Fibrocartilaginous)مانند دیسک‌های مهره‌ای
* [[مفاصل سینوویال]]
* [[مفاصل زلاله‌ای]] (سینوویال)
** یک‌محوری
** یک محوری
*** لولایی (Hinge) مانند آرنج، زانو، انگشتان
*** لولایی (Hinge) مانند آرنج، زانو، انگشتان
*** محوری (Pivot) مانند مفصل بین اولین و دومین مهره گردنی
*** محوری (Pivot) مانند مفصل بین اولین و دومین مهره گردنی
** دومحوری
** دو محوری
*** کوندیلی (Condylar)مانند محل اتصال انگشت به کف دست
*** کوندیلی (Condylar)مانند محل اتصال انگشت به کف دست
*** بیضوی مانند مچ دست
*** بیضوی مانند مچ دست
** چندمحوری
** چند محوری
*** مسطح مانند انتهای خارجی ترقوه به زایده آخرمی
*** مسطح مانند انتهای خارجی ترقوه به زایده آخرمی
*** زینی مانند محل اتصال استخوان کف دستی شماره ۲ به استخوانچه تراپزیوم در مچ دست
*** زینی مانند محل اتصال استخوان کف دستی شماره ۲ به استخوانچه تراپزیوم در مچ دست
خط ۲۵: خط ۲۹:


== آسیب‌شناسی مفاصل ==
== آسیب‌شناسی مفاصل ==
[[ورم مفصلی]] (آرتریت) و آسیبهای فیزیکی عامل صدمه مفصل هستند. ورم مفصلی علت اولیه ناتوانی حرکتی در سنین بالای ۵۵ سال است.
[[ورم مفصلی]] (آرتریت) و آسیب‌های فیزیکی عامل صدمه مفصل هستند. ورم مفصلی علت اولیه ناتوانی حرکتی در سنین بالای ۵۵ سال است.
* ''مقاله اصلی [[ورم مفصلی]]''
* ''مقاله اصلی [[ورم مفصلی]]''


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
* {{یادکرد|فصل=|کتاب=آناتومی اندام فوقانی، تحتانی، مفاصل|نویسنده = بهرام الهی|ترجمه=|ناشر =جیحون|چاپ=۱۲|شهر=تهران|کوشش=|ویرایش= ۴|صفحه=۱۹۲|سال=۱۳۷۷|شابک= }}
* {{یادکرد|فصل=|کتاب=آناتومی اندام فوقانی، تحتانی، مفاصل|نویسنده = بهرام الهی|ترجمه=|ناشر =جیحون|چاپ=۱۲|شهر=تهران|کوشش=|ویرایش= ۴|صفحه=۱۹۲|سال=۱۳۷۷|شابک=}}
* ویکی‌پدیای انگلیسی.
* ویکی‌پدیای انگلیسی.



نسخهٔ ‏۲ ژانویهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۲۰:۱۹

دیاگرامی از یک مفصل سینوویال (دیارتروز)

مفصل محل و همچنین وسیله اتصال استخوان با یک یا چند استخوان است. مفصل مجموعه‌ای از عناصر تشریحی است که دو یا چند استخوان مجاور را باهم متصل می‌سازد و برای حرکت و پشتیبانی استخوانها ساخته شده است. مفاصل بر اساس عملکرد و ساختار تقسیم‌بندی می‌شوند.

تمام حرکاتی که توسط انسان صورت می‌گیرد بدون وجود مفصل انجام پذیر نیست. مفصل قسمت مهمی از بدن است و اصول بسیار دقیقی در ساختار مفصل به کار رفته است تا توانایی حرکت برای انسان بوجود بیاید. توانایی یک دونده استقامت به هنگام دویدن‌های طولانی، توانایی یک بازیکن بسکتبال به هنگام انجام حرکت سه گام و یا توانایی یک وزنه‌بردار به هنگام بالا بردن وزنه سنگین، و نیز انجام تمام حرکات ورزشی به دلیل ارتباط محکم بین استخوان‌ها و وضعیت عالی قرار گرفتن ساختار مفصلی و خصوصیات آنها می‌باشد.

به طور کلی می‌توان مفصل‌ها را به دو دسته تقسیم کرد: دسته اول مفصلهایی که حرکت زیاد دارند، یعنی دو استخوان می‌توانند در محل اتصال تحرک زیادی داشته باشند، مانند: مفصل آرنج، زانو، مچ دستها، و پاها، دسته دوم مفصلهایی که استخوانهای جمجمه، و پا حرکت بسیار مختصری دارند، مانند: مفصلهای بین مهره‌ها، ساختمان این دو نوع مفصل با یکدیگر فرق دارد.

طبقه‌بندی ساختاری

  • مفاصل لیفی (Fibrous) مانند درز بین استخوان‌های جمجمه
  • مفاصل غضروفی
    • هیالینی مانند محل اتصال دنده‌ها به جناغ سینه
    • لیفی غضروفی (Fibrocartilaginous)مانند دیسک‌های مهره‌ای
  • مفاصل زلاله‌ای (سینوویال)
    • یک‌محوری
      • لولایی (Hinge) مانند آرنج، زانو، انگشتان
      • محوری (Pivot) مانند مفصل بین اولین و دومین مهره گردنی
    • دومحوری
      • کوندیلی (Condylar)مانند محل اتصال انگشت به کف دست
      • بیضوی مانند مچ دست
    • چندمحوری
      • مسطح مانند انتهای خارجی ترقوه به زایده آخرمی
      • زینی مانند محل اتصال استخوان کف دستی شماره ۲ به استخوانچه تراپزیوم در مچ دست
      • سطوح کروی (Spheroidal)مانند شانه و هیپ

طبقه‌بندی عملکردی

  • مفاصل غیرمتحرک (synarthrosis): حرکت کم یا بدون حرکت هستند. بیشتر مفاصل لیفی سینارتروز هستند. (مثل جمجمه)
  • مفاصل نیمه‌متحرک (amphiarthrosis): حرکت کمی میسر است. بیشتر مفاصل غضروفی در این دسته‌اند. (مثل مهره‌ها)
  • مفاصل متحرک (diarthrosis): حرکات گوناگون میسر است. همه مفاصل دیارتروز سینوویال هستند.

آسیب‌شناسی مفاصل

ورم مفصلی (آرتریت) و آسیب‌های فیزیکی عامل صدمه مفصل هستند. ورم مفصلی علت اولیه ناتوانی حرکتی در سنین بالای ۵۵ سال است.

منابع

  • بهرام الهی (۱۳۷۷آناتومی اندام فوقانی، تحتانی، مفاصل (ویراست ۴)، تهران: جیحون، ص. ۱۹۲ پارامتر |چاپ= اضافه است (کمک)
  • ویکی‌پدیای انگلیسی.