|تعداد تولیدات=۱۹۵ (۱۸۷ عدد عملیاتی و ۸ عدد آزمایشی)<ref name= combataircraft>Parsons, Gary. [http://www.combataircraft.net/view_article.asp?ID=4994 "Final F-22 Delivered"] ''Combat Aircraft Monthly'', 3 May 2012. Retrieved: 10 April 2014.</ref>
|تعداد تولیدات=۱۹۵ (۱۸۷ عدد عملیاتی و ۸ عدد آزمایشی)<ref name= combataircraft>Parsons, Gary. [http://www.combataircraft.net/view_article.asp?ID=4994 "Final F-22 Delivered"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160313044134/http://www.combataircraft.net/view_article.asp?id=4994 |date=۱۳ مارس ۲۰۱۶ }} ''Combat Aircraft Monthly'', 3 May 2012. Retrieved: 10 April 2014.</ref>
|هزینه اجرا=۶۷٫۳ میلیارد دلار (تا سال ۲۰۱۰)<ref name="f22_sar2010">"Selected Acquisition Report (SAR) - F-22, RCS: DD-A&T(Q&A)823-265." Department of Defense, 31 December 2010. Retrieved: 13 March 2019.</ref>
|هزینه اجرا=۶۷٫۳ میلیارد دلار (تا سال ۲۰۱۰)<ref name="f22_sar2010">"Selected Acquisition Report (SAR) - F-22, RCS: DD-A&T(Q&A)823-265." Department of Defense, 31 December 2010. Retrieved: 13 March 2019.</ref>
|هزینه واحد=۱۵۰ میلیون دلار (قیمت‌های سال ۲۰۰۹)<ref>{{cite web|url=http://www.saffm.hq.af.mil/shared/media/document/AFD-100128-072.pdf |title=FY 2011 Budget Estimates |publisher=U.S. Air Force |date=February 2010 |pages=1–15 |format=PDF |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120304052331/http://www.saffm.hq.af.mil/shared/media/document/AFD-100128-072.pdf |archivedate=4 March 2012 |df=}}</ref>{{سخ}}
|هزینه واحد=۱۵۰ میلیون دلار (قیمت‌های سال ۲۰۰۹)<ref>{{cite web|url=http://www.saffm.hq.af.mil/shared/media/document/AFD-100128-072.pdf |title=FY 2011 Budget Estimates |publisher=U.S. Air Force |date=February 2010 |pages=1–15 |format=PDF |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120304052331/http://www.saffm.hq.af.mil/shared/media/document/AFD-100128-072.pdf |archivedate=4 March 2012 |df=}}</ref>{{سخ}}
خط ۴۲:
خط ۴۲:
=== تولید و تهیه ===
=== تولید و تهیه ===
با اتمام مراحل طراحی و آغاز مراحل توسعه مهندسی و ساخت، اف-۲۲ چندین تفاوت بارز نسبت به وای‌اف-۲۲ پیدا کرد. زاویه پشتی لبه اصلی هواگرد از °۴۸ به °۴۲ رسید، در حالی که تثبیت‌کننده‌های عمودی عقب‌تر رفته و مساحتشان ۲۰٪ کاهش یافت.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Partners in Freedom|نشانی=https://web.archive.org/web/20100104193536/http://oea.larc.nasa.gov/PAIS/Partners/F_22.html|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2010-01-04|بازبینی=2019-03-08}}</ref> برای بهبود دید خلبان، [[آسمانه]] به میزان ۷ اینچ (۱۸ سانتی‌متر) جلوتر رفت و بخش خنک‌سازی موتور ۱۴ اینچ (۳۶ سانتی‌متر) عقب‌تر آمد. شکل لبه‌های عقبی بال‌ها و [[تثبیت‌کننده]] بهبود یافت تا آیرودینامیک، استحکام و پنهان‌گری هواگرد افزایش پیدا کند.<ref>Pace 1999, pp. 12–13.</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=globalsecurity.org|نشانی=https://www.globalsecurity.org/military/systems/aircraft/images/f-22_yf-22_comp.jpg|عنوان="YF-22/F-22A comparison diagram"}}</ref> افزایش وزن در حین توسعه منجر به کمی کاهش برد و عملکرد آیرودینامیک شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22 weight increase agreed|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/f-22-weight-increase-agreed-26820/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=1995-05-03|بازبینی=2019-03-08|کد زبان=en}}</ref>[[پرونده:F-22 Raptor wytwórnie fa.png|بندانگشتی|سهم هر یک از سازندگان در ساخت اف-۲۲|جایگزین=]]
با اتمام مراحل طراحی و آغاز مراحل توسعه مهندسی و ساخت، اف-۲۲ چندین تفاوت بارز نسبت به وای‌اف-۲۲ پیدا کرد. زاویه پشتی لبه اصلی هواگرد از °۴۸ به °۴۲ رسید، در حالی که تثبیت‌کننده‌های عمودی عقب‌تر رفته و مساحتشان ۲۰٪ کاهش یافت.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Partners in Freedom|نشانی=https://web.archive.org/web/20100104193536/http://oea.larc.nasa.gov/PAIS/Partners/F_22.html|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2010-01-04|بازبینی=2019-03-08}}</ref> برای بهبود دید خلبان، [[آسمانه]] به میزان ۷ اینچ (۱۸ سانتی‌متر) جلوتر رفت و بخش خنک‌سازی موتور ۱۴ اینچ (۳۶ سانتی‌متر) عقب‌تر آمد. شکل لبه‌های عقبی بال‌ها و [[تثبیت‌کننده]] بهبود یافت تا آیرودینامیک، استحکام و پنهان‌گری هواگرد افزایش پیدا کند.<ref>Pace 1999, pp. 12–13.</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=globalsecurity.org|نشانی=https://www.globalsecurity.org/military/systems/aircraft/images/f-22_yf-22_comp.jpg|عنوان="YF-22/F-22A comparison diagram"}}</ref> افزایش وزن در حین توسعه منجر به کمی کاهش برد و عملکرد آیرودینامیک شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22 weight increase agreed|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/f-22-weight-increase-agreed-26820/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=1995-05-03|بازبینی=2019-03-08|کد زبان=en}}</ref>[[پرونده:F-22 Raptor wytwórnie fa.png|بندانگشتی|سهم هر یک از سازندگان در ساخت اف-۲۲|جایگزین=]]
ساخت اکثر بخش‌های بدنه و مونتاژ نهایی در [[پایگاه هوایی دابینس]] واقع در [[مریتا، جورجیا]] و به دست پیمانکار اصلی پروژه، لاکهید مارتین{{یاد|لاکهید در سال ۱۹۹۳ جنرال داینامیکس فورت وورث را تحت مالکیت خود درآورد و در سال ۱۹۹۵ با مارتین مریتا ادغام شد و لاکهید مارتین به‌وجودآمد.}} انجام شد. بوئینگ وظیفه فراهم آوردن دیگر قطعات بدنه، بخش‌های [[اویونیک]] و سامانه آموزشی را بر عهده داشت.<ref>Aronstein and Hirschberg 1998, p. 118.</ref> تولید اف-۲۲ برای افزایش پشتیبانی کنگره از پروژه میان بیش از ۱٬۰۰۰ پیمانکار فرعی از ۴۶ ایالت تقسیم شده و حدود ۹۵٬۰۰۰ شغل به‌وجودآورد،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=U.S. : New, Old Weapons Systems Never Die {{!}} Inter Press Service|نشانی=http://www.ipsnews.net/2009/07/us-new-old-weapons-systems-never-die/|وبگاه=www.ipsnews.net|بازبینی=2019-03-08|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20160818231043/http://www.ipsnews.net/2009/07/us-new-old-weapons-systems-never-die/|تاریخ بایگانی=18 August 2016}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=The Air Force tries to save a fighter plane that's never seen combat.|نشانی=https://slate.com/news-and-politics/2009/02/the-air-force-tries-to-save-a-fighter-plane-that-s-never-seen-combat.html|وبگاه=Slate Magazine|تاریخ=2009-02-25|بازبینی=2019-03-08|کد زبان=en|نام=Fred|نام خانوادگی=Kaplan|نویسنده=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20101021155541/http://www.slate.com/id/2212034/|تاریخ بایگانی=21 October 2010}}</ref> هرچند این تقسیم ممکن بود منجر به افزایش زمان و هزینه تولید شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Lessons Learned from the F/A-22 and F/A-18 E/F Development Programs|نشانی=https://www.rand.org/pubs/monographs/MG276.html|وبگاه=www.rand.org|تاریخ=2005|بازبینی=2019-03-08|کد زبان=en|نام=Obaid|نام خانوادگی=Younossi|نام۲=David E.|نام خانوادگی۲=Stem|نام۳=Mark A.|نام خانوادگی۳=Lorell|نام۴=Frances M.|نام خانوادگی۴=Lussier}}</ref> برای کاهش هزینه‌های اولیه، اضافه کردن بسیاری از قابلیت‌ها به زمان پس از تولید موکول شد، هرچند این عمل نهایتاً منجر به افزایش هزینه کلی برنامه شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Rivals Target JSF|نشانی=https://aviationweek.com/awin/rivals-target-jsf|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-08|کد زبان=en|نام خانوادگی=Dec 1|نام۲=2010 Bill Sweetman {{!}} Defense Technology|نام خانوادگی۲=International}}</ref> تولید این هواگرد به مدت ۱۵ سال ادامه داشت و نهایت توان تولید آن در حدود ۲ فروند در ماه بود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=The Marietta Daily Journal - As the F 35 program revs up the F 22 ram…|نشانی=http://archive.fo/iasz|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2012-07-11|بازبینی=2019-03-08}}</ref><ref>Brumby, Otis, Bill Kinney and Joe Kirby. [https://archive.today/20120711122957/http://mdjonline.com/view/full_story/13886238/article-As-the-F-35-program-revs-up---the-F-22-ramps-down?instance=special "Around Town: As the F-35 program revs up the F-22 ramps down."] ''The Marietta Daily Journal'', 6 June 2011. Retrieved: 31 August 2011.</ref><ref>Barnes, Julian E. [http://articles.latimes.com/2009/feb/11/business/fi-jets11 "Lockheed lobbies for F-22 production on job grounds."] ''[[لس آنجلس تایمز|Los Angeles Times]]'', 11 February 2009.</ref> نخستین اف-۲۲، که هواگردی برای آزمایش‌های توسعه و ساخت بود، در ۹ آوریل ۱۹۹۷ در مریتا با شماره بال ۴۰۰۱ رونمایی شد و اولین پرواز آن در ۷ سپتامبر ۱۹۹۷ انجام شد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 Raptor|نشانی=https://www.lockheedmartin.com/en/news/features/history/f-22.html|وبگاه=Lockheed Martin|بازبینی=2019-03-08}}</ref><ref name="F-22_chrono">[http://www.f22-raptor.com/about/chronology.html "Chronology of the F-22 Program."] ''F-22 Team,'' 4 November 2012. Retrieved: 23 July 2009.</ref> در سال ۲۰۰۶، گروه توسعه اف-۲۲ برنده معتبرترین جایزه هوانوردی آمریکا، [[جایزه کولیر]]، شدند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://naa.aero/userfiles/files/documents/Press%20Releases/Collier%202006%20PR.pdf|عنوان="F-22 Raptor Wins 2006 Collier Trophy."|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20160401091019/https://naa.aero/userfiles/files/documents/press%20releases/collier%202006%20pr.pdf|تاریخ بایگانی=1 April 2016}}</ref> با توجه به [[فناوری‌های پیشرفته]] به‌کاررفته در این هواپیما، پیمان‌کاران با حملات سایبری و سرقت فناوری مواجه بودند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Chinese Businessman Pleads Guilty of Spying on F-35 and F-22|نشانی=https://www.defense/%20news.com/breaking-news/2016/03/24/chinese-businessman-pleads-guilty-of-spying-on-f-35-and-f-22/|وبگاه=Defense News|تاریخ=2017-08-08|بازبینی=2019-05-20|کد زبان=en|نام=Wendell|نام خانوادگی=Minnick}}</ref>
ساخت اکثر بخش‌های بدنه و مونتاژ نهایی در [[پایگاه هوایی دابینس]] واقع در [[مریتا، جورجیا]] و به دست پیمانکار اصلی پروژه، لاکهید مارتین{{یاد|لاکهید در سال ۱۹۹۳ جنرال داینامیکس فورت وورث را تحت مالکیت خود درآورد و در سال ۱۹۹۵ با مارتین مریتا ادغام شد و لاکهید مارتین به‌وجودآمد.}} انجام شد. بوئینگ وظیفه فراهم آوردن دیگر قطعات بدنه، بخش‌های [[اویونیک]] و سامانه آموزشی را بر عهده داشت.<ref>Aronstein and Hirschberg 1998, p. 118.</ref> تولید اف-۲۲ برای افزایش پشتیبانی کنگره از پروژه میان بیش از ۱٬۰۰۰ پیمانکار فرعی از ۴۶ ایالت تقسیم شده و حدود ۹۵٬۰۰۰ شغل به‌وجودآورد،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=U.S. : New, Old Weapons Systems Never Die {{!}} Inter Press Service|نشانی=http://www.ipsnews.net/2009/07/us-new-old-weapons-systems-never-die/|وبگاه=www.ipsnews.net|بازبینی=2019-03-08|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20160818231043/http://www.ipsnews.net/2009/07/us-new-old-weapons-systems-never-die/|تاریخ بایگانی=18 August 2016}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=The Air Force tries to save a fighter plane that's never seen combat.|نشانی=https://slate.com/news-and-politics/2009/02/the-air-force-tries-to-save-a-fighter-plane-that-s-never-seen-combat.html|وبگاه=Slate Magazine|تاریخ=2009-02-25|بازبینی=2019-03-08|کد زبان=en|نام=Fred|نام خانوادگی=Kaplan|نویسنده=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20101021155541/http://www.slate.com/id/2212034/|تاریخ بایگانی=21 October 2010}}</ref> هرچند این تقسیم ممکن بود منجر به افزایش زمان و هزینه تولید شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Lessons Learned from the F/A-22 and F/A-18 E/F Development Programs|نشانی=https://www.rand.org/pubs/monographs/MG276.html|وبگاه=www.rand.org|تاریخ=2005|بازبینی=2019-03-08|کد زبان=en|نام=Obaid|نام خانوادگی=Younossi|نام۲=David E.|نام خانوادگی۲=Stem|نام۳=Mark A.|نام خانوادگی۳=Lorell|نام۴=Frances M.|نام خانوادگی۴=Lussier}}</ref> برای کاهش هزینه‌های اولیه، اضافه کردن بسیاری از قابلیت‌ها به زمان پس از تولید موکول شد، هرچند این عمل نهایتاً منجر به افزایش هزینه کلی برنامه شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Rivals Target JSF|نشانی=https://aviationweek.com/awin/rivals-target-jsf|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-08|کد زبان=en|نام خانوادگی=Dec 1|نام۲=2010 Bill Sweetman {{!}} Defense Technology|نام خانوادگی۲=International}}</ref> تولید این هواگرد به مدت ۱۵ سال ادامه داشت و نهایت توان تولید آن در حدود ۲ فروند در ماه بود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=The Marietta Daily Journal - As the F 35 program revs up the F 22 ram…|نشانی=http://archive.fo/iasz|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2012-07-11|بازبینی=2019-03-08}}</ref><ref>Brumby, Otis, Bill Kinney and Joe Kirby. [https://archive.today/20120711122957/http://mdjonline.com/view/full_story/13886238/article-As-the-F-35-program-revs-up---the-F-22-ramps-down?instance=special "Around Town: As the F-35 program revs up the F-22 ramps down."] ''The Marietta Daily Journal'', 6 June 2011. Retrieved: 31 August 2011.</ref><ref>Barnes, Julian E. [http://articles.latimes.com/2009/feb/11/business/fi-jets11 "Lockheed lobbies for F-22 production on job grounds."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150914190636/http://articles.latimes.com/2009/feb/11/business/fi-jets11 |date=۱۴ سپتامبر ۲۰۱۵ }} ''[[لس آنجلس تایمز|Los Angeles Times]]'', 11 February 2009.</ref> نخستین اف-۲۲، که هواگردی برای آزمایش‌های توسعه و ساخت بود، در ۹ آوریل ۱۹۹۷ در مریتا با شماره بال ۴۰۰۱ رونمایی شد و اولین پرواز آن در ۷ سپتامبر ۱۹۹۷ انجام شد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 Raptor|نشانی=https://www.lockheedmartin.com/en/news/features/history/f-22.html|وبگاه=Lockheed Martin|بازبینی=2019-03-08}}</ref><ref name="F-22_chrono">[http://www.f22-raptor.com/about/chronology.html "Chronology of the F-22 Program."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080307071916/http://www.f22-raptor.com/about/chronology.html |date=۷ مارس ۲۰۰۸ }} ''F-22 Team,'' 4 November 2012. Retrieved: 23 July 2009.</ref> در سال ۲۰۰۶، گروه توسعه اف-۲۲ برنده معتبرترین جایزه هوانوردی آمریکا، [[جایزه کولیر]]، شدند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://naa.aero/userfiles/files/documents/Press%20Releases/Collier%202006%20PR.pdf|عنوان="F-22 Raptor Wins 2006 Collier Trophy."|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20160401091019/https://naa.aero/userfiles/files/documents/press%20releases/collier%202006%20pr.pdf|تاریخ بایگانی=1 April 2016}}</ref> با توجه به [[فناوری‌های پیشرفته]] به‌کاررفته در این هواپیما، پیمان‌کاران با حملات سایبری و سرقت فناوری مواجه بودند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Chinese Businessman Pleads Guilty of Spying on F-35 and F-22|نشانی=https://www.defense/%20news.com/breaking-news/2016/03/24/chinese-businessman-pleads-guilty-of-spying-on-f-35-and-f-22/|وبگاه=Defense News|تاریخ=2017-08-08|بازبینی=2019-05-20|کد زبان=en|نام=Wendell|نام خانوادگی=Minnick}}</ref>
نیروی هوایی ایالات متحده در اصل در نظر داشت تا ۷۵۰ فروند از این جنگنده‌ها را با بودجه ۴۴٫۳ میلیارد دلار برای کل برنامه و بودجه ۲۶٫۲ میلیارد دلار برای مرحله تولید{{یاد|مقادیر بودجه متعلق مربوط به سال مالی ۱۹۸۵ هستند.}} خریداری کرده و تولیدشان را در سال ۱۹۹۴ آغاز کند. بررسی عمده هواگرد که در سال ۱۹۹۰ و توسط [[وزیر دفاع ایالات متحده آمریکا|وزیر دفاع وقت ایالات متحده آمریکا]]، [[دیک چینی]] رخ داد، این رقم را در آغاز سال ۱۹۹۶ به ۶۴۸ فروند کاهش داد. در سال ۱۹۹۷، عدم ثبات بودجه سبب کاهش تعداد کلی به ۳۳۹ فروند شد و این مقدار هم در سال ۲۰۰۳ به ۲۷۷ فروند کاهش یافت.<ref name="Williams p.22">{{harvnb|Williams|2002|p=10.}}</ref> در سال ۲۰۰۴، [[وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا]] علی‌رغم سفارش ۳۸۱ فروندی نیروی هوایی، بار دیگر این تعداد را به ۱۸۳ فروند هواگرد عملیاتی کاهش داد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=دسامبر ۲۰۰۸|وبگاه=|نشانی=https://secure.afa.org/Mitchell/presentations/091608LosingAirDominance_tnx.pdf|عنوان="Losing Air Dominance."|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20131002211600/https://secure.afa.org/Mitchell/Presentations/091608LosingAirDominance_tnx.pdf|تاریخ بایگانی=2 October 2013}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Air Force Pares Request for Additional Lockheed F-22s|نشانی=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/02/17/AR2009021703172.html|وبگاه=washingtonpost.com|تاریخ=2019-02-16|بازبینی=2019-03-08|نویسنده=|کد زبان=en|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20170703115719/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/02/17/AR2009021703172.html|تاریخ بایگانی=3 July 2017}}</ref> در سال ۲۰۰۶، یک برنامه تدارکاتی چندساله برای صرفه‌جویی ۱۵ میلیارد دلاری تدوین و پیاده‌سازی شد. در آن سال، تصور می‌شد که هزینه کلی برنامه برای ۱۸۳ فروند اف-۲۲برای توزیع در در هفت اسکادران، حدود ۶۲ میلیارد دلار باشد.<ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=F-22 excels at establishing air dominance|نشانی=https://www.af.mil/News/Article-Display/Article/130616/f-22-excels-at-establishing-air-dominance/|وبگاه=U.S. Air Force|بازبینی=2019-03-08|کد زبان=en|نویسنده=|تاریخ=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20160425023455/http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/130616/f-22-excels-at-establishing-air-dominance.aspx|تاریخ بایگانی=25 April 2016}}</ref> کنگره در سال ۲۰۰۸ بودجه‌ای برای ادامه تولید اف-۲۲ تصویب کرد و [[پنتاگون]] هم ۵۰ میلیون دلار از ۱۴۰ میلیون دلار بودجه را برای خرید چهار هواگرد اضافی خرج کرد که سبب افزایش تعداد کلی سفارش‌ها به ۱۸۷ عدد شد و برنامه را به دست ریاست بعدی وزارت سپرد.<ref>Trimble, Stephen. [http://www.flightglobal.com/news/articles/us-congress-passes-4877-defence-spending-bill-slashes-aircraft-316459/ "US Congress passes $487.7 defence spending bill, slashes aircraft."] ''Flightglobal.com'', 24 September 2008. Retrieved: 10 November 2012.</ref><ref>{{Cite news|author=Wolf, Jim|url=https://www.reuters.com/article/2008/11/12/us-lockheed-raptor-idUSTRE4AB8ZV20081112|title=Pentagon OKs funds to preserve F-22 line|agency=Reuters|date=12 November 2008|accessdate=27 August 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20121019012554/http://www.reuters.com/article/2008/11/12/us-lockheed-raptor-idUSTRE4AB8ZV20081112|archive-date=19 October 2012|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref>
نیروی هوایی ایالات متحده در اصل در نظر داشت تا ۷۵۰ فروند از این جنگنده‌ها را با بودجه ۴۴٫۳ میلیارد دلار برای کل برنامه و بودجه ۲۶٫۲ میلیارد دلار برای مرحله تولید{{یاد|مقادیر بودجه متعلق مربوط به سال مالی ۱۹۸۵ هستند.}} خریداری کرده و تولیدشان را در سال ۱۹۹۴ آغاز کند. بررسی عمده هواگرد که در سال ۱۹۹۰ و توسط [[وزیر دفاع ایالات متحده آمریکا|وزیر دفاع وقت ایالات متحده آمریکا]]، [[دیک چینی]] رخ داد، این رقم را در آغاز سال ۱۹۹۶ به ۶۴۸ فروند کاهش داد. در سال ۱۹۹۷، عدم ثبات بودجه سبب کاهش تعداد کلی به ۳۳۹ فروند شد و این مقدار هم در سال ۲۰۰۳ به ۲۷۷ فروند کاهش یافت.<ref name="Williams p.22">{{harvnb|Williams|2002|p=10.}}</ref> در سال ۲۰۰۴، [[وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا]] علی‌رغم سفارش ۳۸۱ فروندی نیروی هوایی، بار دیگر این تعداد را به ۱۸۳ فروند هواگرد عملیاتی کاهش داد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=دسامبر ۲۰۰۸|وبگاه=|نشانی=https://secure.afa.org/Mitchell/presentations/091608LosingAirDominance_tnx.pdf|عنوان="Losing Air Dominance."|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20131002211600/https://secure.afa.org/Mitchell/Presentations/091608LosingAirDominance_tnx.pdf|تاریخ بایگانی=2 October 2013}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Air Force Pares Request for Additional Lockheed F-22s|نشانی=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/02/17/AR2009021703172.html|وبگاه=washingtonpost.com|تاریخ=2019-02-16|بازبینی=2019-03-08|نویسنده=|کد زبان=en|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20170703115719/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/02/17/AR2009021703172.html|تاریخ بایگانی=3 July 2017}}</ref> در سال ۲۰۰۶، یک برنامه تدارکاتی چندساله برای صرفه‌جویی ۱۵ میلیارد دلاری تدوین و پیاده‌سازی شد. در آن سال، تصور می‌شد که هزینه کلی برنامه برای ۱۸۳ فروند اف-۲۲برای توزیع در در هفت اسکادران، حدود ۶۲ میلیارد دلار باشد.<ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=F-22 excels at establishing air dominance|نشانی=https://www.af.mil/News/Article-Display/Article/130616/f-22-excels-at-establishing-air-dominance/|وبگاه=U.S. Air Force|بازبینی=2019-03-08|کد زبان=en|نویسنده=|تاریخ=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20160425023455/http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/130616/f-22-excels-at-establishing-air-dominance.aspx|تاریخ بایگانی=25 April 2016}}</ref> کنگره در سال ۲۰۰۸ بودجه‌ای برای ادامه تولید اف-۲۲ تصویب کرد و [[پنتاگون]] هم ۵۰ میلیون دلار از ۱۴۰ میلیون دلار بودجه را برای خرید چهار هواگرد اضافی خرج کرد که سبب افزایش تعداد کلی سفارش‌ها به ۱۸۷ عدد شد و برنامه را به دست ریاست بعدی وزارت سپرد.<ref>Trimble, Stephen. [http://www.flightglobal.com/news/articles/us-congress-passes-4877-defence-spending-bill-slashes-aircraft-316459/ "US Congress passes $487.7 defence spending bill, slashes aircraft."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130419133412/http://www.flightglobal.com/news/articles/us-congress-passes-4877-defence-spending-bill-slashes-aircraft-316459/ |date=۱۹ آوریل ۲۰۱۳ }} ''Flightglobal.com'', 24 September 2008. Retrieved: 10 November 2012.</ref><ref>{{Cite news|author=Wolf, Jim|url=https://www.reuters.com/article/2008/11/12/us-lockheed-raptor-idUSTRE4AB8ZV20081112|title=Pentagon OKs funds to preserve F-22 line|agency=Reuters|date=12 November 2008|accessdate=27 August 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20121019012554/http://www.reuters.com/article/2008/11/12/us-lockheed-raptor-idUSTRE4AB8ZV20081112|archive-date=19 October 2012|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref>
دو اف-۲۲ آزمایشی اول در قالب بلوک ۱٫۰ برای پروازهای آزمایشی ساخته شدند. هواپیمای سوم در قالب بلوک ۲٫۰ ساخته شد و کاربرد آن برای نمایش ساختار داخلی بدنه و آزمایش واردکردن بار ساختاری کامل روی هواپیما بود. شش هواپیمای آزمایشی دیگر در بلوک ۱۰ و با هدف توسعه و آزمایش بهبودها ساخته شدند؛ کیفیت دو هواپیمای آخر این بلوک در حد جت‌های عملیاتی ارزیابی شده‌است. ادامه تولید شامل ۳۷ [[هواپیمای آموزشی]] در بلوک ۲۰ و ۱۴۹ [[هواپیمای جنگی]] در بلوک ۳۰/۳۵ بود؛ یکی از هواپیماهای بلوک ۳۵ برای علوم پروازی در [[پایگاه نیروی هوایی ادواردز]] استفاده می‌شود.<ref name=":11">{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 Flight Test|نشانی=https://www.globalsecurity.org/military/systems/aircraft/f-22-testfly.htm|وبگاه=www.globalsecurity.org|بازبینی=2019-03-11}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان="PBL Award Pkg 2008 System F-22 - Defense Acquisition University"|نشانی=https://web.archive.org/web/20190306044703/https://www.dau.mil/cop/pbl/DAU%20Sponsored%20Documents/PBL%20Award%20Pkg%202008%20System%20F%2022.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2019-03-06|بازبینی=2019-03-11|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref>
دو اف-۲۲ آزمایشی اول در قالب بلوک ۱٫۰ برای پروازهای آزمایشی ساخته شدند. هواپیمای سوم در قالب بلوک ۲٫۰ ساخته شد و کاربرد آن برای نمایش ساختار داخلی بدنه و آزمایش واردکردن بار ساختاری کامل روی هواپیما بود. شش هواپیمای آزمایشی دیگر در بلوک ۱۰ و با هدف توسعه و آزمایش بهبودها ساخته شدند؛ کیفیت دو هواپیمای آخر این بلوک در حد جت‌های عملیاتی ارزیابی شده‌است. ادامه تولید شامل ۳۷ [[هواپیمای آموزشی]] در بلوک ۲۰ و ۱۴۹ [[هواپیمای جنگی]] در بلوک ۳۰/۳۵ بود؛ یکی از هواپیماهای بلوک ۳۵ برای علوم پروازی در [[پایگاه نیروی هوایی ادواردز]] استفاده می‌شود.<ref name=":11">{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 Flight Test|نشانی=https://www.globalsecurity.org/military/systems/aircraft/f-22-testfly.htm|وبگاه=www.globalsecurity.org|بازبینی=2019-03-11}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان="PBL Award Pkg 2008 System F-22 - Defense Acquisition University"|نشانی=https://web.archive.org/web/20190306044703/https://www.dau.mil/cop/pbl/DAU%20Sponsored%20Documents/PBL%20Award%20Pkg%202008%20System%20F%2022.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2019-03-06|بازبینی=2019-03-11|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref>
فناوری‌های متعدد و جدید استفاده‌شده در اف-۲۲ باعث افزایش قابل‌توجه هزینه‌ها و تأخیر پروژه شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Lessons Learned from the F/A-22 and F/A-18 E/F Development Programs|نشانی=https://www.rand.org/pubs/monographs/MG276.html|وبگاه=www.rand.org|تاریخ=2005|بازبینی=2019-05-20|کد زبان=en|نام=Obaid|نام خانوادگی=Younossi|نام۲=David E.|نام خانوادگی۲=Stem|نام۳=Mark A.|نام خانوادگی۳=Lorell|نام۴=Frances M.|نام خانوادگی۴=Lussier}}</ref> بسیاری از قابلیت‌ها به ارتقادادن‌های هنگام خدمت موکول شدند. این کار با وجود کاهش هزینه اولیه، باعث افزایش هزینه کلی برنامه شد.<ref name=":17">{{یادکرد وب|عنوان=Rivals Target JSF|نشانی=https://aviationweek.com/awin/rivals-target-jsf|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-05-20|کد زبان=en|نام خانوادگی=Dec 1|نام۲=2010 Bill Sweetman {{!}} Defense Technology|نام خانوادگی۲=International}}</ref> با اتمام تولید در سال ۲۰۱۱، هزینه تقریبی کل برنامه ۶۷٫۳ میلیارد دلار برآورد شده‌است؛ ۳۲٫۴ میلیارد دلار برای تحقیقات، توسعه، آزمایش و ارزیابی و ۳۴٫۹ میلیارد دلار برای تهیه و تولید ناوگان اف-۲۲. [[هزینه نهایی]] تولید هر اف-۲۲ اضافی در سال ۲۰۰۹ حدود ۱۳۸ میلیون دلار برآورد شد.<ref name="f22_sar2010" /><ref name="usaf_fy2009_budget">[http://www.saffm.hq.af.mil/Portals/84/documents/FY09/AFD-080204-081.pdf?ver=2016-08-22-141541-383 "FY 2009 Budget Estimates", {{Not a typo|p. 1-13}}.] U.S. Air Force, February 2008. Retrieved: 23 July 2009.</ref>
فناوری‌های متعدد و جدید استفاده‌شده در اف-۲۲ باعث افزایش قابل‌توجه هزینه‌ها و تأخیر پروژه شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Lessons Learned from the F/A-22 and F/A-18 E/F Development Programs|نشانی=https://www.rand.org/pubs/monographs/MG276.html|وبگاه=www.rand.org|تاریخ=2005|بازبینی=2019-05-20|کد زبان=en|نام=Obaid|نام خانوادگی=Younossi|نام۲=David E.|نام خانوادگی۲=Stem|نام۳=Mark A.|نام خانوادگی۳=Lorell|نام۴=Frances M.|نام خانوادگی۴=Lussier}}</ref> بسیاری از قابلیت‌ها به ارتقادادن‌های هنگام خدمت موکول شدند. این کار با وجود کاهش هزینه اولیه، باعث افزایش هزینه کلی برنامه شد.<ref name=":17">{{یادکرد وب|عنوان=Rivals Target JSF|نشانی=https://aviationweek.com/awin/rivals-target-jsf|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-05-20|کد زبان=en|نام خانوادگی=Dec 1|نام۲=2010 Bill Sweetman {{!}} Defense Technology|نام خانوادگی۲=International}}</ref> با اتمام تولید در سال ۲۰۱۱، هزینه تقریبی کل برنامه ۶۷٫۳ میلیارد دلار برآورد شده‌است؛ ۳۲٫۴ میلیارد دلار برای تحقیقات، توسعه، آزمایش و ارزیابی و ۳۴٫۹ میلیارد دلار برای تهیه و تولید ناوگان اف-۲۲. [[هزینه نهایی]] تولید هر اف-۲۲ اضافی در سال ۲۰۰۹ حدود ۱۳۸ میلیون دلار برآورد شد.<ref name="f22_sar2010" /><ref name="usaf_fy2009_budget">[http://www.saffm.hq.af.mil/Portals/84/documents/FY09/AFD-080204-081.pdf?ver=2016-08-22-141541-383 "FY 2009 Budget Estimates", {{Not a typo|p. 1-13}}.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171107055436/http://www.saffm.hq.af.mil/Portals/84/documents/FY09/AFD-080204-081.pdf?ver=2016-08-22-141541-383 |date=۷ نوامبر ۲۰۱۷ }} U.S. Air Force, February 2008. Retrieved: 23 July 2009.</ref>
در آوریل ۲۰۰۶، [[دیوان محاسبات (آمریکا)|دیوان محاسبات آمریکا]] مقرر کرد تا هزینه هر فروند اف-۲۲ معادل ۳۶۱ میلیون دلار باشد. بودجه‌ای ۲۸ میلیارد دلاری هم برای توسعه و آزمایش در نظر گرفته شد. بر اساس تولید ۱۸۱ فروند، هزینه تهیه هر فروند در سال ۲۰۰۶ برابر ۱۷۸ میلیون دلار تخمین زده شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.gao.gov/new.items/d06391.pdf|عنوان="Defense Acquisitions: Assessments of Selected Major Weapon Programs", Page 59.}}</ref> در پایان فرایند تولید، ۳۴ میلیارد دلار برای تهیه و تدارکات در نظر گرفته شد و در نتیجه، هزینه کلی برنامه به ۶۲ میلیارد دلار و برای هر فروند به ۳۳۹ میلیون دلار رسید. [[هزینه نهایی]] برای تیه هر فروند اف-۲۲ اضافی در سال ۲۰۰۹ در حدود ۱۳۸ میلیون دلار تخمین زده شد.<ref name=":0" /><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.saffm.hq.af.mil/Portals/84/documents/FY09/AFD-080204-081.pdf?ver=2016-08-22-141541-383|عنوان="FY 2009 Budget Estimates", Pages 1–13.}}</ref> دیوان محاسبات هزینه تخمینی تولید هر فروند اف-۲۲ در سال ۲۰۱۲ را در حدود ۴۱۲ میلیون دلار اعلام کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.gao.gov/assets/320/317081.pdf|عنوان="Defense Acquisitions: Assessments of Selected Weapon Programs."}}</ref>
در آوریل ۲۰۰۶، [[دیوان محاسبات (آمریکا)|دیوان محاسبات آمریکا]] مقرر کرد تا هزینه هر فروند اف-۲۲ معادل ۳۶۱ میلیون دلار باشد. بودجه‌ای ۲۸ میلیارد دلاری هم برای توسعه و آزمایش در نظر گرفته شد. بر اساس تولید ۱۸۱ فروند، هزینه تهیه هر فروند در سال ۲۰۰۶ برابر ۱۷۸ میلیون دلار تخمین زده شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.gao.gov/new.items/d06391.pdf|عنوان="Defense Acquisitions: Assessments of Selected Major Weapon Programs", Page 59.}}</ref> در پایان فرایند تولید، ۳۴ میلیارد دلار برای تهیه و تدارکات در نظر گرفته شد و در نتیجه، هزینه کلی برنامه به ۶۲ میلیارد دلار و برای هر فروند به ۳۳۹ میلیون دلار رسید. [[هزینه نهایی]] برای تیه هر فروند اف-۲۲ اضافی در سال ۲۰۰۹ در حدود ۱۳۸ میلیون دلار تخمین زده شد.<ref name=":0" /><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.saffm.hq.af.mil/Portals/84/documents/FY09/AFD-080204-081.pdf?ver=2016-08-22-141541-383|عنوان="FY 2009 Budget Estimates", Pages 1–13.|accessdate=۸ مارس ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171107055436/http://www.saffm.hq.af.mil/Portals/84/documents/FY09/AFD-080204-081.pdf?ver=2016-08-22-141541-383|archivedate=۷ نوامبر ۲۰۱۷|dead-url=no}}</ref> دیوان محاسبات هزینه تخمینی تولید هر فروند اف-۲۲ در سال ۲۰۱۲ را در حدود ۴۱۲ میلیون دلار اعلام کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.gao.gov/assets/320/317081.pdf|عنوان="Defense Acquisitions: Assessments of Selected Weapon Programs."}}</ref>
=== ممنوعیت صادرات ===
=== ممنوعیت صادرات ===
[[پرونده:Two F-22 Raptor in flying.jpg|بندانگشتی|دو اف-۲۲ در مرحله آزمایش پرواز. جنگنده بالایی نخستین نمونه آزمایشی اف-۲۲ با نام رپتور ۴۰۰۱ است.]]
[[پرونده:Two F-22 Raptor in flying.jpg|بندانگشتی|دو اف-۲۲ در مرحله آزمایش پرواز. جنگنده بالایی نخستین نمونه آزمایشی اف-۲۲ با نام رپتور ۴۰۰۱ است.]]
بر اساس قوانین فدرال آمریکا و برای حفاظت از فناوری‌های پنهان‌گرایانه و دیگر ویژگی‌های پیشرفته این جنگنده، صادرات اف-۲۲ ممنوع است.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Bill Summary & Status - 105th Congress (1997 - 1998) - H.AMDT.295 - THOMAS (Library of Congress)|نشانی=https://web.archive.org/web/20150714130914/http://thomas.loc.gov/cgi-bin/bdquery/z?d105:HZ00295:|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2015-07-14|بازبینی=2019-03-08}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|کوشش=Reuters|تاریخ=2009-09-10|عنوان=Senate panel seeks end to F-22 export ban|نشانی=https://www.reuters.com/article/us-arms-usa-congress-idUSTRE5896JU20090910|کد زبان=en|تاریخ بازبینی=2019-03-08}}</ref> مشتریان جنگنده‌های آمریکایی تصمیم به خرید دیگر هواگردهای قدیمی‌تر از جمله [[مک‌دانل داگلاس اف-۱۵ ایگل|اف-۱۵ ایگل]] و [[جنرال داینامیکس اف-۱۶ فایتینگ فالکن|اف-۱۶ فایتینگ فالکن]] یا نمونه جدیدتر [[لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲|اف-۳۵ لایتنینگ ۲]] گرفتند که شامل فناوری‌هایی از اف-۲۲ بوده و در عین حال ارزان‌تر، انعطاف‌پذیرتر و قابل صادرات بودند.<ref name=":1">{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=High-Priced F-22 Fighter Has Major Shortcomings|نشانی=https://web.archive.org/web/20190104062646/https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/07/09/AR2009070903020.html|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2019-01-04|بازبینی=2019-03-08}}</ref> در سپتامبر ۲۰۰۶، کنگره طرح ممنوعیت فروش برون‌مرزی اف-۲۲ را تصویب کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Appropriators approve F-22A multiyear, but not foreign sales|نشانی=https://aviationweek.com/awin/appropriators-approve-f-22a-multiyear-not-foreign-sales|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-08|کد زبان=en|نام خانوادگی=Sep 27|نام۲=2006 {{!}} Aerospace|نام خانوادگی۲=Daily|نام۳=Defense|نام خانوادگی۳=Report}}</ref> با وجود این ممنوعیت، لایحه مجوز دفاعی سال ۲۰۱۰ شامل مقرراتی بود که [[وزارت دفاع]] را ملزم به آماده‌سازی گزارشی دربارهٔ هزینه‌ها و امکان صادرات اف-۲۲ می‌کرد و گزارش دیگری هم باید در خصوص تأثیر صادرات اف-۲۲ روی صنعت هوافضای ایالات متحده آماده می‌شد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=H.R.2647: National Defense Authorization Act for Fiscal Year 2010 - U.S. Congress - OpenCongress|نشانی=https://web.archive.org/web/20131103092023/http://www.opencongress.org/bill/111-h2647/show|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-11-03|بازبینی=2019-03-08}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Text - H.R.2647 - 111th Congress (2009-2010): National Defense Authorization Act for Fiscal Year 2010|نشانی=https://www.congress.gov/bill/111th-congress/house-bill/2647/text|وبگاه=www.congress.gov|تاریخ=2009-10-28|بازبینی=2019-03-08|نام=Ike|نام خانوادگی=Skelton}}</ref>
بر اساس قوانین فدرال آمریکا و برای حفاظت از فناوری‌های پنهان‌گرایانه و دیگر ویژگی‌های پیشرفته این جنگنده، صادرات اف-۲۲ ممنوع است.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Bill Summary & Status - 105th Congress (1997 - 1998) - H.AMDT.295 - THOMAS (Library of Congress)|نشانی=https://web.archive.org/web/20150714130914/http://thomas.loc.gov/cgi-bin/bdquery/z?d105:HZ00295:|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2015-07-14|بازبینی=2019-03-08}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|کوشش=Reuters|تاریخ=2009-09-10|عنوان=Senate panel seeks end to F-22 export ban|نشانی=https://www.reuters.com/article/us-arms-usa-congress-idUSTRE5896JU20090910|کد زبان=en|تاریخ بازبینی=2019-03-08}}</ref> مشتریان جنگنده‌های آمریکایی تصمیم به خرید دیگر هواگردهای قدیمی‌تر از جمله [[مک‌دانل داگلاس اف-۱۵ ایگل|اف-۱۵ ایگل]] و [[جنرال داینامیکس اف-۱۶ فایتینگ فالکن|اف-۱۶ فایتینگ فالکن]] یا نمونه جدیدتر [[لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲|اف-۳۵ لایتنینگ ۲]] گرفتند که شامل فناوری‌هایی از اف-۲۲ بوده و در عین حال ارزان‌تر، انعطاف‌پذیرتر و قابل صادرات بودند.<ref name=":1">{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=High-Priced F-22 Fighter Has Major Shortcomings|نشانی=https://web.archive.org/web/20190104062646/https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/07/09/AR2009070903020.html|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2019-01-04|بازبینی=2019-03-08}}</ref> در سپتامبر ۲۰۰۶، کنگره طرح ممنوعیت فروش برون‌مرزی اف-۲۲ را تصویب کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Appropriators approve F-22A multiyear, but not foreign sales|نشانی=https://aviationweek.com/awin/appropriators-approve-f-22a-multiyear-not-foreign-sales|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-08|کد زبان=en|نام خانوادگی=Sep 27|نام۲=2006 {{!}} Aerospace|نام خانوادگی۲=Daily|نام۳=Defense|نام خانوادگی۳=Report}}</ref> با وجود این ممنوعیت، لایحه مجوز دفاعی سال ۲۰۱۰ شامل مقرراتی بود که [[وزارت دفاع]] را ملزم به آماده‌سازی گزارشی دربارهٔ هزینه‌ها و امکان صادرات اف-۲۲ می‌کرد و گزارش دیگری هم باید در خصوص تأثیر صادرات اف-۲۲ روی صنعت هوافضای ایالات متحده آماده می‌شد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=H.R.2647: National Defense Authorization Act for Fiscal Year 2010 - U.S. Congress - OpenCongress|نشانی=https://web.archive.org/web/20131103092023/http://www.opencongress.org/bill/111-h2647/show|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-11-03|بازبینی=2019-03-08}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Text - H.R.2647 - 111th Congress (2009-2010): National Defense Authorization Act for Fiscal Year 2010|نشانی=https://www.congress.gov/bill/111th-congress/house-bill/2647/text|وبگاه=www.congress.gov|تاریخ=2009-10-28|بازبینی=2019-03-08|نام=Ike|نام خانوادگی=Skelton|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190330181745/https://www.congress.gov/bill/111th-congress/house-bill/2647/text|archivedate=۳۰ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>
برخی سیاستمداران و مفسران استرالیایی معتقدند که به دلیل شناخته شده بودن قابلیت‌های اف-۲۲ و تأخیر و وجود ابهام در توسعه اف-۳۵،<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=kuro5hin.org|نشانی=http://www.kuro5hin.org/story/2006/7/3/104021/5613|وبگاه=www.kuro5hin.org|بازبینی=2019-03-09}}</ref> استرالیا باید به جای خرید اف-۳۵های برنامه‌ریزی شده، اقدام به خرید اف-۲۲ نماید.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Rapped in the Raptor: why Australia must have the best|نشانی=https://www.theage.com.au/national/rapped-in-the-raptor-why-australia-must-have-the-best-20061002-ge38vk.html|وبگاه=The Age|تاریخ=2006-10-02|بازبینی=2019-03-09|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Wayback Machine|نشانی=https://web.archive.org/web/20120505082015/http://www.ausairpower.net/Analysis-JSF-Apr-04-P.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-05-05|بازبینی=2019-03-09}}</ref> با این وجود، تشخیص [[نیروی هوایی سلطنتی استرالیا]] این بود که اف-۲۲ از انجام نقش یورش و پشتیبانی هوایی نزدیک ناتوان است، در حالی که اف-۳۵ دارای این قابلیت‌هاست.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Search {{!}} Australian Strategic Policy Institute {{!}} ASPI|نشانی=https://www.aspi.org.au/search?f%5B0]=type:report|وبگاه=www.aspi.org.au|بازبینی=2019-03-09}}</ref> دولت ژاپن هم برای انجام برنامه جایگزینی جنگنده‌های خود نسبت به خرید اف-۲۲ نظر مثبتی داشت. با توجه به گزارش‌ها، در صورت تجهیز [[نیروی دفاع هوایی ژاپن]] به اف-۲۲، این نیرو به جنگنده‌های کمتری برای انجام مأموریت‌های خود نیاز پیدا می‌کرد و همین موجب کاهش هزینه‌های کارکنان و مهندسی می‌شد. با این وجود، گزارشی در سال ۲۰۰۹ نشان داد که خرید اف-۲۲ نیازمند افزایش بودجه دفاعی به میزان بیش از یک درصد از [[تولید ناخالص داخلی]] بوده که رقمی بزرگ‌تر از حد معمول به‌شمار می‌رفت.<ref>Bolkcom, Christopher and Chanlett-Avery, Emma. ''Potential F-22 Raptor Export to Japan''. [[مرکز پژوهشی کنگره|Congressional Research Service]] March 11, 2009</ref><ref>Govindasamy, Siva. "Japan makes another push for F-22." ''Flightglobal'', 10 June 2009.</ref> با پایان تولید اف-۲۲، ژاپن در دسامبر ۲۰۱۱ اف-۳۵ را به عنوان جنگنده موردنظر خود برگزید.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.f35.com/global/participation/japan|عنوان="JASDF's Next Generation Fighter"}}</ref> [[اسرائیل]] هم به خرید اف-۲۲ علاقه داشت اما در نهایت به دلیل قیمت و ممنوعیت صادرات اف-۲۲، سفارش خود را به اف-۳۵ تغییر داد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Adir Who? Israels F-35i Stealth Fighters|نشانی=http://www.defenseindustrydaily.com/israel-plans-to-buy-over-100-f35s-02381/|وبگاه=Defense Industry Daily|بازبینی=2019-03-09|نام=Defense Industry Daily staff|نام خانوادگی=googletag.display;}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Israel in talks with USA over F-22 orders|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/israel-in-talks-with-usa-over-f-22-orders-213348/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2007-04-20|بازبینی=2019-03-09|کد زبان=en|نام=Arie|نام خانوادگی=Egozi}}</ref>
برخی سیاستمداران و مفسران استرالیایی معتقدند که به دلیل شناخته شده بودن قابلیت‌های اف-۲۲ و تأخیر و وجود ابهام در توسعه اف-۳۵،<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=kuro5hin.org|نشانی=http://www.kuro5hin.org/story/2006/7/3/104021/5613|وبگاه=www.kuro5hin.org|بازبینی=2019-03-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181106185914/http://www.kuro5hin.org/story/2006/7/3/104021/5613|archivedate=۶ نوامبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> استرالیا باید به جای خرید اف-۳۵های برنامه‌ریزی شده، اقدام به خرید اف-۲۲ نماید.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Rapped in the Raptor: why Australia must have the best|نشانی=https://www.theage.com.au/national/rapped-in-the-raptor-why-australia-must-have-the-best-20061002-ge38vk.html|وبگاه=The Age|تاریخ=2006-10-02|بازبینی=2019-03-09|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Wayback Machine|نشانی=https://web.archive.org/web/20120505082015/http://www.ausairpower.net/Analysis-JSF-Apr-04-P.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-05-05|بازبینی=2019-03-09}}</ref> با این وجود، تشخیص [[نیروی هوایی سلطنتی استرالیا]] این بود که اف-۲۲ از انجام نقش یورش و پشتیبانی هوایی نزدیک ناتوان است، در حالی که اف-۳۵ دارای این قابلیت‌هاست.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Search {{!}} Australian Strategic Policy Institute {{!}} ASPI|نشانی=https://www.aspi.org.au/search?f%5B0]=type:report|وبگاه=www.aspi.org.au|بازبینی=2019-03-09}}</ref> دولت ژاپن هم برای انجام برنامه جایگزینی جنگنده‌های خود نسبت به خرید اف-۲۲ نظر مثبتی داشت. با توجه به گزارش‌ها، در صورت تجهیز [[نیروی دفاع هوایی ژاپن]] به اف-۲۲، این نیرو به جنگنده‌های کمتری برای انجام مأموریت‌های خود نیاز پیدا می‌کرد و همین موجب کاهش هزینه‌های کارکنان و مهندسی می‌شد. با این وجود، گزارشی در سال ۲۰۰۹ نشان داد که خرید اف-۲۲ نیازمند افزایش بودجه دفاعی به میزان بیش از یک درصد از [[تولید ناخالص داخلی]] بوده که رقمی بزرگ‌تر از حد معمول به‌شمار می‌رفت.<ref>Bolkcom, Christopher and Chanlett-Avery, Emma. ''Potential F-22 Raptor Export to Japan''. [[مرکز پژوهشی کنگره|Congressional Research Service]] March 11, 2009</ref><ref>Govindasamy, Siva. "Japan makes another push for F-22." ''Flightglobal'', 10 June 2009.</ref> با پایان تولید اف-۲۲، ژاپن در دسامبر ۲۰۱۱ اف-۳۵ را به عنوان جنگنده موردنظر خود برگزید.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.f35.com/global/participation/japan|عنوان="JASDF's Next Generation Fighter"|accessdate=۹ مارس ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140701115804/https://www.f35.com/global/participation/japan|archivedate=۱ ژوئیه ۲۰۱۴|dead-url=no}}</ref> [[اسرائیل]] هم به خرید اف-۲۲ علاقه داشت اما در نهایت به دلیل قیمت و ممنوعیت صادرات اف-۲۲، سفارش خود را به اف-۳۵ تغییر داد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Adir Who? Israels F-35i Stealth Fighters|نشانی=http://www.defenseindustrydaily.com/israel-plans-to-buy-over-100-f35s-02381/|وبگاه=Defense Industry Daily|بازبینی=2019-03-09|نام=Defense Industry Daily staff|نام خانوادگی=googletag.display;|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070818035852/http://www.defenseindustrydaily.com/israel-plans-to-buy-over-100-f35s-02381/|archivedate=۱۸ اوت ۲۰۰۷|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Israel in talks with USA over F-22 orders|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/israel-in-talks-with-usa-over-f-22-orders-213348/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2007-04-20|بازبینی=2019-03-09|کد زبان=en|نام=Arie|نام خانوادگی=Egozi}}</ref>
=== توقف تولید ===
=== توقف تولید ===
در تمام دهه ۲۰۰۰، نیاز به اف-۲۲ به دلیل افزایش هزینه‌ها و نبود رقبای همسطح آن مورد بحث واقع شده بود. در سال ۲۰۰۶، مسئول محاسبات ایالات متحده، دیوید واکر، تشخیص داد که وزارت دفاع نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر در اف-۲۲ را «اثبات نکرده‌است».<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=U.S. GAO - Tactical Aircraft: DOD Should Present a New F-22A Business…|نشانی=http://archive.fo/Og4V|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2012-07-30|بازبینی=2019-03-10}}</ref> مخالفت‌های بعدی با این برنامه توسط [[وزیر دفاع]] وقت، [[دونالد رامسفلد]]، معاون وزیر دفاع، گوردون انگلند، سناتور [[جان مک‌کین]] و رئیس کمیته سنا در خصوص خدمات مسلح، سناتور [[جان وارنر]] صورت گرفت.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Air Force Jet Wins Battle in Congress|نشانی=https://www.nytimes.com/2006/09/28/business/28plane.html|کوشش=The New York Times|تاریخ=2006-09-28|تاریخ بازبینی=2019-03-10|شاپا=0362-4331|کد زبان=en|نام=Leslie|نام خانوادگی=Wayne}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Dogfight Over F-22 Reveals DoD Schisms|نشانی=https://www.military.com/defensetech/2008/11/19/dogfight-over-f-22-reveals-dod-schisms|وبگاه=Military.com|تاریخ=2008-11-19|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=19|نام خانوادگی=Nov 2008}}</ref> برنامه اف-۲۲ در سال ۲۰۰۸ و پس از استعفای اجباری دبیر نیروی هوایی، مایکل واین و رئیس دفتر نیروی هوایی، ژنرال مایکل موزلی حامیان بانفوذ خود را از دست داد.<ref name=":2">{{یادکرد خبر|عنوان=UPDATE 4-Top general warns against ending F-22 fighter|نشانی=https://www.reuters.com/article/lockheed-f22-idUSN1827570420090618|کوشش=Reuters|تاریخ=2009-06-18|تاریخ بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en}}</ref>
در تمام دهه ۲۰۰۰، نیاز به اف-۲۲ به دلیل افزایش هزینه‌ها و نبود رقبای همسطح آن مورد بحث واقع شده بود. در سال ۲۰۰۶، مسئول محاسبات ایالات متحده، دیوید واکر، تشخیص داد که وزارت دفاع نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر در اف-۲۲ را «اثبات نکرده‌است».<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=U.S. GAO - Tactical Aircraft: DOD Should Present a New F-22A Business…|نشانی=http://archive.fo/Og4V|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2012-07-30|بازبینی=2019-03-10}}</ref> مخالفت‌های بعدی با این برنامه توسط [[وزیر دفاع]] وقت، [[دونالد رامسفلد]]، معاون وزیر دفاع، گوردون انگلند، سناتور [[جان مک‌کین]] و رئیس کمیته سنا در خصوص خدمات مسلح، سناتور [[جان وارنر]] صورت گرفت.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Air Force Jet Wins Battle in Congress|نشانی=https://www.nytimes.com/2006/09/28/business/28plane.html|کوشش=The New York Times|تاریخ=2006-09-28|تاریخ بازبینی=2019-03-10|شاپا=0362-4331|کد زبان=en|نام=Leslie|نام خانوادگی=Wayne}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Dogfight Over F-22 Reveals DoD Schisms|نشانی=https://www.military.com/defensetech/2008/11/19/dogfight-over-f-22-reveals-dod-schisms|وبگاه=Military.com|تاریخ=2008-11-19|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=19|نام خانوادگی=Nov 2008}}</ref> برنامه اف-۲۲ در سال ۲۰۰۸ و پس از استعفای اجباری دبیر نیروی هوایی، مایکل واین و رئیس دفتر نیروی هوایی، ژنرال مایکل موزلی حامیان بانفوذ خود را از دست داد.<ref name=":2">{{یادکرد خبر|عنوان=UPDATE 4-Top general warns against ending F-22 fighter|نشانی=https://www.reuters.com/article/lockheed-f22-idUSN1827570420090618|کوشش=Reuters|تاریخ=2009-06-18|تاریخ بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en}}</ref>
[[پرونده:Two F-22A Raptor in column flight - (Noise reduced).jpg|بندانگشتی|دو اف-۲۲ در آرایش دنبال کردن نزدیک]]
[[پرونده:Two F-22A Raptor in column flight - (Noise reduced).jpg|بندانگشتی|دو اف-۲۲ در آرایش دنبال کردن نزدیک]]
در نوامبر ۲۰۰۸، [[رابرت گیتس]]، وزیر دفاع وقت، اعلام کرد که اف-۲۲ برای درگیری‌های پس از [[جنگ سرد]]، همچون درگیری‌های عراق و افغانستان مناسب نیست.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Lawmakers Pressure Pentagon to Release Funds for Controversial F-22 F…|نشانی=http://archive.fo/HvXMI|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2014-07-02|بازبینی=2019-03-10}}</ref> در آوریل ۲۰۰۹ و با آغاز دوران [[ریاست‌جمهوری باراک اوباما]]، وی دستور داد تا تولید اف-۲۲ در [[سال مالی]] ۲۰۱۰ به پایان رسیده و تعداد تمام جنگنده‌های تولید شده، ۱۸۷ عدد باشد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Gates announces major Pentagon priority shifts - CNN|نشانی=https://web.archive.org/web/20120121161029/http://articles.cnn.com/2009-04-06/politics/gates.budget.cuts_1_pentagon-budget-defense-secretary-robert-gates-priorities?_s=PM:POLITICS|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-01-21|بازبینی=2019-03-10}}</ref> ژنرال [[جیمز کارترایت]]، معاون رئیس [[ستاد مشترک ارتش (ایالات متحده آمریکا)|ستاد مشترک ارتش]] دلایل خود برای توقف تولید اف-۲۲ را به کمیته خدمات مسلح سنا اعلام کرد. این دلایل شامل تخصیص منابع به اف-۳۵ به جهت فراهم آوردن امکان تولید جنگنده‌های نسل پنجم برای سه شاخه خدمات نظامی ایالات متحده و حفظ [[خط تولید]] اف/ای-۱۸ جهت حفظ قابلیت‌های نظامی جنگاوری الکترونیکی در [[بوئینگ ئی‌ای-۱۸جی گرولر]] بودند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Transcripts|نشانی=https://web.archive.org/web/20130517005020/http://armed-services.senate.gov/Transcripts/2009/07%20July/09-58%20-%207-9-09.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-05-17|بازبینی=2019-03-10|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref> مسائل مربوط به اطمینان‌پذیری و در دسترس بودن اف-۲۲ از دیگر مشکلاتی بود که باعث برانگیختن نگرانی‌ها شد.<ref name=":1" /><ref name=":8">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://hatch.senate.gov/public/_files/F22AssertionsAndFacts.pdf|عنوان=Assertion and Facts.}}</ref> پس از تهدید اوباما مبنی بر [[وتو]] کردن هرگونه فرایند تولید بعدی، سنا در ژوئیه ۲۰۰۹ به پذیرش تولید ۱۸۷ فروند هواگرد و توقف تولید آن رأی داد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=House Reverses Itself, Votes to Kill F-22 Buy {{!}} Aviation & Air Force News at DefenceTalk|نشانی=https://web.archive.org/web/20131004233951/http://www.defencetalk.com/house-reverses-itself-votes-to-kill-f-22-buy-20860/|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-10-04|بازبینی=2019-03-10}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Bill Summary & Status - 111th Congress (2009 - 2010) - S.AMDT.1469 - THOMAS (Library of Congress)|نشانی=https://web.archive.org/web/20121215111917/http://thomas.loc.gov/cgi-bin/bdquery/z?d111:SP01469:|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-12-15|بازبینی=2019-03-10}}</ref> گیتس اعلام کرد که این تصمیم با توجه به قابلیت‌های اف-۳۵ اتخاذ شده‌است<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Defense.gov Speech:|نشانی=https://web.archive.org/web/20100228043004/http://www.defense.gov/speeches/speech.aspx?speechid=1369|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2010-02-28|بازبینی=2019-03-10}}</ref> و در سال ۲۰۱۰ تعداد اف-۲۲ مورد نیاز را با کاهش عدد آمادگی برای درگیری‌های منطقه‌ای بزرگ از دو به یک، به ۱۸۷ عدد محدود کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://web.archive.org/web/20090804003819/http://assets.opencrs.com/rpts/RL31673_20090716.pdf|عنوان="CRS RL31673 Air Force F-22 Fighter Program: Background and Issues for Congress, Page 15.}}</ref> به‌طور کلی، هزینه بالای تولید، کمبود مأموریت‌های هوایی به دلیل تأخیر در برنامه تولید جنگنده‌های روسی و چینی، ممنوعیت صادرات و توسعه [[لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲|اف-۳۵]] از عوامل دخیل در پایان تولید اف-۲۲ بودند.{{یاد|با توجه به اظهارات وزیر دفاع آمریکا، رابرت گیتس: «وزیر یک بار دیگر درخواست بلندپروازانه‌اش برای تعداد بیشتری اف-۳۵ را تکرار کرد.»<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Gates outlines Air Force priorities and expectations|نشانی=https://www.stripes.com/news/gates-outlines-air-force-priorities-and-expectations-1.94837|وبگاه=Stars and Stripes|بازبینی=2019-03-08}}</ref>}}<ref>{{یادکرد وب|عنوان=A New Report Reveals Why There Won't Be Any 'New' F-22 Raptors|نشانی=https://nationalinterest.org/blog/the-buzz/new-report-reveals-why-there-wont-be-any-new-f-22-raptors-25736|وبگاه=The National Interest|تاریخ=2018-05-07|بازبینی=2019-05-20|کد زبان=en|نام=T. N. I.|نام خانوادگی=Staff}}</ref>
در نوامبر ۲۰۰۸، [[رابرت گیتس]]، وزیر دفاع وقت، اعلام کرد که اف-۲۲ برای درگیری‌های پس از [[جنگ سرد]]، همچون درگیری‌های عراق و افغانستان مناسب نیست.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Lawmakers Pressure Pentagon to Release Funds for Controversial F-22 F…|نشانی=http://archive.fo/HvXMI|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2014-07-02|بازبینی=2019-03-10}}</ref> در آوریل ۲۰۰۹ و با آغاز دوران [[ریاست‌جمهوری باراک اوباما]]، وی دستور داد تا تولید اف-۲۲ در [[سال مالی]] ۲۰۱۰ به پایان رسیده و تعداد تمام جنگنده‌های تولید شده، ۱۸۷ عدد باشد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Gates announces major Pentagon priority shifts - CNN|نشانی=https://web.archive.org/web/20120121161029/http://articles.cnn.com/2009-04-06/politics/gates.budget.cuts_1_pentagon-budget-defense-secretary-robert-gates-priorities?_s=PM:POLITICS|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-01-21|بازبینی=2019-03-10}}</ref> ژنرال [[جیمز کارترایت]]، معاون رئیس [[ستاد مشترک ارتش (ایالات متحده آمریکا)|ستاد مشترک ارتش]] دلایل خود برای توقف تولید اف-۲۲ را به کمیته خدمات مسلح سنا اعلام کرد. این دلایل شامل تخصیص منابع به اف-۳۵ به جهت فراهم آوردن امکان تولید جنگنده‌های نسل پنجم برای سه شاخه خدمات نظامی ایالات متحده و حفظ [[خط تولید]] اف/ای-۱۸ جهت حفظ قابلیت‌های نظامی جنگاوری الکترونیکی در [[بوئینگ ئی‌ای-۱۸جی گرولر]] بودند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Transcripts|نشانی=https://web.archive.org/web/20130517005020/http://armed-services.senate.gov/Transcripts/2009/07%20July/09-58%20-%207-9-09.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-05-17|بازبینی=2019-03-10|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref> مسائل مربوط به اطمینان‌پذیری و در دسترس بودن اف-۲۲ از دیگر مشکلاتی بود که باعث برانگیختن نگرانی‌ها شد.<ref name=":1" /><ref name=":8">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://hatch.senate.gov/public/_files/F22AssertionsAndFacts.pdf|عنوان=Assertion and Facts.|accessdate=۱۰ مارس ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120703230138/http://hatch.senate.gov/public/_files/F22AssertionsAndFacts.pdf|archivedate=۳ ژوئیه ۲۰۱۲|dead-url=no}}</ref> پس از تهدید اوباما مبنی بر [[وتو]] کردن هرگونه فرایند تولید بعدی، سنا در ژوئیه ۲۰۰۹ به پذیرش تولید ۱۸۷ فروند هواگرد و توقف تولید آن رأی داد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=House Reverses Itself, Votes to Kill F-22 Buy {{!}} Aviation & Air Force News at DefenceTalk|نشانی=https://web.archive.org/web/20131004233951/http://www.defencetalk.com/house-reverses-itself-votes-to-kill-f-22-buy-20860/|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-10-04|بازبینی=2019-03-10}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Bill Summary & Status - 111th Congress (2009 - 2010) - S.AMDT.1469 - THOMAS (Library of Congress)|نشانی=https://web.archive.org/web/20121215111917/http://thomas.loc.gov/cgi-bin/bdquery/z?d111:SP01469:|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-12-15|بازبینی=2019-03-10}}</ref> گیتس اعلام کرد که این تصمیم با توجه به قابلیت‌های اف-۳۵ اتخاذ شده‌است<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Defense.gov Speech:|نشانی=https://web.archive.org/web/20100228043004/http://www.defense.gov/speeches/speech.aspx?speechid=1369|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2010-02-28|بازبینی=2019-03-10}}</ref> و در سال ۲۰۱۰ تعداد اف-۲۲ مورد نیاز را با کاهش عدد آمادگی برای درگیری‌های منطقه‌ای بزرگ از دو به یک، به ۱۸۷ عدد محدود کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://web.archive.org/web/20090804003819/http://assets.opencrs.com/rpts/RL31673_20090716.pdf|عنوان="CRS RL31673 Air Force F-22 Fighter Program: Background and Issues for Congress, Page 15.}}</ref> به‌طور کلی، هزینه بالای تولید، کمبود مأموریت‌های هوایی به دلیل تأخیر در برنامه تولید جنگنده‌های روسی و چینی، ممنوعیت صادرات و توسعه [[لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲|اف-۳۵]] از عوامل دخیل در پایان تولید اف-۲۲ بودند.{{یاد|با توجه به اظهارات وزیر دفاع آمریکا، رابرت گیتس: «وزیر یک بار دیگر درخواست بلندپروازانه‌اش برای تعداد بیشتری اف-۳۵ را تکرار کرد.»<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Gates outlines Air Force priorities and expectations|نشانی=https://www.stripes.com/news/gates-outlines-air-force-priorities-and-expectations-1.94837|وبگاه=Stars and Stripes|بازبینی=2019-03-08}}</ref>}}<ref>{{یادکرد وب|عنوان=A New Report Reveals Why There Won't Be Any 'New' F-22 Raptors|نشانی=https://nationalinterest.org/blog/the-buzz/new-report-reveals-why-there-wont-be-any-new-f-22-raptors-25736|وبگاه=The National Interest|تاریخ=2018-05-07|بازبینی=2019-05-20|کد زبان=en|نام=T. N. I.|نام خانوادگی=Staff}}</ref>
در سال ۲۰۱۰، نیروی هوایی ایالات متحده پژوهشی در خصوص تشخیص هزینه نگهداری ابزارهای ساخت اف-۲۲ برای استفاده از آن در برنامه تمدید دوره خدمت{{یادچپ|Service Life Extension Program}} انجام داد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=USAF considers options to preserve F-22 production tooling|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/usaf-considers-options-to-preserve-f-22-production-tooling-339070/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2010-03-05|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=Stephen|نام خانوادگی=Trimble}}</ref> در نتایج این پژوهش که توسط [[ابرشرکت رند]] به دست آمده تخمین زده شده که راه‌اندازی دوباره تولید و ساخت ۷۵ اف-۲۲ دیگر نیاز به بودجه ۱۷ میلیارد دلاری خواهد داشت. این مبلغ معادل ۲۲۷ میلیون دلار برای هر هواگرد است که نسبت به قیمت سابق ۱۷۳ میلیون دلاری، ۷۷ میلیون دلار رشد داشته‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.rand.org/pubs/monographs/2010/RAND_MG797.pdf|عنوان=RAND: Ending F-22A Production: Costs and Industrial Base Implications of Alternative Options.}}</ref> لاکهید مارتین بیان داشت که راه‌اندازی دوباره خط تولید به تنهایی ۲۰۰ میلیون دلار هزینه خواهد داشت.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=U.S. to mothball gear to build top F-22 fighter|نشانی=https://www.reuters.com/article/us-fighter-usa-lockheed-idUSTRE7BC09T20111213|کوشش=Reuters|تاریخ=2011-12-13|تاریخ بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en}}</ref> ابزارهای تولید و اسناد راهنمای ساخت متعاقباً در [[فرودگاه انبار سیرا آرمی|انبار ارتش سیرا]] ذخیره شدند تا به ابزارهای حفظ‌شده برای حمایت از چرخه عمر ناوگان کمک کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=About the FlightGlobal Group {{!}} Blogs Announcement|نشانی=https://www.flightglobal.com/about-us/blogs-announcement/|وبگاه=Flightglobal.com|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en}}</ref> نگهداری و حفظ ابزارها باعث ساخت اجزای اضافی خواهد شد، چون با توجه به دوره تولید محدود، هواگردی در انبارها ذخیره نشده و همین امر منجر به مراقبت قابل توجه در زمان تعمیرات شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Fixing Worn-Out Raptors at Hill Air Force Base|نشانی=https://www.offiziere.ch/?p=8949|وبگاه=Offiziere.ch|تاریخ=2012-08-04|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en}}</ref> در تلاش‌های بعدی برای بازیابی ابزارهای ساخت، مشخص شد که تمام مخازن و انبارها خالی هستند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=A Solution to America's F-35 Nightmare: Why Not Build More F-22s?|نشانی=https://nationalinterest.org/blog/the-buzz/solution-americas-f-35-nightmare-why-not-build-more-f-22s-13858|وبگاه=The National Interest|تاریخ=2015-09-16|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=Dave|نام خانوادگی=Majumdar}}</ref>
در سال ۲۰۱۰، نیروی هوایی ایالات متحده پژوهشی در خصوص تشخیص هزینه نگهداری ابزارهای ساخت اف-۲۲ برای استفاده از آن در برنامه تمدید دوره خدمت{{یادچپ|Service Life Extension Program}} انجام داد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=USAF considers options to preserve F-22 production tooling|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/usaf-considers-options-to-preserve-f-22-production-tooling-339070/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2010-03-05|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=Stephen|نام خانوادگی=Trimble}}</ref> در نتایج این پژوهش که توسط [[ابرشرکت رند]] به دست آمده تخمین زده شده که راه‌اندازی دوباره تولید و ساخت ۷۵ اف-۲۲ دیگر نیاز به بودجه ۱۷ میلیارد دلاری خواهد داشت. این مبلغ معادل ۲۲۷ میلیون دلار برای هر هواگرد است که نسبت به قیمت سابق ۱۷۳ میلیون دلاری، ۷۷ میلیون دلار رشد داشته‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.rand.org/pubs/monographs/2010/RAND_MG797.pdf|عنوان=RAND: Ending F-22A Production: Costs and Industrial Base Implications of Alternative Options.|accessdate=۱۰ مارس ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121007214536/http://www.rand.org/pubs/monographs/2010/RAND_MG797.pdf|archivedate=۷ اكتبر ۲۰۱۲|dead-url=no}}</ref> لاکهید مارتین بیان داشت که راه‌اندازی دوباره خط تولید به تنهایی ۲۰۰ میلیون دلار هزینه خواهد داشت.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=U.S. to mothball gear to build top F-22 fighter|نشانی=https://www.reuters.com/article/us-fighter-usa-lockheed-idUSTRE7BC09T20111213|کوشش=Reuters|تاریخ=2011-12-13|تاریخ بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190330193221/https://www.reuters.com/article/us-fighter-usa-lockheed-idUSTRE7BC09T20111213|archivedate=۳۰ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> ابزارهای تولید و اسناد راهنمای ساخت متعاقباً در [[فرودگاه انبار سیرا آرمی|انبار ارتش سیرا]] ذخیره شدند تا به ابزارهای حفظ‌شده برای حمایت از چرخه عمر ناوگان کمک کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=About the FlightGlobal Group {{!}} Blogs Announcement|نشانی=https://www.flightglobal.com/about-us/blogs-announcement/|وبگاه=Flightglobal.com|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180415133952/https://www.flightglobal.com/about-us/blogs-announcement/|archivedate=۱۵ آوریل ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> نگهداری و حفظ ابزارها باعث ساخت اجزای اضافی خواهد شد، چون با توجه به دوره تولید محدود، هواگردی در انبارها ذخیره نشده و همین امر منجر به مراقبت قابل توجه در زمان تعمیرات شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Fixing Worn-Out Raptors at Hill Air Force Base|نشانی=https://www.offiziere.ch/?p=8949|وبگاه=Offiziere.ch|تاریخ=2012-08-04|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181028033702/https://www.offiziere.ch/?p=8949|archivedate=۲۸ اكتبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> در تلاش‌های بعدی برای بازیابی ابزارهای ساخت، مشخص شد که تمام مخازن و انبارها خالی هستند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=A Solution to America's F-35 Nightmare: Why Not Build More F-22s?|نشانی=https://nationalinterest.org/blog/the-buzz/solution-americas-f-35-nightmare-why-not-build-more-f-22s-13858|وبگاه=The National Interest|تاریخ=2015-09-16|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=Dave|نام خانوادگی=Majumdar|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190330181741/https://nationalinterest.org/blog/the-buzz/solution-americas-f-35-nightmare-why-not-build-more-f-22s-13858|archivedate=۳۰ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>
{{جعبه گفتاورد|گفتاورد= «مثل همیشه، وقتی بحث در خصوص اف-۲۲ یا هر برنامه دیگری باشد، پنتاگون نمی‌تواند بیش از نیازمان به کار ادامه بدهد.»|عرض=18%|منبع=<small>[[رابرت گیتس]]، وزیر دفاع، در حال صحبت در خصوص توقف تولید.</small><ref>Rosenwald, Michael S. [http://articles.latimes.com/2009/jul/22/nation/na-f-22-plane22 "Senate votes to stop making more F-22 Raptor fighter jets."] ''The Los Angeles Times'', 22 July 2009. Retrieved: 28 August 2011.</ref>}}
{{جعبه گفتاورد|گفتاورد= «مثل همیشه، وقتی بحث در خصوص اف-۲۲ یا هر برنامه دیگری باشد، پنتاگون نمی‌تواند بیش از نیازمان به کار ادامه بدهد.»|عرض=18%|منبع=<small>[[رابرت گیتس]]، وزیر دفاع، در حال صحبت در خصوص توقف تولید.</small><ref>Rosenwald, Michael S. [http://articles.latimes.com/2009/jul/22/nation/na-f-22-plane22 "Senate votes to stop making more F-22 Raptor fighter jets."] ''The Los Angeles Times'', 22 July 2009. Retrieved: 28 August 2011.</ref>}}
خط ۶۹:
خط ۶۹:
توسعه همتایان [[سوخو-۵۷|روسی]] و [[چنگدو جی-۲۰|چینیِ]] اف-۲۲ نگرانی‌هایی را برانگیخت و در سال ۲۰۰۹، ژنرال جان کورلی، رئیس [[فرماندهی نبرد هوایی آمریکا]] اعلام داشت که ناوگانی متشکل از ۱۸۷ اف-۲۲ کافی نخواهد بود، اما گیتس نگرانی ژنرال را رد کرد.<ref name=":2" /> در سال ۲۰۱۱، گیتس بیان کرد که توسعه جنگنده نسل پنجم چین زمانی انجام شده که سفارش نهایی اف-۲۲ داده شده بوده و حتی با وجود تأخیر در ساخت و تحویل اف-۳۵، ایالات متحده در سال ۲۰۲۵ برتری آشکاری در زمینه هواگردهای پنهان‌کار خواهد داشت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=China’s stealth jet coming on, Gates confirms|نشانی=https://www.washingtontimes.com/news/2011/jan/9/chinas-stealth-jet-coming-on-gates-confirms/|وبگاه=The Washington Times|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=The Washington Times|نام خانوادگی=http://www.washingtontimes.com}}</ref> در دسامبر ۲۰۱۱، صد و نود و پنجمین (و آخرین) اف-۲۲ از میان ۸ فروند هواگرد آزمایشی و ۱۸۷ فروند هواگرد عملیاتی، ساخته شده و در ۲ مه ۲۰۱۲ به نیروی هوایی تحویل داده شد.<ref name="AW_last_Raptor">{{Cite news|last=Butler|first=Amy|url=https://aviationweek.com/awin/last-raptor-rolls-lockheed-martin-line-0|title=Last Raptor Rolls Off Lockheed Martin Line|work=Aviation Week|date=27 December 2011|accessdate=10 April 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20150324042842/http://aviationweek.com/awin/last-raptor-rolls-lockheed-martin-line-0|archive-date=24 March 2015|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=IN FOCUS: USAF receives last F-22 Raptor|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/in-focus-usaf-receives-last-f-22-raptor-371401/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2012-05-03|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=Dave|نام خانوادگی=Majumdar}}</ref>
توسعه همتایان [[سوخو-۵۷|روسی]] و [[چنگدو جی-۲۰|چینیِ]] اف-۲۲ نگرانی‌هایی را برانگیخت و در سال ۲۰۰۹، ژنرال جان کورلی، رئیس [[فرماندهی نبرد هوایی آمریکا]] اعلام داشت که ناوگانی متشکل از ۱۸۷ اف-۲۲ کافی نخواهد بود، اما گیتس نگرانی ژنرال را رد کرد.<ref name=":2" /> در سال ۲۰۱۱، گیتس بیان کرد که توسعه جنگنده نسل پنجم چین زمانی انجام شده که سفارش نهایی اف-۲۲ داده شده بوده و حتی با وجود تأخیر در ساخت و تحویل اف-۳۵، ایالات متحده در سال ۲۰۲۵ برتری آشکاری در زمینه هواگردهای پنهان‌کار خواهد داشت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=China’s stealth jet coming on, Gates confirms|نشانی=https://www.washingtontimes.com/news/2011/jan/9/chinas-stealth-jet-coming-on-gates-confirms/|وبگاه=The Washington Times|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=The Washington Times|نام خانوادگی=http://www.washingtontimes.com}}</ref> در دسامبر ۲۰۱۱، صد و نود و پنجمین (و آخرین) اف-۲۲ از میان ۸ فروند هواگرد آزمایشی و ۱۸۷ فروند هواگرد عملیاتی، ساخته شده و در ۲ مه ۲۰۱۲ به نیروی هوایی تحویل داده شد.<ref name="AW_last_Raptor">{{Cite news|last=Butler|first=Amy|url=https://aviationweek.com/awin/last-raptor-rolls-lockheed-martin-line-0|title=Last Raptor Rolls Off Lockheed Martin Line|work=Aviation Week|date=27 December 2011|accessdate=10 April 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20150324042842/http://aviationweek.com/awin/last-raptor-rolls-lockheed-martin-line-0|archive-date=24 March 2015|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=IN FOCUS: USAF receives last F-22 Raptor|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/in-focus-usaf-receives-last-f-22-raptor-371401/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2012-05-03|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=Dave|نام خانوادگی=Majumdar}}</ref>
در آوریل ۲۰۱۶، کمیته فرعی نیروهای تاکتیکی هوایی و زمینی کمیته خدمات مسلح [[مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا|مجلس نمایندگان]] پیشنهاد قانونی را داد که به موجب آن، نیروی هوایی مسئول انجام پژوهشی در خصوص هزینه امور مربوط به ادامه تولید اف-۲۲ شود. وزیر دفاع وقت، رابرت گیتس، سفارش را به ۱۸۷ فروند تقلیل داده بود تا سرمایه موردنیاز برای عملیات‌های غیرعادی جاری در عراق و افغانستان به دست آید. از همان زمان، قانون‌گذاران و پنتاگون هشدار دادند که سامانه‌های جنگاوری هوایی روسیه و چین در زمینه [[برتری هوایی]] در حال پیشی گرفتن از رقبای آمریکایی خود بودند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=House Lawmakers Want Air Force to Study Restarting F-22 Production|نشانی=https://www.military.com/daily-news/2016/04/19/house-lawmakers-air-force-study-restarting-f22-production.html|وبگاه=Military.com|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=Brendan|نام خانوادگی=McGarry}}</ref> لاکهید برای افزایش تعداد اف-۲۲های در دسترس، پیشنهاد داد تا ۳۶ [[نسخه اولیه]] آموزشی رپتور بلوک ۲۰ به نسخه‌های عملیاتی بلوک ۳۰/۳۵ تبدیل شوند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=US lawmakers want cost data for building 194 more F-22s|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/us-lawmakers-want-cost-data-for-building-194-more-f-424404/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2016-04-20|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=James|نام خانوادگی=Drew}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=House Legislation Orders F-22 Restart Study|نشانی=https://www.defense/%20news.com/home/2016/04/19/house-legislation-orders-f-22-restart-study/|وبگاه=Defense News|تاریخ=2017-08-08|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=Joe Gould, Lara|نام خانوادگی=Seligman}}</ref> در ۹ ژوئن ۲۰۱۷، نیروی هوایی گزارشی به کنگره فرستاد و اعلام کرد که به دلیل مشکلات اقتصادی و عملیاتی، برنامه‌ای برای [[آغاز دوباره]] خط تولید اف-۲۲ ندارد. تخمین زده می‌شد که ساخت ۱۹۴ اف-۲۲ اضافه در حدود ۵۰ میلیارد دلار هزینه داشته باشد؛ معادل ۲۰۶–۲۱۶ میلیون دلار برای هر فروند که شامل قریب به ۹٫۹ میلیارد دلار برای هزینه شروع دوباره خط تولید و ۴۰٫۴ میلیارد دلار برای هزینه‌های تهیه جنگنده‌هاست.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The F-22 Fighter Jet Restart Is Dead: Study|نشانی=https://www.military.com/daily-news/2017/06/21/the-f22-fighter-jet-restart-dead-study.html|وبگاه=Military.com|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=Oriana|نام خانوادگی=Pawlyk}}</ref>
در آوریل ۲۰۱۶، کمیته فرعی نیروهای تاکتیکی هوایی و زمینی کمیته خدمات مسلح [[مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا|مجلس نمایندگان]] پیشنهاد قانونی را داد که به موجب آن، نیروی هوایی مسئول انجام پژوهشی در خصوص هزینه امور مربوط به ادامه تولید اف-۲۲ شود. وزیر دفاع وقت، رابرت گیتس، سفارش را به ۱۸۷ فروند تقلیل داده بود تا سرمایه موردنیاز برای عملیات‌های غیرعادی جاری در عراق و افغانستان به دست آید. از همان زمان، قانون‌گذاران و پنتاگون هشدار دادند که سامانه‌های جنگاوری هوایی روسیه و چین در زمینه [[برتری هوایی]] در حال پیشی گرفتن از رقبای آمریکایی خود بودند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=House Lawmakers Want Air Force to Study Restarting F-22 Production|نشانی=https://www.military.com/daily-news/2016/04/19/house-lawmakers-air-force-study-restarting-f22-production.html|وبگاه=Military.com|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=Brendan|نام خانوادگی=McGarry}}</ref> لاکهید برای افزایش تعداد اف-۲۲های در دسترس، پیشنهاد داد تا ۳۶ [[نسخه اولیه]] آموزشی رپتور بلوک ۲۰ به نسخه‌های عملیاتی بلوک ۳۰/۳۵ تبدیل شوند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=US lawmakers want cost data for building 194 more F-22s|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/us-lawmakers-want-cost-data-for-building-194-more-f-424404/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2016-04-20|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=James|نام خانوادگی=Drew|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190418022456/https://www.flightglobal.com/news/articles/us-lawmakers-want-cost-data-for-building-194-more-f-424404/|archivedate=۱۸ آوریل ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=House Legislation Orders F-22 Restart Study|نشانی=https://www.defense/%20news.com/home/2016/04/19/house-legislation-orders-f-22-restart-study/|وبگاه=Defense News|تاریخ=2017-08-08|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=Joe Gould, Lara|نام خانوادگی=Seligman}}</ref> در ۹ ژوئن ۲۰۱۷، نیروی هوایی گزارشی به کنگره فرستاد و اعلام کرد که به دلیل مشکلات اقتصادی و عملیاتی، برنامه‌ای برای [[آغاز دوباره]] خط تولید اف-۲۲ ندارد. تخمین زده می‌شد که ساخت ۱۹۴ اف-۲۲ اضافه در حدود ۵۰ میلیارد دلار هزینه داشته باشد؛ معادل ۲۰۶–۲۱۶ میلیون دلار برای هر فروند که شامل قریب به ۹٫۹ میلیارد دلار برای هزینه شروع دوباره خط تولید و ۴۰٫۴ میلیارد دلار برای هزینه‌های تهیه جنگنده‌هاست.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The F-22 Fighter Jet Restart Is Dead: Study|نشانی=https://www.military.com/daily-news/2017/06/21/the-f22-fighter-jet-restart-dead-study.html|وبگاه=Military.com|بازبینی=2019-03-10|کد زبان=en|نام=Oriana|نام خانوادگی=Pawlyk}}</ref>
=== ارتقا ===
=== ارتقا ===
[[پرونده:F-22 flares.jpg|بندانگشتی|یک فروند اف-۲۲ در حال آزادسازی منوّر]]
[[پرونده:F-22 flares.jpg|بندانگشتی|یک فروند اف-۲۲ در حال آزادسازی منوّر]]
نخستین هواگرد با قابلیت نبرد و با نرم‌افزار بلوک ۳٫۰ نخستین پروازش را در سال ۲۰۰۱ انجام داد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.fas.org/man/dod-101/sys/ac/docs/man-ac-f22-010105.htm|عنوان=F-22 aircraft No. 4005 completes successful first flight}}</ref> اولین برنامه ارتقا با نام اینکریمنت{{یادچپ|Increment}} ۲ در سال ۲۰۰۵ روی جنگنده‌های بلوک ۲٫۰ انجام شد و امکان به‌کارگیری [[مهمات تهاجم مستقیم مشترک]] را در این جنگنده‌ها فراهم کرد. از شماره تولید ۵ به بعد، بدنه هواگرد با استاندارد ارتقایافته [[ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷|ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷وی(۱)]] منطبق شد که سبب شد تا حالت‌های متفاوت حمله هوابه‌زمین با یکدیگر ترکیب شوند.<ref name="apg77v1fi">[https://www.forecastinternational.com/archive/disp_pdf.cfm?DACH_RECNO=942 AP/APG-77(V).] ''Forecast International''. March 2012</ref> گواهینامه رادار جدید در مارس ۲۰۰۷ صادر شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Northrop Grumman Successfully Completes F-22 Radar Flight-Test Certification|نشانی=https://news.northropgrumman.com/news/releases/northrop-grumman-successfully-completes-f-22-radar-flight-test-certification|وبگاه=Northrop Grumman Newsroom|بازبینی=2019-03-11|کد زبان=en}}</ref><ref name=":5">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.forecastinternational.com/archive/disp_pdf.cfm?DACH_RECNO=942|عنوان=AP/APG-77(V).}}</ref> اینکریمنت ۳٫۱ با استفاده از [[رادار دهانه ترکیبی]]، [[جهت‌یابی رادیویی]]، [[جنگ الکترونیک]] و بمب‌های جی‌بی‌یو-۳۹،{{یادچپ|GBU-39}} سبب ارتقای قابلیت‌های هوابه‌زمین شد. آزمایش این نسخه در سال ۲۰۰۹ آغاز شد و نخستین هواگرد ارتقایافته در سال ۲۰۱۱ تحویل داده شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=DOT&E FY2013 Annual Report – F-22A Advanced Tactical Fighter|نشانی=https://web.archive.org/web/20190202041841/http://www.dote.osd.mil/pub/reports/FY2013/pdf/af/2013f22a.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2019-02-02|بازبینی=2019-03-11|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=USAF Weighs Future Priority Needs|نشانی=https://aviationweek.com/awin/usaf-weighs-future-priority-needs|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-11|کد زبان=en|نام خانوادگی=Nov 14|نام۲=2011 Robert|نام خانوادگی۲=Wall|نام۳=Amy Butler {{!}} Aviation|نام خانوادگی۳=Week|نام۴=Space|نام خانوادگی۴=Technology}}</ref> برای حل [[هیپوکسی|مشکلات تنفسی]] در خلبان‌ها، ناوگان اف-۲۲ از سال ۲۰۱۲ با یک سامانه پشتیبانی اکسیژن خودکار و سامانه پشتیبان حیاتِ اصلاح‌شده تجهیز شدند.<ref name="resume-op">{{cite web|work=Air Combat Command Public Affairs|url=http://www.acc.af.mil/news/story.asp?id=123343030|title=Air Force F-22 resumes normal flight operations|publisher=U.S. Air Force|date=4 April 2013|accessdate=30 October 2013|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131101154055/http://www.acc.af.mil/news/story.asp?id=123343030|archivedate=1 November 2013|df=dmy}}</ref> در سال ۲۰۱۳، دریچه‌های معیوب در جلیقه پرواز جایگزین شدند و محدودیت‌های ارتفاع کاهش پیدا کرد؛ محدودیت فاصله‌ای هم پس از نصب سامانه تنفسی پشتیبان برطرف شدند.<ref name=":9">{{یادکرد وب|عنوان=USAF to field F-22 life support mods this January|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/usaf-to-field-f-22-life-support-mods-this-january-380820/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2013-01-08|بازبینی=2019-03-11|کد زبان=en|نام=Dave|نام خانوادگی=Majumdar}}</ref> در آوریل ۲۰۱۴، نیروی هوایی ایالات متحده در جلسه شهادت در کنگره اعلام کرد که نصب سامانه‌های تنفسی پشتیبان خودکار روی ناوگان اف-۲۲ در دوازده ماه قابل تکمیل است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=All F-22s To Have Backup Oxygen Systems Within 12 Months|نشانی=http://www.defensenews.com/article/20140409/DEFREG02/304090034/All-F-22s-Backup-Oxygen-Systems-Within-12-Months|وبگاه=Defense News|بازبینی=2019-03-11|کد زبان=en}}</ref>
نخستین هواگرد با قابلیت نبرد و با نرم‌افزار بلوک ۳٫۰ نخستین پروازش را در سال ۲۰۰۱ انجام داد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.fas.org/man/dod-101/sys/ac/docs/man-ac-f22-010105.htm|عنوان=F-22 aircraft No. 4005 completes successful first flight|accessdate=۱۱ مارس ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170629121402/https://fas.org/man/dod-101/sys/ac/docs/man-ac-f22-010105.htm|archivedate=۲۹ ژوئن ۲۰۱۷|dead-url=no}}</ref> اولین برنامه ارتقا با نام اینکریمنت{{یادچپ|Increment}} ۲ در سال ۲۰۰۵ روی جنگنده‌های بلوک ۲٫۰ انجام شد و امکان به‌کارگیری [[مهمات تهاجم مستقیم مشترک]] را در این جنگنده‌ها فراهم کرد. از شماره تولید ۵ به بعد، بدنه هواگرد با استاندارد ارتقایافته [[ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷|ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷وی(۱)]] منطبق شد که سبب شد تا حالت‌های متفاوت حمله هوابه‌زمین با یکدیگر ترکیب شوند.<ref name="apg77v1fi">[https://www.forecastinternational.com/archive/disp_pdf.cfm?DACH_RECNO=942 AP/APG-77(V).] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161123201252/https://www.forecastinternational.com/archive/disp_pdf.cfm?DACH_RECNO=942 |date=۲۳ نوامبر ۲۰۱۶ }} ''Forecast International''. March 2012</ref> گواهینامه رادار جدید در مارس ۲۰۰۷ صادر شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Northrop Grumman Successfully Completes F-22 Radar Flight-Test Certification|نشانی=https://news.northropgrumman.com/news/releases/northrop-grumman-successfully-completes-f-22-radar-flight-test-certification|وبگاه=Northrop Grumman Newsroom|بازبینی=2019-03-11|کد زبان=en}}</ref><ref name=":5">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.forecastinternational.com/archive/disp_pdf.cfm?DACH_RECNO=942|عنوان=AP/APG-77(V).|accessdate=۱۹ مارس ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161123201252/https://www.forecastinternational.com/archive/disp_pdf.cfm?DACH_RECNO=942|archivedate=۲۳ نوامبر ۲۰۱۶|dead-url=no}}</ref> اینکریمنت ۳٫۱ با استفاده از [[رادار دهانه ترکیبی]]، [[جهت‌یابی رادیویی]]، [[جنگ الکترونیک]] و بمب‌های جی‌بی‌یو-۳۹،{{یادچپ|GBU-39}} سبب ارتقای قابلیت‌های هوابه‌زمین شد. آزمایش این نسخه در سال ۲۰۰۹ آغاز شد و نخستین هواگرد ارتقایافته در سال ۲۰۱۱ تحویل داده شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=DOT&E FY2013 Annual Report – F-22A Advanced Tactical Fighter|نشانی=https://web.archive.org/web/20190202041841/http://www.dote.osd.mil/pub/reports/FY2013/pdf/af/2013f22a.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2019-02-02|بازبینی=2019-03-11|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=USAF Weighs Future Priority Needs|نشانی=https://aviationweek.com/awin/usaf-weighs-future-priority-needs|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-11|کد زبان=en|نام خانوادگی=Nov 14|نام۲=2011 Robert|نام خانوادگی۲=Wall|نام۳=Amy Butler {{!}} Aviation|نام خانوادگی۳=Week|نام۴=Space|نام خانوادگی۴=Technology}}</ref> برای حل [[هیپوکسی|مشکلات تنفسی]] در خلبان‌ها، ناوگان اف-۲۲ از سال ۲۰۱۲ با یک سامانه پشتیبانی اکسیژن خودکار و سامانه پشتیبان حیاتِ اصلاح‌شده تجهیز شدند.<ref name="resume-op">{{cite web|work=Air Combat Command Public Affairs|url=http://www.acc.af.mil/news/story.asp?id=123343030|title=Air Force F-22 resumes normal flight operations|publisher=U.S. Air Force|date=4 April 2013|accessdate=30 October 2013|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131101154055/http://www.acc.af.mil/news/story.asp?id=123343030|archivedate=1 November 2013|df=dmy}}</ref> در سال ۲۰۱۳، دریچه‌های معیوب در جلیقه پرواز جایگزین شدند و محدودیت‌های ارتفاع کاهش پیدا کرد؛ محدودیت فاصله‌ای هم پس از نصب سامانه تنفسی پشتیبان برطرف شدند.<ref name=":9">{{یادکرد وب|عنوان=USAF to field F-22 life support mods this January|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/usaf-to-field-f-22-life-support-mods-this-january-380820/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2013-01-08|بازبینی=2019-03-11|کد زبان=en|نام=Dave|نام خانوادگی=Majumdar}}</ref> در آوریل ۲۰۱۴، نیروی هوایی ایالات متحده در جلسه شهادت در کنگره اعلام کرد که نصب سامانه‌های تنفسی پشتیبان خودکار روی ناوگان اف-۲۲ در دوازده ماه قابل تکمیل است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=All F-22s To Have Backup Oxygen Systems Within 12 Months|نشانی=http://www.defensenews.com/article/20140409/DEFREG02/304090034/All-F-22s-Backup-Oxygen-Systems-Within-12-Months|وبگاه=Defense News|بازبینی=2019-03-11|کد زبان=en|archiveurl=https://wayback.archive-it.org/all/20140412140305/http://www.defensenews.com/article/20140409/DEFREG02/304090034/All-F-22s-Backup-Oxygen-Systems-Within-12-Months|archivedate=۱۲ آوریل ۲۰۱۴|dead-url=no}}</ref>
[[پرونده:F22 Raptor during take off at Elmendorf.JPG|بندانگشتی|یک فروند اف-۲۲ در حال بلند شدن از سطح زمین]]
[[پرونده:F22 Raptor during take off at Elmendorf.JPG|بندانگشتی|یک فروند اف-۲۲ در حال بلند شدن از سطح زمین]]
اینکریمنت ۳٫۲ یک فرایند ارتقای دو مرحله‌ای بود؛ ۳٫۲ای روی جنگاوری الکترونیک، ارتباطات و شناسایی متمرکز بود، در حالی‌که ۳٫۲بی شامل ارتقای موقعیت‌یابی و [[سامانه مدیریت]] مخزن جدید بود تا نمادهای صحیح [[ایم-۹ سایدوایندر]] و [[ایم-۱۲۰ آمرام]] را به نمایش بگذارد و به این ترتیب، اف-۲۲ امکان بهره‌برداری حداکثری از این سلاح‌ها را داشته باشد.<ref name=":6">{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 Getting New Brain {{!}} Defense News {{!}} defensenews.com|نشانی=http://archive.fo/LH23|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2012-07-29|بازبینی=2019-03-11}}</ref><ref>"A transitional year for military combat aircraft", ''Aviation Week and Space Technology'', December 2014, Page 60.</ref> برای فعال‌سازی ارتباطات دوطرفه با دیگر سکوها،{{یادچپ|Platform}} اف-۲۲ قادر به استفاده از [[گره ارتباطی هوابرد میدان جنگ]] به عنوان نوعی درگاه است. سامانه پیوند داده چندمنظوره پیشرفته{{یادچپ|Multifunction Advanced Data Link}} به دلیل عدم رشد کامل سامانه در این نسخه قرار نگرفت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22s Won't Get F-35 Datalinks,Yet|نشانی=https://www.military.com/dodbuzz/2011/03/31/f-22s-wont-get-f-35-datalinksyet|وبگاه=Military.com|تاریخ=2011-03-31|بازبینی=2019-03-11|کد زبان=en|نام=31|نام خانوادگی=Mar 2011}}</ref> دریافت اینکریمنت ۳٫۲بی و ارتقای قابلیت‌های رمزنگاری و ثبات اویونیک برای مه ۲۰۱۹ برنامه‌ریزی شده‌است.<ref name=":3">{{یادکرد وب|عنوان=Rejuvenating the Raptor: Roadmap for F-22 Modernization|نشانی=https://www.aviationtoday.com/2018/10/11/rejuvenating-raptor-roadmap-f-22-modernization/|وبگاه=Avionics|تاریخ=2018-10-11|بازبینی=2019-03-11|کد زبان=en}}</ref> یک «فرمان تاکتیکی» از نیروی هوایی شامل ارتقای نصب سامانه چندمنظوره مشترک توزیع اطلاعات{{یادچپ|Multifunctional Information Distribution System-Joint}} به‌جای بسته فعلی لینک-۱۶، که فقط قابلیت دریافت پیام‌ها را داشت، است و انتظار می‌رود که این ارتقا تا سال ۲۰۲۰ به پایان برسد.<ref name=":3" /> ارتقای بعدی همچنین روی سکوی اویونیک باز تمرکز دارد تا پیشرفت‌های آینده با سرعت بیشتری اتفاق بیفتند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Lockheed Martin Selects Harris Corporation to Upgrade F-35 Lightning II Mission System Avionics|نشانی=https://www.harris.com/press-releases/2017/06/lockheed-martin-selects-harris-corporation-to-upgrade-f-35-lightning-ii|وبگاه=Harris|تاریخ=2017-06-16|بازبینی=2019-03-11|کد زبان=en}}</ref>
اینکریمنت ۳٫۲ یک فرایند ارتقای دو مرحله‌ای بود؛ ۳٫۲ای روی جنگاوری الکترونیک، ارتباطات و شناسایی متمرکز بود، در حالی‌که ۳٫۲بی شامل ارتقای موقعیت‌یابی و [[سامانه مدیریت]] مخزن جدید بود تا نمادهای صحیح [[ایم-۹ سایدوایندر]] و [[ایم-۱۲۰ آمرام]] را به نمایش بگذارد و به این ترتیب، اف-۲۲ امکان بهره‌برداری حداکثری از این سلاح‌ها را داشته باشد.<ref name=":6">{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 Getting New Brain {{!}} Defense News {{!}} defensenews.com|نشانی=http://archive.fo/LH23|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2012-07-29|بازبینی=2019-03-11}}</ref><ref>"A transitional year for military combat aircraft", ''Aviation Week and Space Technology'', December 2014, Page 60.</ref> برای فعال‌سازی ارتباطات دوطرفه با دیگر سکوها،{{یادچپ|Platform}} اف-۲۲ قادر به استفاده از [[گره ارتباطی هوابرد میدان جنگ]] به عنوان نوعی درگاه است. سامانه پیوند داده چندمنظوره پیشرفته{{یادچپ|Multifunction Advanced Data Link}} به دلیل عدم رشد کامل سامانه در این نسخه قرار نگرفت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22s Won't Get F-35 Datalinks,Yet|نشانی=https://www.military.com/dodbuzz/2011/03/31/f-22s-wont-get-f-35-datalinksyet|وبگاه=Military.com|تاریخ=2011-03-31|بازبینی=2019-03-11|کد زبان=en|نام=31|نام خانوادگی=Mar 2011}}</ref> دریافت اینکریمنت ۳٫۲بی و ارتقای قابلیت‌های رمزنگاری و ثبات اویونیک برای مه ۲۰۱۹ برنامه‌ریزی شده‌است.<ref name=":3">{{یادکرد وب|عنوان=Rejuvenating the Raptor: Roadmap for F-22 Modernization|نشانی=https://www.aviationtoday.com/2018/10/11/rejuvenating-raptor-roadmap-f-22-modernization/|وبگاه=Avionics|تاریخ=2018-10-11|بازبینی=2019-03-11|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190216035441/https://www.aviationtoday.com/2018/10/11/rejuvenating-raptor-roadmap-f-22-modernization/|archivedate=۱۶ فوریه ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> یک «فرمان تاکتیکی» از نیروی هوایی شامل ارتقای نصب سامانه چندمنظوره مشترک توزیع اطلاعات{{یادچپ|Multifunctional Information Distribution System-Joint}} به‌جای بسته فعلی لینک-۱۶، که فقط قابلیت دریافت پیام‌ها را داشت، است و انتظار می‌رود که این ارتقا تا سال ۲۰۲۰ به پایان برسد.<ref name=":3" /> ارتقای بعدی همچنین روی سکوی اویونیک باز تمرکز دارد تا پیشرفت‌های آینده با سرعت بیشتری اتفاق بیفتند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Lockheed Martin Selects Harris Corporation to Upgrade F-35 Lightning II Mission System Avionics|نشانی=https://www.harris.com/press-releases/2017/06/lockheed-martin-selects-harris-corporation-to-upgrade-f-35-lightning-ii|وبگاه=Harris|تاریخ=2017-06-16|بازبینی=2019-03-11|کد زبان=en}}</ref>
پیش‌بینی شده که در سال ۲۰۲۴، بودجه لازم برای آغاز ارتقای میان‌دوره‌ای اف-۲۲ تخصیص داده شود. انتظار می‌رود این ارتقا شامل حسگرهای نسل بعد، سخت‌افزار و آنتن‌های نو، ارتقای [[کابین خلبان]] و کلاه خلبان ارتقایافته دارای [[صفحه نمایش]] و سامانه نشانه‌گیری باشد. دیگر پیشرفت‌های در حال توسعه شامل عملکرد [[جستجو و ردیابی فروسرخ]] برای شناساگر پرتاب موشک ای‌ان/ای‌ای‌آر-۵۶{{یادچپ|AN/AAR-56}} و قابلیت‌های رادارگریزی پایدارتر بر اساس اف-۳۵ هستند.<ref name=":3" /><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force upgrades F-22 sensors, weapons software -|نشانی=https://defensesystems.com/articles/2017/03/14/f22.aspx|وبگاه=Defense Systems|بازبینی=2019-03-11|نام=By Kris|نام خانوادگی=Osborn|نام۲=2017|نام خانوادگی۲=Mar 14}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Raptor Helmet Mounted Display & Cueing System (RHMDCS) - Federal Business Opportunities: Opportunities|نشانی=https://www.fbo.gov/index?s=opportunity&mode=form&id=eafd057a36c737c93ca5440b7ba94ac9&tab=core&_cview=0|وبگاه=www.fbo.gov|بازبینی=2019-03-11}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=All Lockheed Martin Products|نشانی=https://www.lockheedmartin.com/en/products.html|وبگاه=Lockheed Martin|بازبینی=2019-03-11}}</ref>
پیش‌بینی شده که در سال ۲۰۲۴، بودجه لازم برای آغاز ارتقای میان‌دوره‌ای اف-۲۲ تخصیص داده شود. انتظار می‌رود این ارتقا شامل حسگرهای نسل بعد، سخت‌افزار و آنتن‌های نو، ارتقای [[کابین خلبان]] و کلاه خلبان ارتقایافته دارای [[صفحه نمایش]] و سامانه نشانه‌گیری باشد. دیگر پیشرفت‌های در حال توسعه شامل عملکرد [[جستجو و ردیابی فروسرخ]] برای شناساگر پرتاب موشک ای‌ان/ای‌ای‌آر-۵۶{{یادچپ|AN/AAR-56}} و قابلیت‌های رادارگریزی پایدارتر بر اساس اف-۳۵ هستند.<ref name=":3" /><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force upgrades F-22 sensors, weapons software -|نشانی=https://defensesystems.com/articles/2017/03/14/f22.aspx|وبگاه=Defense Systems|بازبینی=2019-03-11|نام=By Kris|نام خانوادگی=Osborn|نام۲=2017|نام خانوادگی۲=Mar 14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170315150211/https://defensesystems.com/articles/2017/03/14/f22.aspx|archivedate=۱۵ مارس ۲۰۱۷|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Raptor Helmet Mounted Display & Cueing System (RHMDCS) - Federal Business Opportunities: Opportunities|نشانی=https://www.fbo.gov/index?s=opportunity&mode=form&id=eafd057a36c737c93ca5440b7ba94ac9&tab=core&_cview=0|وبگاه=www.fbo.gov|بازبینی=2019-03-11}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=All Lockheed Martin Products|نشانی=https://www.lockheedmartin.com/en/products.html|وبگاه=Lockheed Martin|بازبینی=2019-03-11}}</ref>
اف-۲۲ برای دوره خدمت ۳۰ ساله یا ۸٬۰۰۰ ساعت پرواز طراحی شده و با «برنامه تکمیل سازه‌ها» با هزینه‌ای معادل ۳۵۰ میلیون دلار همراه شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force F-22 Fighter Program - Open CRS|نشانی=https://web.archive.org/web/20140112134052/https://opencrs.com/document/RL31673/2012-10-25/?26901|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2014-01-12|بازبینی=2019-03-11}}</ref><ref name=":13">{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Raptor retrofit to take longer, but availability hits 63%|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/f-22-raptor-retrofit-to-take-longer-but-availability-hits-414341/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2015-07-06|بازبینی=2019-03-29|کد زبان=en|نام=James|نام خانوادگی=Drew}}</ref> تحقیقاتی در خصوص انجام ارتقایی برای تمدید دوره خدمت مفید این جنگنده‌ها در دست انجام است.<ref name=":12">{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 design problems force expensive fixes - Air Force News, opinions, editorials, news from Iraq, photos, reports - Air Force Times|نشانی=http://webarchive.loc.gov/all/20071114095948/http://www.airforcetimes.com/news/2007/11/airforce_raptor_rust_071112w/|وبگاه=webarchive.loc.gov|بازبینی=2019-03-28}}</ref> انتظار می‌رود که اف-۲۲ در دراز مدت و در دهه ۲۰۳۰ میلادی با یک [[جنگنده نسل ششم]] جایگزین شود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force Sets Plan To Launch Sixth-Gen Fighter Program In 2018|نشانی=https://web.archive.org/web/20140312225351/http://insidedefense.com/201403112464029/Inside-Defense-General/Public-Articles/air-force-sets-plan-to-launch-sixth-gen-fighter-program-in-2018/menu-id-926.html|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2014-03-12|بازبینی=2019-03-11}}</ref>
اف-۲۲ برای دوره خدمت ۳۰ ساله یا ۸٬۰۰۰ ساعت پرواز طراحی شده و با «برنامه تکمیل سازه‌ها» با هزینه‌ای معادل ۳۵۰ میلیون دلار همراه شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force F-22 Fighter Program - Open CRS|نشانی=https://web.archive.org/web/20140112134052/https://opencrs.com/document/RL31673/2012-10-25/?26901|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2014-01-12|بازبینی=2019-03-11}}</ref><ref name=":13">{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Raptor retrofit to take longer, but availability hits 63%|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/f-22-raptor-retrofit-to-take-longer-but-availability-hits-414341/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2015-07-06|بازبینی=2019-03-29|کد زبان=en|نام=James|نام خانوادگی=Drew}}</ref> تحقیقاتی در خصوص انجام ارتقایی برای تمدید دوره خدمت مفید این جنگنده‌ها در دست انجام است.<ref name=":12">{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 design problems force expensive fixes - Air Force News, opinions, editorials, news from Iraq, photos, reports - Air Force Times|نشانی=http://webarchive.loc.gov/all/20071114095948/http://www.airforcetimes.com/news/2007/11/airforce_raptor_rust_071112w/|وبگاه=webarchive.loc.gov|بازبینی=2019-03-28}}</ref> انتظار می‌رود که اف-۲۲ در دراز مدت و در دهه ۲۰۳۰ میلادی با یک [[جنگنده نسل ششم]] جایگزین شود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force Sets Plan To Launch Sixth-Gen Fighter Program In 2018|نشانی=https://web.archive.org/web/20140312225351/http://insidedefense.com/201403112464029/Inside-Defense-General/Public-Articles/air-force-sets-plan-to-launch-sixth-gen-fighter-program-in-2018/menu-id-926.html|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2014-03-12|بازبینی=2019-03-11}}</ref>
خط ۸۴:
خط ۸۴:
=== خلاصه ===
=== خلاصه ===
[[پرونده:F-22F119.JPG|بندانگشتی|اف-۲۲ در حالت پس‌سوز کامل و در حال پرواز با موتور [[پرت اند ویتنی اف۱۱۹|اف۱۱۹]] در وضعیت آزمایشی.]]
[[پرونده:F-22F119.JPG|بندانگشتی|اف-۲۲ در حالت پس‌سوز کامل و در حال پرواز با موتور [[پرت اند ویتنی اف۱۱۹|اف۱۱۹]] در وضعیت آزمایشی.]]
اف-۲۲ رپتور یک [[جنگنده نسل پنجم]] است که از نظر نیروی هوایی ایالات متحده در رده نسل چهارم فناوری [[هواپیمای پنهان‌کار|هواگرد پنهان‌کار]] قرار می‌گیرد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Defense.gov News Transcript: Maj. Gen. Carlsons briefing on Stealth Fighters, Tuesday, April 20, 1999|نشانی=https://web.archive.org/web/20100829052211/http://www.defense.gov/transcripts/transcript.aspx?transcriptid=597|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2010-08-29|بازبینی=2019-03-18}}</ref> این جنگنده، نخستین هواگرد عملیاتی با قابلیت ترکیب [[پرواز ابرپیمایشی]]، قابلیت مانور بالا، رادارگریزی و [[ترکیب حسگرها]] در یک [[سکوی اسلحه]] است.<ref name="f22_factsheet">[http://www.af.mil/AboutUs/FactSheets/Display/tabid/224/Article/104506/f-22-raptor.aspx "F-22 Raptor fact sheet."] U.S. Air Force, March 2009. Retrieved: 23 July 2009.</ref> رپتور دارای چهار بال، سه چرخ برای فرود و [[بال سه‌گوش]] با لبه رو به عقب است. سطوح کنترل پرواز شامل [[پیش‌بال]]، [[شهپر (هواپیما)|شهپر]]، [[سکان]] روی تثبیت‌کننده‌های عمودی و دم افقی کاملاً متحرک است. برای کاهش سریع سرعت، شپهرها به بالا می‌شکنند و سکان‌ها به طرف خارج خم می‌شوند تا کشش افزایش یابد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://fas.org/man/dod-101/sys/ac/docs/f-22-emd-paper.htm|عنوان=F-22 Update Convention Paper Edwards AFFTC}}</ref>
اف-۲۲ رپتور یک [[جنگنده نسل پنجم]] است که از نظر نیروی هوایی ایالات متحده در رده نسل چهارم فناوری [[هواپیمای پنهان‌کار|هواگرد پنهان‌کار]] قرار می‌گیرد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Defense.gov News Transcript: Maj. Gen. Carlsons briefing on Stealth Fighters, Tuesday, April 20, 1999|نشانی=https://web.archive.org/web/20100829052211/http://www.defense.gov/transcripts/transcript.aspx?transcriptid=597|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2010-08-29|بازبینی=2019-03-18}}</ref> این جنگنده، نخستین هواگرد عملیاتی با قابلیت ترکیب [[پرواز ابرپیمایشی]]، قابلیت مانور بالا، رادارگریزی و [[ترکیب حسگرها]] در یک [[سکوی اسلحه]] است.<ref name="f22_factsheet">[http://www.af.mil/AboutUs/FactSheets/Display/tabid/224/Article/104506/f-22-raptor.aspx "F-22 Raptor fact sheet."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303173133/http://www.af.mil/AboutUs/FactSheets/Display/tabid/224/Article/104506/f-22-raptor.aspx |date=۳ مارس ۲۰۱۶ }} U.S. Air Force, March 2009. Retrieved: 23 July 2009.</ref> رپتور دارای چهار بال، سه چرخ برای فرود و [[بال سه‌گوش]] با لبه رو به عقب است. سطوح کنترل پرواز شامل [[پیش‌بال]]، [[شهپر (هواپیما)|شهپر]]، [[سکان]] روی تثبیت‌کننده‌های عمودی و دم افقی کاملاً متحرک است. برای کاهش سریع سرعت، شپهرها به بالا می‌شکنند و سکان‌ها به طرف خارج خم می‌شوند تا کشش افزایش یابد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://fas.org/man/dod-101/sys/ac/docs/f-22-emd-paper.htm|عنوان=F-22 Update Convention Paper Edwards AFFTC}}</ref>
این هواگرد از موتور دوگانه [[توربوفن]] [[پرت اند ویتنی اف۱۱۹]] استفاده می‌کند که با فناوری [[تراست وکتورینگ]] و [[دینامیک پرواز]] دوبعدی با دامنه ۲۰± درجه ساخته شده‌است و هر موتور حداکثر [[رانش]] ۳۵٬۰۰۰ [[پوند-نیرو]] (۱۵۶ کیلونیوتون) دارد. نسبت رانش به وزن اف-۲۲ در حالت نبرد معمولی تقریباً برابر با حالت حداکثر قدرت نظامی است و در [[حالت پس‌سوز]] کامل، این نسبت برابر ۱٫۲۵ است. تخمین زده شده که نهایت سرعت این هواگرد بدون موارد جانبی نصب‌شده در حالت قدرت نظامی برابر ۱٫۸۲ و در حالت پس‌سوز برابر ۲ [[عدد ماخ|ماخ]] باشد.<ref name="AFM">Ayton, Mark. "F-22 Raptor". ''[[ایرفورس مانثلی|Air Force Monthly]]'', August 2008, p. 75. Retrieved: 19 July 2008.</ref>{{یاد|این قابلیت در سال ۲۰۰۵ و در زمانی که ژنرال جان پی. جامپر بدون پس‌سوز از ۱٫۷ ماخ رد شد ثبت شد.<ref name="Gen_Jumper_Mach1.7">Powell, 2nd Lt. William. [http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/135233/general-jumper-qualifies-in-fa-22-raptor.aspx "General Jumper qualifies in F/A-22 Raptor."] ''Air Force Link'', 13 January 2005.</ref>}}
این هواگرد از موتور دوگانه [[توربوفن]] [[پرت اند ویتنی اف۱۱۹]] استفاده می‌کند که با فناوری [[تراست وکتورینگ]] و [[دینامیک پرواز]] دوبعدی با دامنه ۲۰± درجه ساخته شده‌است و هر موتور حداکثر [[رانش]] ۳۵٬۰۰۰ [[پوند-نیرو]] (۱۵۶ کیلونیوتون) دارد. نسبت رانش به وزن اف-۲۲ در حالت نبرد معمولی تقریباً برابر با حالت حداکثر قدرت نظامی است و در [[حالت پس‌سوز]] کامل، این نسبت برابر ۱٫۲۵ است. تخمین زده شده که نهایت سرعت این هواگرد بدون موارد جانبی نصب‌شده در حالت قدرت نظامی برابر ۱٫۸۲ و در حالت پس‌سوز برابر ۲ [[عدد ماخ|ماخ]] باشد.<ref name="AFM">Ayton, Mark. "F-22 Raptor". ''[[ایرفورس مانثلی|Air Force Monthly]]'', August 2008, p. 75. Retrieved: 19 July 2008.</ref>{{یاد|این قابلیت در سال ۲۰۰۵ و در زمانی که ژنرال جان پی. جامپر بدون پس‌سوز از ۱٫۷ ماخ رد شد ثبت شد.<ref name="Gen_Jumper_Mach1.7">Powell, 2nd Lt. William. [http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/135233/general-jumper-qualifies-in-fa-22-raptor.aspx "General Jumper qualifies in F/A-22 Raptor."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160406005222/http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/135233/general-jumper-qualifies-in-fa-22-raptor.aspx |date=۶ آوریل ۲۰۱۶ }} ''Air Force Link'', 13 January 2005.</ref>}}
<nowiki/>[[پرونده:F-22 Raptor.ogv|بندانگشتی|یک ویدئو که پرواز اف-۲۲ را به تصویر می‌کشد.]]سرعت کروز بالای اف-۲۲ و ارتفاع عملیاتی بالاتر از حد معمول آن، تأثیر حسگرها و سامانه‌های تسلیحاتی این هواپیما را ارتقا داده و باعث افزایش امکان دوام‌آوردن هواگرد در برابر پدافندهای زمینی همچون [[موشک سطح‌به‌هوا]] شده‌است.<ref name=":7">{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Combat Ready.|نشانی=https://www.webcitation.org/6Qpsm5PUo?url=http://www.f22-raptor.com/media/documents/aviation_week_010807.pdf|وبگاه=www.webcitation.org|بازبینی=2019-03-18|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=}}</ref><ref name=":4">{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Raptor|نشانی=https://www.af.mil/About-Us/Fact-Sheets/Display/Article/104506/f-22-raptor/|وبگاه=U.S. Air Force|بازبینی=2019-03-08|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Bird of Prey: Bulldogs accept delivery of last Raptor|نشانی=https://www.dvidshub.net/news/88337/bird-prey-bulldogs-accept-delivery-last-raptor|وبگاه=DVIDS|بازبینی=2019-03-19|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Why The F-22 Is Vital Part 13|نشانی=http://www.spacewar.com/reports/Why_The_F-22_Is_Vital_Part_13_999.html|وبگاه=www.spacewar.com|بازبینی=2019-03-19}}</ref> اف-۲۲ از معدود هواگردهایی است که قابلیت ابرپیمایشی را داراست و همچنین از تنها جنگنده‌هایی است که می‌تواند سرعت [[زبرصوت]] را بدون استفاده از پس‌سوزهای ناکارآمد بنزینی حفظ کند؛ به این ترتیب، هواگردهای زیرصوت سرعت کافی برای رسیدن به آن را نخواهند داشت و هواگردهای متکی بر پس‌سوز هم با مشکل کمبود بنزین مواجه خواهند شد و اف-۲۲ می‌تواند بدون پیش آمدن خطر به این اهداف حمله کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Airpower, led by the F-22, can 'kick the door down for the other forces.|نشانی=https://web.archive.org/web/20121120160723/http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Documents/2001/March%202001/0301fighter.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-11-20|بازبینی=2019-03-18|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref> قابلیت‌های رانش و آیرودینامیک اف-۲۲، سرعت معمول نبرد آن را در ارتفاع ۵۰٬۰۰۰ فوت (۱۵٬۰۰۰ متر) به ۱٫۵ ماخ رسانده‌اند.<ref>Tirpak, John A. [http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Documents/2001/March%202001/0301fighter.pdf "Airpower, led by the F-22, can 'kick the door down' for the other forces."] ''Air Force Magazine'', March 2001.</ref> استفاده از [[محفظه بمب|محفظه سلاح]] در این هواگرد باعث عملکرد نسبتاً بهتر آن از بسیاری از جنگنده‌های مخصوص نبرد شده‌است، چرا که [[نیروی پسار]] از محفظه‌های اضافه روی بال به آن وارد نمی‌شود. بدنه اف-۲۲ شامل مقدار زیادی مواد مستحکم است تا در برابر [[تنش (مکانیک)|تنش]] و گرمای حاصل از پایدار نگه‌داشتن پرواز زبرصوت مقاومت کند. [[آلیاژهای تیتانیوم]] و [[کامپوزیت]]<nowiki/>ها به‌ترتیب ۳۹٪ و ۲۴٪ از وزن بدنه هواگرد را تشکیل می‌دهند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 Materials and Processes|نشانی=https://www.globalsecurity.org/military/systems/aircraft/f-22-mp.htm|وبگاه=www.globalsecurity.org|بازبینی=2019-03-18}}</ref>
<nowiki/>[[پرونده:F-22 Raptor.ogv|بندانگشتی|یک ویدئو که پرواز اف-۲۲ را به تصویر می‌کشد.]]سرعت کروز بالای اف-۲۲ و ارتفاع عملیاتی بالاتر از حد معمول آن، تأثیر حسگرها و سامانه‌های تسلیحاتی این هواپیما را ارتقا داده و باعث افزایش امکان دوام‌آوردن هواگرد در برابر پدافندهای زمینی همچون [[موشک سطح‌به‌هوا]] شده‌است.<ref name=":7">{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Combat Ready.|نشانی=https://www.webcitation.org/6Qpsm5PUo?url=http://www.f22-raptor.com/media/documents/aviation_week_010807.pdf|وبگاه=www.webcitation.org|بازبینی=2019-03-18|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=}}</ref><ref name=":4">{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Raptor|نشانی=https://www.af.mil/About-Us/Fact-Sheets/Display/Article/104506/f-22-raptor/|وبگاه=U.S. Air Force|بازبینی=2019-03-08|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Bird of Prey: Bulldogs accept delivery of last Raptor|نشانی=https://www.dvidshub.net/news/88337/bird-prey-bulldogs-accept-delivery-last-raptor|وبگاه=DVIDS|بازبینی=2019-03-19|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190330210749/https://www.dvidshub.net/news/88337/bird-prey-bulldogs-accept-delivery-last-raptor|archivedate=۳۰ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Why The F-22 Is Vital Part 13|نشانی=http://www.spacewar.com/reports/Why_The_F-22_Is_Vital_Part_13_999.html|وبگاه=www.spacewar.com|بازبینی=2019-03-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121013185646/http://www.spacewar.com/reports/Why_The_F-22_Is_Vital_Part_13_999.html|archivedate=۱۳ اكتبر ۲۰۱۲|dead-url=no}}</ref> اف-۲۲ از معدود هواگردهایی است که قابلیت ابرپیمایشی را داراست و همچنین از تنها جنگنده‌هایی است که می‌تواند سرعت [[زبرصوت]] را بدون استفاده از پس‌سوزهای ناکارآمد بنزینی حفظ کند؛ به این ترتیب، هواگردهای زیرصوت سرعت کافی برای رسیدن به آن را نخواهند داشت و هواگردهای متکی بر پس‌سوز هم با مشکل کمبود بنزین مواجه خواهند شد و اف-۲۲ می‌تواند بدون پیش آمدن خطر به این اهداف حمله کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Airpower, led by the F-22, can 'kick the door down for the other forces.|نشانی=https://web.archive.org/web/20121120160723/http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Documents/2001/March%202001/0301fighter.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-11-20|بازبینی=2019-03-18|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref> قابلیت‌های رانش و آیرودینامیک اف-۲۲، سرعت معمول نبرد آن را در ارتفاع ۵۰٬۰۰۰ فوت (۱۵٬۰۰۰ متر) به ۱٫۵ ماخ رسانده‌اند.<ref>Tirpak, John A. [http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Documents/2001/March%202001/0301fighter.pdf "Airpower, led by the F-22, can 'kick the door down' for the other forces."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121120160723/http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Documents/2001/March%202001/0301fighter.pdf |date=۲۰ نوامبر ۲۰۱۲ }} ''Air Force Magazine'', March 2001.</ref> استفاده از [[محفظه بمب|محفظه سلاح]] در این هواگرد باعث عملکرد نسبتاً بهتر آن از بسیاری از جنگنده‌های مخصوص نبرد شده‌است، چرا که [[نیروی پسار]] از محفظه‌های اضافه روی بال به آن وارد نمی‌شود. بدنه اف-۲۲ شامل مقدار زیادی مواد مستحکم است تا در برابر [[تنش (مکانیک)|تنش]] و گرمای حاصل از پایدار نگه‌داشتن پرواز زبرصوت مقاومت کند. [[آلیاژهای تیتانیوم]] و [[کامپوزیت]]<nowiki/>ها به‌ترتیب ۳۹٪ و ۲۴٪ از وزن بدنه هواگرد را تشکیل می‌دهند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 Materials and Processes|نشانی=https://www.globalsecurity.org/military/systems/aircraft/f-22-mp.htm|وبگاه=www.globalsecurity.org|بازبینی=2019-03-18}}</ref>
آیرودینامیک بودن رپتور، توانایی تغییر ارتفاع بدون مشکل و موتورهای تراست وکتورینگ قدرتمند آن، قابلیت دور زدن راحت و انجام مانورهایی با آلفای ([[زاویه حمله]]) بسیار بالا همچون [[مانور هربست]] و [[کبرای پوگاچو]] را به آن داده‌است. این جنگنده همچنین می‌تواند آلفاهای بیش از °۶۰ را در حال داشتن کنترل نسبی روی گردش انجام دهد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Initial High Angle-of-Attack Flight Results.(Abstract)|نشانی=https://web.archive.org/web/20070628053735/http://www.sfte-ec.se/data/Abstract/A2000-II-02.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2007-06-28|بازبینی=2019-03-19|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref> [[سامانه کنترل پرواز هواگرد]] رایانه‌ای و قابلیت کنترل دیجیتالی کامل موتور، [[مقاومت حرکتی]] هواگرد را افزایش داده و آن را قابل کنترل کرده‌اند و بدین ترتیب، خلبان قابلیت هدایت سبک‌بارانه هواگرد را به دست می‌آورد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F119 Engine|نشانی=https://www.pw.utc.com/products-and-services/products/military-engines/F119-Engine|وبگاه=Pratt & Whitney|بازبینی=2019-03-19|کد زبان=en}}</ref><ref name=":10">{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Pilot Perspective|نشانی=https://www.webcitation.org/6RGU0iAEq?url=http://i.imgur.com/SDIJRdn.jpg|وبگاه=www.webcitation.org|بازبینی=2019-03-19|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=}}</ref>
آیرودینامیک بودن رپتور، توانایی تغییر ارتفاع بدون مشکل و موتورهای تراست وکتورینگ قدرتمند آن، قابلیت دور زدن راحت و انجام مانورهایی با آلفای ([[زاویه حمله]]) بسیار بالا همچون [[مانور هربست]] و [[کبرای پوگاچو]] را به آن داده‌است. این جنگنده همچنین می‌تواند آلفاهای بیش از °۶۰ را در حال داشتن کنترل نسبی روی گردش انجام دهد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Initial High Angle-of-Attack Flight Results.(Abstract)|نشانی=https://web.archive.org/web/20070628053735/http://www.sfte-ec.se/data/Abstract/A2000-II-02.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2007-06-28|بازبینی=2019-03-19|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref> [[سامانه کنترل پرواز هواگرد]] رایانه‌ای و قابلیت کنترل دیجیتالی کامل موتور، [[مقاومت حرکتی]] هواگرد را افزایش داده و آن را قابل کنترل کرده‌اند و بدین ترتیب، خلبان قابلیت هدایت سبک‌بارانه هواگرد را به دست می‌آورد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F119 Engine|نشانی=https://www.pw.utc.com/products-and-services/products/military-engines/F119-Engine|وبگاه=Pratt & Whitney|بازبینی=2019-03-19|کد زبان=en}}</ref><ref name=":10">{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Pilot Perspective|نشانی=https://www.webcitation.org/6RGU0iAEq?url=http://i.imgur.com/SDIJRdn.jpg|وبگاه=www.webcitation.org|بازبینی=2019-03-19|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=}}</ref>
خط ۹۴:
خط ۹۴:
بخش‌های اصلی اویونیک این جنگنده شامل سامانه جنگاوری الکترونیک ای‌ان/ای‌ال‌آر-۹۴{{یادچپ|AN/ALR-94}} سندرز/[[جنرال الکتریک]]، ردیاب پرتاب موشک [[فروسرخ]] و [[فرابنفش]] ای‌ان/ای‌ای‌آر-۵۶ لاکهید مارتین و رادار نوع [[آرایه اسکن الکترونیکی‌شده فعال]] ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷ متعلق به [[نورثروپ گرومن]]/[[تگزاس اینسترومنتس]] هستند. ردیاب پرتاب موشک از شش حسگر برای فراهم آوردن پوشش همه‌جانبه فروسرخ استفاده می‌کند.<ref name="mld">{{cite web|url=http://www.lockheedmartin.com/us/products/MissileLaunchDetector.html|title=Missile Launch Detector (MLD)|publisher=Lockheed Martin|accessdate=10 November 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121017101911/http://www.lockheedmartin.com/us/products/MissileLaunchDetector.html|archive-date=17 October 2012|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref> سامانه ای‌ال‌آر-۹۴ پیچیده‌ترین بخش تکنیکی نصب‌شده روی هواگرد است. این سامانه یک شناساگر [[رادار غیرفعال]] با بیش از ۳۰ آنتن ترکیب‌شده با بال‌ها و بدنه برای پوشش همه‌جانبهٔ [[گیرنده هشدار رادار]] است. برد این شناساگر (بیش از ۲۵۰ [[مایل دریایی]]) از برد رادار بیشتر بوده و می‌تواند امواج رادار را محدود به پرتوهای باریک (کمتر از °۲ تا °۲ در [[سمت (ستاره‌شناسی)|سمت]] و [[ارتفاع از سطح دریا|ارتفاع]]) برساند تا رادارگریزی را افزایش دهد. بسته به نوع تهدید شناسایی‌شده، سامانه‌های دفاعی می‌توانند خلبان را در انجام سریع اقدامات متقابل همچون آزادسازی منوّر یا [[خاشه]] یاری کنند. ای‌ال‌آر-۹۴ می‌تواند به عنوان سامانه ردیابی غیرفعال با قابلیت یافتن اهداف و فراهم آوردن اطلاعات کافی برای قفل راداری روی هدف استفاده شود. ارتباطات تاکتیکی میان اف-۲۲ها با استفاده از سامانه اختصاصی و بسیار امن پیوند درون‌پروازی داده انجام می‌شود.<ref>Klass, Philip J. "Sanders Will Give BAE Systems Dominant Role in Airborne EW." ''Aviation Week'', Volume 153, issue 5, 31 July 2000, p. 74.</ref><ref name="fighter_EW_next">Sweetman 2000, pp. 41–47.</ref>
بخش‌های اصلی اویونیک این جنگنده شامل سامانه جنگاوری الکترونیک ای‌ان/ای‌ال‌آر-۹۴{{یادچپ|AN/ALR-94}} سندرز/[[جنرال الکتریک]]، ردیاب پرتاب موشک [[فروسرخ]] و [[فرابنفش]] ای‌ان/ای‌ای‌آر-۵۶ لاکهید مارتین و رادار نوع [[آرایه اسکن الکترونیکی‌شده فعال]] ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷ متعلق به [[نورثروپ گرومن]]/[[تگزاس اینسترومنتس]] هستند. ردیاب پرتاب موشک از شش حسگر برای فراهم آوردن پوشش همه‌جانبه فروسرخ استفاده می‌کند.<ref name="mld">{{cite web|url=http://www.lockheedmartin.com/us/products/MissileLaunchDetector.html|title=Missile Launch Detector (MLD)|publisher=Lockheed Martin|accessdate=10 November 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121017101911/http://www.lockheedmartin.com/us/products/MissileLaunchDetector.html|archive-date=17 October 2012|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref> سامانه ای‌ال‌آر-۹۴ پیچیده‌ترین بخش تکنیکی نصب‌شده روی هواگرد است. این سامانه یک شناساگر [[رادار غیرفعال]] با بیش از ۳۰ آنتن ترکیب‌شده با بال‌ها و بدنه برای پوشش همه‌جانبهٔ [[گیرنده هشدار رادار]] است. برد این شناساگر (بیش از ۲۵۰ [[مایل دریایی]]) از برد رادار بیشتر بوده و می‌تواند امواج رادار را محدود به پرتوهای باریک (کمتر از °۲ تا °۲ در [[سمت (ستاره‌شناسی)|سمت]] و [[ارتفاع از سطح دریا|ارتفاع]]) برساند تا رادارگریزی را افزایش دهد. بسته به نوع تهدید شناسایی‌شده، سامانه‌های دفاعی می‌توانند خلبان را در انجام سریع اقدامات متقابل همچون آزادسازی منوّر یا [[خاشه]] یاری کنند. ای‌ال‌آر-۹۴ می‌تواند به عنوان سامانه ردیابی غیرفعال با قابلیت یافتن اهداف و فراهم آوردن اطلاعات کافی برای قفل راداری روی هدف استفاده شود. ارتباطات تاکتیکی میان اف-۲۲ها با استفاده از سامانه اختصاصی و بسیار امن پیوند درون‌پروازی داده انجام می‌شود.<ref>Klass, Philip J. "Sanders Will Give BAE Systems Dominant Role in Airborne EW." ''Aviation Week'', Volume 153, issue 5, 31 July 2000, p. 74.</ref><ref name="fighter_EW_next">Sweetman 2000, pp. 41–47.</ref>
[[پرونده:AN-APG-77, AESA, Active Electronically Scanned Array, Northrop Grumman, 2001 - National Electronics Museum - DSC00388.jpg|بندانگشتی|رادار ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷]]
[[پرونده:AN-APG-77, AESA, Active Electronically Scanned Array, Northrop Grumman, 2001 - National Electronics Museum - DSC00388.jpg|بندانگشتی|رادار ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷]]
رادار ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷ دارای آرایه اسکن الکترونیکی‌شده با دهانه فعال و قابلیت رؤیت کم است که می‌تواند در هر وضعیت آب‌وهوایی، چندین هدف را دنبال کند. همچنین امواج این رادار می‌تواند روی وارد کردن بار اضافی به حسگرهای دشمن متمرکز شود. بسامد این رادار بیش از ۱٬۰۰۰ بار در ثانیه تغییر می‌کند تا احتمال رهگیری هواگرد توسط رادارها پایین بیاید و برد تخمینی آن در برابر یک هدف ۱۱ فوت مربعی (۱ متر مربع)، ۱۲۵–۱۵۰ مایل (۲۰۱–۲۴۱ کیلومتر) و در برابر پرتوهای باریک ۲۵۰ مایل (۴۰۰ کیلومتر) یا بیشتر است. از شماره تولید ۵، تمام اف-۲۲ها مجهز به ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷وی۱ شدند که عملکرد کامل نقشه‌کشی هوابه‌زمین ([[رادار دهانه ترکیبی]] با وضوح بالا، نشانه‌گذاری و دنبال‌کردن اهداف متحرک زمینی، نشانه‌گذاری و تشخیص خودکار، شناسایی نبرد و بسیاری از قابلیت‌های پیشرفته دیگر) را برای هواگرد به ارمغان می‌آورد.<ref name=":5" /><ref name=":7" /> اطلاعات رادار، ارتباطات، جهت‌یابی و شناسایی توسط دو پردازنده مجتمع و مشترک [[ریتیون]] پردازش می‌شوند که هر کدام قادر به پردازش بالغ بر ۱۰٫۵ میلیارد دستورالعمل در ثانیه هستند. در فرایندی با نام [[ترکیب حسگرها]]، داده‌های رادار، حسگرهای مختلف و سامانه‌های اضافه توسط پردازنده‌ها فیلتر و ترکیب شده و تبدیل به یک دید مشترک می‌شوند و حجم کار خلبان را کاهش می‌دهند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=ADA301209&Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf|عنوان=Defense Science Board report on Concurrency and risk of the F-22 program}}</ref>
رادار ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷ دارای آرایه اسکن الکترونیکی‌شده با دهانه فعال و قابلیت رؤیت کم است که می‌تواند در هر وضعیت آب‌وهوایی، چندین هدف را دنبال کند. همچنین امواج این رادار می‌تواند روی وارد کردن بار اضافی به حسگرهای دشمن متمرکز شود. بسامد این رادار بیش از ۱٬۰۰۰ بار در ثانیه تغییر می‌کند تا احتمال رهگیری هواگرد توسط رادارها پایین بیاید و برد تخمینی آن در برابر یک هدف ۱۱ فوت مربعی (۱ متر مربع)، ۱۲۵–۱۵۰ مایل (۲۰۱–۲۴۱ کیلومتر) و در برابر پرتوهای باریک ۲۵۰ مایل (۴۰۰ کیلومتر) یا بیشتر است. از شماره تولید ۵، تمام اف-۲۲ها مجهز به ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷وی۱ شدند که عملکرد کامل نقشه‌کشی هوابه‌زمین ([[رادار دهانه ترکیبی]] با وضوح بالا، نشانه‌گذاری و دنبال‌کردن اهداف متحرک زمینی، نشانه‌گذاری و تشخیص خودکار، شناسایی نبرد و بسیاری از قابلیت‌های پیشرفته دیگر) را برای هواگرد به ارمغان می‌آورد.<ref name=":5" /><ref name=":7" /> اطلاعات رادار، ارتباطات، جهت‌یابی و شناسایی توسط دو پردازنده مجتمع و مشترک [[ریتیون]] پردازش می‌شوند که هر کدام قادر به پردازش بالغ بر ۱۰٫۵ میلیارد دستورالعمل در ثانیه هستند. در فرایندی با نام [[ترکیب حسگرها]]، داده‌های رادار، حسگرهای مختلف و سامانه‌های اضافه توسط پردازنده‌ها فیلتر و ترکیب شده و تبدیل به یک دید مشترک می‌شوند و حجم کار خلبان را کاهش می‌دهند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=ADA301209&Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf|عنوان=Defense Science Board report on Concurrency and risk of the F-22 program|accessdate=۱۹ مارس ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121201111826/http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=ADA301209&Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf|archivedate=۱ دسامبر ۲۰۱۲|dead-url=no}}</ref>
قابلیت عملکرد نزدیک به میدان نبرد اف-۲۲، ویژگی‌های تشخیص و شناسایی تهدیدها را در حد [[بوئینگ آرسی-۱۳۵]] به این هواگرد عطا کرده و ویژگی عمل به عنوان یک «مینی[[آواکس]]» را با وجود ضعیف‌تر بودن رادارها از نمونه‌های اصلی، به آن بخشیده‌است. به‌لطف این ویژگی، اف-۲۲ می‌تواند به‌سرعت هواپیماهای متحد را نشانه‌گذاری کند. این سامانه رادار گاهی می‌تواند اهداف را «بسیار سریع‌تر از آواکس» تشخیص دهد.<ref name=":7" /> [[گذرگاه (رایانه)|گذرگاه]] بی [[فایروایر]] توسعه‌داده‌شده برای اف-۲۲ از نمونه پایه و تجاری این سامانه ریشه گرفته‌بود.<ref name="avweek_20070205">Philips, E.H. "The Electric Jet." ''[[Aviation Week]]'', 5 February 2007.</ref> در سال ۲۰۰۷، رادار اف-۲۲ در نقش فرستنده و گیرنده بی‌سیم داده آزمایش شد و توانست ۵۴۸ مگابیت داده را در ثانیه ارسال کرده و سرعت دریافت در مقیاس گیگابیت را به ثبت برساند. این میزان، بسیار سریع‌تر از سامانه [[لینک ۱۶]] است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22 superjets could act as flying Wi-Fi hotspots|نشانی=https://www.theregister.co.uk/2007/06/19/super_stealth_jet_acts_as_flying_wifi_hotspots/|وبگاه=www.theregister.co.uk|بازبینی=2019-03-20|کد زبان=en|نام=Lewis Page 19 Jun 2007 at 15:20|نام خانوادگی=tweet_btn()}}</ref>
قابلیت عملکرد نزدیک به میدان نبرد اف-۲۲، ویژگی‌های تشخیص و شناسایی تهدیدها را در حد [[بوئینگ آرسی-۱۳۵]] به این هواگرد عطا کرده و ویژگی عمل به عنوان یک «مینی[[آواکس]]» را با وجود ضعیف‌تر بودن رادارها از نمونه‌های اصلی، به آن بخشیده‌است. به‌لطف این ویژگی، اف-۲۲ می‌تواند به‌سرعت هواپیماهای متحد را نشانه‌گذاری کند. این سامانه رادار گاهی می‌تواند اهداف را «بسیار سریع‌تر از آواکس» تشخیص دهد.<ref name=":7" /> [[گذرگاه (رایانه)|گذرگاه]] بی [[فایروایر]] توسعه‌داده‌شده برای اف-۲۲ از نمونه پایه و تجاری این سامانه ریشه گرفته‌بود.<ref name="avweek_20070205">Philips, E.H. "The Electric Jet." ''[[Aviation Week]]'', 5 February 2007.</ref> در سال ۲۰۰۷، رادار اف-۲۲ در نقش فرستنده و گیرنده بی‌سیم داده آزمایش شد و توانست ۵۴۸ مگابیت داده را در ثانیه ارسال کرده و سرعت دریافت در مقیاس گیگابیت را به ثبت برساند. این میزان، بسیار سریع‌تر از سامانه [[لینک ۱۶]] است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22 superjets could act as flying Wi-Fi hotspots|نشانی=https://www.theregister.co.uk/2007/06/19/super_stealth_jet_acts_as_flying_wifi_hotspots/|وبگاه=www.theregister.co.uk|بازبینی=2019-03-20|کد زبان=en|نام=Lewis Page 19 Jun 2007 at 15:20|نام خانوادگی=tweet_btn()|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101005080754/http://www.theregister.co.uk/2007/06/19/super_stealth_jet_acts_as_flying_wifi_hotspots/|archivedate=۵ اكتبر ۲۰۱۰|dead-url=no}}</ref>
نرم‌افزار اف-۲۲ از حدود ۱٫۷ میلیون خط کد تشکیل شده که بیشتر آن برای پردازش داده‌های رادار استفاده می‌شود.<ref>Pace 1999, p. 58.</ref> مایکل واین، وزیر سابق نیروی هوایی ایالات متحده، استفاده از [[ایدا (زبان برنامه‌نویسی)|ایدا]] توسط وزارت دفاع را به دلیل هزینه‌تراشی و ایجاد تأخیر در بسیاری از پروژه‌های نظامی از جمله اف-۲۲ مورد انتقاد قرار داد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Michael Wynne on: The Industrial Impact of the Decision to Terminate the F-22 Program|نشانی=https://sldinfo.com/2009/10/michael-wynne-on-the-industrial-impact-of-the-decision-to-terminate-the-f-22-program/|وبگاه=Second Line of Defense|تاریخ=2009-10-02|بازبینی=2019-03-20|کد زبان=en|نام خانوادگی=SysAdmin}}</ref> طبیعت مجتمع قابلیت‌های اویونیک، ارتقای جنگنده را با چالش مواجه کرده‌است؛ در نتیجه، مهندسی سامانه‌باز برای انجام ارتقای بعدی این جنگنده در نظر گرفته شده‌است.<ref name="raptorroadmap20192">{{cite web|last=Zazulia|first=Nick|url=https://www.aviationtoday.com/2018/10/11/rejuvenating-raptor-roadmap-f-22-modernization/|title=Rejuvenating the Raptor: Roadmap for F-22 Modernization|work=Avionics Today|date=11 October 2018|accessdate=15 February 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190216035441/https://www.aviationtoday.com/2018/10/11/rejuvenating-raptor-roadmap-f-22-modernization/|archive-date=16 February 2019|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref><ref>Wynne, Michael. [https://sldinfo.com/2009/10/michael-wynne-on-the-industrial-impact-of-the-decision-to-terminate-the-f-22-program/ "Michael Wynne on: The Industrial Impact of the Decision to Terminate the F-22 Program."] ''Second Line of Defense''. Retrieved: 31 August 2011.</ref> در سال ۲۰۰۹، جان لمن،{{یادچپ|John Lehman}} دبیر سابق نیروی دریایی، اف-۲۲ را مصون از حملات سایبری تشخیص داد و دلیل آن را هم عمر نرم‌افزار [[آی‌بی‌ام]] دانست.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Defense Secretary Gates Downs the F-22|نشانی=http://content.time.com/time/nation/article/0,8599,1912084,00.html|کوشش=Time|تاریخ=2009-07-22|تاریخ بازبینی=2019-03-20|شاپا=0040-781X|کد زبان=en|نام=Mark|نام خانوادگی=Thompson}}</ref>
نرم‌افزار اف-۲۲ از حدود ۱٫۷ میلیون خط کد تشکیل شده که بیشتر آن برای پردازش داده‌های رادار استفاده می‌شود.<ref>Pace 1999, p. 58.</ref> مایکل واین، وزیر سابق نیروی هوایی ایالات متحده، استفاده از [[ایدا (زبان برنامه‌نویسی)|ایدا]] توسط وزارت دفاع را به دلیل هزینه‌تراشی و ایجاد تأخیر در بسیاری از پروژه‌های نظامی از جمله اف-۲۲ مورد انتقاد قرار داد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Michael Wynne on: The Industrial Impact of the Decision to Terminate the F-22 Program|نشانی=https://sldinfo.com/2009/10/michael-wynne-on-the-industrial-impact-of-the-decision-to-terminate-the-f-22-program/|وبگاه=Second Line of Defense|تاریخ=2009-10-02|بازبینی=2019-03-20|کد زبان=en|نام خانوادگی=SysAdmin|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190331131234/https://sldinfo.com/2009/10/michael-wynne-on-the-industrial-impact-of-the-decision-to-terminate-the-f-22-program/|archivedate=۳۱ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> طبیعت مجتمع قابلیت‌های اویونیک، ارتقای جنگنده را با چالش مواجه کرده‌است؛ در نتیجه، مهندسی سامانه‌باز برای انجام ارتقای بعدی این جنگنده در نظر گرفته شده‌است.<ref name="raptorroadmap20192">{{cite web|last=Zazulia|first=Nick|url=https://www.aviationtoday.com/2018/10/11/rejuvenating-raptor-roadmap-f-22-modernization/|title=Rejuvenating the Raptor: Roadmap for F-22 Modernization|work=Avionics Today|date=11 October 2018|accessdate=15 February 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190216035441/https://www.aviationtoday.com/2018/10/11/rejuvenating-raptor-roadmap-f-22-modernization/|archive-date=16 February 2019|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref><ref>Wynne, Michael. [https://sldinfo.com/2009/10/michael-wynne-on-the-industrial-impact-of-the-decision-to-terminate-the-f-22-program/ "Michael Wynne on: The Industrial Impact of the Decision to Terminate the F-22 Program."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190331131234/https://sldinfo.com/2009/10/michael-wynne-on-the-industrial-impact-of-the-decision-to-terminate-the-f-22-program/ |date=۳۱ مارس ۲۰۱۹ }} ''Second Line of Defense''. Retrieved: 31 August 2011.</ref> در سال ۲۰۰۹، جان لمن،{{یادچپ|John Lehman}} دبیر سابق نیروی دریایی، اف-۲۲ را مصون از حملات سایبری تشخیص داد و دلیل آن را هم عمر نرم‌افزار [[آی‌بی‌ام]] دانست.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Defense Secretary Gates Downs the F-22|نشانی=http://content.time.com/time/nation/article/0,8599,1912084,00.html|کوشش=Time|تاریخ=2009-07-22|تاریخ بازبینی=2019-03-20|شاپا=0040-781X|کد زبان=en|نام=Mark|نام خانوادگی=Thompson}}</ref>
=== کابین خلبان ===
=== کابین خلبان ===
[[پرونده:F-22-raptor-16.jpg|بندانگشتی|کابین خلبان اف-۲۲، نشان‌گر دستگاه‌ها، نمایشگرها و اهرم به طرف بالا (پایین چپ)|جایگزین=]]<nowiki/><nowiki/><nowiki/><nowiki/>
[[پرونده:F-22-raptor-16.jpg|بندانگشتی|کابین خلبان اف-۲۲، نشان‌گر دستگاه‌ها، نمایشگرها و اهرم به طرف بالا (پایین چپ)|جایگزین=]]<nowiki/><nowiki/><nowiki/><nowiki/>
اف-۲۲ دارای [[کابین شیشه‌ای خلبان]] با دستگاه‌های پرواز کاملاً دیجیتالی است. [[سامانه هاد]] تک‌رنگ این هواگرد، [[زاویه دید]] وسیعی را ارائه داده و به عنوان [[دستگاه‌های هدایت پرواز|دستگاه هدایت پرواز]] اصلی عمل می‌کند؛ اطلاعات هم روی [[ال‌سی‌دی]]<nowiki/>های شش‌رنگ نمایش داده می‌شوند.<ref name="Williams p.22" /> ابزارهای اصلی هدایت پرواز این هواگرد، یک [[سکان جانبی]] حساس به نیرو و یک جفت اهرم است. در آغاز، نیروی هوایی ایالات متحده قصد داشت تا ابزارهای هدایت با ورودی مستقیم صدا را در هواگرد پیاده‌سازی کند، اما در نهایت از لحاظ فنی پرخطر تشخیص داده شده و کنار گذاشته‌شد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=The Lockheed Martin F-22 Raptor|نشانی=http://www.airvectors.net/avf22.html|وبگاه=www.airvectors.net|بازبینی=2019-03-21}}</ref> طول [[آسمانه]] تقریباً ۱۴۰ اینچ، عرض آن ۴۵ اینچ و ارتفاعش ۲۷ اینچ (۳۵۵، ۱۱۵ و ۶۹ سانتی‌متر) هستند و وزن آن ۳۶۰ پوند است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.f22fighter.com/AffordableStealth.pdf|عنوان=Lockheed Martin's Affordable Stealth}}</ref> از آن‌جا که طرح اولیهٔ آسمانه به‌جای ۸۰۰ ساعت مورد نیاز، تنها ۳۳۱ ساعت وقت گرفت، این طرح بازطراحی شد.<ref name=":8" />
اف-۲۲ دارای [[کابین شیشه‌ای خلبان]] با دستگاه‌های پرواز کاملاً دیجیتالی است. [[سامانه هاد]] تک‌رنگ این هواگرد، [[زاویه دید]] وسیعی را ارائه داده و به عنوان [[دستگاه‌های هدایت پرواز|دستگاه هدایت پرواز]] اصلی عمل می‌کند؛ اطلاعات هم روی [[ال‌سی‌دی]]<nowiki/>های شش‌رنگ نمایش داده می‌شوند.<ref name="Williams p.22" /> ابزارهای اصلی هدایت پرواز این هواگرد، یک [[سکان جانبی]] حساس به نیرو و یک جفت اهرم است. در آغاز، نیروی هوایی ایالات متحده قصد داشت تا ابزارهای هدایت با ورودی مستقیم صدا را در هواگرد پیاده‌سازی کند، اما در نهایت از لحاظ فنی پرخطر تشخیص داده شده و کنار گذاشته‌شد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=The Lockheed Martin F-22 Raptor|نشانی=http://www.airvectors.net/avf22.html|وبگاه=www.airvectors.net|بازبینی=2019-03-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190330170607/http://www.airvectors.net/avf22.html|archivedate=۳۰ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> طول [[آسمانه]] تقریباً ۱۴۰ اینچ، عرض آن ۴۵ اینچ و ارتفاعش ۲۷ اینچ (۳۵۵، ۱۱۵ و ۶۹ سانتی‌متر) هستند و وزن آن ۳۶۰ پوند است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.f22fighter.com/AffordableStealth.pdf|عنوان=Lockheed Martin's Affordable Stealth|accessdate=۲۱ مارس ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130920003412/http://www.f22fighter.com/AffordableStealth.pdf|archivedate=۲۰ سپتامبر ۲۰۱۳|dead-url=no}}</ref> از آن‌جا که طرح اولیهٔ آسمانه به‌جای ۸۰۰ ساعت مورد نیاز، تنها ۳۳۱ ساعت وقت گرفت، این طرح بازطراحی شد.<ref name=":8" />
اف-۲۲ دارای عملکرد رادیویی مجتمع است و سامانه‌های پردازش سیگنال آن در عوض جای‌گرفتن در واحد سخت‌افزاری جدید، مجازی هستند.<ref>{{Cite journal|last=Kopp|first=Carlo|date=1998-09-01|title=JUST HOW GOOD IS THE F-22 RAPTOR? Carlo Kopp interviews F-22 Chief Test Pilot, Paul Metz|url=http://www.ausairpower.net/API-Metz-Interview.html|journal=Air Power International|volume=4|issue=3}}</ref> گزارش‌های متعددی از عدم وجود قابلیت ارتباط اف-۲۲ با دیگر هواگردها گزارش شده؛ در این گزارش‌ها، امکان ارتباط صوتی تأیید و تبادل داده رد شده‌است.<ref name="AFM201008">Air Forces Monthly، August 2010, p. 56.</ref>
اف-۲۲ دارای عملکرد رادیویی مجتمع است و سامانه‌های پردازش سیگنال آن در عوض جای‌گرفتن در واحد سخت‌افزاری جدید، مجازی هستند.<ref>{{Cite journal|last=Kopp|first=Carlo|date=1998-09-01|title=JUST HOW GOOD IS THE F-22 RAPTOR? Carlo Kopp interviews F-22 Chief Test Pilot, Paul Metz|url=http://www.ausairpower.net/API-Metz-Interview.html|journal=Air Power International|volume=4|issue=3|access-date=۲۱ مارس ۲۰۱۹|archive-url=https://web.archive.org/web/20061207171735/http://www.ausairpower.net/API-Metz-Interview.html|archive-date=۷ دسامبر ۲۰۰۶|dead-url=no}}</ref> گزارش‌های متعددی از عدم وجود قابلیت ارتباط اف-۲۲ با دیگر هواگردها گزارش شده؛ در این گزارش‌ها، امکان ارتباط صوتی تأیید و تبادل داده رد شده‌است.<ref name="AFM201008">Air Forces Monthly، August 2010, p. 56.</ref>
سامانه صفحه‌کلیدی به نام «صفحه کنترل مجتمع» برای وارد کردن داده‌های [[خلبان خودکار]]، ناوبری و ارتباطات وجود دارد. دو نمایشگر در اطراف صفحه کنترل مجتمع برای نمایش داده‌های مشاوره‌ای یا هشدارهای مجتمع، داده‌های ارتباطی، ناوبری و شناسایی و نمایش میزان سوخت موجود و دستگاه‌های در حالت آماده‌باش پرواز{{یاد|این ابزارها در زمان قطع سامانه اصلی هدایت پرواز، فعال شده و نقش آن را ایفا می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Standby Flight Instruments - SKYbrary Aviation Safety|نشانی=https://www.skybrary.aero/index.php/Standby_Flight_Instruments|وبگاه=www.skybrary.aero|بازبینی=2019-03-22}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Introduction to Avionics Systems|نشانی=https://books.google.com/books?id=1Cb4ldbxdNMC&pg=PA77|ناشر=Springer US|تاریخ=2002-12-31|شابک=9781402072789|کد زبان=en|نام=R. P. G.|نام خانوادگی=Collinson}}</ref>}} به کار می‌روند.<ref name="MoirSeabridge">"Military Avionics Systems", Ian Moir and Allan Seabridge, Wiley, pp. 360</ref><ref name="Williams_p11">Williams 2002, p. 11.</ref> این دستگاه‌ها می‌توانند یک [[افق مجازی]] را برای خلبان طراحی کنند. نمایشگر اصلی چندمنظوره ۸ اینچ در ۸ اینچ (۲۰ در ۲۰ سانتی‌متر) زیر صفحه کنترل مجتمع واقع شده و برای مسیریابی و ارزیابی موقعیت به کار گرفته می‌شود. سه نمایشگر جانبی چندمنظوره ۶٫۲۵ در ۶٫۲۵ اینچ (۱۵٫۹ در ۱۵٫۹ سانتی‌متر) در اطراف نمایشگر اصلی چندمنظوره قرار گرفته و برای نمایش اطلاعات تاکتیکی و مدیریت فضا به کار گرفته می‌شوند.<ref name="Williams_p11" />
سامانه صفحه‌کلیدی به نام «صفحه کنترل مجتمع» برای وارد کردن داده‌های [[خلبان خودکار]]، ناوبری و ارتباطات وجود دارد. دو نمایشگر در اطراف صفحه کنترل مجتمع برای نمایش داده‌های مشاوره‌ای یا هشدارهای مجتمع، داده‌های ارتباطی، ناوبری و شناسایی و نمایش میزان سوخت موجود و دستگاه‌های در حالت آماده‌باش پرواز{{یاد|این ابزارها در زمان قطع سامانه اصلی هدایت پرواز، فعال شده و نقش آن را ایفا می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Standby Flight Instruments - SKYbrary Aviation Safety|نشانی=https://www.skybrary.aero/index.php/Standby_Flight_Instruments|وبگاه=www.skybrary.aero|بازبینی=2019-03-22}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Introduction to Avionics Systems|نشانی=https://books.google.com/books?id=1Cb4ldbxdNMC&pg=PA77|ناشر=Springer US|تاریخ=2002-12-31|شابک=9781402072789|کد زبان=en|نام=R. P. G.|نام خانوادگی=Collinson}}</ref>}} به کار می‌روند.<ref name="MoirSeabridge">"Military Avionics Systems", Ian Moir and Allan Seabridge, Wiley, pp. 360</ref><ref name="Williams_p11">Williams 2002, p. 11.</ref> این دستگاه‌ها می‌توانند یک [[افق مجازی]] را برای خلبان طراحی کنند. نمایشگر اصلی چندمنظوره ۸ اینچ در ۸ اینچ (۲۰ در ۲۰ سانتی‌متر) زیر صفحه کنترل مجتمع واقع شده و برای مسیریابی و ارزیابی موقعیت به کار گرفته می‌شود. سه نمایشگر جانبی چندمنظوره ۶٫۲۵ در ۶٫۲۵ اینچ (۱۵٫۹ در ۱۵٫۹ سانتی‌متر) در اطراف نمایشگر اصلی چندمنظوره قرار گرفته و برای نمایش اطلاعات تاکتیکی و مدیریت فضا به کار گرفته می‌شوند.<ref name="Williams_p11" />
[[صندلی‌پران]] این هواگرد نسخه‌ای از نوع آکس ۲{{یادچپ|ACES II}} (مخفف طرح پیشرفته صندلی‌پران) است که به‌طور معمول در هواگردهای نیروی هوایی ایالات متحده به کار گرفته می‌شود و کنترل‌گر خروج در وسط آن نصب شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a446673.pdf|عنوان=ACES II Pre-Planned Product Improvement (P3I) Program Update.}}</ref> اف-۲۲ دارای یک [[سامانه پشتیبان حیات]] پیچیده همراه با سامانه تولید اکسیژن همراه،{{یادچپ|on-board oxygen generating system (OBOGS)}} لباس خلبانی محافظ و تنظیم‌کننده ضدگرانش تنفس است. تنظیم‌کننده ضدگرانشی، دارای دریچه‌ای برای کنترل جریان و فشار در ماسک و لباس خلبان است. لباس خلبان تحت پروژه فناوری پیشرفته لباس ضدگرانش{{یادچپ|Advanced Technology Anti-G Suit}} تولید شده و در برابر خطرات شیمیایی و زیستی و غوطه‌وری در آب سرد مقاوم است. این لباس قادر است تا در ارتفاع بالا، [[نیروی گرانش]] و فشار پایین را مهار کرده و تعادل و آسودگی حرارتی را به ارمغان بیاورد.<ref name="ATAGSRichardsonSchwartz">"A preliminary investigation of a fluid-filled ECG-triggered anti-g suit", February 1994</ref> به دنبال مجموعه‌ای از مشکلات مربوط به [[هیپوکسی]]، سامانه اکسیژن پشتیبان و دریچه جدیدی در لباس پرواز در سامانه پشتیبان حیات گنجانده شد.<ref name=":9" />
[[صندلی‌پران]] این هواگرد نسخه‌ای از نوع آکس ۲{{یادچپ|ACES II}} (مخفف طرح پیشرفته صندلی‌پران) است که به‌طور معمول در هواگردهای نیروی هوایی ایالات متحده به کار گرفته می‌شود و کنترل‌گر خروج در وسط آن نصب شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a446673.pdf|عنوان=ACES II Pre-Planned Product Improvement (P3I) Program Update.|accessdate=۲۲ مارس ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170222052258/http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a446673.pdf|archivedate=۲۲ فوریه ۲۰۱۷|dead-url=no}}</ref> اف-۲۲ دارای یک [[سامانه پشتیبان حیات]] پیچیده همراه با سامانه تولید اکسیژن همراه،{{یادچپ|on-board oxygen generating system (OBOGS)}} لباس خلبانی محافظ و تنظیم‌کننده ضدگرانش تنفس است. تنظیم‌کننده ضدگرانشی، دارای دریچه‌ای برای کنترل جریان و فشار در ماسک و لباس خلبان است. لباس خلبان تحت پروژه فناوری پیشرفته لباس ضدگرانش{{یادچپ|Advanced Technology Anti-G Suit}} تولید شده و در برابر خطرات شیمیایی و زیستی و غوطه‌وری در آب سرد مقاوم است. این لباس قادر است تا در ارتفاع بالا، [[نیروی گرانش]] و فشار پایین را مهار کرده و تعادل و آسودگی حرارتی را به ارمغان بیاورد.<ref name="ATAGSRichardsonSchwartz">"A preliminary investigation of a fluid-filled ECG-triggered anti-g suit", February 1994</ref> به دنبال مجموعه‌ای از مشکلات مربوط به [[هیپوکسی]]، سامانه اکسیژن پشتیبان و دریچه جدیدی در لباس پرواز در سامانه پشتیبان حیات گنجانده شد.<ref name=":9" />
=== تسلیحات ===
=== تسلیحات ===
[[پرونده:F-22 GBU39B AIM-120 m02006120800117.jpg|بندانگشتی|یک موشک ایم-۱۲۰ آمرام (راست) و چهار بمب جی‌بی‌یو-۳۹ اس‌دی‌بی (چپ) در محفظه سلاح اصلی اف-۲۲]]
[[پرونده:F-22 GBU39B AIM-120 m02006120800117.jpg|بندانگشتی|یک موشک ایم-۱۲۰ آمرام (راست) و چهار بمب جی‌بی‌یو-۳۹ اس‌دی‌بی (چپ) در محفظه سلاح اصلی اف-۲۲]]
اف-۲۲ دارای سه [[محفظه سلاح]] داخلی است: یک محفظه اصلی بزرگ در زیر بدنه، و دو محفظه کوچک‌تر در دو طرف بدنه و در اطراف محل تنفس موتور.<ref>Pace 1999, pp. 65–66.</ref> محفظه اصلی از وسط دو قسمت شده و می‌تواند شش پرتاب‌گر مدل ال‌ای‌یو-۱۴۲-ای را برای پرتاب موشک‌هایی با برد خارج از افق دید حمل کند. هر کدام از محفظه‌های کوچک‌تر، می‌توانند یک ال‌ای‌یو-۱۴۱/ای را برای پرتاب موشک‌های کوتاه‌برد حمل کنند.<ref>[https://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/p010403.pdf "Technologies for Future Precision Strike Missile Systems – Missile/Aircraft Integration. ADA387602."] ''dtic.mil.''</ref> چهار تا از پرتاب‌گرهای محفظه اصلی می‌توانند با دو قفسه بمب جایگزین شوند. هر قفسه، می‌تواند یک بمب ۱٬۰۰۰ پوندی (۴۵۰ کیلوگرم) یا چهار بمب ۲۵۰ پوندی (۱۱۰ کیلوگرم) را حمل کند.<ref name=":4" /> حمل داخلی تسلیحات، به پنهان‌کاری هواگرد کمک کرده و باعث کاهش اثر کشش هوا می‌شود. در هنگام پرتاب موشک، دو بازوی هیدرولیک به موشک برای خروج از محفظه فشار آورده و در محفظه در زیر یک ثانیه باز می‌شود. دلیل طراحی این سازوکار، کاهش آسیب‌پذیری هواگرد در برابر تشخیص داده‌شدن و همچنین پرتاب موشک در زمان پرواز با سرعت‌های بالاست.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=ITT Exelis - Launchers - Missile Eject|نشانی=https://web.archive.org/web/20130526171429/http://www.exelisinc.com/solutions/Launchers/Pages/default.aspx|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-05-26|بازبینی=2019-03-23}}</ref>
اف-۲۲ دارای سه [[محفظه سلاح]] داخلی است: یک محفظه اصلی بزرگ در زیر بدنه، و دو محفظه کوچک‌تر در دو طرف بدنه و در اطراف محل تنفس موتور.<ref>Pace 1999, pp. 65–66.</ref> محفظه اصلی از وسط دو قسمت شده و می‌تواند شش پرتاب‌گر مدل ال‌ای‌یو-۱۴۲-ای را برای پرتاب موشک‌هایی با برد خارج از افق دید حمل کند. هر کدام از محفظه‌های کوچک‌تر، می‌توانند یک ال‌ای‌یو-۱۴۱/ای را برای پرتاب موشک‌های کوتاه‌برد حمل کنند.<ref>[https://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/p010403.pdf "Technologies for Future Precision Strike Missile Systems – Missile/Aircraft Integration. ADA387602."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190321102315/https://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/p010403.pdf |date=۲۱ مارس ۲۰۱۹ }} ''dtic.mil.''</ref> چهار تا از پرتاب‌گرهای محفظه اصلی می‌توانند با دو قفسه بمب جایگزین شوند. هر قفسه، می‌تواند یک بمب ۱٬۰۰۰ پوندی (۴۵۰ کیلوگرم) یا چهار بمب ۲۵۰ پوندی (۱۱۰ کیلوگرم) را حمل کند.<ref name=":4" /> حمل داخلی تسلیحات، به پنهان‌کاری هواگرد کمک کرده و باعث کاهش اثر کشش هوا می‌شود. در هنگام پرتاب موشک، دو بازوی هیدرولیک به موشک برای خروج از محفظه فشار آورده و در محفظه در زیر یک ثانیه باز می‌شود. دلیل طراحی این سازوکار، کاهش آسیب‌پذیری هواگرد در برابر تشخیص داده‌شدن و همچنین پرتاب موشک در زمان پرواز با سرعت‌های بالاست.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=ITT Exelis - Launchers - Missile Eject|نشانی=https://web.archive.org/web/20130526171429/http://www.exelisinc.com/solutions/Launchers/Pages/default.aspx|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-05-26|بازبینی=2019-03-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160609221737/http://web.archive.org/web/20130526171429/http://www.exelisinc.com/solutions/Launchers/Pages/default.aspx|archivedate=۹ ژوئن ۲۰۱۶|dead-url=no}}</ref>
[[پرونده:Lockheed Martin F-22A Raptor (09-4191) arrives at the 2016 RIAT Fairford 7Jul2016 arp.jpg|بندانگشتی|نمای جلویی بدنه اف-۲۲|جایگزین=|راست]]
[[پرونده:Lockheed Martin F-22A Raptor (09-4191) arrives at the 2016 RIAT Fairford 7Jul2016 arp.jpg|بندانگشتی|نمای جلویی بدنه اف-۲۲|جایگزین=|راست]]
اف-۲۲ قابلیت حمل اسلحه‌های هوابه‌سطح همچون بمب‌هایی با ویژگی هدایت از راه قابلیت [[مهمات تهاجم مستقیم مشترک]] و بمب‌هایی با قطر کم را دارد، اما امکان تنظیم اسلحه‌های هدایت لیزری برای این جنگنده فراهم نیست.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=The F-22 Raptor: Program Events|نشانی=http://www.defenseindustrydaily.com/f22-raptor-procurement-events-updated-02908/|وبگاه=Defense Industry Daily|بازبینی=2019-03-23|نام=Defense Industry Daily staff|نام خانوادگی=googletag.display;}}</ref> میزان مهمات قابل‌حمل هوابه‌سطح محدود به ۲٬۰۰۰ پوند (۹۱۰ کیلوگرم) است.<ref name="Polmar">Polmar 2005, p. 397.</ref> یک [[ام۶۱ والکان]] ۲۰ میلی‌متری با قابلیت چرخش درون بال راست تعبیه شده و [[لوله سلاح]] آن با یک در جمع‌شونده پوشیده‌شده تا پنهان‌کاری افزایش یابد.<ref name="Miller_2005_p94">Miller 2005, p. 94.</ref> طرحی از جهت شلیک این سلاح روی نمایشگر خلبان نمایش داده می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=How F-22 Raptors gunned down a banner towed by a Cessna over Alaska {{!}}…|نشانی=http://archive.fo/Yv3t|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2012-07-19|بازبینی=2019-03-23}}</ref>
اف-۲۲ قابلیت حمل اسلحه‌های هوابه‌سطح همچون بمب‌هایی با ویژگی هدایت از راه قابلیت [[مهمات تهاجم مستقیم مشترک]] و بمب‌هایی با قطر کم را دارد، اما امکان تنظیم اسلحه‌های هدایت لیزری برای این جنگنده فراهم نیست.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=The F-22 Raptor: Program Events|نشانی=http://www.defenseindustrydaily.com/f22-raptor-procurement-events-updated-02908/|وبگاه=Defense Industry Daily|بازبینی=2019-03-23|نام=Defense Industry Daily staff|نام خانوادگی=googletag.display;|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131022022733/http://www.defenseindustrydaily.com/f22-raptor-procurement-events-updated-02908/|archivedate=۲۲ اكتبر ۲۰۱۳|dead-url=no}}</ref> میزان مهمات قابل‌حمل هوابه‌سطح محدود به ۲٬۰۰۰ پوند (۹۱۰ کیلوگرم) است.<ref name="Polmar">Polmar 2005, p. 397.</ref> یک [[ام۶۱ والکان]] ۲۰ میلی‌متری با قابلیت چرخش درون بال راست تعبیه شده و [[لوله سلاح]] آن با یک در جمع‌شونده پوشیده‌شده تا پنهان‌کاری افزایش یابد.<ref name="Miller_2005_p94">Miller 2005, p. 94.</ref> طرحی از جهت شلیک این سلاح روی نمایشگر خلبان نمایش داده می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=How F-22 Raptors gunned down a banner towed by a Cessna over Alaska {{!}}…|نشانی=http://archive.fo/Yv3t|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2012-07-19|بازبینی=2019-03-23}}</ref>
افزایش سرعت و ارتفاع رپتور به افزایش برد مفید مهمات آن منجر می‌شود و در این حالت، برد موشک‌های [[ایم-۱۲۰ آمرام]] آن نسبت به حالت عادی، ۵۰٪ افزایش پیدا کرده و برد مفید [[مهمات تهاجم مستقیم مشترک]] به‌کارگرفته‌شده در اف-۲۲، حداقل دو برابر حالت عادی است.<ref name=":10" /><ref name="afm_200605">"USAF Almanac." ''Air Force magazine'', May 2006.</ref> در مراحل آزمایش، یک نمونه اف-۲۲ یک جی‌بی‌یو-۳۲ با قابلیت مهمات تهاجم مستقیم مشترک را از ارتفاع ۵۰٬۰۰۰ پا (۱۵٬۰۰۰ متر) و در حالی که سرعت آن ۱٫۵ ماخ بود، پرتاب کرد و به وسیله آن، هدفی در فاصله ۲۴ مایلی (۳۹ کیلومتر) را نابود کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=U.S. orders two dozen raptors for 2010|نشانی=https://www.upi.com/Defense-News/2006/11/22/US-orders-two-dozen-raptors-for-2010/51851164210418/|وبگاه=UPI|بازبینی=2019-03-23|کد زبان=en}}</ref>
افزایش سرعت و ارتفاع رپتور به افزایش برد مفید مهمات آن منجر می‌شود و در این حالت، برد موشک‌های [[ایم-۱۲۰ آمرام]] آن نسبت به حالت عادی، ۵۰٪ افزایش پیدا کرده و برد مفید [[مهمات تهاجم مستقیم مشترک]] به‌کارگرفته‌شده در اف-۲۲، حداقل دو برابر حالت عادی است.<ref name=":10" /><ref name="afm_200605">"USAF Almanac." ''Air Force magazine'', May 2006.</ref> در مراحل آزمایش، یک نمونه اف-۲۲ یک جی‌بی‌یو-۳۲ با قابلیت مهمات تهاجم مستقیم مشترک را از ارتفاع ۵۰٬۰۰۰ پا (۱۵٬۰۰۰ متر) و در حالی که سرعت آن ۱٫۵ ماخ بود، پرتاب کرد و به وسیله آن، هدفی در فاصله ۲۴ مایلی (۳۹ کیلومتر) را نابود کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=U.S. orders two dozen raptors for 2010|نشانی=https://www.upi.com/Defense-News/2006/11/22/US-orders-two-dozen-raptors-for-2010/51851164210418/|وبگاه=UPI|بازبینی=2019-03-23|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190323200702/https://www.upi.com/Defense-News/2006/11/22/US-orders-two-dozen-raptors-for-2010/51851164210418/|archivedate=۲۳ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>
[[پرونده:F-22 AIM-120.jpg|بندانگشتی|یک اف-۲۲ با سلاح‌های خارجی نصب‌شده روی آن.|جایگزین=]]
[[پرونده:F-22 AIM-120.jpg|بندانگشتی|یک اف-۲۲ با سلاح‌های خارجی نصب‌شده روی آن.|جایگزین=]]
سلاح‌های اف-۲۲ معمولاً درون آن حمل می‌گردند، اما بال‌ها هم محلی برای قرار گرفتن تسلیحات داشته و هر یک، می‌تواند ۵٬۰۰۰ پوند (۲٬۳۰۰ کیلوگرم) وزن تحمل کند. محفظه‌ای قابل جداسازی حاوی ۶۰۰ [[گالون]] (۲٬۲۷۰ لیتر) بنزین اضافه یا پرتاب‌گری با قابلیت نگهداری دو [[موشک هوا به هوا]] می‌تواند روی هر یک از این نقاط نصب شود و دو بخش داخلی دارای لوله‌کشی‌هایی برای انتقال بنزین هستند. استفاده از این فضای اضافی، باعث کاهش پنهان‌کاری و افت عملکرد [[سینماتیک]] هواگرد می‌شود، به همین دلیل، با خالی شدن این فضا، نگهدارنده آن هم قابل جداسازی است تا پنهان‌کاری و عملکرد سینماتیک به حالت اول خود برگردد.<ref>Pace 1999, pp. 71–72.</ref> در میانه دهه ۲۰۰۰، توسعه نوعی محفظه خارجی دارای ویژگی پنهان‌کار در دست انجام بود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=The Raptor as Bomber|نشانی=https://web.archive.org/web/20110707095459/http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Pages/2005/January%202005/0105raptor.aspx|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2011-07-07|بازبینی=2019-03-23}}</ref>
سلاح‌های اف-۲۲ معمولاً درون آن حمل می‌گردند، اما بال‌ها هم محلی برای قرار گرفتن تسلیحات داشته و هر یک، می‌تواند ۵٬۰۰۰ پوند (۲٬۳۰۰ کیلوگرم) وزن تحمل کند. محفظه‌ای قابل جداسازی حاوی ۶۰۰ [[گالون]] (۲٬۲۷۰ لیتر) بنزین اضافه یا پرتاب‌گری با قابلیت نگهداری دو [[موشک هوا به هوا]] می‌تواند روی هر یک از این نقاط نصب شود و دو بخش داخلی دارای لوله‌کشی‌هایی برای انتقال بنزین هستند. استفاده از این فضای اضافی، باعث کاهش پنهان‌کاری و افت عملکرد [[سینماتیک]] هواگرد می‌شود، به همین دلیل، با خالی شدن این فضا، نگهدارنده آن هم قابل جداسازی است تا پنهان‌کاری و عملکرد سینماتیک به حالت اول خود برگردد.<ref>Pace 1999, pp. 71–72.</ref> در میانه دهه ۲۰۰۰، توسعه نوعی محفظه خارجی دارای ویژگی پنهان‌کار در دست انجام بود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=The Raptor as Bomber|نشانی=https://web.archive.org/web/20110707095459/http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Pages/2005/January%202005/0105raptor.aspx|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2011-07-07|بازبینی=2019-03-23}}</ref>
خط ۱۲۳:
خط ۱۲۳:
=== پنهان‌کاری ===
=== پنهان‌کاری ===
[[پرونده:F 22 raptor bomb bay display 2014 Reno Air Races photo D Ramey Logan.jpg|بندانگشتی|برای پنهان‌کاری، اف-۲۲ اسلحه‌ها را در محفظه داخلی حمل می‌کند. درهای محفظه‌های اصلی و کناری باز هستند؛ شش عدد موشک ال‌ای‌یو-۱۴۲/ای آمرام با پرتاب‌گر عمودی، در تصویر قابل‌مشاهده هستند.]]
[[پرونده:F 22 raptor bomb bay display 2014 Reno Air Races photo D Ramey Logan.jpg|بندانگشتی|برای پنهان‌کاری، اف-۲۲ اسلحه‌ها را در محفظه داخلی حمل می‌کند. درهای محفظه‌های اصلی و کناری باز هستند؛ شش عدد موشک ال‌ای‌یو-۱۴۲/ای آمرام با پرتاب‌گر عمودی، در تصویر قابل‌مشاهده هستند.]]
طراحی اف-۲۲ طوری است که شناسایی و رهگیری آن توسط رادار را بسیار مشکل کند. با هدف کاهش [[سطح مقطع راداری]]، شکل بدنه تغییر یافته‌است. برای مثال، لبه‌های هواگرد مورد بازطراحی قرار گرفته، از [[مواد جاذب رادار]] استفاده شده و به جزئیاتی همچون لولاها و کلاه خلبان دقت شده تا بازتاب راداری نداشته باشند. طراحی اف-۲۲ به‌گونه‌ای انجام شده تا [[امواج رادیویی]]، [[رد فروسرخ]] و [[رد آکوستیک]] را کاهش دهد و در کنار آن، امکان دیده‌شدن هواگرد با [[چشم غیرمسلح]] را هم کم کند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 Stealth|نشانی=https://www.globalsecurity.org/military/systems/aircraft/f-22-stealth.htm|وبگاه=www.globalsecurity.org|بازبینی=2019-03-24}}</ref> موتور تراست وکتورینگ تخت این هواگرد، امواج فروسرخ را با هدف کاهش تهدید [[آشیانه‌یابی فروسرخ]] توسط [[موشک سطح‌به‌هوا|موشک‌های سطح‌به‌هوا]] یا [[موشک هوابه‌هوا|موشک‌های هوابه‌هوا]] کاهش می‌دهد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Russia's views about the new F-22 flying display - The DEW Line|نشانی=https://web.archive.org/web/20131102180245/http://www.flightglobal.com/blogs/the-dewline/2008/07/russias-views-about-the-new-f2/|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-11-02|بازبینی=2019-03-24}}</ref><ref>{{cite book|last=Katz|first=Dan|url=https://aviationweek.com/defense/physics-and-techniques-infrared-stealth|title=The Physics And Techniques Of Infrared Stealth|work=Aviation Week|date=7 July 2017|accessdate=12 April 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20180814125513/http://aviationweek.com/defense/physics-and-techniques-infrared-stealth|archive-date=14 August 2018|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref> [[سرمایش بازیابی]] [[لبه حمله]] با هدف مدیریت گرمای حاصل از پرواز ابرپیمایشی و طرح خاص بدنه، از دیگر موارد انجام‌گرفته در جهت کاهش رد فروسرخ هستند.<ref>{{cite web|url=https://www.northropgrumman.com/AboutUs/AnalysisCenter/Documents/pdfs/analogues_stealth.pdf|title=Analogues of Stealth|publisher=Northrop Grumman|date=27 April 2012|type=analysis paper|format=PDF|access-date=10 April 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20180219172328/http://www.northropgrumman.com/AboutUs/AnalysisCenter/Documents/pdfs/analogues_stealth.pdf|archive-date=19 February 2018|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref>
طراحی اف-۲۲ طوری است که شناسایی و رهگیری آن توسط رادار را بسیار مشکل کند. با هدف کاهش [[سطح مقطع راداری]]، شکل بدنه تغییر یافته‌است. برای مثال، لبه‌های هواگرد مورد بازطراحی قرار گرفته، از [[مواد جاذب رادار]] استفاده شده و به جزئیاتی همچون لولاها و کلاه خلبان دقت شده تا بازتاب راداری نداشته باشند. طراحی اف-۲۲ به‌گونه‌ای انجام شده تا [[امواج رادیویی]]، [[رد فروسرخ]] و [[رد آکوستیک]] را کاهش دهد و در کنار آن، امکان دیده‌شدن هواگرد با [[چشم غیرمسلح]] را هم کم کند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 Stealth|نشانی=https://www.globalsecurity.org/military/systems/aircraft/f-22-stealth.htm|وبگاه=www.globalsecurity.org|بازبینی=2019-03-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190324212009/https://www.globalsecurity.org/military/systems/aircraft/f-22-stealth.htm|archivedate=۲۴ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> موتور تراست وکتورینگ تخت این هواگرد، امواج فروسرخ را با هدف کاهش تهدید [[آشیانه‌یابی فروسرخ]] توسط [[موشک سطح‌به‌هوا|موشک‌های سطح‌به‌هوا]] یا [[موشک هوابه‌هوا|موشک‌های هوابه‌هوا]] کاهش می‌دهد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Russia's views about the new F-22 flying display - The DEW Line|نشانی=https://web.archive.org/web/20131102180245/http://www.flightglobal.com/blogs/the-dewline/2008/07/russias-views-about-the-new-f2/|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-11-02|بازبینی=2019-03-24}}</ref><ref>{{cite book|last=Katz|first=Dan|url=https://aviationweek.com/defense/physics-and-techniques-infrared-stealth|title=The Physics And Techniques Of Infrared Stealth|work=Aviation Week|date=7 July 2017|accessdate=12 April 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20180814125513/http://aviationweek.com/defense/physics-and-techniques-infrared-stealth|archive-date=14 August 2018|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref> [[سرمایش بازیابی]] [[لبه حمله]] با هدف مدیریت گرمای حاصل از پرواز ابرپیمایشی و طرح خاص بدنه، از دیگر موارد انجام‌گرفته در جهت کاهش رد فروسرخ هستند.<ref>{{cite web|url=https://www.northropgrumman.com/AboutUs/AnalysisCenter/Documents/pdfs/analogues_stealth.pdf|title=Analogues of Stealth|publisher=Northrop Grumman|date=27 April 2012|type=analysis paper|format=PDF|access-date=10 April 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20180219172328/http://www.northropgrumman.com/AboutUs/AnalysisCenter/Documents/pdfs/analogues_stealth.pdf|archive-date=19 February 2018|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref>
در مقایسه با طرح‌های پنهان‌کار و رادارگریز پیشین مثل [[اف-۱۱۷]]، اف-۲۲ وابستگی کمتری به مواد جاذب رادار، که نیاز شدیدی به نگهداری داشته و به وضعیت بد آب‌وهوایی، بسیار حساس هستند، دارد. بر خلاف [[بی-۲]]، که نیازمند آشیانه با آب‌وهوای کنترل‌شده‌است، اف-۲۲ می‌تواند در خط پرواز یا در آشیانه‌ای معمولی، تعمیر شود. اف-۲۲ دارای ''سامانه ارزیابی رد''{{یادچپ|Signature Assessment System}} است و به وسیله آن، در زمان خرابی رد رادار و نیازمندی آن به تعمیرات، هشدارهایی را ارسال می‌کند.<ref name=":7" /> با وجود طبقه‌بندی‌شده بودن اطلاعات دقیق سطح مقطع راداری این جنگنده، لاکهید مارتین در سال ۲۰۰۹ اطلاعاتی را منتشر کرد که نشان می‌داد سطح مقطع راداری این هواگرد از زوایای خاصی، برابر با ۰٫۰۰۰۱ متر مربع (۴۰ [[دسی‌بل]]) است؛ این میزان برای یک رادار، معادل میزان بازتاب یک «[[تیله]] فولادی» است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Raptor To Make Paris Air Show Debut|نشانی=https://aviationweek.com/awin/f-22-raptor-make-paris-air-show-debut|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-25|کد زبان=en|نام خانوادگی=Feb 4|نام۲=2009 David A. Fulghum {{!}} Aerospace|نام خانوادگی۲=Daily|نام۳=Defense|نام خانوادگی۳=Report}}</ref> حفظ ویژگی‌های پنهان‌کاری این هواگرد، می‌تواند میزان مأموریت‌پذیری{{یاد|میزان مأموریت‌پذیری یا در دسترس بودن، به مقداری گفته می‌شود که یک [[سامانه]] می‌تواند به مأموریت‌های پیش‌بینی‌نشده رسیدگی کند.}} اف-۲۲ را تا حد ۶۲–۷۰٪ کاهش دهد.{{یاد|«... در مأموریت‌های نیازمند پنهان‌کاری، اف-۲۲ برای حدود ۶۲٪ از مواقع آماده است (دیلی، ۲۰ نوامبر). اطمینان‌پذیری این جنگنده در مأموریت‌هایی با نیاز کمتر به پنهان‌کاری، بالای ۷۰٪ است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=USAF Chief Notes F-22s Are Needed, Defends Capabilities|نشانی=https://aviationweek.com/awin/usaf-chief-notes-f-22s-are-needed-defends-capabilities|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-25|کد زبان=en|نام خانوادگی=Feb 18|نام۲=2009 Amy Butler {{!}} Aerospace|نام خانوادگی۲=Daily|نام۳=Defense|نام خانوادگی۳=Report}}</ref>}}
در مقایسه با طرح‌های پنهان‌کار و رادارگریز پیشین مثل [[اف-۱۱۷]]، اف-۲۲ وابستگی کمتری به مواد جاذب رادار، که نیاز شدیدی به نگهداری داشته و به وضعیت بد آب‌وهوایی، بسیار حساس هستند، دارد. بر خلاف [[بی-۲]]، که نیازمند آشیانه با آب‌وهوای کنترل‌شده‌است، اف-۲۲ می‌تواند در خط پرواز یا در آشیانه‌ای معمولی، تعمیر شود. اف-۲۲ دارای ''سامانه ارزیابی رد''{{یادچپ|Signature Assessment System}} است و به وسیله آن، در زمان خرابی رد رادار و نیازمندی آن به تعمیرات، هشدارهایی را ارسال می‌کند.<ref name=":7" /> با وجود طبقه‌بندی‌شده بودن اطلاعات دقیق سطح مقطع راداری این جنگنده، لاکهید مارتین در سال ۲۰۰۹ اطلاعاتی را منتشر کرد که نشان می‌داد سطح مقطع راداری این هواگرد از زوایای خاصی، برابر با ۰٫۰۰۰۱ متر مربع (۴۰ [[دسی‌بل]]) است؛ این میزان برای یک رادار، معادل میزان بازتاب یک «[[تیله]] فولادی» است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Raptor To Make Paris Air Show Debut|نشانی=https://aviationweek.com/awin/f-22-raptor-make-paris-air-show-debut|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-25|کد زبان=en|نام خانوادگی=Feb 4|نام۲=2009 David A. Fulghum {{!}} Aerospace|نام خانوادگی۲=Daily|نام۳=Defense|نام خانوادگی۳=Report}}</ref> حفظ ویژگی‌های پنهان‌کاری این هواگرد، می‌تواند میزان مأموریت‌پذیری{{یاد|میزان مأموریت‌پذیری یا در دسترس بودن، به مقداری گفته می‌شود که یک [[سامانه]] می‌تواند به مأموریت‌های پیش‌بینی‌نشده رسیدگی کند.}} اف-۲۲ را تا حد ۶۲–۷۰٪ کاهش دهد.{{یاد|«... در مأموریت‌های نیازمند پنهان‌کاری، اف-۲۲ برای حدود ۶۲٪ از مواقع آماده است (دیلی، ۲۰ نوامبر). اطمینان‌پذیری این جنگنده در مأموریت‌هایی با نیاز کمتر به پنهان‌کاری، بالای ۷۰٪ است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=USAF Chief Notes F-22s Are Needed, Defends Capabilities|نشانی=https://aviationweek.com/awin/usaf-chief-notes-f-22s-are-needed-defends-capabilities|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-25|کد زبان=en|نام خانوادگی=Feb 18|نام۲=2009 Amy Butler {{!}} Aerospace|نام خانوادگی۲=Daily|نام۳=Defense|نام خانوادگی۳=Report|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170624223221/http://aviationweek.com/awin/usaf-chief-notes-f-22s-are-needed-defends-capabilities|archivedate=۲۴ ژوئن ۲۰۱۷|dead-url=no}}</ref>}}
نیروی هوایی ایالات متحده در بیانیه‌ای، این هواگرد را جزء مهمی از قدرت تاکتیکی هوایی این نیرو توصیف کرد. بیانیهٔ نیروی هوایی بیان می‌داشت که اف-۲۲ با تمام جنگنده‌های سابق متفاوت است و قابلیت‌های رادارگریزی، عملکرد آیرودینامیک و [[آگاهی موقعیتی]] آن، عملکرد بی‌سابقه‌ای به این جنگنده داده‌است.<ref>Pace 1999, p. 95.</ref><ref>Aronstein and Hirschberg 1998, p. 254.</ref>
نیروی هوایی ایالات متحده در بیانیه‌ای، این هواگرد را جزء مهمی از قدرت تاکتیکی هوایی این نیرو توصیف کرد. بیانیهٔ نیروی هوایی بیان می‌داشت که اف-۲۲ با تمام جنگنده‌های سابق متفاوت است و قابلیت‌های رادارگریزی، عملکرد آیرودینامیک و [[آگاهی موقعیتی]] آن، عملکرد بی‌سابقه‌ای به این جنگنده داده‌است.<ref>Pace 1999, p. 95.</ref><ref>Aronstein and Hirschberg 1998, p. 254.</ref>
اندازه‌گیری اثربخشی ویژگی‌های پنهان‌کارانه این هواگرد، دشوار است. میزان سطح مقطع راداری جنگنده، اندازه‌گیری محدودی است که فقط ناحیه جلویی و کناری هواگرد را از دید یک رادار ثابت پوشش می‌دهد. زمانی که هواگرد در حال مانور دادن در آسمان باشد، مجموعه کاملاً متفاوتی از زوایا و سطوح را به نمایش می‌گذارد که به‌صورت بالقوه، میزان تشخیص‌پذیری توسط رادار را افزایش می‌دهند. علاوه بر این، طراحی پنهان‌کارانه اف-۲۲ و مواد جاذب رادار آن، عمدتاً در برابر رادارهایی با [[بسامد]] بالا مقاوم‌اند. اثر [[پراکندگی رایلی]] و [[تشدید (فیزیک)|تشدید]] باعث شده تا رادارهایی با بسامد پایین همچون [[رادار هواشناسی|رادارهای هواشناسی]]، با توجه به اندازه آن احتمال بیشتری در تشخیص اف-۲۲ داشته باشند. با این وجود، این رادارها باعث جلب توجه شده، به امواج ناخواسته الکترونیکی حساس‌اند و دقت پایینی دارند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=dtic.mil|کد زبان=en|تاریخ=سپتامبر ۱۹۹۸|وبگاه=|نشانی=http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a359931.pdf|عنوان=Environmental/Noise Effects on UHF/VHF UWB SAR"|بازبینی=2019-07-07}}</ref> علاوه بر این، با وجود این‌که تشخیص ضعیف یا سریع توسط رادار ممکن است مدافعان را از وجود هواگردی پنهان‌کار آگاه کند، تصویربرداری قابل‌اعتماد از جنگنده کاری بسیار مشکل‌تر است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The F-35 vs. The VHF Threat|نشانی=https://thediplomat.com/2014/08/the-f-35-vs-the-vhf-threat/|وبگاه=The Diplomat|بازبینی=2019-03-25|کد زبان=en|نام=Guy Plopsky & Fabrizio Bozzato, The|نام خانوادگی=Diplomat}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=The Radar Game.|نشانی=https://web.archive.org/web/20161203095318/https://higherlogicdownload.s3.amazonaws.com/AFA/6379b747-7730-4f82-9b45-a1c80d6c8fdb/UploadedImages/Mitchell%20Publications/The%20Radar%20Game.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2016-12-03|بازبینی=2019-03-25|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref> به گفته نیروی هوایی ایالات متحده، یک اف-۲۲، یک فروند [[مک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲|اف-۴ فانتوم ۲]] که در حال تعقیب یک [[پهپاد]] آمریکایی بود را با وجود حضور [[رادار مطلع الفجر]]، بر فراز خلیج فارس غافل‌گیر کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Welsh: F-22 Flew to Drone's Rescue off Iran Coast|نشانی=https://www.military.com/daily-news/2013/09/17/welsh-f22-flew-to-drones-rescue-off-iran-coast.html|وبگاه=Military.com|بازبینی=2019-03-25|کد زبان=en|نام=Matthew|نام خانوادگی=Cox}}</ref>
اندازه‌گیری اثربخشی ویژگی‌های پنهان‌کارانه این هواگرد، دشوار است. میزان سطح مقطع راداری جنگنده، اندازه‌گیری محدودی است که فقط ناحیه جلویی و کناری هواگرد را از دید یک رادار ثابت پوشش می‌دهد. زمانی که هواگرد در حال مانور دادن در آسمان باشد، مجموعه کاملاً متفاوتی از زوایا و سطوح را به نمایش می‌گذارد که به‌صورت بالقوه، میزان تشخیص‌پذیری توسط رادار را افزایش می‌دهند. علاوه بر این، طراحی پنهان‌کارانه اف-۲۲ و مواد جاذب رادار آن، عمدتاً در برابر رادارهایی با [[بسامد]] بالا مقاوم‌اند. اثر [[پراکندگی رایلی]] و [[تشدید (فیزیک)|تشدید]] باعث شده تا رادارهایی با بسامد پایین همچون [[رادار هواشناسی|رادارهای هواشناسی]]، با توجه به اندازه آن احتمال بیشتری در تشخیص اف-۲۲ داشته باشند. با این وجود، این رادارها باعث جلب توجه شده، به امواج ناخواسته الکترونیکی حساس‌اند و دقت پایینی دارند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=dtic.mil|کد زبان=en|تاریخ=سپتامبر ۱۹۹۸|وبگاه=|نشانی=http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a359931.pdf|عنوان=Environmental/Noise Effects on UHF/VHF UWB SAR"|بازبینی=2019-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150102110548/http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a359931.pdf|archivedate=۲ ژانویه ۲۰۱۵|dead-url=no}}</ref> علاوه بر این، با وجود این‌که تشخیص ضعیف یا سریع توسط رادار ممکن است مدافعان را از وجود هواگردی پنهان‌کار آگاه کند، تصویربرداری قابل‌اعتماد از جنگنده کاری بسیار مشکل‌تر است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The F-35 vs. The VHF Threat|نشانی=https://thediplomat.com/2014/08/the-f-35-vs-the-vhf-threat/|وبگاه=The Diplomat|بازبینی=2019-03-25|کد زبان=en|نام=Guy Plopsky & Fabrizio Bozzato, The|نام خانوادگی=Diplomat|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190325205938/https://thediplomat.com/2014/08/the-f-35-vs-the-vhf-threat/|archivedate=۲۵ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=The Radar Game.|نشانی=https://web.archive.org/web/20161203095318/https://higherlogicdownload.s3.amazonaws.com/AFA/6379b747-7730-4f82-9b45-a1c80d6c8fdb/UploadedImages/Mitchell%20Publications/The%20Radar%20Game.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2016-12-03|بازبینی=2019-03-25|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref> به گفته نیروی هوایی ایالات متحده، یک اف-۲۲، یک فروند [[مک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲|اف-۴ فانتوم ۲]] که در حال تعقیب یک [[پهپاد]] آمریکایی بود را با وجود حضور [[رادار مطلع الفجر]]، بر فراز خلیج فارس غافل‌گیر کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Welsh: F-22 Flew to Drone's Rescue off Iran Coast|نشانی=https://www.military.com/daily-news/2013/09/17/welsh-f22-flew-to-drones-rescue-off-iran-coast.html|وبگاه=Military.com|بازبینی=2019-03-25|کد زبان=en|نام=Matthew|نام خانوادگی=Cox}}</ref>
== تاریخچه عملیاتی ==
== تاریخچه عملیاتی ==
=== نام‌گذاری و آزمایش ===
=== نام‌گذاری و آزمایش ===
[[پرونده:Usaf.kc135.750pix.jpg|بندانگشتی|یک اف-۲۲ در حال سوختگیری از یک [[بوئینگ کی‌سی-۱۳۵ استراتوتانکر]] در مراحل آزمایش. زائده پشتی هواگرد، برای کنترل چرخش استفاده می‌شود.]]
[[پرونده:Usaf.kc135.750pix.jpg|بندانگشتی|یک اف-۲۲ در حال سوختگیری از یک [[بوئینگ کی‌سی-۱۳۵ استراتوتانکر]] در مراحل آزمایش. زائده پشتی هواگرد، برای کنترل چرخش استفاده می‌شود.]]
نام غیررسمی اصلی [[لاکهید وای‌اف-۲۲|وای‌اف-۲۲]]، «لایتنینگ ۲»{{یادچپ|Lightning II}} بود که قرار بود ادامه نسل [[لاکهید پی-۳۸ لایتنینگ]]، که در [[جنگ جهانی دوم]] به کار گرفته شده بود، باشد. این نام تا نیمه دهه ۱۹۹۰ پابرجا بود، اما نیروی هوایی در نهایت نام رسمی «رپتور» را بر این هواگرد گذاشت؛ هرچند نام «لایتنینگ ۲» بعدتر روی [[اف-۳۵ لایتنینگ]] گذاشته شد. «سوپراستار» و «راپیر»{{یادچپ|Rapier}} از دیگر نام‌هایی بودند که برای مدتی کوتاه، برای این جنگنده در نظر گرفته شده بود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Aerospaceweb.org {{!}} Ask Us - Military Aircraft Names|نشانی=http://www.aerospaceweb.org/question/history/q0221.shtml|وبگاه=www.aerospaceweb.org|بازبینی=2019-03-26}}</ref> در سپتامبر ۲۰۰۲، نیروی هوایی نام رسمی رپتور را با توجه به نام [[مک‌دانل داگلاس اف/ای-۱۸ هورنت]] به اف/ای-۲۲ تغییر داد. هدف دیگر این تغییر نام، پررنگ کردن ویژگی حمله زمینی هواگرد در میان بحث‌های درگرفته بر سر نقش جنگنده بود. نام‌گذاری اف-۲۲ در هنگام شروع دوره خدمت آن و در دسامبر ۲۰۰۵، مورد بازبینی قرار گرفت.<ref name=":4" /><ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=۱۵ دسامبر ۲۰۰۵|عنوان=U.S. to Declare F-22 Fighter Operational.|ناشر=[[خبرگزاری فرانسه|Agence France-Presse]]|کد زبان=en|تاریخ بازدید=}}</ref>
نام غیررسمی اصلی [[لاکهید وای‌اف-۲۲|وای‌اف-۲۲]]، «لایتنینگ ۲»{{یادچپ|Lightning II}} بود که قرار بود ادامه نسل [[لاکهید پی-۳۸ لایتنینگ]]، که در [[جنگ جهانی دوم]] به کار گرفته شده بود، باشد. این نام تا نیمه دهه ۱۹۹۰ پابرجا بود، اما نیروی هوایی در نهایت نام رسمی «رپتور» را بر این هواگرد گذاشت؛ هرچند نام «لایتنینگ ۲» بعدتر روی [[اف-۳۵ لایتنینگ]] گذاشته شد. «سوپراستار» و «راپیر»{{یادچپ|Rapier}} از دیگر نام‌هایی بودند که برای مدتی کوتاه، برای این جنگنده در نظر گرفته شده بود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Aerospaceweb.org {{!}} Ask Us - Military Aircraft Names|نشانی=http://www.aerospaceweb.org/question/history/q0221.shtml|وبگاه=www.aerospaceweb.org|بازبینی=2019-03-26|archiveurl=http://arquivo.pt/wayback/20091012134155/http://www.aerospaceweb.org/question/history/q0221.shtml|archivedate=۱۲ اكتبر ۲۰۰۹|dead-url=no}}</ref> در سپتامبر ۲۰۰۲، نیروی هوایی نام رسمی رپتور را با توجه به نام [[مک‌دانل داگلاس اف/ای-۱۸ هورنت]] به اف/ای-۲۲ تغییر داد. هدف دیگر این تغییر نام، پررنگ کردن ویژگی حمله زمینی هواگرد در میان بحث‌های درگرفته بر سر نقش جنگنده بود. نام‌گذاری اف-۲۲ در هنگام شروع دوره خدمت آن و در دسامبر ۲۰۰۵، مورد بازبینی قرار گرفت.<ref name=":4" /><ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=۱۵ دسامبر ۲۰۰۵|عنوان=U.S. to Declare F-22 Fighter Operational.|ناشر=[[خبرگزاری فرانسه|Agence France-Presse]]|کد زبان=en|تاریخ بازدید=}}</ref>
آزمایش پرواز اف-۲۲ در سال ۱۹۹۷ و با رپتور ۴۰۰۱، نخستین جنگنده آزمایشی، آغاز شد و هشت اف-۲۲ آزمایشی دیگر هم در مراحل آزمایش در [[پایگاه نیروی هوایی ادواردز]] استفاده شدند. دو هواگرد آزمایشی نخست، برای آزمایش کیفیت پروازی، مراحل آزمایشی اولیه، نیروی محرک، عملکرد و جدایی مخازن مورد استفاده قرار گرفتند. سومین هواگرد، که اولین نمونه دارای بخش داخلی هم بود، برای [[آزمایش بار]] ساختاری، مانور بالا و پایین و یکپارچگی [[مهمات تهاجم مستقیم مشترک]] استفاده شد. دو اف-۲۲ فاقد قابلیت پرواز هم برای آزمایش بار ثابت و میزان فرسودگی به کار گرفته شدند. نمونه‌های آزمایشی بعدی هم اویونیک، ارتباطات/مسیریابی/شناسایی و میزان قابل‌مشاهده بودن هواگرد را مورد آزمایش قرار دادند.<ref name=":11" /> رپتور ۴۰۰۱ در سال ۲۰۰۱ از پرواز بازنشسته و در پی آن، به [[پایگاه نیروی هوایی رایت-پترسون]] فرستاده شد تا برای آزمایش‌های بقا همچون آزمایش آتش و آموزش‌های تعمیر خرابی نبرد مورد استفاده قرار گیرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Milestones - Part 2 {{!}} Code One Magazine|نشانی=http://www.codeonemagazine.com/gallery_slideshow.html?fa44c7e5ba83d833e4ac50ea5bc58dd6=2&gallery_id=129&gallery_style=3|وبگاه=www.codeonemagazine.com|بازبینی=2019-03-26|کد زبان=en}}</ref> دیگر اف-۲۲های آزمایشی برای آزمایش بهبودها و به عنوان نمونه‌های آزمایشی تعمیرات استفاده شدند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Raptor 4007 starts testing Inc 3.2A upgrade on its 1000th sortie - The DEW Line|نشانی=https://web.archive.org/web/20131111120715/http://www.flightglobal.com/blogs/the-dewline/2013/05/raptor-4007-starts-testing-inc/|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-11-11|بازبینی=2019-03-26}}</ref> نخستین هواگرد تولیدی در ژانویه ۲۰۰۳ برای گذراندن آزمایش‌های اولیه عملیاتی و ارزیابی به [[پایگاه نیروی هوایی نلیس]] واقع در [[نوادا]] تحویل داده شد.<ref>Miller 2005, p. 65.</ref>
آزمایش پرواز اف-۲۲ در سال ۱۹۹۷ و با رپتور ۴۰۰۱، نخستین جنگنده آزمایشی، آغاز شد و هشت اف-۲۲ آزمایشی دیگر هم در مراحل آزمایش در [[پایگاه نیروی هوایی ادواردز]] استفاده شدند. دو هواگرد آزمایشی نخست، برای آزمایش کیفیت پروازی، مراحل آزمایشی اولیه، نیروی محرک، عملکرد و جدایی مخازن مورد استفاده قرار گرفتند. سومین هواگرد، که اولین نمونه دارای بخش داخلی هم بود، برای [[آزمایش بار]] ساختاری، مانور بالا و پایین و یکپارچگی [[مهمات تهاجم مستقیم مشترک]] استفاده شد. دو اف-۲۲ فاقد قابلیت پرواز هم برای آزمایش بار ثابت و میزان فرسودگی به کار گرفته شدند. نمونه‌های آزمایشی بعدی هم اویونیک، ارتباطات/مسیریابی/شناسایی و میزان قابل‌مشاهده بودن هواگرد را مورد آزمایش قرار دادند.<ref name=":11" /> رپتور ۴۰۰۱ در سال ۲۰۰۱ از پرواز بازنشسته و در پی آن، به [[پایگاه نیروی هوایی رایت-پترسون]] فرستاده شد تا برای آزمایش‌های بقا همچون آزمایش آتش و آموزش‌های تعمیر خرابی نبرد مورد استفاده قرار گیرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Milestones - Part 2 {{!}} Code One Magazine|نشانی=http://www.codeonemagazine.com/gallery_slideshow.html?fa44c7e5ba83d833e4ac50ea5bc58dd6=2&gallery_id=129&gallery_style=3|وبگاه=www.codeonemagazine.com|بازبینی=2019-03-26|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131111122653/http://www.codeonemagazine.com/gallery_slideshow.html?fa44c7e5ba83d833e4ac50ea5bc58dd6=2&gallery_id=129&gallery_style=3|archivedate=۱۱ نوامبر ۲۰۱۳|dead-url=no}}</ref> دیگر اف-۲۲های آزمایشی برای آزمایش بهبودها و به عنوان نمونه‌های آزمایشی تعمیرات استفاده شدند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Raptor 4007 starts testing Inc 3.2A upgrade on its 1000th sortie - The DEW Line|نشانی=https://web.archive.org/web/20131111120715/http://www.flightglobal.com/blogs/the-dewline/2013/05/raptor-4007-starts-testing-inc/|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-11-11|بازبینی=2019-03-26}}</ref> نخستین هواگرد تولیدی در ژانویه ۲۰۰۳ برای گذراندن آزمایش‌های اولیه عملیاتی و ارزیابی به [[پایگاه نیروی هوایی نلیس]] واقع در [[نوادا]] تحویل داده شد.<ref>Miller 2005, p. 65.</ref>
در مه ۲۰۰۶، گزارشی منتشر شد که نشان می‌داد بخش تیتانیومی جلویی بدنه اف-۲۲ با مشکلی مواجه است که از مدیریت گرمای معیوب ریشه گرفته بود. این مشکل، منجر به [[شکل‌پذیری]] کمتر از حد ۸۰ اف-۲۲ شده و طول‌عمر این بخش را به صورت بالقوه کاهش داده بود. تغییرات و وارسی‌هایی برای بازیابی طول‌عمر موردانتظار بخش جلویی، اعمال شده‌است.<ref name=":12" /><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Flaw could shorten Raptors' lives. - News Herald (Panama City, FL) {{!}} HighBeam Research|نشانی=https://web.archive.org/web/20140611061716/http://www.highbeam.com/doc/1G1-145240376.html|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2014-06-11|بازبینی=2019-03-28}}</ref>
در مه ۲۰۰۶، گزارشی منتشر شد که نشان می‌داد بخش تیتانیومی جلویی بدنه اف-۲۲ با مشکلی مواجه است که از مدیریت گرمای معیوب ریشه گرفته بود. این مشکل، منجر به [[شکل‌پذیری]] کمتر از حد ۸۰ اف-۲۲ شده و طول‌عمر این بخش را به صورت بالقوه کاهش داده بود. تغییرات و وارسی‌هایی برای بازیابی طول‌عمر موردانتظار بخش جلویی، اعمال شده‌است.<ref name=":12" /><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Flaw could shorten Raptors' lives. - News Herald (Panama City, FL) {{!}} HighBeam Research|نشانی=https://web.archive.org/web/20140611061716/http://www.highbeam.com/doc/1G1-145240376.html|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2014-06-11|بازبینی=2019-03-28}}</ref>
در اوت ۲۰۰۸، یک اف-۲۲ اصلاح‌نشده از اسکادران آزمایش پرواز ۴۱۱، نخستین سوختگیری هوابه‌هوا از هواگردی دیگر را با استفاده از بنزین مصنوعی جت انجام داد. این آزمایش، بخشی از تلاش‌های وسیع‌تر نیروی هوایی ایالات متحده برای اصلاح هواگردها به گونه‌ای بود که بتوانند از بنزینی مخصوص، ترکیبی ۵۰/۵۰ از [[جی‌پی-۸]] و بنزین با منشأ [[گاز طبیعی]] تولیدشده در [[فرایند فیشر–تروپش]]، استفاده کنند.<ref>Delos Reyes, Julius. [https://www.af.mil/News/Article-Display/Article/122541/edwards-f-22-raptor-refuels-using-synthetic-fuel/ "Edwards F-22 Raptor performs aerial refueling using synthetic fuel."] U.S. Air Force. 3 September 2008. Retrieved: 14 September 2011.</ref> در سال ۲۰۱۱، یک اف-۲۲ توانست با استفاده از بنزین با ۵۰٪ [[سوخت زیستی]] نشأت‌گرفته از [[کتان‌کش]]، با سرعت زبرصوت پرواز کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Raptor hits Mach 1.5 on camelina-based biofuel|نشانی=https://newatlas.com/f-22-raptor-biofuel-flight/18218/|وبگاه=newatlas.com|بازبینی=2019-03-28|کد زبان=en}}</ref>
در اوت ۲۰۰۸، یک اف-۲۲ اصلاح‌نشده از اسکادران آزمایش پرواز ۴۱۱، نخستین سوختگیری هوابه‌هوا از هواگردی دیگر را با استفاده از بنزین مصنوعی جت انجام داد. این آزمایش، بخشی از تلاش‌های وسیع‌تر نیروی هوایی ایالات متحده برای اصلاح هواگردها به گونه‌ای بود که بتوانند از بنزینی مخصوص، ترکیبی ۵۰/۵۰ از [[جی‌پی-۸]] و بنزین با منشأ [[گاز طبیعی]] تولیدشده در [[فرایند فیشر–تروپش]]، استفاده کنند.<ref>Delos Reyes, Julius. [https://www.af.mil/News/Article-Display/Article/122541/edwards-f-22-raptor-refuels-using-synthetic-fuel/ "Edwards F-22 Raptor performs aerial refueling using synthetic fuel."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170531100434/http://www.af.mil/News/Article-Display/Article/122541/edwards-f-22-raptor-refuels-using-synthetic-fuel/ |date=۳۱ مه ۲۰۱۷ }} U.S. Air Force. 3 September 2008. Retrieved: 14 September 2011.</ref> در سال ۲۰۱۱، یک اف-۲۲ توانست با استفاده از بنزین با ۵۰٪ [[سوخت زیستی]] نشأت‌گرفته از [[کتان‌کش]]، با سرعت زبرصوت پرواز کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Raptor hits Mach 1.5 on camelina-based biofuel|نشانی=https://newatlas.com/f-22-raptor-biofuel-flight/18218/|وبگاه=newatlas.com|بازبینی=2019-03-28|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190328204303/https://newatlas.com/f-22-raptor-biofuel-flight/18218/|archivedate=۲۸ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>
=== ورود به خدمت ===
=== ورود به خدمت ===
خط ۱۴۹:
خط ۱۴۹:
=== نگهداری و آموزش ===
=== نگهداری و آموزش ===
هر هواگرد نیازمند یک برنامه نگهداری و تعمیراتی سه‌هفته‌ای فشرده پس از ۳۰۰ ساعت پرواز است.<ref name=":14">{{یادکرد وب|عنوان=Tyndall AFB takes F-22 pilot training to next level|نشانی=https://www.webcitation.org/6RTt4i2Et?url=http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/486936/tyndall-afb-takes-f-22-pilot-training-to-next-level.aspx|وبگاه=www.webcitation.org|بازبینی=2019-03-29|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=}}</ref> پوشش پنهان‌کار اف-۲۲ به‌گونه‌ای طراحی شده تا نسبت به هواگردهای پنهان‌کار پیشین، استحکام و مقاومت بیشتری در برابر آب‌وهوا داشته باشد.<ref name=":7" /> با این وجود، در زمان فرستاده شدن اف-۲۲های اولیه به [[گوآم]] در سال ۲۰۰۹، پوشش پنهان‌کارانه این نمونه‌ها همچنان با مشکلاتی در برابر باران و رطوبت روبه‌رو بود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 problems linked to rain in Guam - Air Force News {{!}} News from Afg…|نشانی=http://archive.fo/ftt1|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2012-07-30|بازبینی=2019-03-29}}</ref> سامانه پنهان‌کاری و مخصوصاً پوشش آن، حدود یک‌سوم زمان تعمیر را به خود اختصاص می‌دهند. پوشش‌هایی الهام‌گرفته از پوشش اف-۳۵ با هدف کاهش هزینه‌های نگهداری، در نسخه‌های طراحی و نصب شد.<ref name=":3" /><ref>{{یادکرد وب|عنوان=U.S. Air Force Tackles Repair To F-22 Stealth Coating|نشانی=https://aviationweek.com/air-combat-safety/us-air-force-tackles-repair-f-22-stealth-coating|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-29|کد زبان=en|نام خانوادگی=Nov 30|نام۲=2016 Lara Seligman {{!}} Aviation|نام خانوادگی۲=Week|نام۳=Space|نام خانوادگی۳=Technology}}</ref> تعمیر و نگهداری از اف-۲۲ در مجموعه [[لجستیک]] اوگدن ایر{{یادچپ|Ogden Air Logistics Complex}} واقع در [[پایگاه نیروی هوایی هیل]]، [[یوتا]] صورت می‌گیرد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force to consolidate F-22 depot maintenance at Hill|نشانی=https://web.archive.org/web/20140714200752/http://www.wpafb.af.mil/news/story.asp?id=123350437|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2014-07-14|بازبینی=2019-03-29}}</ref>
هر هواگرد نیازمند یک برنامه نگهداری و تعمیراتی سه‌هفته‌ای فشرده پس از ۳۰۰ ساعت پرواز است.<ref name=":14">{{یادکرد وب|عنوان=Tyndall AFB takes F-22 pilot training to next level|نشانی=https://www.webcitation.org/6RTt4i2Et?url=http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/486936/tyndall-afb-takes-f-22-pilot-training-to-next-level.aspx|وبگاه=www.webcitation.org|بازبینی=2019-03-29|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=}}</ref> پوشش پنهان‌کار اف-۲۲ به‌گونه‌ای طراحی شده تا نسبت به هواگردهای پنهان‌کار پیشین، استحکام و مقاومت بیشتری در برابر آب‌وهوا داشته باشد.<ref name=":7" /> با این وجود، در زمان فرستاده شدن اف-۲۲های اولیه به [[گوآم]] در سال ۲۰۰۹، پوشش پنهان‌کارانه این نمونه‌ها همچنان با مشکلاتی در برابر باران و رطوبت روبه‌رو بود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 problems linked to rain in Guam - Air Force News {{!}} News from Afg…|نشانی=http://archive.fo/ftt1|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2012-07-30|بازبینی=2019-03-29}}</ref> سامانه پنهان‌کاری و مخصوصاً پوشش آن، حدود یک‌سوم زمان تعمیر را به خود اختصاص می‌دهند. پوشش‌هایی الهام‌گرفته از پوشش اف-۳۵ با هدف کاهش هزینه‌های نگهداری، در نسخه‌های طراحی و نصب شد.<ref name=":3" /><ref>{{یادکرد وب|عنوان=U.S. Air Force Tackles Repair To F-22 Stealth Coating|نشانی=https://aviationweek.com/air-combat-safety/us-air-force-tackles-repair-f-22-stealth-coating|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-29|کد زبان=en|نام خانوادگی=Nov 30|نام۲=2016 Lara Seligman {{!}} Aviation|نام خانوادگی۲=Week|نام۳=Space|نام خانوادگی۳=Technology|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180720165014/http://aviationweek.com/air-combat-safety/us-air-force-tackles-repair-f-22-stealth-coating|archivedate=۲۰ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> تعمیر و نگهداری از اف-۲۲ در مجموعه [[لجستیک]] اوگدن ایر{{یادچپ|Ogden Air Logistics Complex}} واقع در [[پایگاه نیروی هوایی هیل]]، [[یوتا]] صورت می‌گیرد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force to consolidate F-22 depot maintenance at Hill|نشانی=https://web.archive.org/web/20140714200752/http://www.wpafb.af.mil/news/story.asp?id=123350437|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2014-07-14|بازبینی=2019-03-29}}</ref>
اف-۲۲ در سال ۲۰۱۵، برای حدود ۶۳٪ از موقعیت‌ها آماده بود. این میزان نسبت به سال ۲۰۰۵، بیش از ۴۰٪ افزایش یافته بود. مدت تعمیر در برابر مدت پرواز هم در سال ۲۰۰۹ از مقدار اولیه ۳۰ ساعت به ۱۰٫۵ ساعت ارتقا یافته بود. این مقدار، کمتر از حد موردنیاز (۱۲ ساعت) بود. مدت پرواز خلبان در برابر مدت پرواز هم در سال ۲۰۱۴ برابر ۴۳ ساعت بود. در زمان معرفی، [[میانگین زمان بین خرابی]] اف-۲۲ برابر با ۱٫۷ ساعت بود که کوتاه‌تر از مدت موردنیاز ۳ ساعت بود؛ این مقدار در سال ۲۰۱۲ به ۳٫۲ ساعت افزایش یافت.<ref name=":8" /><ref name=":13" /> در سال ۲۰۱۹، هزینه هر ساعت پرواز این جنگنده برابر با ۳۵٬۰۰۰ دلار بود.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-us-canada-47861444|title=How the US military's opium war in Afghanistan was lost|publisher=BBC|date=25 April 2019|pages=1|format=web|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190426182832/https://www.bbc.com/news/world-us-canada-47861444|archivedate=26 April 2019|df=dmy-all|access-date=28 April 2019}}</ref>
اف-۲۲ در سال ۲۰۱۵، برای حدود ۶۳٪ از موقعیت‌ها آماده بود. این میزان نسبت به سال ۲۰۰۵، بیش از ۴۰٪ افزایش یافته بود. مدت تعمیر در برابر مدت پرواز هم در سال ۲۰۰۹ از مقدار اولیه ۳۰ ساعت به ۱۰٫۵ ساعت ارتقا یافته بود. این مقدار، کمتر از حد موردنیاز (۱۲ ساعت) بود. مدت پرواز خلبان در برابر مدت پرواز هم در سال ۲۰۱۴ برابر ۴۳ ساعت بود. در زمان معرفی، [[میانگین زمان بین خرابی]] اف-۲۲ برابر با ۱٫۷ ساعت بود که کوتاه‌تر از مدت موردنیاز ۳ ساعت بود؛ این مقدار در سال ۲۰۱۲ به ۳٫۲ ساعت افزایش یافت.<ref name=":8" /><ref name=":13" /> در سال ۲۰۱۹، هزینه هر ساعت پرواز این جنگنده برابر با ۳۵٬۰۰۰ دلار بود.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-us-canada-47861444|title=How the US military's opium war in Afghanistan was lost|publisher=BBC|date=25 April 2019|pages=1|format=web|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190426182832/https://www.bbc.com/news/world-us-canada-47861444|archivedate=26 April 2019|df=dmy-all|access-date=28 April 2019}}</ref>
خط ۱۵۷:
خط ۱۵۷:
=== استقرار ===
=== استقرار ===
[[پرونده:Raptor and TU-95.jpg|بندانگشتی|یک اف-۲۲ متعلق به [[پایگاه هوایی المندورف]] واقع در آلاسکا در حال دنبال کردن یک [[توپولف-۹۵]] روسی در نزدیکی مرز آمریکا]]
[[پرونده:Raptor and TU-95.jpg|بندانگشتی|یک اف-۲۲ متعلق به [[پایگاه هوایی المندورف]] واقع در آلاسکا در حال دنبال کردن یک [[توپولف-۹۵]] روسی در نزدیکی مرز آمریکا]]
جنگنده‌های اف-۲۲ بیشتر در [[پایگاه هوایی کادنا]] واقع در [[اوکیناوا]]، ژاپن استقرار یافته‌اند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Recognition|نشانی=http://airrecognition.com/index.php?option=com_content&task=view&id=603|وبگاه=airrecognition.com|بازبینی=2019-03-29}}</ref> در فوریه ۲۰۰۷ و در نخستین مأموریت فرامرزی اف-۲۲ برای استقرار در پایگاه هوایی کادنا، سامانه نرم‌افزاری شش اف-۲۲ از اسکادران ۲۷ که از پایگاه نیروی هوایی هیکام{{یادچپ|Hickam}} واقع در [[هاوایی]] پرواز کرده بودند، در هنگام گذر از [[خط روزگردان]]،{{یاد|[[نصف‌النهار ۱۸۰ درجه]] [[طول جغرافیایی]]}} با خرابی‌های متعددی روبه‌رو شد. پس از [[سوختگیری هوایی]]، هواگردها به هاوایی بازگشتند. در عرض ۴۸ ساعت، خطا برطرف شده و مأموریت ادامه یافت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Pictures: Navigational software glitch forces Lockheed Martin F-22 Raptors back to Hawaii, abandoning first foreign deployment to Japan|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/pictures-navigational-software-glitch-forces-lockheed-martin-f-22-raptors-back-to-hawaii-212102/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2007-02-14|بازبینی=2019-03-29|کد زبان=en|نام=Justin|نام خانوادگی=Wastnage}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Raptors arrive at Kadena|نشانی=https://web.archive.org/web/20100626180609/http://www.af.mil/news/story.asp?storyID=123041567|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2010-06-26|بازبینی=2019-03-29}}</ref> ناوگان اف-۲۲ در رزمایش‌های تمرینی [[کره جنوبی]] و مالزی حضور داشته‌است.<ref>{{Cite news|url=http://www.foxnews.com/world/2013/04/01/us-reportedly-sends-f-22-jets-to-join-south-korea-drills/|title=US sends F-22 jets to join South Korea drills|work=Fox News|date=1 April 2013|accessdate=31 October 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131110131207/http://www.foxnews.com/world/2013/04/01/us-reportedly-sends-f-22-jets-to-join-south-korea-drills/|archive-date=10 November 2013|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite web|last=Mahadzir|first=Dzirhan|place=Kuala Lumpur|url=http://www.janes.com/article/38842/f-22s-land-in-malaysia-for-first-southeast-asian-exercise|title=F-22s land in Malaysia for first Southeast Asian exercise|publisher=IHS|newspaper=Jane's 360|date=4 June 2014|accessdate=29 June 2014|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140615153200/http://www.janes.com/article/38842/f-22s-land-in-malaysia-for-first-southeast-asian-exercise|archivedate=15 June 2014|df=dmy}}</ref>
جنگنده‌های اف-۲۲ بیشتر در [[پایگاه هوایی کادنا]] واقع در [[اوکیناوا]]، ژاپن استقرار یافته‌اند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Recognition|نشانی=http://airrecognition.com/index.php?option=com_content&task=view&id=603|وبگاه=airrecognition.com|بازبینی=2019-03-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190329222718/http://airrecognition.com/index.php?option=com_content&task=view&id=603|archivedate=۲۹ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> در فوریه ۲۰۰۷ و در نخستین مأموریت فرامرزی اف-۲۲ برای استقرار در پایگاه هوایی کادنا، سامانه نرم‌افزاری شش اف-۲۲ از اسکادران ۲۷ که از پایگاه نیروی هوایی هیکام{{یادچپ|Hickam}} واقع در [[هاوایی]] پرواز کرده بودند، در هنگام گذر از [[خط روزگردان]]،{{یاد|[[نصف‌النهار ۱۸۰ درجه]] [[طول جغرافیایی]]}} با خرابی‌های متعددی روبه‌رو شد. پس از [[سوختگیری هوایی]]، هواگردها به هاوایی بازگشتند. در عرض ۴۸ ساعت، خطا برطرف شده و مأموریت ادامه یافت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Pictures: Navigational software glitch forces Lockheed Martin F-22 Raptors back to Hawaii, abandoning first foreign deployment to Japan|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/pictures-navigational-software-glitch-forces-lockheed-martin-f-22-raptors-back-to-hawaii-212102/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2007-02-14|بازبینی=2019-03-29|کد زبان=en|نام=Justin|نام خانوادگی=Wastnage}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Raptors arrive at Kadena|نشانی=https://web.archive.org/web/20100626180609/http://www.af.mil/news/story.asp?storyID=123041567|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2010-06-26|بازبینی=2019-03-29}}</ref> ناوگان اف-۲۲ در رزمایش‌های تمرینی [[کره جنوبی]] و مالزی حضور داشته‌است.<ref>{{Cite news|url=http://www.foxnews.com/world/2013/04/01/us-reportedly-sends-f-22-jets-to-join-south-korea-drills/|title=US sends F-22 jets to join South Korea drills|work=Fox News|date=1 April 2013|accessdate=31 October 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131110131207/http://www.foxnews.com/world/2013/04/01/us-reportedly-sends-f-22-jets-to-join-south-korea-drills/|archive-date=10 November 2013|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite web|last=Mahadzir|first=Dzirhan|place=Kuala Lumpur|url=http://www.janes.com/article/38842/f-22s-land-in-malaysia-for-first-southeast-asian-exercise|title=F-22s land in Malaysia for first Southeast Asian exercise|publisher=IHS|newspaper=Jane's 360|date=4 June 2014|accessdate=29 June 2014|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140615153200/http://www.janes.com/article/38842/f-22s-land-in-malaysia-for-first-southeast-asian-exercise|archivedate=15 June 2014|df=dmy}}</ref>
در نوامبر ۲۰۰۷، اف-۲۲های اسکادران ۹۰ در پایگاه نیروی هوایی المندورف{{یادچپ|Elmendorf}} واقع در آلاسکا، از طرف [[فرماندهی دفاع هوافضای آمریکای شمالی]] مأمور دنبال کردن دو بمب‌افکن [[توپولف-۹۵]] روسی شدند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force Magazine|نشانی=http://www.airforcemag.com/DRArchive/Pages/2007/December%202007/December%2014%202007/1025raptor.aspx|وبگاه=www.airforcemag.com|بازبینی=2019-03-29}}</ref> از آن زمان، ناوگان اف-۲۲ وظیفه فراهم آوردن مراقبت برای بمب‌افکن‌های [[توپولف-۱۶۰]] را هم بر عهده داشته‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Russian Air Force denies it violated British airspace|نشانی=https://sputniknews.com/russia/20100325158312005/|وبگاه=sputniknews.com|بازبینی=2019-03-29|کد زبان=en|نام خانوادگی=Sputnik}}</ref>
در نوامبر ۲۰۰۷، اف-۲۲های اسکادران ۹۰ در پایگاه نیروی هوایی المندورف{{یادچپ|Elmendorf}} واقع در آلاسکا، از طرف [[فرماندهی دفاع هوافضای آمریکای شمالی]] مأمور دنبال کردن دو بمب‌افکن [[توپولف-۹۵]] روسی شدند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force Magazine|نشانی=http://www.airforcemag.com/DRArchive/Pages/2007/December%202007/December%2014%202007/1025raptor.aspx|وبگاه=www.airforcemag.com|بازبینی=2019-03-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181106190249/http://www.airforcemag.com/DRArchive/Pages/2007/December%202007/December%2014%202007/1025raptor.aspx|archivedate=۶ نوامبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> از آن زمان، ناوگان اف-۲۲ وظیفه فراهم آوردن مراقبت برای بمب‌افکن‌های [[توپولف-۱۶۰]] را هم بر عهده داشته‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Russian Air Force denies it violated British airspace|نشانی=https://sputniknews.com/russia/20100325158312005/|وبگاه=sputniknews.com|بازبینی=2019-03-29|کد زبان=en|نام خانوادگی=Sputnik}}</ref>
گیتس، وزیر دفاع وقت، در ابتدا استقرار ناوگان اف-۲۲ در [[خاورمیانه]] در سال ۲۰۰۷ را نپذیرفت،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Gates Opposed AF Plans to Deploy F-22 to Iraq|نشانی=https://www.military.com/dodbuzz/2008/06/30/gates-opposed-af-plans-to-deploy-f-22-to-iraq|وبگاه=Military.com|تاریخ=2008-06-30|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=30|نام خانوادگی=Jun 2008}}</ref> اما نخستین استقرار این گونه در این ناحیه در سال ۲۰۰۹ و در [[پایگاه هوایی الظفره]] واقع در [[امارات متحده عربی]] صورت گرفت. در آوریل ۲۰۱۲، این ناوگان همچنان در الظفره قرار داشت؛ فاصله این پایگاه با [[ایران]] کمتر از ۲۰۰ مایل بود. وزیر دفاع وقت ایران، [[احمد وحیدی]]، این استقرار را نوعی تهدید امنیتی خواند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran: US stealth fighter deployment to UAE harmful|نشانی=https://www.foxnews.com/world/iran-us-stealth-fighter-deployment-to-uae-harmful|وبگاه=Associated Press|تاریخ=2015-03-26|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en}}</ref> در مارس ۲۰۱۳، نیروی هوایی ایالات متحده اعلام کرد که یک اف-۲۲ با هشدار به یک فروند [[مک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲]] ایرانی بر فراز آب‌های [[خلیج فارس]] که در ۱۶ مایلی یک [[ام کیو-۱ پرداتور]] قرار داشته، آن را از این پهپاد دور کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Welsh: F-22 Flew to Drone's Rescue off Iran Coast|نشانی=https://www.military.com/daily-news/2013/09/17/welsh-f22-flew-to-drones-rescue-off-iran-coast.html|وبگاه=Military.com|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=Matthew|نام خانوادگی=Cox}}</ref>
گیتس، وزیر دفاع وقت، در ابتدا استقرار ناوگان اف-۲۲ در [[خاورمیانه]] در سال ۲۰۰۷ را نپذیرفت،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Gates Opposed AF Plans to Deploy F-22 to Iraq|نشانی=https://www.military.com/dodbuzz/2008/06/30/gates-opposed-af-plans-to-deploy-f-22-to-iraq|وبگاه=Military.com|تاریخ=2008-06-30|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=30|نام خانوادگی=Jun 2008}}</ref> اما نخستین استقرار این گونه در این ناحیه در سال ۲۰۰۹ و در [[پایگاه هوایی الظفره]] واقع در [[امارات متحده عربی]] صورت گرفت. در آوریل ۲۰۱۲، این ناوگان همچنان در الظفره قرار داشت؛ فاصله این پایگاه با [[ایران]] کمتر از ۲۰۰ مایل بود. وزیر دفاع وقت ایران، [[احمد وحیدی]]، این استقرار را نوعی تهدید امنیتی خواند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran: US stealth fighter deployment to UAE harmful|نشانی=https://www.foxnews.com/world/iran-us-stealth-fighter-deployment-to-uae-harmful|وبگاه=Associated Press|تاریخ=2015-03-26|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en}}</ref> در مارس ۲۰۱۳، نیروی هوایی ایالات متحده اعلام کرد که یک اف-۲۲ با هشدار به یک فروند [[مک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲]] ایرانی بر فراز آب‌های [[خلیج فارس]] که در ۱۶ مایلی یک [[ام کیو-۱ پرداتور]] قرار داشته، آن را از این پهپاد دور کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Welsh: F-22 Flew to Drone's Rescue off Iran Coast|نشانی=https://www.military.com/daily-news/2013/09/17/welsh-f22-flew-to-drones-rescue-off-iran-coast.html|وبگاه=Military.com|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=Matthew|نام خانوادگی=Cox}}</ref>
خط ۱۶۷:
خط ۱۶۷:
در ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۴، ناوگان اف-۲۲ نخستین نبردشان را در [[مداخله نظامی علیه داعش|جریان مداخله آمریکا]] در [[سوریه]] انجام دادند. این جنگنده‌ها با بمب‌های ۱٬۰۰۰ پوندی هدایت‌شده با [[جی‌پی‌اس]] به مواضع [[داعش]] در نزدیکی [[سد تیشرین]] حمله کردند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22’s Takes First Shot Against Ground, Not Air, Target|نشانی=https://aviationweek.com/defense/f-22-s-takes-first-shot-against-ground-not-air-target|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام خانوادگی=Sep 23|نام۲=2014 Amy Butler {{!}} AWIN|نام خانوادگی۲=First}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Inside The Cockpit: Flying The F-22 Against Islamic State In Syria|نشانی=https://aviationweek.com/defense/inside-cockpit-flying-f-22-against-islamic-state-syria|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام خانوادگی=May 23|نام۲=2017 Lara Seligman {{!}} Aviation|نام خانوادگی۲=Week|نام۳=Space|نام خانوادگی۳=Technology}}</ref> تا ژانویه ۲۰۱۵، جنگنده‌های اف-۲۲ سه درصد از هواگردهای موجود در [[عملیات‌های عمده برون‌مرزی ارتش آمریکا]] علیه داعش را تشکیل می‌دادند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=A-10 Performing 11 Percent of Anti-ISIS Sorties|نشانی=https://www.defense/%20news.com/home/2015/01/19/a-10-performing-11-percent-of-anti-isis-sorties/|وبگاه=Defense News|تاریخ=2017-08-08|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=Aaron|نام خانوادگی=Mehta}}</ref> ژنرال مایک هاستیج{{یادچپ|General Mike Hostage}} از فرماندهی نبرد هوایی ایالات متحده، بیان داشت که این جنگنده در جریان این مأموریت، «بی‌نظیر» عمل کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=ACC’s Gen. Hostage: On Fifth Gen Combat Cloud And Syria|نشانی=https://breakingdefense.com/2014/10/accs-gen-hostage-on-fifth-gen-combat-cloud-and-syria/|وبگاه=Breaking Defense|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en}}</ref> در بین سپتامبر ۲۰۱۴ و ژوئیه ۲۰۱۵، ناوگان اف-۲۲، ۲۰۴ پرواز بر فراز سوریه داشت و در این مدت، ۲۷۰ بمب را روی حدود ۶۰ مکان ریخت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Raptor Ensures other War-Fighting Aircraft Survive Over Syria|نشانی=https://www.military.com/daily-news/2015/07/21/f22-raptor-ensures-other-war-fighting-aircraft-survive-syria.html|وبگاه=Military.com|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=Lolita C.|نام خانوادگی=Baldor}}</ref> در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۵، یک جفت اف-۲۲ نخستین مأموریت [[پشتیبانی هوایی نزدیک]] این جنگنده را پس از دریافت درخواستی برای پشتیبانی هوایی به نیروهای متحد، انجام دادند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 adapts to OIR conflict, ‘Cleared Hot’ in Iraq, Syria> U.S. Air Forces Central Command> 380AEW Article Display|نشانی=https://web.archive.org/web/20150927153342/http://www.afcent.af.mil/Units/380thAirExpeditionaryWing/News/Display/tabid/303/Article/616369/f-22-adapts-to-oir-conflict-cleared-hot-in-iraq-syria.aspx|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2015-09-27|بازبینی=2019-03-30}}</ref> با وجود این حملات، نقش اصلی اف-۲۲ در عملیات، جمع‌آوری اطلاعات جاسوسی، نظارت و شناسایی بود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 Continuing Operations in Syria {{!}} Defense News {{!}} defensenews.com|نشانی=http://archive.fo/ZIFo1|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2014-10-04|بازبینی=2019-03-30}}</ref>
در ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۴، ناوگان اف-۲۲ نخستین نبردشان را در [[مداخله نظامی علیه داعش|جریان مداخله آمریکا]] در [[سوریه]] انجام دادند. این جنگنده‌ها با بمب‌های ۱٬۰۰۰ پوندی هدایت‌شده با [[جی‌پی‌اس]] به مواضع [[داعش]] در نزدیکی [[سد تیشرین]] حمله کردند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22’s Takes First Shot Against Ground, Not Air, Target|نشانی=https://aviationweek.com/defense/f-22-s-takes-first-shot-against-ground-not-air-target|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام خانوادگی=Sep 23|نام۲=2014 Amy Butler {{!}} AWIN|نام خانوادگی۲=First}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Inside The Cockpit: Flying The F-22 Against Islamic State In Syria|نشانی=https://aviationweek.com/defense/inside-cockpit-flying-f-22-against-islamic-state-syria|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام خانوادگی=May 23|نام۲=2017 Lara Seligman {{!}} Aviation|نام خانوادگی۲=Week|نام۳=Space|نام خانوادگی۳=Technology}}</ref> تا ژانویه ۲۰۱۵، جنگنده‌های اف-۲۲ سه درصد از هواگردهای موجود در [[عملیات‌های عمده برون‌مرزی ارتش آمریکا]] علیه داعش را تشکیل می‌دادند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=A-10 Performing 11 Percent of Anti-ISIS Sorties|نشانی=https://www.defense/%20news.com/home/2015/01/19/a-10-performing-11-percent-of-anti-isis-sorties/|وبگاه=Defense News|تاریخ=2017-08-08|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=Aaron|نام خانوادگی=Mehta}}</ref> ژنرال مایک هاستیج{{یادچپ|General Mike Hostage}} از فرماندهی نبرد هوایی ایالات متحده، بیان داشت که این جنگنده در جریان این مأموریت، «بی‌نظیر» عمل کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=ACC’s Gen. Hostage: On Fifth Gen Combat Cloud And Syria|نشانی=https://breakingdefense.com/2014/10/accs-gen-hostage-on-fifth-gen-combat-cloud-and-syria/|وبگاه=Breaking Defense|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en}}</ref> در بین سپتامبر ۲۰۱۴ و ژوئیه ۲۰۱۵، ناوگان اف-۲۲، ۲۰۴ پرواز بر فراز سوریه داشت و در این مدت، ۲۷۰ بمب را روی حدود ۶۰ مکان ریخت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22 Raptor Ensures other War-Fighting Aircraft Survive Over Syria|نشانی=https://www.military.com/daily-news/2015/07/21/f22-raptor-ensures-other-war-fighting-aircraft-survive-syria.html|وبگاه=Military.com|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=Lolita C.|نام خانوادگی=Baldor}}</ref> در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۵، یک جفت اف-۲۲ نخستین مأموریت [[پشتیبانی هوایی نزدیک]] این جنگنده را پس از دریافت درخواستی برای پشتیبانی هوایی به نیروهای متحد، انجام دادند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 adapts to OIR conflict, ‘Cleared Hot’ in Iraq, Syria> U.S. Air Forces Central Command> 380AEW Article Display|نشانی=https://web.archive.org/web/20150927153342/http://www.afcent.af.mil/Units/380thAirExpeditionaryWing/News/Display/tabid/303/Article/616369/f-22-adapts-to-oir-conflict-cleared-hot-in-iraq-syria.aspx|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2015-09-27|بازبینی=2019-03-30}}</ref> با وجود این حملات، نقش اصلی اف-۲۲ در عملیات، جمع‌آوری اطلاعات جاسوسی، نظارت و شناسایی بود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 Continuing Operations in Syria {{!}} Defense News {{!}} defensenews.com|نشانی=http://archive.fo/ZIFo1|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2014-10-04|بازبینی=2019-03-30}}</ref>
در اواخر سال ۲۰۱۴، نیروی هوایی در حال آزمایش طرح استقرار سریع بود. چهار اف-۲۲ و یک [[بوئینگ سی-۱۷ گلوبمستر ۳|بوئینگ سی-۱۷]] برای پشتیبانی هم در این آزمایش شرکت داشتند. نخستین آزمایش طرح در سال ۲۰۰۸ و توسط دو اف-۲۲ صورت گرفته بود. هدف این آزمایش برای اف-۲۲ این بود که این جنگنده‌ها بتوانند در عرض ۲۴ ساعت، آماده پرواز شده و در نبرد حاضر شوند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force Magazine|نشانی=http://www.airforcemag.com/Features/Pages/2013/September%202013/box092613rapid.aspx|وبگاه=www.airforcemag.com|بازبینی=2019-03-30}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Hickam Airmen exercise Rapid Raptor in Guam|نشانی=https://web.archive.org/web/20141208164627/http://www.pacaf.af.mil/news/story.asp?id=123433300|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2014-12-08|بازبینی=2019-03-30}}</ref> چهار اف-۲۲ در اوت همان سال در [[پایگاه هوایی اسپنگدالم]] در [[آلمان]]، پایگاه هوایی لسک{{یادچپ|Łask}} واقع در [[لهستان]] و در سپتامبر ۲۰۱۵ در [[پایگاه هوایی آماری]] در [[استونی]] مستقر شدند تا با متحدان [[ناتو]] آموزش ببینند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22s arrive in Estonia|نشانی=https://www.af.mil/News/Article-Display/Article/616430/f-22s-arrive-in-estonia/|وبگاه=U.S. Air Force|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en}}</ref>
در اواخر سال ۲۰۱۴، نیروی هوایی در حال آزمایش طرح استقرار سریع بود. چهار اف-۲۲ و یک [[بوئینگ سی-۱۷ گلوبمستر ۳|بوئینگ سی-۱۷]] برای پشتیبانی هم در این آزمایش شرکت داشتند. نخستین آزمایش طرح در سال ۲۰۰۸ و توسط دو اف-۲۲ صورت گرفته بود. هدف این آزمایش برای اف-۲۲ این بود که این جنگنده‌ها بتوانند در عرض ۲۴ ساعت، آماده پرواز شده و در نبرد حاضر شوند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force Magazine|نشانی=http://www.airforcemag.com/Features/Pages/2013/September%202013/box092613rapid.aspx|وبگاه=www.airforcemag.com|بازبینی=2019-03-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130929114338/http://www.airforcemag.com/Features/Pages/2013/September%202013/box092613rapid.aspx|archivedate=۲۹ سپتامبر ۲۰۱۳|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Hickam Airmen exercise Rapid Raptor in Guam|نشانی=https://web.archive.org/web/20141208164627/http://www.pacaf.af.mil/news/story.asp?id=123433300|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2014-12-08|بازبینی=2019-03-30}}</ref> چهار اف-۲۲ در اوت همان سال در [[پایگاه هوایی اسپنگدالم]] در [[آلمان]]، پایگاه هوایی لسک{{یادچپ|Łask}} واقع در [[لهستان]] و در سپتامبر ۲۰۱۵ در [[پایگاه هوایی آماری]] در [[استونی]] مستقر شدند تا با متحدان [[ناتو]] آموزش ببینند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=F-22s arrive in Estonia|نشانی=https://www.af.mil/News/Article-Display/Article/616430/f-22s-arrive-in-estonia/|وبگاه=U.S. Air Force|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en}}</ref>
در ۱۹ اوت ۲۰۱۶، دو اف-۲۲ در پی حمله [[نیروی هوایی سوریه]] به نیروهای کرد تحت پشتیبانی ایالات متحده در درون و اطراف شهر، به دو [[سوخو-۲۴]] سوری بر فراز [[حسکه]] هشدار دادند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Aerial close encounter between US, Syrian jets|نشانی=https://www.cnn.com/2016/08/19/politics/syria-bombing-us-forces/index.html|وبگاه=CNN|بازبینی=2019-03-30|نام=Barbara Starr and Ryan Browne|نام خانوادگی=CNN}}</ref> در نوامبر ۲۰۱۷، تعدادی اف-۲۲ در کنار چند [[بوئینگ بی-۵۲ استراتوفورترس|بی-۵۲]]، کارخانه‌ها و انبارهای تولید و ذخیره [[تریاک]] در مناطق تحت کنترل [[طالبان]] در [[افغانستان]] را بمباران کردند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=U.S. on track to triple bombs dropped on Afghanistan|نشانی=https://www.nbcnews.com/news/world/u-s-bombs-afghan-opium-plants-new-strategy-cut-taliban-n822506|وبگاه=NBC News|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en}}</ref>
در ۱۹ اوت ۲۰۱۶، دو اف-۲۲ در پی حمله [[نیروی هوایی سوریه]] به نیروهای کرد تحت پشتیبانی ایالات متحده در درون و اطراف شهر، به دو [[سوخو-۲۴]] سوری بر فراز [[حسکه]] هشدار دادند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Aerial close encounter between US, Syrian jets|نشانی=https://www.cnn.com/2016/08/19/politics/syria-bombing-us-forces/index.html|وبگاه=CNN|بازبینی=2019-03-30|نام=Barbara Starr and Ryan Browne|نام خانوادگی=CNN}}</ref> در نوامبر ۲۰۱۷، تعدادی اف-۲۲ در کنار چند [[بوئینگ بی-۵۲ استراتوفورترس|بی-۵۲]]، کارخانه‌ها و انبارهای تولید و ذخیره [[تریاک]] در مناطق تحت کنترل [[طالبان]] در [[افغانستان]] را بمباران کردند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=U.S. on track to triple bombs dropped on Afghanistan|نشانی=https://www.nbcnews.com/news/world/u-s-bombs-afghan-opium-plants-new-strategy-cut-taliban-n822506|وبگاه=NBC News|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171120173046/https://www.nbcnews.com/news/world/u-s-bombs-afghan-opium-plants-new-strategy-cut-taliban-n822506|archivedate=۲۰ نوامبر ۲۰۱۷|dead-url=no}}</ref>
ناوگان اف-۲۲ در حمله ایالات متحده به نیروهای هوادار دولت در شرق سوریه در ۷ فوریه ۲۰۱۸ هم نقش داشت.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=US-led coalition strikes kill pro-regime forces in Syria|نشانی=https://www.cnn.com/2018/02/07/politics/us-strikes-pro-regime-forces-syria/index.html|وبگاه=CNN|بازبینی=2019-03-30|نام=Barbara Starr and Ryan Browne|نام خانوادگی=CNN}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=US Scrambles Firepower to Defend SDF Against Pro-Assad Forces|نشانی=https://www.military.com/daily-news/2018/02/08/us-scrambles-firepower-defend-sdf-against-pro-assad-forces.html|وبگاه=Military.com|تاریخ=2018-02-08|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=Oriana|نام خانوادگی=Pawlyk}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Department Of Defense Press Briefing by Lieutenant General Harrigian v|نشانی=https://dod.defense.gov/News/Transcripts/Transcript-View/Article/1441080/department-of-defense-press-briefing-by-lieutenant-general-harrigian-via-teleco/|وبگاه=U.S. DEPARTMENT OF DEFENSE|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en}}</ref>
ناوگان اف-۲۲ در حمله ایالات متحده به نیروهای هوادار دولت در شرق سوریه در ۷ فوریه ۲۰۱۸ هم نقش داشت.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=US-led coalition strikes kill pro-regime forces in Syria|نشانی=https://www.cnn.com/2018/02/07/politics/us-strikes-pro-regime-forces-syria/index.html|وبگاه=CNN|بازبینی=2019-03-30|نام=Barbara Starr and Ryan Browne|نام خانوادگی=CNN}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=US Scrambles Firepower to Defend SDF Against Pro-Assad Forces|نشانی=https://www.military.com/daily-news/2018/02/08/us-scrambles-firepower-defend-sdf-against-pro-assad-forces.html|وبگاه=Military.com|تاریخ=2018-02-08|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=Oriana|نام خانوادگی=Pawlyk|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190330104927/https://www.military.com/daily-news/2018/02/08/us-scrambles-firepower-defend-sdf-against-pro-assad-forces.html|archivedate=۳۰ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Department Of Defense Press Briefing by Lieutenant General Harrigian v|نشانی=https://dod.defense.gov/News/Transcripts/Transcript-View/Article/1441080/department-of-defense-press-briefing-by-lieutenant-general-harrigian-via-teleco/|وبگاه=U.S. DEPARTMENT OF DEFENSE|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en}}</ref>
=== مشکلات عملیاتی ===
=== مشکلات عملیاتی ===
خط ۱۷۷:
خط ۱۷۷:
اف-۲۲ با مشکلات عملیاتی روبه‌رو بوده و بعضی از آنان باعث زمین‌گیر شدن تمام ناوگان این جنگنده‌ها شده‌است. حیاتی‌ترین مشکل، کاهش سطح هوشیاری ذهنی خلبانان و علایمی مثل از هوش رفتن، از دست رفتن حافظه، تغییر شدید خلق‌وخوی و تغییرات عصبی بوده‌است. آن‌ها همچنین مشکلاتی همچون اختلال در تنفس پایدار و سرفه‌های مزمن را هم تجربه کرده‌اند.<ref name="Cox">Cox, Bob. "Despite investigation, safety concerns linger on F-22." ''Star Telegram'', 25 August 2012.</ref><ref name="Cox" /> تعدادی از دلایل احتمالی این مشکلات پیدا شده‌است، این دلایل احتمالی شامل قرار گرفتن در معرض عوامل شیمیایی مضر از لوله‌های تنفسی، اشکال در عملکرد لباس ضدفشار، اثرات جانبی حاصل از اکسیژن‌رسانی در غلظت بالاتر از جو و اختلال در سامانه اکسیژن‌رسانی هستند. ناوگان اف-۲۲ در سال ۲۰۱۱ به‌مدت ۴ ماه زمین‌گیر شد تا این مشکلات برطرف شوند، اما گزارش‌های مربوط به مشکلات تنفسی پس از آن هم ادامه داشتند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Is the Air Force's F-22 fighter jet making pilots sick?|نشانی=https://www.cbsnews.com/news/is-the-air-forces-f-22-fighter-jet-making-pilots-sick/|وبگاه=www.cbsnews.com|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en}}</ref>
اف-۲۲ با مشکلات عملیاتی روبه‌رو بوده و بعضی از آنان باعث زمین‌گیر شدن تمام ناوگان این جنگنده‌ها شده‌است. حیاتی‌ترین مشکل، کاهش سطح هوشیاری ذهنی خلبانان و علایمی مثل از هوش رفتن، از دست رفتن حافظه، تغییر شدید خلق‌وخوی و تغییرات عصبی بوده‌است. آن‌ها همچنین مشکلاتی همچون اختلال در تنفس پایدار و سرفه‌های مزمن را هم تجربه کرده‌اند.<ref name="Cox">Cox, Bob. "Despite investigation, safety concerns linger on F-22." ''Star Telegram'', 25 August 2012.</ref><ref name="Cox" /> تعدادی از دلایل احتمالی این مشکلات پیدا شده‌است، این دلایل احتمالی شامل قرار گرفتن در معرض عوامل شیمیایی مضر از لوله‌های تنفسی، اشکال در عملکرد لباس ضدفشار، اثرات جانبی حاصل از اکسیژن‌رسانی در غلظت بالاتر از جو و اختلال در سامانه اکسیژن‌رسانی هستند. ناوگان اف-۲۲ در سال ۲۰۱۱ به‌مدت ۴ ماه زمین‌گیر شد تا این مشکلات برطرف شوند، اما گزارش‌های مربوط به مشکلات تنفسی پس از آن هم ادامه داشتند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Is the Air Force's F-22 fighter jet making pilots sick?|نشانی=https://www.cbsnews.com/news/is-the-air-forces-f-22-fighter-jet-making-pilots-sick/|وبگاه=www.cbsnews.com|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en}}</ref>
در سال ۲۰۰۵، گروهی از متخصصان نیروی هوایی ایالات متحده{{یاد|گروه کاری آیرودینامیکی رپتور؛ این گروه در زمان زمین‌گیر شدن ناوگان ساخته نشده بود.}} چندین پیشنهاد را برای برطرف‌کردن مشکلات تنفسی ارائه کردند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=AP IMPACT: Air Force insiders foresaw F-22 woes - Yahoo! Finance|نشانی=https://web.archive.org/web/20121001003217/http://finance.yahoo.com/news/ap-impact-air-force-insiders-foresaw-f-22-084352828.html|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-10-01|بازبینی=2019-03-30}}</ref> این پیشنهادها در سال ۲۰۱۲ مورد توجه واقع شدند و بر اساس گزارش‌ها، نیروی هوایی نصب نمایشگر [[نوار مغزی]] روی کلاه‌های خلبانان را به عنوان یک راه‌حل در نظر گرفته‌است.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Sky Talk: Air Force: We understand F-22 problems and fixing them|نشانی=https://web.archive.org/web/20121024110502/http://blogs.star-telegram.com/sky_talk/2012/09/air-force-we-understand-f-22-problems-and-fixing-them.html|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-10-24|بازبینی=2019-03-30}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Daily Press - We are currently unavailable in your region|نشانی=https://www.tribpub.com/gdpr/dailypress.com/|وبگاه=www.tribpub.com|بازبینی=2019-03-30}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Stealth Fighter's Oxygen Woes Still a Mystery, Air Force Admits|نشانی=https://www.wired.com/2012/09/f-22-oxygen-unsolved/|کوشش=Wired|تاریخ=2012-09-13|تاریخ بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|شاپا=1059-1028|نام=David|نام خانوادگی=Axe}}</ref> در ژوئیه ۲۰۱۲، پنتاگون به این نتیجه رسید که حداقل دو منشأ احتمالی علائم شبه[[هیپوکسی]]، یک دریچه فشار روی لباس پرواز و یک فیلتر هوای کربنی بوده که در هنگام پرواز در ارتفاع بالا، مشکل‌ساز شده‌اند. پرواز در مسافت‌های طولانی ادامه یافت، اما ارتفاع آن تا زمان اعمال اصلاحات محدود شد. فیلترهای کربنی با نمونه‌ای دیگر جایگزین شدند تا تماس ذرات کربنی با [[شش (اندام)|شش]]<nowiki/>ها کاهش یابد.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Pentagon: Blame Tight Vests, Not Stealth Jets, for Choking Pilots|نشانی=https://www.wired.com/2012/07/f22-valve/|کوشش=Wired|تاریخ=2012-07-24|تاریخ بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|شاپا=1059-1028|نام=Spencer|نام خانوادگی=Ackerman}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Panetta approves plan to lift F-22 limits - Air Force News {{!}} News fro…|نشانی=http://archive.fo/vpVVf|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2013-01-16|بازبینی=2019-03-30}}</ref> دریچه تنظیم‌کننده و ضدفشار تنفسی، که وظیفه پرباد کردن لباس خلبان در حرکات در [[شتاب گرانشی]] بالا را بر عهده داشت، معیوب شناخته شد، چراکه لباس خلبان را به میزان ناخواسته‌ای پرباد می‌کرد و سبب اختلال در تنفس خلبان می‌شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Air Force Confident F-22 Oxygen Riddle Solved|نشانی=https://www.military.com/daily-news/2012/08/01/air-force-confident-f22-oxygen-riddle-solved.html|وبگاه=Military.com|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=Michael|نام خانوادگی=Hoffman}}</ref> سامانه تولید اکسیژن همراه هم در حرکات در شتاب گرانشی بالا، سطح اکسیژن را به‌طرز غیرمنتظره‌ای کاهش می‌داد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=USAF Still Reviewing Oxygen Concentration Levels For F-22 Cockpit|نشانی=https://aviationweek.com/awin/usaf-still-reviewing-oxygen-concentration-levels-f-22-cockpit|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام خانوادگی=Oct 12|نام۲=2012 Michael Fabey {{!}} Aerospace|نام خانوادگی۲=Daily|نام۳=Defense|نام خانوادگی۳=Report}}</ref>
در سال ۲۰۰۵، گروهی از متخصصان نیروی هوایی ایالات متحده{{یاد|گروه کاری آیرودینامیکی رپتور؛ این گروه در زمان زمین‌گیر شدن ناوگان ساخته نشده بود.}} چندین پیشنهاد را برای برطرف‌کردن مشکلات تنفسی ارائه کردند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=AP IMPACT: Air Force insiders foresaw F-22 woes - Yahoo! Finance|نشانی=https://web.archive.org/web/20121001003217/http://finance.yahoo.com/news/ap-impact-air-force-insiders-foresaw-f-22-084352828.html|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-10-01|بازبینی=2019-03-30}}</ref> این پیشنهادها در سال ۲۰۱۲ مورد توجه واقع شدند و بر اساس گزارش‌ها، نیروی هوایی نصب نمایشگر [[نوار مغزی]] روی کلاه‌های خلبانان را به عنوان یک راه‌حل در نظر گرفته‌است.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Sky Talk: Air Force: We understand F-22 problems and fixing them|نشانی=https://web.archive.org/web/20121024110502/http://blogs.star-telegram.com/sky_talk/2012/09/air-force-we-understand-f-22-problems-and-fixing-them.html|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-10-24|بازبینی=2019-03-30}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Daily Press - We are currently unavailable in your region|نشانی=https://www.tribpub.com/gdpr/dailypress.com/|وبگاه=www.tribpub.com|بازبینی=2019-03-30}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Stealth Fighter's Oxygen Woes Still a Mystery, Air Force Admits|نشانی=https://www.wired.com/2012/09/f-22-oxygen-unsolved/|کوشش=Wired|تاریخ=2012-09-13|تاریخ بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|شاپا=1059-1028|نام=David|نام خانوادگی=Axe|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190716180630/https://www.wired.com/2012/09/f-22-oxygen-unsolved/|archivedate=۱۶ ژوئیه ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> در ژوئیه ۲۰۱۲، پنتاگون به این نتیجه رسید که حداقل دو منشأ احتمالی علائم شبه[[هیپوکسی]]، یک دریچه فشار روی لباس پرواز و یک فیلتر هوای کربنی بوده که در هنگام پرواز در ارتفاع بالا، مشکل‌ساز شده‌اند. پرواز در مسافت‌های طولانی ادامه یافت، اما ارتفاع آن تا زمان اعمال اصلاحات محدود شد. فیلترهای کربنی با نمونه‌ای دیگر جایگزین شدند تا تماس ذرات کربنی با [[شش (اندام)|شش]]<nowiki/>ها کاهش یابد.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Pentagon: Blame Tight Vests, Not Stealth Jets, for Choking Pilots|نشانی=https://www.wired.com/2012/07/f22-valve/|کوشش=Wired|تاریخ=2012-07-24|تاریخ بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|شاپا=1059-1028|نام=Spencer|نام خانوادگی=Ackerman|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190330193153/https://www.wired.com/2012/07/f22-valve/|archivedate=۳۰ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Panetta approves plan to lift F-22 limits - Air Force News {{!}} News fro…|نشانی=http://archive.fo/vpVVf|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2013-01-16|بازبینی=2019-03-30}}</ref> دریچه تنظیم‌کننده و ضدفشار تنفسی، که وظیفه پرباد کردن لباس خلبان در حرکات در [[شتاب گرانشی]] بالا را بر عهده داشت، معیوب شناخته شد، چراکه لباس خلبان را به میزان ناخواسته‌ای پرباد می‌کرد و سبب اختلال در تنفس خلبان می‌شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Air Force Confident F-22 Oxygen Riddle Solved|نشانی=https://www.military.com/daily-news/2012/08/01/air-force-confident-f22-oxygen-riddle-solved.html|وبگاه=Military.com|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=Michael|نام خانوادگی=Hoffman|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190330163253/https://www.military.com/daily-news/2012/08/01/air-force-confident-f22-oxygen-riddle-solved.html|archivedate=۳۰ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> سامانه تولید اکسیژن همراه هم در حرکات در شتاب گرانشی بالا، سطح اکسیژن را به‌طرز غیرمنتظره‌ای کاهش می‌داد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=USAF Still Reviewing Oxygen Concentration Levels For F-22 Cockpit|نشانی=https://aviationweek.com/awin/usaf-still-reviewing-oxygen-concentration-levels-f-22-cockpit|وبگاه=aviationweek.com|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام خانوادگی=Oct 12|نام۲=2012 Michael Fabey {{!}} Aerospace|نام خانوادگی۲=Daily|نام۳=Defense|نام خانوادگی۳=Report|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170818010856/http://aviationweek.com/awin/usaf-still-reviewing-oxygen-concentration-levels-f-22-cockpit|archivedate=۱۸ اوت ۲۰۱۷|dead-url=no}}</ref>
تولیدکننده‌های اکسیژن پشتیبان و فیلترهای جدید روی هواگرد نصب شده‌اند. علائم سرفه به [[آتلکتازی]]{{یاد|افتادگی یا بسته‌شدن یک شش که منجر به تبادل گازی کمتر یا اختلال کامل آن می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Atelectasis {{!}} National Heart, Lung, and Blood Institute (NHLBI)|نشانی=https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/atelectasis|وبگاه=www.nhlbi.nih.gov|بازبینی=2019-03-30}}</ref>}} نسبت داده شده که به دلیل قرار گرفتن در معرض شتاب گرانش بالا و غلظت اکسیژن بالاتر اف-۲۲ نسبت به هواگردهای پیشین به وجود آمده‌است. وجود سموم و ذرات در بعضی از خدمه‌های زمینی، بی‌ربط به مشکل دانسته شد.<ref name=":15">{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=- [H.A.S.C. No. 112-154] F-22 PILOT PHYSIOLOGICAL ISSUES|نشانی=https://www.govinfo.gov/content/pkg/CHRG-112hhrg76215/html/CHRG-112hhrg76215.htm|وبگاه=www.govinfo.gov|بازبینی=2019-03-30}}</ref> در ۴ آوریل ۲۰۱۳ و پس از حضور اف-۲۲ در نیروی آزمایش ترکیبی{{یادچپ|Combined Test Force}} و اسکادران ۴۱۲ پزشکی هوافضا{{یادچپ|412th Aerospace Medicine Squadron}} و تشخیص آنان مبنی بر رفع شدن مشکل محدودیت تنفسی خلبانان، محدودیت مسافت و ارتفاع برداشته شد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Flight Restrictions Lifted for F-22s with Auto Oxygen System {{!}} Defens…|نشانی=http://archive.fo/BIed1|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2013-06-16|بازبینی=2019-03-30}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force F-22 resumes normal flight operations|نشانی=https://web.archive.org/web/20131101154055/http://www.acc.af.mil/news/story.asp?id=123343030|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-11-01|بازبینی=2019-03-30}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Edwards Airmen vital to Raptor's return|نشانی=https://web.archive.org/web/20130603082323/http://www.edwards.af.mil/news/story.asp?id=123344796|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-06-03|بازبینی=2019-03-30}}</ref>
تولیدکننده‌های اکسیژن پشتیبان و فیلترهای جدید روی هواگرد نصب شده‌اند. علائم سرفه به [[آتلکتازی]]{{یاد|افتادگی یا بسته‌شدن یک شش که منجر به تبادل گازی کمتر یا اختلال کامل آن می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Atelectasis {{!}} National Heart, Lung, and Blood Institute (NHLBI)|نشانی=https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/atelectasis|وبگاه=www.nhlbi.nih.gov|بازبینی=2019-03-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190330163255/https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/atelectasis|archivedate=۳۰ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>}} نسبت داده شده که به دلیل قرار گرفتن در معرض شتاب گرانش بالا و غلظت اکسیژن بالاتر اف-۲۲ نسبت به هواگردهای پیشین به وجود آمده‌است. وجود سموم و ذرات در بعضی از خدمه‌های زمینی، بی‌ربط به مشکل دانسته شد.<ref name=":15">{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=- [H.A.S.C. No. 112-154] F-22 PILOT PHYSIOLOGICAL ISSUES|نشانی=https://www.govinfo.gov/content/pkg/CHRG-112hhrg76215/html/CHRG-112hhrg76215.htm|وبگاه=www.govinfo.gov|بازبینی=2019-03-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190330163258/https://www.govinfo.gov/content/pkg/CHRG-112hhrg76215/html/CHRG-112hhrg76215.htm|archivedate=۳۰ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> در ۴ آوریل ۲۰۱۳ و پس از حضور اف-۲۲ در نیروی آزمایش ترکیبی{{یادچپ|Combined Test Force}} و اسکادران ۴۱۲ پزشکی هوافضا{{یادچپ|412th Aerospace Medicine Squadron}} و تشخیص آنان مبنی بر رفع شدن مشکل محدودیت تنفسی خلبانان، محدودیت مسافت و ارتفاع برداشته شد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Flight Restrictions Lifted for F-22s with Auto Oxygen System {{!}} Defens…|نشانی=http://archive.fo/BIed1|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2013-06-16|بازبینی=2019-03-30}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force F-22 resumes normal flight operations|نشانی=https://web.archive.org/web/20131101154055/http://www.acc.af.mil/news/story.asp?id=123343030|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-11-01|بازبینی=2019-03-30}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Edwards Airmen vital to Raptor's return|نشانی=https://web.archive.org/web/20130603082323/http://www.edwards.af.mil/news/story.asp?id=123344796|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-06-03|بازبینی=2019-03-30}}</ref>
== نسخه‌ها ==
== نسخه‌ها ==
خط ۱۸۵:
خط ۱۸۵:
* '''اف-۲۲ای''' – نسخه تک‌سرنشین با عنوان ''اف/ای-۲۲ای'' طراحی‌شده در اوایل دهه ۲۰۰۰.
* '''اف-۲۲ای''' – نسخه تک‌سرنشین با عنوان ''اف/ای-۲۲ای'' طراحی‌شده در اوایل دهه ۲۰۰۰.
* '''اف-۲۲بی''' – نسخه دوسرنشین که در سال ۱۹۹۶ برای صرفه‌جویی در بودجه لغو شد.<ref name="Pace_p28">Pace 1999, p. 28.</ref>
* '''اف-۲۲بی''' – نسخه دوسرنشین که در سال ۱۹۹۶ برای صرفه‌جویی در بودجه لغو شد.<ref name="Pace_p28">Pace 1999, p. 28.</ref>
* '''نسخه دریایی اف-۲۲''' – نسخه‌ای برنامه‌ریزی‌شده از اف-۲۲ برای حضور روی [[ناو هواپیمابر]] با [[بال متحرک]] برای برنامه جنگنده تاکتیکی پیشرفته دریایی [[نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا]] در جهت جایگزین شدن با [[گرومن اف-۱۴ تام‌کت]]. این برنامه در سال ۱۹۹۳ لغو شد.<ref name="Pace_p28" /> دونالد رایس، وزیر وقت نیروی هوایی، عامل تصمیم‌گیری و ترجیح‌دادن وای‌اف-۲۲ بر وای‌اف-۲۳ را قابلیت‌های دریایی بیان کرد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 program produces few planes, soaring costs|نشانی=https://www.latimes.com/business/la-fi-advanced-fighter-woes-20130616-dto-htmlstory.html|وبگاه=latimes.com|بازبینی=2019-03-30|نام=By Ralph Vartabedian and W. J.|نام خانوادگی=Hennigan}}</ref>
* '''نسخه دریایی اف-۲۲''' – نسخه‌ای برنامه‌ریزی‌شده از اف-۲۲ برای حضور روی [[ناو هواپیمابر]] با [[بال متحرک]] برای برنامه جنگنده تاکتیکی پیشرفته دریایی [[نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا]] در جهت جایگزین شدن با [[گرومن اف-۱۴ تام‌کت]]. این برنامه در سال ۱۹۹۳ لغو شد.<ref name="Pace_p28" /> دونالد رایس، وزیر وقت نیروی هوایی، عامل تصمیم‌گیری و ترجیح‌دادن وای‌اف-۲۲ بر وای‌اف-۲۳ را قابلیت‌های دریایی بیان کرد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=F-22 program produces few planes, soaring costs|نشانی=https://www.latimes.com/business/la-fi-advanced-fighter-woes-20130616-dto-htmlstory.html|وبگاه=latimes.com|بازبینی=2019-03-30|نام=By Ralph Vartabedian and W. J.|نام خانوادگی=Hennigan|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190330191247/https://www.latimes.com/business/la-fi-advanced-fighter-woes-20130616-dto-htmlstory.html|archivedate=۳۰ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>
=== مشتقات ===
=== مشتقات ===
[[لاکهید مارتین اف‌بی-۲۲|اف‌بی-۲۲]] یک بمب‌افکن زبرصوت پنهان‌کار میان‌برد بود که برای استفاده در نیروی هوایی ایالات متحده پیشنهاد شده بود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Long Arm of the Air Force|نشانی=https://web.archive.org/web/20110707095443/http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Pages/2002/October%202002/1002longarm.aspx|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2011-07-07|بازبینی=2019-03-30}}</ref> در طرح پیشنهادی، اف‌بی-۲۲ می‌توانست ۳۰ بمب با قطر کوچک را با برد حدود دو برابر اف-۲۲ای حمل کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Air Force FB-22 Bomber Concept|نشانی=https://digital.library.unt.edu/ark:/67531/metacrs6117/|وبگاه=Digital Library|تاریخ=2004-05-26|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=Christopher|نام خانوادگی=Bolkcom}}</ref> با این وجود، به‌نظر می‌رسد طرح اولیه و پیشنهادی اف‌بی-۲۲ در جریان [[بازنگری چهارساله دفاعی]] سال ۲۰۰۶ لغو شده تا بمب‌افکنی زبرصوت، بزرگ‌تر و با برد بسیار بیشتر ساخته شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Quadrennial Defense Review Report|نشانی=https://web.archive.org/web/20121028014105/http://www.defense.gov/qdr/report/Report20060203.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-10-28|بازبینی=2019-03-30|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=The 2018 Bomber and Its Friends|نشانی=https://web.archive.org/web/20090923015849/http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Pages/2006/October%202006/10062018.aspx|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2009-09-23|بازبینی=2019-03-30}}</ref>
[[لاکهید مارتین اف‌بی-۲۲|اف‌بی-۲۲]] یک بمب‌افکن زبرصوت پنهان‌کار میان‌برد بود که برای استفاده در نیروی هوایی ایالات متحده پیشنهاد شده بود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Long Arm of the Air Force|نشانی=https://web.archive.org/web/20110707095443/http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Pages/2002/October%202002/1002longarm.aspx|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2011-07-07|بازبینی=2019-03-30}}</ref> در طرح پیشنهادی، اف‌بی-۲۲ می‌توانست ۳۰ بمب با قطر کوچک را با برد حدود دو برابر اف-۲۲ای حمل کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Air Force FB-22 Bomber Concept|نشانی=https://digital.library.unt.edu/ark:/67531/metacrs6117/|وبگاه=Digital Library|تاریخ=2004-05-26|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=Christopher|نام خانوادگی=Bolkcom|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170709225153/https://digital.library.unt.edu/ark:/67531/metacrs6117/|archivedate=۹ ژوئیه ۲۰۱۷|dead-url=no}}</ref> با این وجود، به‌نظر می‌رسد طرح اولیه و پیشنهادی اف‌بی-۲۲ در جریان [[بازنگری چهارساله دفاعی]] سال ۲۰۰۶ لغو شده تا بمب‌افکنی زبرصوت، بزرگ‌تر و با برد بسیار بیشتر ساخته شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Quadrennial Defense Review Report|نشانی=https://web.archive.org/web/20121028014105/http://www.defense.gov/qdr/report/Report20060203.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-10-28|بازبینی=2019-03-30|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=The 2018 Bomber and Its Friends|نشانی=https://web.archive.org/web/20090923015849/http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Pages/2006/October%202006/10062018.aspx|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2009-09-23|بازبینی=2019-03-30}}</ref>
[[لاکهید مارتین ایکس-۴۴ مانتا|ایکس-۴۴ مانتا]] یا ''هواگرد بدون دم و چندمحوره''، هواگردی آزمایشی و برنامه‌ریزی‌شده بود که بر اساس اف-۲۲ طراحی شده و کنترل‌کننده‌های تراست وکتورینگ آن افزایش یافته بود و در کنار آن، فاقد پشتیبان سطح آیرودینامیک{{یاد|مثل دم}} بود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Jenkins, Dennis R. , Tony Landis and Jay Miller.|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://history.nasa.gov/monograph31.pdf|عنوان=Monographs in Aerospace History, No. 31: American X-Vehicles: An Inventory, X-1 to X-50.}}</ref> قرار بود این هواگرد تنها با تراست وکتورینگ کنترل شود و نیازی به [[سکان]]، [[شهپر (هواپیما)|شهپر]] یا [[بالابرنده]] نداشته باشد. تخصیص بودجه به این برنامه در سال ۲۰۰۰ متوقف شد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=NASAexplores - Express Lessons and Online Resources|نشانی=http://archive.fo/uDtQJ|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2007-10-15|بازبینی=2019-03-30}}</ref>
[[لاکهید مارتین ایکس-۴۴ مانتا|ایکس-۴۴ مانتا]] یا ''هواگرد بدون دم و چندمحوره''، هواگردی آزمایشی و برنامه‌ریزی‌شده بود که بر اساس اف-۲۲ طراحی شده و کنترل‌کننده‌های تراست وکتورینگ آن افزایش یافته بود و در کنار آن، فاقد پشتیبان سطح آیرودینامیک{{یاد|مثل دم}} بود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Jenkins, Dennis R. , Tony Landis and Jay Miller.|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://history.nasa.gov/monograph31.pdf|عنوان=Monographs in Aerospace History, No. 31: American X-Vehicles: An Inventory, X-1 to X-50.|accessdate=۳۰ مارس ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081117011450/http://history.nasa.gov/monograph31.pdf|archivedate=۱۷ نوامبر ۲۰۰۸|dead-url=no}}</ref> قرار بود این هواگرد تنها با تراست وکتورینگ کنترل شود و نیازی به [[سکان]]، [[شهپر (هواپیما)|شهپر]] یا [[بالابرنده]] نداشته باشد. تخصیص بودجه به این برنامه در سال ۲۰۰۰ متوقف شد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=NASAexplores - Express Lessons and Online Resources|نشانی=http://archive.fo/uDtQJ|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2007-10-15|بازبینی=2019-03-30}}</ref>
در اوت ۲۰۱۸، لاکهید مارتین نسخه‌ای از اف-۲۲ را برای نیروی هوایی ایالات متحده و نیروی دفاع هوایی ژاپن معرفی کرد که بدنه اف-۲۲ را با اویونیک و پنهان‌کاری افزایش‌یافته به لطف استفاده از پوشش پنهان‌کار اف-۳۵ همراه می‌کرد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Lockheed Pitching F-22/F-35 Hybrid to US Air Force|نشانی=https://www.defenseone.com/business/2018/08/lockheed-pitching-f-22f-35-hybrid-us-air-force/150943/|وبگاه=Defense One|بازبینی=2019-03-30}}</ref> این طرح توسط نیروی هوایی ایالات متحده پسندیده نشد و نیروی دفاع هوایی ژاپن با توجه به محدودیت صادراتی موجود و هزینه بالا، دربارهٔ خرید این هواگرد مطمئن نبود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Air Force not considering new F-15 or hybrid F-22/F-35, top civilian says|نشانی=https://www.defensenews.com/digital-show-dailies/air-force-association/2018/09/12/air-force-not-considering-new-f-15-or-hybrid-f-22f-35-top-civilian-says/|وبگاه=Defense News|تاریخ=2018-09-12|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=Valerie|نام خانوادگی=Insinna}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Defense Ministry to develop own fighter jet to succeed F-2, may seek int'l project|نشانی=https://mainichi.jp/english/articles/20181004/p2a/00m/0na/001000c|کوشش=Mainichi Daily News|تاریخ=2018-10-04|تاریخ بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en}}</ref>
در اوت ۲۰۱۸، لاکهید مارتین نسخه‌ای از اف-۲۲ را برای نیروی هوایی ایالات متحده و نیروی دفاع هوایی ژاپن معرفی کرد که بدنه اف-۲۲ را با اویونیک و پنهان‌کاری افزایش‌یافته به لطف استفاده از پوشش پنهان‌کار اف-۳۵ همراه می‌کرد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Lockheed Pitching F-22/F-35 Hybrid to US Air Force|نشانی=https://www.defenseone.com/business/2018/08/lockheed-pitching-f-22f-35-hybrid-us-air-force/150943/|وبگاه=Defense One|بازبینی=2019-03-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190330210133/https://www.defenseone.com/business/2018/08/lockheed-pitching-f-22f-35-hybrid-us-air-force/150943/|archivedate=۳۰ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> این طرح توسط نیروی هوایی ایالات متحده پسندیده نشد و نیروی دفاع هوایی ژاپن با توجه به محدودیت صادراتی موجود و هزینه بالا، دربارهٔ خرید این هواگرد مطمئن نبود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Air Force not considering new F-15 or hybrid F-22/F-35, top civilian says|نشانی=https://www.defensenews.com/digital-show-dailies/air-force-association/2018/09/12/air-force-not-considering-new-f-15-or-hybrid-f-22f-35-top-civilian-says/|وبگاه=Defense News|تاریخ=2018-09-12|بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|نام=Valerie|نام خانوادگی=Insinna}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Defense Ministry to develop own fighter jet to succeed F-2, may seek int'l project|نشانی=https://mainichi.jp/english/articles/20181004/p2a/00m/0na/001000c|کوشش=Mainichi Daily News|تاریخ=2018-10-04|تاریخ بازبینی=2019-03-30|کد زبان=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190425170901/https://mainichi.jp/english/articles/20181004/p2a/00m/0na/001000c|archivedate=۲۵ آوریل ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>
== دارندگان ==
== دارندگان ==
خط ۲۴۳:
خط ۲۴۳:
در آوریل ۱۹۹۲، دومین وای‌اف-۲۲ در هنگام فرود در پایگاه نیروی هوایی ادواردز، سقوط کرد. خلبان آزمایشی این هواپیما با نام تام مرگنفلد،{{یادچپ|Tom Morgenfeld}} بدون صدمه دیدن از هواگرد خارج شد. دلیل سقوط، [[اشکال نرم‌افزاری]] در کنترل پرواز بیان شده که در جلوگیری از نوسان واردشده از طرف خلبان، ناتوان بوده‌است.<ref>Harris, Jeffery and Black, G.T. "F-22 control law development and flying qualities." AIAA Paper 96-3379 (A96-35101), p. 156.</ref>
در آوریل ۱۹۹۲، دومین وای‌اف-۲۲ در هنگام فرود در پایگاه نیروی هوایی ادواردز، سقوط کرد. خلبان آزمایشی این هواپیما با نام تام مرگنفلد،{{یادچپ|Tom Morgenfeld}} بدون صدمه دیدن از هواگرد خارج شد. دلیل سقوط، [[اشکال نرم‌افزاری]] در کنترل پرواز بیان شده که در جلوگیری از نوسان واردشده از طرف خلبان، ناتوان بوده‌است.<ref>Harris, Jeffery and Black, G.T. "F-22 control law development and flying qualities." AIAA Paper 96-3379 (A96-35101), p. 156.</ref>
نخستین سقوط اف-۲۲ در هنگام [[برخاست]] در پایگاه نیروی هوایی نلیس در ۲۰ دسامبر ۲۰۰۴ رخ داد. خلبان توانست پیش از برخورد، بدون صدمه جان سالم به در ببرد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=CNN.com - Nevada crash grounds F-22 fighters - Dec 22, 2004|نشانی=http://edition.cnn.com/2004/US/12/22/fighter.crash/index.html|وبگاه=edition.cnn.com|بازبینی=2019-03-31}}</ref> در تحقیقات پیرامون این سانحه مشخص شد که در هنگام خاموش کردن موتور، وقفه‌ای جزئی در برق و نیروی هواگرد، موجب اشکال در عملکرد [[سامانه کنترل]] پرواز شده و به دنبال آن، طراحی هواپیما اصلاح شد تا از تکرار دوباره مشکل جلوگیری شود.<ref name=":11" /><ref>{{یادکرد وب|عنوان=USAF AIB Report Executive Summary on 20 December 2004 F-22A mishap.|نشانی=https://web.archive.org/web/20130216174551/http://usaf.aib.law.af.mil/ExecSum2005/F-22A_20Dec04.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-02-16|بازبینی=2019-03-31|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref> پس از یک دوره کوتاه زمین‌گیر شدن تمام ناوگان، مأموریت‌های ناوگان اف-۲۲ پس از بررسی ادامه یافت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Raptors cleared to fly again.|نشانی=https://www.webcitation.org/6YXSnKu5m?url=http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/135290/raptors-cleared-to-fly-again.aspx|وبگاه=www.webcitation.org|بازبینی=2019-03-31|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=}}</ref>
نخستین سقوط اف-۲۲ در هنگام [[برخاست]] در پایگاه نیروی هوایی نلیس در ۲۰ دسامبر ۲۰۰۴ رخ داد. خلبان توانست پیش از برخورد، بدون صدمه جان سالم به در ببرد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=CNN.com - Nevada crash grounds F-22 fighters - Dec 22, 2004|نشانی=http://edition.cnn.com/2004/US/12/22/fighter.crash/index.html|وبگاه=edition.cnn.com|بازبینی=2019-03-31|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120124221647/http://edition.cnn.com/2004/US/12/22/fighter.crash/index.html|archivedate=۲۴ ژانویه ۲۰۱۲|dead-url=no}}</ref> در تحقیقات پیرامون این سانحه مشخص شد که در هنگام خاموش کردن موتور، وقفه‌ای جزئی در برق و نیروی هواگرد، موجب اشکال در عملکرد [[سامانه کنترل]] پرواز شده و به دنبال آن، طراحی هواپیما اصلاح شد تا از تکرار دوباره مشکل جلوگیری شود.<ref name=":11" /><ref>{{یادکرد وب|عنوان=USAF AIB Report Executive Summary on 20 December 2004 F-22A mishap.|نشانی=https://web.archive.org/web/20130216174551/http://usaf.aib.law.af.mil/ExecSum2005/F-22A_20Dec04.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-02-16|بازبینی=2019-03-31|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref> پس از یک دوره کوتاه زمین‌گیر شدن تمام ناوگان، مأموریت‌های ناوگان اف-۲۲ پس از بررسی ادامه یافت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Raptors cleared to fly again.|نشانی=https://www.webcitation.org/6YXSnKu5m?url=http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/135290/raptors-cleared-to-fly-again.aspx|وبگاه=www.webcitation.org|بازبینی=2019-03-31|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=}}</ref>
در ۲۵ مارس ۲۰۰۹، یک [[نسخه آزمایشی]] از اف-۲۲ در جریان آزمایش پرواز، در ۳۵ مایلی (۵۶ کیلومتری) شمال‌شرقی پایگاه ادواردز سقوط کرد و منجر به کشته‌شدن [[خلبان آزمایش]] آن، [[دیوید کولی]]، شد. در تحقیقات [[فرماندهی تجهیزات نیروی هوایی]]، مشخص شد که کولی در هنگام انجام یک مانور در شتاب گرانش بالا، لحظه‌ای هوشیاری خود را از دست داده و در زمانی که متوجه می‌شود زمان کافی برای بالا بردن هواگرد را ندارد، از هواپیما خارج می‌شود. کولی بر اثر [[ترومای غیرنافذ]] ناشی از فشار زیاد هوا به دلیل سرعت بالای هواگرد، در حین خروج می‌میرد. در جریان تحقیقات، هیچ مشکلی مربوط به طراحی جنگنده پیدا نشد.<ref>"F-22 Crash Linked To G-Forces". ''The Washington Post'', 5 August 2009, p. 2.</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.airforcemag.com/SiteCollectionDocuments/Reports/2009/July%202009/Day31/F-22_AIB_073109.pdf|عنوان=USAF AIB Report on 25 March 2009 F-22A mishap.}}</ref>
در ۲۵ مارس ۲۰۰۹، یک [[نسخه آزمایشی]] از اف-۲۲ در جریان آزمایش پرواز، در ۳۵ مایلی (۵۶ کیلومتری) شمال‌شرقی پایگاه ادواردز سقوط کرد و منجر به کشته‌شدن [[خلبان آزمایش]] آن، [[دیوید کولی]]، شد. در تحقیقات [[فرماندهی تجهیزات نیروی هوایی]]، مشخص شد که کولی در هنگام انجام یک مانور در شتاب گرانش بالا، لحظه‌ای هوشیاری خود را از دست داده و در زمانی که متوجه می‌شود زمان کافی برای بالا بردن هواگرد را ندارد، از هواپیما خارج می‌شود. کولی بر اثر [[ترومای غیرنافذ]] ناشی از فشار زیاد هوا به دلیل سرعت بالای هواگرد، در حین خروج می‌میرد. در جریان تحقیقات، هیچ مشکلی مربوط به طراحی جنگنده پیدا نشد.<ref>"F-22 Crash Linked To G-Forces". ''The Washington Post'', 5 August 2009, p. 2.</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.airforcemag.com/SiteCollectionDocuments/Reports/2009/July%202009/Day31/F-22_AIB_073109.pdf|عنوان=USAF AIB Report on 25 March 2009 F-22A mishap.|accessdate=۳۱ مارس ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190331150934/http://www.airforcemag.com/SiteCollectionDocuments/Reports/2009/July%25202009/Day31/F-22_AIB_073109.pdf|archivedate=۳۱ مارس ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>
[[پرونده:F-22 Crash at Tyndall AFB.jpg|بندانگشتی|بقایای اف-۲۲ سقوط کرده در نزدیکی [[پایگاه نیروی هوایی تیندال]]، فلوریدا، نوامبر ۲۰۱۲]]
[[پرونده:F-22 Crash at Tyndall AFB.jpg|بندانگشتی|بقایای اف-۲۲ سقوط کرده در نزدیکی [[پایگاه نیروی هوایی تیندال]]، فلوریدا، نوامبر ۲۰۱۲]]
در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۰، یک فروند اف-۲۲ متعلق به [[پایگاه هوایی المندورف]] سقوط کرد و موجب کشته‌شدن خلبان آن، کاپیتان جفری هانی،{{یادچپ|Jeffrey Haney}} شد. تمام ناوگان اف-۲۲ در پی این حادثه از پرواز در ارتفاع بالای ۲۵٬۰۰۰ پا منع شده و در طی انجام تحقیقات، کاملاً زمین‌گیر شدند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force grounds entire F-22 fleet - Air Force News {{!}} News from Afgh…|نشانی=http://archive.fo/jDbS|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2012-07-30|بازبینی=2019-03-31}}</ref> دلیل سقوط، اشکال در عملکرد سامانه [[هوای فشرده]] در پی داغی بیش از حد موتور بیان شد، که منجر به خاموشی [[سامانه کنترل محیطی]] و سامانه تولید اکسیژن همراه شده‌بود. هانی در جریان تحقیقات، مقصر شمرده شد، چرا که واکنش درستی نداشته و [[سامانه اضطراری اکسیژن هواگرد|سامانه اضطراری اکسیژن]] را فعال نکرده بود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=USAF AIB Report on 16 November 2010 F-22A mishap|نشانی=https://web.archive.org/web/20140714225512/http://www.pacaf.af.mil/shared/media/document/AFD-131024-066.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2014-07-14|بازبینی=2019-03-31|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref> بیوه هانی از لاکهید مارتین شکایت کرد و ادعا داشت که تجهیزات هواگرد، دچار اشکال شده و منجر به سقوط آن شده‌بود. وی بعداً با لاکهید مارتین به توافق رسید.<ref name=":15" /><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Courthouse News Service|نشانی=https://web.archive.org/web/20120624060520/http://www.courthousenews.com/2012/03/12/44592.htm|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-06-24|بازبینی=2019-03-31}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Settlement reached in Haney F-22 crash lawsuit|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/settlement-reached-in-haney-f-22-crash-lawsuit-375445/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2012-08-13|بازبینی=2019-03-31|کد زبان=en|نام=Dave|نام خانوادگی=Majumdar}}</ref> پس از این سانحه، دسته فعال‌کننده سامانه اضطراری اکسیژن بازطراحی شد و سامانه اضطراری درنهایت با سامانه پشتیبان خودکار اکسیژن جایگزین شد.<ref>Hennigan, W.J. , "Fatal Crash Leads To Change In F-22's Backup Oxygen System", ''Los Angeles Times'', 20 March 2012, p. B1.</ref> در ۱۱ فوریه ۲۰۱۳، بازرس وزارت دفاع ایالات متحده گزارشی در خصوص این سانحه منتشر کرد و اعلام داشت که نیروی هوایی ایالات متحده در مقصر شناختن هانی اشتباه کرده و حقایق، کاملاً از این فرضیه پشتیبانی نمی‌کند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=DoD IG - Reports and Publications - DODIG-2013-041|نشانی=https://web.archive.org/web/20130215181008/http://www.dodig.mil/pubs/report_summary.cfm?id=5025|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-02-15|بازبینی=2019-03-31}}</ref>
در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۰، یک فروند اف-۲۲ متعلق به [[پایگاه هوایی المندورف]] سقوط کرد و موجب کشته‌شدن خلبان آن، کاپیتان جفری هانی،{{یادچپ|Jeffrey Haney}} شد. تمام ناوگان اف-۲۲ در پی این حادثه از پرواز در ارتفاع بالای ۲۵٬۰۰۰ پا منع شده و در طی انجام تحقیقات، کاملاً زمین‌گیر شدند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Air Force grounds entire F-22 fleet - Air Force News {{!}} News from Afgh…|نشانی=http://archive.fo/jDbS|وبگاه=archive.fo|تاریخ=2012-07-30|بازبینی=2019-03-31}}</ref> دلیل سقوط، اشکال در عملکرد سامانه [[هوای فشرده]] در پی داغی بیش از حد موتور بیان شد، که منجر به خاموشی [[سامانه کنترل محیطی]] و سامانه تولید اکسیژن همراه شده‌بود. هانی در جریان تحقیقات، مقصر شمرده شد، چرا که واکنش درستی نداشته و [[سامانه اضطراری اکسیژن هواگرد|سامانه اضطراری اکسیژن]] را فعال نکرده بود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=USAF AIB Report on 16 November 2010 F-22A mishap|نشانی=https://web.archive.org/web/20140714225512/http://www.pacaf.af.mil/shared/media/document/AFD-131024-066.pdf|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2014-07-14|بازبینی=2019-03-31|نویسنده=|کد زبان=en}}</ref> بیوه هانی از لاکهید مارتین شکایت کرد و ادعا داشت که تجهیزات هواگرد، دچار اشکال شده و منجر به سقوط آن شده‌بود. وی بعداً با لاکهید مارتین به توافق رسید.<ref name=":15" /><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=Courthouse News Service|نشانی=https://web.archive.org/web/20120624060520/http://www.courthousenews.com/2012/03/12/44592.htm|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2012-06-24|بازبینی=2019-03-31}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Settlement reached in Haney F-22 crash lawsuit|نشانی=https://www.flightglobal.com/news/articles/settlement-reached-in-haney-f-22-crash-lawsuit-375445/|وبگاه=Flightglobal.com|تاریخ=2012-08-13|بازبینی=2019-03-31|کد زبان=en|نام=Dave|نام خانوادگی=Majumdar}}</ref> پس از این سانحه، دسته فعال‌کننده سامانه اضطراری اکسیژن بازطراحی شد و سامانه اضطراری درنهایت با سامانه پشتیبان خودکار اکسیژن جایگزین شد.<ref>Hennigan, W.J. , "Fatal Crash Leads To Change In F-22's Backup Oxygen System", ''Los Angeles Times'', 20 March 2012, p. B1.</ref> در ۱۱ فوریه ۲۰۱۳، بازرس وزارت دفاع ایالات متحده گزارشی در خصوص این سانحه منتشر کرد و اعلام داشت که نیروی هوایی ایالات متحده در مقصر شناختن هانی اشتباه کرده و حقایق، کاملاً از این فرضیه پشتیبانی نمی‌کند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|عنوان=DoD IG - Reports and Publications - DODIG-2013-041|نشانی=https://web.archive.org/web/20130215181008/http://www.dodig.mil/pubs/report_summary.cfm?id=5025|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-02-15|بازبینی=2019-03-31}}</ref>
خط ۲۶۲:
خط ۲۶۲:
Please answer the following questions: -->|plane or copter=plane|jet or prop?=جت
Please answer the following questions: -->|plane or copter=plane|jet or prop?=جت
<!-- Now, fill out the specs. Please include units where appropriate (main comes first, alt in parentheses).
<!-- Now, fill out the specs. Please include units where appropriate (main comes first, alt in parentheses).
If an item doesn't apply, like capacity, leave it blank. For additional lines, end your alt units with a right parenthesis ")" and start a new, fully formatted line beginning with an asterisk "*" -->|ref=اطلاعات سازندگان نیروی هوایی ایالات متحده،<ref name=":4" /><ref name="lm_specs">{{cite web |url=http://www.lockheedmartin.com/us/products/f22/f-22-specifications.html |title=F-22 Raptor Specifications |publisher=Lockheed Martin |accessdate=21 April 2012}}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20120708073636/http://www.boeing.com/defense-space/military/f22/f22specs.html "F-22 Technical Specs."] ''Boeing''. Retrieved: 16 October 2011.</ref> ''[[اوییشن ویک]]''،<ref name=":7" /><ref name="avweek_20141103">{{Cite book |author=Bill Sweetman |url=http://aviationweek.com/defense/j-20-stealth-fighter-design-balances-speed-and-agility |title=J-20 Stealth Fighter Design Balances Speed And Agility |work=Aviation Week & Space Technology |date=3 November 2014 |accessdate=8 November 2014}}</ref> ''[[ایرفورسز مانثلی|Air Forces Monthly]]''،<ref name="AFM" /> و ''[[ژورنال دفاع الکترونیک]]''<ref name="fighter_EW_next" />
If an item doesn't apply, like capacity, leave it blank. For additional lines, end your alt units with a right parenthesis ")" and start a new, fully formatted line beginning with an asterisk "*" -->|ref=اطلاعات سازندگان نیروی هوایی ایالات متحده،<ref name=":4" /><ref name="lm_specs">{{cite web |url=http://www.lockheedmartin.com/us/products/f22/f-22-specifications.html |title=F-22 Raptor Specifications |publisher=Lockheed Martin |accessdate=21 April 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120603072326/http://www.lockheedmartin.com/us/products/f22/f-22-specifications.html |archivedate=۳ ژوئن ۲۰۱۲ |dead-url=no }}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20120708073636/http://www.boeing.com/defense-space/military/f22/f22specs.html "F-22 Technical Specs."] ''Boeing''. Retrieved: 16 October 2011.</ref> ''[[اوییشن ویک]]''،<ref name=":7" /><ref name="avweek_20141103">{{Cite book |author=Bill Sweetman |url=http://aviationweek.com/defense/j-20-stealth-fighter-design-balances-speed-and-agility |title=J-20 Stealth Fighter Design Balances Speed And Agility |work=Aviation Week & Space Technology |date=3 November 2014 |accessdate=8 November 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141105012355/http://aviationweek.com/defense/j-20-stealth-fighter-design-balances-speed-and-agility |archivedate=۵ نوامبر ۲۰۱۴ |dead-url=no }}</ref> ''[[ایرفورسز مانثلی|Air Forces Monthly]]''،<ref name="AFM" /> و ''[[ژورنال دفاع الکترونیک]]''<ref name="fighter_EW_next" />
<!-- General characteristics -->|crew=۱|length main=۶۲ پا و ۱ اینچ|length alt=۱۸٫۹۲ متر|span main=۴۴ پا و ۶ اینچ|span alt=۱۳٫۵۶ متر|height main=۱۶ در ۸ پا|height alt=۵٫۰۸ متر|area main=۸۴۰ پای مربع|area alt=۷۸٫۰۴ متر مربع|airfoil=[[ایرفویل ناکا|ناکا ۶۴ای ۰۵٫۹۲]] پشت، ناکا ۶۴ای ۰۴٫۲۹ جلو|empty weight main=۴۳٬۳۴۰ [[پوند (یکای جرم)|پوند]]|empty weight alt=۱۹٬۷۰۰ کیلوگرم|loaded weight main=۶۴٬۸۴۰ پوند|loaded weight alt=۲۹٬۴۱۰ کیلوگرم|max takeoff weight main=۸۳٬۵۰۰ پوند|max takeoff weight alt=۳۸٬۰۰۰ کیلوگرم|more general='''ظرفیت سوخت:''' {{convert |18000|lb|kg|abbr=on}} داخلی، یا {{convert |26000|lb|kg|abbr=on}} با دو محفظه سوخت اضافی
<!-- General characteristics -->|crew=۱|length main=۶۲ پا و ۱ اینچ|length alt=۱۸٫۹۲ متر|span main=۴۴ پا و ۶ اینچ|span alt=۱۳٫۵۶ متر|height main=۱۶ در ۸ پا|height alt=۵٫۰۸ متر|area main=۸۴۰ پای مربع|area alt=۷۸٫۰۴ متر مربع|airfoil=[[ایرفویل ناکا|ناکا ۶۴ای ۰۵٫۹۲]] پشت، ناکا ۶۴ای ۰۴٫۲۹ جلو|empty weight main=۴۳٬۳۴۰ [[پوند (یکای جرم)|پوند]]|empty weight alt=۱۹٬۷۰۰ کیلوگرم|loaded weight main=۶۴٬۸۴۰ پوند|loaded weight alt=۲۹٬۴۱۰ کیلوگرم|max takeoff weight main=۸۳٬۵۰۰ پوند|max takeoff weight alt=۳۸٬۰۰۰ کیلوگرم|more general='''ظرفیت سوخت:''' {{convert |18000|lb|kg|abbr=on}} داخلی، یا {{convert |26000|lb|kg|abbr=on}} با دو محفظه سوخت اضافی
<!-- Powerplant -->|engine (jet)=[[پرت اند ویتنی اف۱۱۹]]|type of jet=[[turbofan]]s with thrust vectoring in [[flight dynamics|pitch-axis]]|number of jets=2|thrust main=۲۶٬۰۰۰ پوند|thrust alt=۱۱۶ کیلونیوتن|afterburning thrust main=>۳۵٬۰۰۰ پوند|afterburning thrust alt=>156 kN<ref group=N>Actual thrust is in the 37,000–39,000 lbf (165–173 kN) range.</ref><ref>AIR International, July 2015, p. 63.</ref>
<!-- Powerplant -->|engine (jet)=[[پرت اند ویتنی اف۱۱۹]]|type of jet=[[turbofan]]s with thrust vectoring in [[flight dynamics|pitch-axis]]|number of jets=2|thrust main=۲۶٬۰۰۰ پوند|thrust alt=۱۱۶ کیلونیوتن|afterburning thrust main=>۳۵٬۰۰۰ پوند|afterburning thrust alt=>156 kN<ref group=N>Actual thrust is in the 37,000–39,000 lbf (165–173 kN) range.</ref><ref>AIR International, July 2015, p. 63.</ref>
<!-- Performance -->|max speed main= '''در ارتفاع:''' [[عدد ماخ|ماخ]] ۲٫۲۵ (۱٬۵۰۰ مایل در ساعت، ۲٬۴۱۰ کیلومتر در ساعت) [تخمینی]
<!-- Performance -->|max speed main= '''در ارتفاع:''' [[عدد ماخ|ماخ]] ۲٫۲۵ (۱٬۵۰۰ مایل در ساعت، ۲٬۴۱۰ کیلومتر در ساعت) [تخمینی]
** '''[[پرواز ابرپیمایشی|ابرپیمایش]]:''' ماخ ۱٫۸۲ (۱٬۲۲۰ مایل در ساعت، ۱٬۹۶۰ کیلومتر در ساعت)|cruise speed main=|cruise speed alt=|cruise speed more=|ferry range main=۱٬۷۴۰ [[مایل دریایی]]|ferry range alt=۲٬۰۰۰ مایل، ۳٬۲۲۰ کیلومتر|range main=>۱٬۶۰۰ مایل دریایی|range alt=۱٬۸۴۰ مایل، ۲٬۹۶۰ کیلومتر|range more=با ۲ بسته بنزین اضافی|combat radius main=۴۶۰ مایل دریایی (با ۱۰۰ مایل اضافه در ابرپیمایش)<ref name="combat_radius">{{Cite web|url=http://2.bp.blogspot.com/-irwcM2ov73s/Toru4NRprRI/AAAAAAAABm4/PBBm_UVa5Ng/s1600/F-22range.jpeg|title="F-22 Combat Radius"}}</ref>{{یاد|جزئیات برد عملیاتی: ۵۹۰ مایل دریایی در سرعت زیرصوت، ۸۵۰ مایل دریایی در سرعت زیرصوت با دو بسته سوخت ۶۰۰ گالونی، ۷۵۰ مایل دریایی (علاوه بر ۱۰۰ مایل دریایی در زبرصوت) با دو بسته سوخت ۶۰۰ گالونی. اطلاعات با احتساب -۶٪ برای مسیریابی، نبرد و حمل دو جی‌بی‌یو-۳۲ و دو ایم-۹ و دو ایم-۱۲ نوشته شده‌اند.}}|combat radius alt=۵۲۹ مایل، ۸۵۲ کیلومتر|combat radius more=|ceiling main=>۶۵٬۰۰۰ پا|ceiling alt=۲۰٬۰۰۰ متر|climb rate main=|climb rate alt=|loading main=۷۷٫۲ پوند/پای مربع<!-- Loading calculated using cited data from above, e.g. 64,840 lb/840 sq ft = 77.2 lb/sq ft -->|loading alt=۳۷۷ کیلوگرم/متر مربع|thrust/weight=1.08 (1.25 with loaded weight and 50% internal fuel)<!-- Thrust/loaded weight per [[WP:Air/PC]], e.g. 70,000 lb/64,840 lb = 1.08, 70,000 lb/55,840 lb = 1.25 using cited data above -->|more performance=*'''بیشترین میزان [[گرانش استاندارد|گرانش]] قابل‌تحمل:''' ۹٫۰+/۳٫۰− ''جی''
** '''[[پرواز ابرپیمایشی|ابرپیمایش]]:''' ماخ ۱٫۸۲ (۱٬۲۲۰ مایل در ساعت، ۱٬۹۶۰ کیلومتر در ساعت)|cruise speed main=|cruise speed alt=|cruise speed more=|ferry range main=۱٬۷۴۰ [[مایل دریایی]]|ferry range alt=۲٬۰۰۰ مایل، ۳٬۲۲۰ کیلومتر|range main=>۱٬۶۰۰ مایل دریایی|range alt=۱٬۸۴۰ مایل، ۲٬۹۶۰ کیلومتر|range more=با ۲ بسته بنزین اضافی|combat radius main=۴۶۰ مایل دریایی (با ۱۰۰ مایل اضافه در ابرپیمایش)<ref name="combat_radius">{{Cite web|url=http://2.bp.blogspot.com/-irwcM2ov73s/Toru4NRprRI/AAAAAAAABm4/PBBm_UVa5Ng/s1600/F-22range.jpeg|title="F-22 Combat Radius"|accessdate=۳۱ مارس ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161105005403/http://2.bp.blogspot.com/-irwcM2ov73s/Toru4NRprRI/AAAAAAAABm4/PBBm_UVa5Ng/s1600/F-22range.jpeg|archivedate=۵ نوامبر ۲۰۱۶|dead-url=no}}</ref>{{یاد|جزئیات برد عملیاتی: ۵۹۰ مایل دریایی در سرعت زیرصوت، ۸۵۰ مایل دریایی در سرعت زیرصوت با دو بسته سوخت ۶۰۰ گالونی، ۷۵۰ مایل دریایی (علاوه بر ۱۰۰ مایل دریایی در زبرصوت) با دو بسته سوخت ۶۰۰ گالونی. اطلاعات با احتساب -۶٪ برای مسیریابی، نبرد و حمل دو جی‌بی‌یو-۳۲ و دو ایم-۹ و دو ایم-۱۲ نوشته شده‌اند.}}|combat radius alt=۵۲۹ مایل، ۸۵۲ کیلومتر|combat radius more=|ceiling main=>۶۵٬۰۰۰ پا|ceiling alt=۲۰٬۰۰۰ متر|climb rate main=|climb rate alt=|loading main=۷۷٫۲ پوند/پای مربع<!-- Loading calculated using cited data from above, e.g. 64,840 lb/840 sq ft = 77.2 lb/sq ft -->|loading alt=۳۷۷ کیلوگرم/متر مربع|thrust/weight=1.08 (1.25 with loaded weight and 50% internal fuel)<!-- Thrust/loaded weight per [[WP:Air/PC]], e.g. 70,000 lb/64,840 lb = 1.08, 70,000 lb/55,840 lb = 1.25 using cited data above -->|more performance=*'''بیشترین میزان [[گرانش استاندارد|گرانش]] قابل‌تحمل:''' ۹٫۰+/۳٫۰− ''جی''
<!-- Armament & Avionics -->|guns=۱× [[ام۶۱ والکان]] ۲۰ میلی‌متری (۰٫۷۸۷ اینچ) ۶ لول روی بال راست، با ظرفیت مهمات ۴۸۰ عدد
<!-- Armament & Avionics -->|guns=۱× [[ام۶۱ والکان]] ۲۰ میلی‌متری (۰٫۷۸۷ اینچ) ۶ لول روی بال راست، با ظرفیت مهمات ۴۸۰ عدد
* گیرنده هشدار رادار ای‌ان/ای‌ال‌آر-۹۴: برد شناسایی {{convert|250|nmi|km}} یا بیشتر
* گیرنده هشدار رادار ای‌ان/ای‌ال‌آر-۹۴: برد شناسایی {{convert|250|nmi|km}} یا بیشتر
* منورهای ام‌جی‌یو-۳۹/۴۰ برای حفاظت در برابر موشک<ref>Wild, Lee. [http://www.sharecast.com/cgi-bin/sharecast/story.cgi?story_id=3361020 "US quick to return for Chemring's flares."] ''Share cast,'' 26 March 2010. Retrieved: 26 September 2010.</ref>}}
* منورهای ام‌جی‌یو-۳۹/۴۰ برای حفاظت در برابر موشک<ref>Wild, Lee. [http://www.sharecast.com/cgi-bin/sharecast/story.cgi?story_id=3361020 "US quick to return for Chemring's flares."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110716051703/http://www.sharecast.com/cgi-bin/sharecast/story.cgi?story_id=3361020 |date=۱۶ ژوئیه ۲۰۱۱ }} ''Share cast,'' 26 March 2010. Retrieved: 26 September 2010.</ref>}}
پیش از آغاز به کار رسمی اف-۲۲ در دسامبر ۲۰۰۵ با نام اف-۲۲ای، این هواگرد با نام‌های اف-۲۲ و اف/ای-۲۲ شناخته می‌شد. پس از دوره توسعه طولانی‌مدت و با وجود مشکلات عملیاتی، نیروی هوایی ایالات متحده قدرت هوایی-تاکتیکی این هواگرد را جزء مهمی از قدرت تاکتیکی هوایی این نیرو توصیف کرد. بیانیه نیروی هوایی بیان می‌کرد اف-۲۲ با تمام جنگنده‌های سابق متفاوت است و قابلیت‌های رادارگریزی، عملکرد آیرودینامیک و آگاهی موقعیتی آن، کارایی بی‌سابقه‌ای به این جنگنده داده‌است.
نیروی هوایی آمریکا قصد داشت به صورت رسمی ۷۵۰ جنگنده تاکتیکی پیشرفته خریداری کند. در سال ۲۰۰۹ میلادی، این برنامه به‌دلیل هزینه بالای تولید، نبود مأموریت‌های هوابه‌هوای مشخص که به دلیل تأخیر در برنامه تولید جنگنده‌های روسی و چینی به‌وجود آمد، ممنوعیت صادرات، و توسعه جنگنده چندمنظوره اف۳۵، به خرید ۱۸۷ جنگنده عملیاتی محدود شد. آخرین اف۲۲ تولیدی در سال ۲۰۱۲ تحویل نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا شد.
نشان دفتر برنامه سامانه‌های جنگنده پیشرفته تاکتیکی (ATF SPO)
در سال ۱۹۸۱، نیروی هوایی ایالات متحده نیاز به توسعه جنگنده‌های تاکتیکی پیشرفته برای جایگزینی با اف-۱۵ ایگل و اف-۱۶ فایتینگ فالکن را حس کرده بود. برنامه توسعه جنگنده‌های تاکتیکی پیشرفته با کد نام «آقای آسمان»،[الف] تحت تأثیر تهدیدهای نوظهور جهانی همچون توسعه و تولید سوخو-۲۷ و میگ-۲۹ شوروی بود.[۱] مجموعه جنگنده‌های جدید می‌توانستند از فناوری‌های جدید در طراحی جنگنده‌ها، همچون کامپوزیتها، آلیاژهای سبک، سامانه‌های پیشرفته کنترل پرواز، سامانه‌های قوی‌تر نیروی محرکه و مهم‌تر از همه، فناوری رادارگریزی استفاده کنند. در سال ۱۹۸۳، گروه توسعه طرح جنگنده پیشرفته تاکتیکی دفتر برنامه سامانه را راه‌اندازی کرده و در پایگاه نیروی هوایی رایت-پترسون به مدیریت طرح پرداختند. مراحل ارائه و تأیید طرح پیشنهادی در سپتامبر ۱۹۸۵ انجام شد و تأکید طرح روی ویژگی‌های پنهان‌کاری و پرواز ابرپیمایشی بود. در ۳۱ اکتبر ۱۹۸۶، لاکهید مارتین و نورثروپ از میان هفت شرکت انتخاب شدند. لاکهید با بوئینگ و جنرال داینامیکس یک طرف قرار گرفت و نورثروپ به مک‌دانل داگلاس پیوست. به هر پیمانکار زمان پنجاه‌ماهه‌ای داده شد تا طرح خود را ارائه دهد. گروه لاکهید وای‌اف-۲۲ و گروه نورثروپ وای‌اف-۲۳ را طراحی کرد.[۲][۳]
مراحل ارائه و تأیید روی کاهش خطرات و برنامه‌های توسعه فناوری متمرکز بود. پیمان‌کاران به‌طور گسترده از روش‌های متفاوت تحلیلی و تجربی، مثل دینامیک سیالات محاسباتی، آزمایش تونل باد و محاسبات سطح مقطع راداری استفاده کردند؛ گروه لاکهید نزدیک به ۱۸٬۰۰۰ ساعت آزمایش تونل باد انجام داد. توسعه ویژگی‌های اویونیک با آزمایش‌ها و نمونه‌سازی‌های گسترده همراه بود و با آزمایشگاه‌های هوایی و زمینی پشتیبانی می‌شد.[۴] در مراحل ارائه و تأیید، دفتر برنامه سامانه از نتایج پژوهش‌های پیمان‌کاران برای تعیین نیازهای برنامه و حذف مواردی که به بودجه چشم‌گیری نیاز داشتند استفاده کرد. برای حذف ویژگی‌های معکوس‌سازی رانش، که وزن قابل‌توجهی داشتند، سخت‌گیری در انتخاب تجهیزات نشست و برخاست کوتاه کاهش یافت. هریک از گروه‌های طراحی دو نوع هواگرد آزمایشی ساختند که هر کدام برای یکی از دو گزینه موتور ساخته شدند. گروه به رهبری لاکهید روی وای‌اف-۲۲ از جهت‌دهی رانش استفاده کرد تا قابلیت مانور بیشتری در نبردهای تن‌به‌تن هوایی به هواگرد بدهد. افزایش وزن و هزینه نسبت به مقدار معین شده در برنامه، که تا حد زیادی به‌خاطر هزینه قابلیت‌های اویونیک بود، منجر به حذف تعدادی از موارد مورد نیاز هواگرد شد. رادارهای دوطرفه حذف شدند و سامانه جستجو و ردیابی فروسرخ ابتدا از حالت چندرنگ به تک‌رنگ تنزل پیدا کرد و سپس به‌طور کلی حذف شد. با این وجود، فضا و تدارکات خنک‌سازی برای این تجهیزات حذف نشدند تا بتوان در آینده آن‌ها را روی نسخه اصلی جنگنده نصب کرد. صندلی‌پران این جنگنده‌ها هم از طرحی جدید به طرحی قدیمی از مک‌دانل داگلاس تنزل پیدا کرد. با وجود تلاش پیمان‌کاران برای کنترل وزن، وزن ناخالص در هنگام برخاست از ۵۰٬۰۰۰ پوند (۲۲٬۷۰۰ کیلوگرم) به ۶۰٬۰۰۰ پوند (۲۷٬۲۰۰ کیلوگرم) افزایش یافت؛ این تغییر منجر به افزایش نیروی رانش موتور از ۳۰٬۰۰۰ پوند-نیرو (۱۳۳ کیلونیوتن) به ۳۵٬۰۰۰ پوند-نیرو (۱۵۶ کیلونیوتن) شد.[۵]
پرواز اولیه وای‌اف-۲۲ در ۲۹ سپتامبر ۱۹۹۰ انجام شد و در آزمایش‌ها، این هواپیما به ۱٫۵۸ ماخ در حالت زِبَرصوت دست یافت. پس از مراحل آزمایش طرح و تأیید نمونه‌های آزمایشی، در ۲۳ آوریل ۱۹۹۱، وزیر وقت نیروی هوایی ایالات متحده، دونالد رایس، وای‌اف-۲۲ را برنده این رقابت اعلام کرد.[۶] طرح وای‌اف-۲۳ پنهان‌کارتر و سریع‌تر شناخته شد، در حالی که وای‌اف-۲۲ توان مانور بهتری داشت.[۷] خبرگزاری‌های هواگردی تصور می‌کردند که وای‌اف-۲۲ برای برنامه جنگنده تاکتیکی دریایی پیشرفته نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا هم مناسب‌تر بود، اما طرح جنگنده تاکتیکی دریایی پیشرفته در سال ۱۹۹۲ توسط نیروی دریایی تعطیل شد.[۸] با توجه به برنامه جنگنده تاکتیکی پیشرفته نیروی هوایی آمریکا، اف-۲۲ در درجه اول به عنوان یک جنگنده برتری هوایی طراحی شد، اما این جنگنده دارای قابلیت‌های هواگرد تهاجمی، جنگ الکترونیک و شنود الکترونیک نیز هست.[۹]
تولید و تهیه
با اتمام مراحل طراحی و آغاز مراحل توسعه مهندسی و ساخت، اف-۲۲ چندین تفاوت بارز نسبت به وای‌اف-۲۲ پیدا کرد. زاویه پشتی لبه اصلی هواگرد از °۴۸ به °۴۲ رسید، در حالی که تثبیت‌کننده‌های عمودی عقب‌تر رفته و مساحتشان ۲۰٪ کاهش یافت.[۱۰] برای بهبود دید خلبان، آسمانه به میزان ۷ اینچ (۱۸ سانتی‌متر) جلوتر رفت و بخش خنک‌سازی موتور ۱۴ اینچ (۳۶ سانتی‌متر) عقب‌تر آمد. شکل لبه‌های عقبی بال‌ها و تثبیت‌کننده بهبود یافت تا آیرودینامیک، استحکام و پنهان‌گری هواگرد افزایش پیدا کند.[۱۱][۱۲] افزایش وزن در حین توسعه منجر به کمی کاهش برد و عملکرد آیرودینامیک شد.[۱۳]
سهم هر یک از سازندگان در ساخت اف-۲۲
ساخت اکثر بخش‌های بدنه و مونتاژ نهایی در پایگاه هوایی دابینس واقع در مریتا، جورجیا و به دست پیمانکار اصلی پروژه، لاکهید مارتین[ب] انجام شد. بوئینگ وظیفه فراهم آوردن دیگر قطعات بدنه، بخش‌های اویونیک و سامانه آموزشی را بر عهده داشت.[۱۴] تولید اف-۲۲ برای افزایش پشتیبانی کنگره از پروژه میان بیش از ۱٬۰۰۰ پیمانکار فرعی از ۴۶ ایالت تقسیم شده و حدود ۹۵٬۰۰۰ شغل به‌وجودآورد،[۱۵][۱۶] هرچند این تقسیم ممکن بود منجر به افزایش زمان و هزینه تولید شود.[۱۷] برای کاهش هزینه‌های اولیه، اضافه کردن بسیاری از قابلیت‌ها به زمان پس از تولید موکول شد، هرچند این عمل نهایتاً منجر به افزایش هزینه کلی برنامه شد.[۱۸] تولید این هواگرد به مدت ۱۵ سال ادامه داشت و نهایت توان تولید آن در حدود ۲ فروند در ماه بود.[۱۹][۲۰][۲۱] نخستین اف-۲۲، که هواگردی برای آزمایش‌های توسعه و ساخت بود، در ۹ آوریل ۱۹۹۷ در مریتا با شماره بال ۴۰۰۱ رونمایی شد و اولین پرواز آن در ۷ سپتامبر ۱۹۹۷ انجام شد.[۲۲][۲۳] در سال ۲۰۰۶، گروه توسعه اف-۲۲ برنده معتبرترین جایزه هوانوردی آمریکا، جایزه کولیر، شدند.[۲۴] با توجه به فناوری‌های پیشرفته به‌کاررفته در این هواپیما، پیمان‌کاران با حملات سایبری و سرقت فناوری مواجه بودند.[۲۵]
نیروی هوایی ایالات متحده در اصل در نظر داشت تا ۷۵۰ فروند از این جنگنده‌ها را با بودجه ۴۴٫۳ میلیارد دلار برای کل برنامه و بودجه ۲۶٫۲ میلیارد دلار برای مرحله تولید[پ] خریداری کرده و تولیدشان را در سال ۱۹۹۴ آغاز کند. بررسی عمده هواگرد که در سال ۱۹۹۰ و توسط وزیر دفاع وقت ایالات متحده آمریکا، دیک چینی رخ داد، این رقم را در آغاز سال ۱۹۹۶ به ۶۴۸ فروند کاهش داد. در سال ۱۹۹۷، عدم ثبات بودجه سبب کاهش تعداد کلی به ۳۳۹ فروند شد و این مقدار هم در سال ۲۰۰۳ به ۲۷۷ فروند کاهش یافت.[۲۶] در سال ۲۰۰۴، وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا علی‌رغم سفارش ۳۸۱ فروندی نیروی هوایی، بار دیگر این تعداد را به ۱۸۳ فروند هواگرد عملیاتی کاهش داد.[۲۷][۲۸] در سال ۲۰۰۶، یک برنامه تدارکاتی چندساله برای صرفه‌جویی ۱۵ میلیارد دلاری تدوین و پیاده‌سازی شد. در آن سال، تصور می‌شد که هزینه کلی برنامه برای ۱۸۳ فروند اف-۲۲برای توزیع در در هفت اسکادران، حدود ۶۲ میلیارد دلار باشد.[۲۹] کنگره در سال ۲۰۰۸ بودجه‌ای برای ادامه تولید اف-۲۲ تصویب کرد و پنتاگون هم ۵۰ میلیون دلار از ۱۴۰ میلیون دلار بودجه را برای خرید چهار هواگرد اضافی خرج کرد که سبب افزایش تعداد کلی سفارش‌ها به ۱۸۷ عدد شد و برنامه را به دست ریاست بعدی وزارت سپرد.[۳۰][۳۱]
دو اف-۲۲ آزمایشی اول در قالب بلوک ۱٫۰ برای پروازهای آزمایشی ساخته شدند. هواپیمای سوم در قالب بلوک ۲٫۰ ساخته شد و کاربرد آن برای نمایش ساختار داخلی بدنه و آزمایش واردکردن بار ساختاری کامل روی هواپیما بود. شش هواپیمای آزمایشی دیگر در بلوک ۱۰ و با هدف توسعه و آزمایش بهبودها ساخته شدند؛ کیفیت دو هواپیمای آخر این بلوک در حد جت‌های عملیاتی ارزیابی شده‌است. ادامه تولید شامل ۳۷ هواپیمای آموزشی در بلوک ۲۰ و ۱۴۹ هواپیمای جنگی در بلوک ۳۰/۳۵ بود؛ یکی از هواپیماهای بلوک ۳۵ برای علوم پروازی در پایگاه نیروی هوایی ادواردز استفاده می‌شود.[۳۲][۳۳]
فناوری‌های متعدد و جدید استفاده‌شده در اف-۲۲ باعث افزایش قابل‌توجه هزینه‌ها و تأخیر پروژه شده‌است.[۳۴] بسیاری از قابلیت‌ها به ارتقادادن‌های هنگام خدمت موکول شدند. این کار با وجود کاهش هزینه اولیه، باعث افزایش هزینه کلی برنامه شد.[۳۵] با اتمام تولید در سال ۲۰۱۱، هزینه تقریبی کل برنامه ۶۷٫۳ میلیارد دلار برآورد شده‌است؛ ۳۲٫۴ میلیارد دلار برای تحقیقات، توسعه، آزمایش و ارزیابی و ۳۴٫۹ میلیارد دلار برای تهیه و تولید ناوگان اف-۲۲. هزینه نهایی تولید هر اف-۲۲ اضافی در سال ۲۰۰۹ حدود ۱۳۸ میلیون دلار برآورد شد.[۳۶][۳۷]
در آوریل ۲۰۰۶، دیوان محاسبات آمریکا مقرر کرد تا هزینه هر فروند اف-۲۲ معادل ۳۶۱ میلیون دلار باشد. بودجه‌ای ۲۸ میلیارد دلاری هم برای توسعه و آزمایش در نظر گرفته شد. بر اساس تولید ۱۸۱ فروند، هزینه تهیه هر فروند در سال ۲۰۰۶ برابر ۱۷۸ میلیون دلار تخمین زده شد.[۳۸] در پایان فرایند تولید، ۳۴ میلیارد دلار برای تهیه و تدارکات در نظر گرفته شد و در نتیجه، هزینه کلی برنامه به ۶۲ میلیارد دلار و برای هر فروند به ۳۳۹ میلیون دلار رسید. هزینه نهایی برای تیه هر فروند اف-۲۲ اضافی در سال ۲۰۰۹ در حدود ۱۳۸ میلیون دلار تخمین زده شد.[۲۹][۳۹] دیوان محاسبات هزینه تخمینی تولید هر فروند اف-۲۲ در سال ۲۰۱۲ را در حدود ۴۱۲ میلیون دلار اعلام کرد.[۴۰]
ممنوعیت صادرات
دو اف-۲۲ در مرحله آزمایش پرواز. جنگنده بالایی نخستین نمونه آزمایشی اف-۲۲ با نام رپتور ۴۰۰۱ است.
بر اساس قوانین فدرال آمریکا و برای حفاظت از فناوری‌های پنهان‌گرایانه و دیگر ویژگی‌های پیشرفته این جنگنده، صادرات اف-۲۲ ممنوع است.[۴۱][۴۲] مشتریان جنگنده‌های آمریکایی تصمیم به خرید دیگر هواگردهای قدیمی‌تر از جمله اف-۱۵ ایگل و اف-۱۶ فایتینگ فالکن یا نمونه جدیدتر اف-۳۵ لایتنینگ ۲ گرفتند که شامل فناوری‌هایی از اف-۲۲ بوده و در عین حال ارزان‌تر، انعطاف‌پذیرتر و قابل صادرات بودند.[۴۳] در سپتامبر ۲۰۰۶، کنگره طرح ممنوعیت فروش برون‌مرزی اف-۲۲ را تصویب کرد.[۴۴] با وجود این ممنوعیت، لایحه مجوز دفاعی سال ۲۰۱۰ شامل مقرراتی بود که وزارت دفاع را ملزم به آماده‌سازی گزارشی دربارهٔ هزینه‌ها و امکان صادرات اف-۲۲ می‌کرد و گزارش دیگری هم باید در خصوص تأثیر صادرات اف-۲۲ روی صنعت هوافضای ایالات متحده آماده می‌شد.[۴۵][۴۶]
برخی سیاستمداران و مفسران استرالیایی معتقدند که به دلیل شناخته شده بودن قابلیت‌های اف-۲۲ و تأخیر و وجود ابهام در توسعه اف-۳۵،[۴۷] استرالیا باید به جای خرید اف-۳۵های برنامه‌ریزی شده، اقدام به خرید اف-۲۲ نماید.[۴۸][۴۹] با این وجود، تشخیص نیروی هوایی سلطنتی استرالیا این بود که اف-۲۲ از انجام نقش یورش و پشتیبانی هوایی نزدیک ناتوان است، در حالی که اف-۳۵ دارای این قابلیت‌هاست.[۵۰] دولت ژاپن هم برای انجام برنامه جایگزینی جنگنده‌های خود نسبت به خرید اف-۲۲ نظر مثبتی داشت. با توجه به گزارش‌ها، در صورت تجهیز نیروی دفاع هوایی ژاپن به اف-۲۲، این نیرو به جنگنده‌های کمتری برای انجام مأموریت‌های خود نیاز پیدا می‌کرد و همین موجب کاهش هزینه‌های کارکنان و مهندسی می‌شد. با این وجود، گزارشی در سال ۲۰۰۹ نشان داد که خرید اف-۲۲ نیازمند افزایش بودجه دفاعی به میزان بیش از یک درصد از تولید ناخالص داخلی بوده که رقمی بزرگ‌تر از حد معمول به‌شمار می‌رفت.[۵۱][۵۲] با پایان تولید اف-۲۲، ژاپن در دسامبر ۲۰۱۱ اف-۳۵ را به عنوان جنگنده موردنظر خود برگزید.[۵۳]اسرائیل هم به خرید اف-۲۲ علاقه داشت اما در نهایت به دلیل قیمت و ممنوعیت صادرات اف-۲۲، سفارش خود را به اف-۳۵ تغییر داد.[۵۴][۵۵]
توقف تولید
در تمام دهه ۲۰۰۰، نیاز به اف-۲۲ به دلیل افزایش هزینه‌ها و نبود رقبای همسطح آن مورد بحث واقع شده بود. در سال ۲۰۰۶، مسئول محاسبات ایالات متحده، دیوید واکر، تشخیص داد که وزارت دفاع نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر در اف-۲۲ را «اثبات نکرده‌است».[۵۶] مخالفت‌های بعدی با این برنامه توسط وزیر دفاع وقت، دونالد رامسفلد، معاون وزیر دفاع، گوردون انگلند، سناتور جان مک‌کین و رئیس کمیته سنا در خصوص خدمات مسلح، سناتور جان وارنر صورت گرفت.[۵۷][۵۸] برنامه اف-۲۲ در سال ۲۰۰۸ و پس از استعفای اجباری دبیر نیروی هوایی، مایکل واین و رئیس دفتر نیروی هوایی، ژنرال مایکل موزلی حامیان بانفوذ خود را از دست داد.[۵۹]
دو اف-۲۲ در آرایش دنبال کردن نزدیک
در نوامبر ۲۰۰۸، رابرت گیتس، وزیر دفاع وقت، اعلام کرد که اف-۲۲ برای درگیری‌های پس از جنگ سرد، همچون درگیری‌های عراق و افغانستان مناسب نیست.[۶۰] در آوریل ۲۰۰۹ و با آغاز دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما، وی دستور داد تا تولید اف-۲۲ در سال مالی ۲۰۱۰ به پایان رسیده و تعداد تمام جنگنده‌های تولید شده، ۱۸۷ عدد باشد.[۶۱] ژنرال جیمز کارترایت، معاون رئیس ستاد مشترک ارتش دلایل خود برای توقف تولید اف-۲۲ را به کمیته خدمات مسلح سنا اعلام کرد. این دلایل شامل تخصیص منابع به اف-۳۵ به جهت فراهم آوردن امکان تولید جنگنده‌های نسل پنجم برای سه شاخه خدمات نظامی ایالات متحده و حفظ خط تولید اف/ای-۱۸ جهت حفظ قابلیت‌های نظامی جنگاوری الکترونیکی در بوئینگ ئی‌ای-۱۸جی گرولر بودند.[۶۲] مسائل مربوط به اطمینان‌پذیری و در دسترس بودن اف-۲۲ از دیگر مشکلاتی بود که باعث برانگیختن نگرانی‌ها شد.[۴۳][۶۳] پس از تهدید اوباما مبنی بر وتو کردن هرگونه فرایند تولید بعدی، سنا در ژوئیه ۲۰۰۹ به پذیرش تولید ۱۸۷ فروند هواگرد و توقف تولید آن رأی داد.[۶۴][۶۵] گیتس اعلام کرد که این تصمیم با توجه به قابلیت‌های اف-۳۵ اتخاذ شده‌است[۶۶] و در سال ۲۰۱۰ تعداد اف-۲۲ مورد نیاز را با کاهش عدد آمادگی برای درگیری‌های منطقه‌ای بزرگ از دو به یک، به ۱۸۷ عدد محدود کرد.[۶۷] به‌طور کلی، هزینه بالای تولید، کمبود مأموریت‌های هوایی به دلیل تأخیر در برنامه تولید جنگنده‌های روسی و چینی، ممنوعیت صادرات و توسعه اف-۳۵ از عوامل دخیل در پایان تولید اف-۲۲ بودند.[ت][۶۹]
در سال ۲۰۱۰، نیروی هوایی ایالات متحده پژوهشی در خصوص تشخیص هزینه نگهداری ابزارهای ساخت اف-۲۲ برای استفاده از آن در برنامه تمدید دوره خدمت[ث] انجام داد.[۷۰] در نتایج این پژوهش که توسط ابرشرکت رند به دست آمده تخمین زده شده که راه‌اندازی دوباره تولید و ساخت ۷۵ اف-۲۲ دیگر نیاز به بودجه ۱۷ میلیارد دلاری خواهد داشت. این مبلغ معادل ۲۲۷ میلیون دلار برای هر هواگرد است که نسبت به قیمت سابق ۱۷۳ میلیون دلاری، ۷۷ میلیون دلار رشد داشته‌است.[۷۱] لاکهید مارتین بیان داشت که راه‌اندازی دوباره خط تولید به تنهایی ۲۰۰ میلیون دلار هزینه خواهد داشت.[۷۲] ابزارهای تولید و اسناد راهنمای ساخت متعاقباً در انبار ارتش سیرا ذخیره شدند تا به ابزارهای حفظ‌شده برای حمایت از چرخه عمر ناوگان کمک کند.[۷۳] نگهداری و حفظ ابزارها باعث ساخت اجزای اضافی خواهد شد، چون با توجه به دوره تولید محدود، هواگردی در انبارها ذخیره نشده و همین امر منجر به مراقبت قابل توجه در زمان تعمیرات شده‌است.[۷۴] در تلاش‌های بعدی برای بازیابی ابزارهای ساخت، مشخص شد که تمام مخازن و انبارها خالی هستند.[۷۵]
«مثل همیشه، وقتی بحث در خصوص اف-۲۲ یا هر برنامه دیگری باشد، پنتاگون نمی‌تواند بیش از نیازمان به کار ادامه بدهد.»
رابرت گیتس، وزیر دفاع، در حال صحبت در خصوص توقف تولید.[۷۶]
توسعه همتایان روسی و چینیِ اف-۲۲ نگرانی‌هایی را برانگیخت و در سال ۲۰۰۹، ژنرال جان کورلی، رئیس فرماندهی نبرد هوایی آمریکا اعلام داشت که ناوگانی متشکل از ۱۸۷ اف-۲۲ کافی نخواهد بود، اما گیتس نگرانی ژنرال را رد کرد.[۵۹] در سال ۲۰۱۱، گیتس بیان کرد که توسعه جنگنده نسل پنجم چین زمانی انجام شده که سفارش نهایی اف-۲۲ داده شده بوده و حتی با وجود تأخیر در ساخت و تحویل اف-۳۵، ایالات متحده در سال ۲۰۲۵ برتری آشکاری در زمینه هواگردهای پنهان‌کار خواهد داشت.[۷۷] در دسامبر ۲۰۱۱، صد و نود و پنجمین (و آخرین) اف-۲۲ از میان ۸ فروند هواگرد آزمایشی و ۱۸۷ فروند هواگرد عملیاتی، ساخته شده و در ۲ مه ۲۰۱۲ به نیروی هوایی تحویل داده شد.[۷۸][۷۹]
در آوریل ۲۰۱۶، کمیته فرعی نیروهای تاکتیکی هوایی و زمینی کمیته خدمات مسلح مجلس نمایندگان پیشنهاد قانونی را داد که به موجب آن، نیروی هوایی مسئول انجام پژوهشی در خصوص هزینه امور مربوط به ادامه تولید اف-۲۲ شود. وزیر دفاع وقت، رابرت گیتس، سفارش را به ۱۸۷ فروند تقلیل داده بود تا سرمایه موردنیاز برای عملیات‌های غیرعادی جاری در عراق و افغانستان به دست آید. از همان زمان، قانون‌گذاران و پنتاگون هشدار دادند که سامانه‌های جنگاوری هوایی روسیه و چین در زمینه برتری هوایی در حال پیشی گرفتن از رقبای آمریکایی خود بودند.[۸۰] لاکهید برای افزایش تعداد اف-۲۲های در دسترس، پیشنهاد داد تا ۳۶ نسخه اولیه آموزشی رپتور بلوک ۲۰ به نسخه‌های عملیاتی بلوک ۳۰/۳۵ تبدیل شوند.[۸۱][۸۲] در ۹ ژوئن ۲۰۱۷، نیروی هوایی گزارشی به کنگره فرستاد و اعلام کرد که به دلیل مشکلات اقتصادی و عملیاتی، برنامه‌ای برای آغاز دوباره خط تولید اف-۲۲ ندارد. تخمین زده می‌شد که ساخت ۱۹۴ اف-۲۲ اضافه در حدود ۵۰ میلیارد دلار هزینه داشته باشد؛ معادل ۲۰۶–۲۱۶ میلیون دلار برای هر فروند که شامل قریب به ۹٫۹ میلیارد دلار برای هزینه شروع دوباره خط تولید و ۴۰٫۴ میلیارد دلار برای هزینه‌های تهیه جنگنده‌هاست.[۸۳]
ارتقا
یک فروند اف-۲۲ در حال آزادسازی منوّر
نخستین هواگرد با قابلیت نبرد و با نرم‌افزار بلوک ۳٫۰ نخستین پروازش را در سال ۲۰۰۱ انجام داد.[۸۴] اولین برنامه ارتقا با نام اینکریمنت[ج] ۲ در سال ۲۰۰۵ روی جنگنده‌های بلوک ۲٫۰ انجام شد و امکان به‌کارگیری مهمات تهاجم مستقیم مشترک را در این جنگنده‌ها فراهم کرد. از شماره تولید ۵ به بعد، بدنه هواگرد با استاندارد ارتقایافته ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷وی(۱) منطبق شد که سبب شد تا حالت‌های متفاوت حمله هوابه‌زمین با یکدیگر ترکیب شوند.[۸۵] گواهینامه رادار جدید در مارس ۲۰۰۷ صادر شد.[۸۶][۸۷] اینکریمنت ۳٫۱ با استفاده از رادار دهانه ترکیبی، جهت‌یابی رادیویی، جنگ الکترونیک و بمب‌های جی‌بی‌یو-۳۹،[چ] سبب ارتقای قابلیت‌های هوابه‌زمین شد. آزمایش این نسخه در سال ۲۰۰۹ آغاز شد و نخستین هواگرد ارتقایافته در سال ۲۰۱۱ تحویل داده شد.[۸۸][۸۹] برای حل مشکلات تنفسی در خلبان‌ها، ناوگان اف-۲۲ از سال ۲۰۱۲ با یک سامانه پشتیبانی اکسیژن خودکار و سامانه پشتیبان حیاتِ اصلاح‌شده تجهیز شدند.[۹۰] در سال ۲۰۱۳، دریچه‌های معیوب در جلیقه پرواز جایگزین شدند و محدودیت‌های ارتفاع کاهش پیدا کرد؛ محدودیت فاصله‌ای هم پس از نصب سامانه تنفسی پشتیبان برطرف شدند.[۹۱] در آوریل ۲۰۱۴، نیروی هوایی ایالات متحده در جلسه شهادت در کنگره اعلام کرد که نصب سامانه‌های تنفسی پشتیبان خودکار روی ناوگان اف-۲۲ در دوازده ماه قابل تکمیل است.[۹۲]
یک فروند اف-۲۲ در حال بلند شدن از سطح زمین
اینکریمنت ۳٫۲ یک فرایند ارتقای دو مرحله‌ای بود؛ ۳٫۲ای روی جنگاوری الکترونیک، ارتباطات و شناسایی متمرکز بود، در حالی‌که ۳٫۲بی شامل ارتقای موقعیت‌یابی و سامانه مدیریت مخزن جدید بود تا نمادهای صحیح ایم-۹ سایدوایندر و ایم-۱۲۰ آمرام را به نمایش بگذارد و به این ترتیب، اف-۲۲ امکان بهره‌برداری حداکثری از این سلاح‌ها را داشته باشد.[۹۳][۹۴] برای فعال‌سازی ارتباطات دوطرفه با دیگر سکوها،[ح] اف-۲۲ قادر به استفاده از گره ارتباطی هوابرد میدان جنگ به عنوان نوعی درگاه است. سامانه پیوند داده چندمنظوره پیشرفته[خ] به دلیل عدم رشد کامل سامانه در این نسخه قرار نگرفت.[۹۵] دریافت اینکریمنت ۳٫۲بی و ارتقای قابلیت‌های رمزنگاری و ثبات اویونیک برای مه ۲۰۱۹ برنامه‌ریزی شده‌است.[۹۶] یک «فرمان تاکتیکی» از نیروی هوایی شامل ارتقای نصب سامانه چندمنظوره مشترک توزیع اطلاعات[د] به‌جای بسته فعلی لینک-۱۶، که فقط قابلیت دریافت پیام‌ها را داشت، است و انتظار می‌رود که این ارتقا تا سال ۲۰۲۰ به پایان برسد.[۹۶] ارتقای بعدی همچنین روی سکوی اویونیک باز تمرکز دارد تا پیشرفت‌های آینده با سرعت بیشتری اتفاق بیفتند.[۹۷]
پیش‌بینی شده که در سال ۲۰۲۴، بودجه لازم برای آغاز ارتقای میان‌دوره‌ای اف-۲۲ تخصیص داده شود. انتظار می‌رود این ارتقا شامل حسگرهای نسل بعد، سخت‌افزار و آنتن‌های نو، ارتقای کابین خلبان و کلاه خلبان ارتقایافته دارای صفحه نمایش و سامانه نشانه‌گیری باشد. دیگر پیشرفت‌های در حال توسعه شامل عملکرد جستجو و ردیابی فروسرخ برای شناساگر پرتاب موشک ای‌ان/ای‌ای‌آر-۵۶[ذ] و قابلیت‌های رادارگریزی پایدارتر بر اساس اف-۳۵ هستند.[۹۶][۹۸][۹۹][۱۰۰]
اف-۲۲ برای دوره خدمت ۳۰ ساله یا ۸٬۰۰۰ ساعت پرواز طراحی شده و با «برنامه تکمیل سازه‌ها» با هزینه‌ای معادل ۳۵۰ میلیون دلار همراه شده‌است.[۱۰۱][۱۰۲] تحقیقاتی در خصوص انجام ارتقایی برای تمدید دوره خدمت مفید این جنگنده‌ها در دست انجام است.[۱۰۳] انتظار می‌رود که اف-۲۲ در دراز مدت و در دهه ۲۰۳۰ میلادی با یک جنگنده نسل ششم جایگزین شود.[۱۰۴]
طراحی
خلاصه
اف-۲۲ در حالت پس‌سوز کامل و در حال پرواز با موتور اف۱۱۹ در وضعیت آزمایشی.
اف-۲۲ رپتور یک جنگنده نسل پنجم است که از نظر نیروی هوایی ایالات متحده در رده نسل چهارم فناوری هواگرد پنهان‌کار قرار می‌گیرد.[۱۰۵] این جنگنده، نخستین هواگرد عملیاتی با قابلیت ترکیب پرواز ابرپیمایشی، قابلیت مانور بالا، رادارگریزی و ترکیب حسگرها در یک سکوی اسلحه است.[۱۰۶] رپتور دارای چهار بال، سه چرخ برای فرود و بال سه‌گوش با لبه رو به عقب است. سطوح کنترل پرواز شامل پیش‌بال، شهپر، سکان روی تثبیت‌کننده‌های عمودی و دم افقی کاملاً متحرک است. برای کاهش سریع سرعت، شپهرها به بالا می‌شکنند و سکان‌ها به طرف خارج خم می‌شوند تا کشش افزایش یابد.[۱۰۷]
این هواگرد از موتور دوگانه توربوفنپرت اند ویتنی اف۱۱۹ استفاده می‌کند که با فناوری تراست وکتورینگ و دینامیک پرواز دوبعدی با دامنه ۲۰± درجه ساخته شده‌است و هر موتور حداکثر رانش ۳۵٬۰۰۰ پوند-نیرو (۱۵۶ کیلونیوتون) دارد. نسبت رانش به وزن اف-۲۲ در حالت نبرد معمولی تقریباً برابر با حالت حداکثر قدرت نظامی است و در حالت پس‌سوز کامل، این نسبت برابر ۱٫۲۵ است. تخمین زده شده که نهایت سرعت این هواگرد بدون موارد جانبی نصب‌شده در حالت قدرت نظامی برابر ۱٫۸۲ و در حالت پس‌سوز برابر ۲ ماخ باشد.[۱۰۸][ر]
یک ویدئو که پرواز اف-۲۲ را به تصویر می‌کشد.
سرعت کروز بالای اف-۲۲ و ارتفاع عملیاتی بالاتر از حد معمول آن، تأثیر حسگرها و سامانه‌های تسلیحاتی این هواپیما را ارتقا داده و باعث افزایش امکان دوام‌آوردن هواگرد در برابر پدافندهای زمینی همچون موشک سطح‌به‌هوا شده‌است.[۱۱۰][۱۱۱][۱۱۲][۱۱۳] اف-۲۲ از معدود هواگردهایی است که قابلیت ابرپیمایشی را داراست و همچنین از تنها جنگنده‌هایی است که می‌تواند سرعت زبرصوت را بدون استفاده از پس‌سوزهای ناکارآمد بنزینی حفظ کند؛ به این ترتیب، هواگردهای زیرصوت سرعت کافی برای رسیدن به آن را نخواهند داشت و هواگردهای متکی بر پس‌سوز هم با مشکل کمبود بنزین مواجه خواهند شد و اف-۲۲ می‌تواند بدون پیش آمدن خطر به این اهداف حمله کند.[۱۱۴] قابلیت‌های رانش و آیرودینامیک اف-۲۲، سرعت معمول نبرد آن را در ارتفاع ۵۰٬۰۰۰ فوت (۱۵٬۰۰۰ متر) به ۱٫۵ ماخ رسانده‌اند.[۱۱۵] استفاده از محفظه سلاح در این هواگرد باعث عملکرد نسبتاً بهتر آن از بسیاری از جنگنده‌های مخصوص نبرد شده‌است، چرا که نیروی پسار از محفظه‌های اضافه روی بال به آن وارد نمی‌شود. بدنه اف-۲۲ شامل مقدار زیادی مواد مستحکم است تا در برابر تنش و گرمای حاصل از پایدار نگه‌داشتن پرواز زبرصوت مقاومت کند. آلیاژهای تیتانیوم و کامپوزیتها به‌ترتیب ۳۹٪ و ۲۴٪ از وزن بدنه هواگرد را تشکیل می‌دهند.[۱۱۶]
آیرودینامیک بودن رپتور، توانایی تغییر ارتفاع بدون مشکل و موتورهای تراست وکتورینگ قدرتمند آن، قابلیت دور زدن راحت و انجام مانورهایی با آلفای (زاویه حمله) بسیار بالا همچون مانور هربست و کبرای پوگاچو را به آن داده‌است. این جنگنده همچنین می‌تواند آلفاهای بیش از °۶۰ را در حال داشتن کنترل نسبی روی گردش انجام دهد.[۱۱۷]سامانه کنترل پرواز هواگرد رایانه‌ای و قابلیت کنترل دیجیتالی کامل موتور، مقاومت حرکتی هواگرد را افزایش داده و آن را قابل کنترل کرده‌اند و بدین ترتیب، خلبان قابلیت هدایت سبک‌بارانه هواگرد را به دست می‌آورد.[۱۱۸][۱۱۹]
اویونیک
بخش‌های اصلی اویونیک این جنگنده شامل سامانه جنگاوری الکترونیک ای‌ان/ای‌ال‌آر-۹۴[ز] سندرز/جنرال الکتریک، ردیاب پرتاب موشک فروسرخ و فرابنفش ای‌ان/ای‌ای‌آر-۵۶ لاکهید مارتین و رادار نوع آرایه اسکن الکترونیکی‌شده فعال ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷ متعلق به نورثروپ گرومن/تگزاس اینسترومنتس هستند. ردیاب پرتاب موشک از شش حسگر برای فراهم آوردن پوشش همه‌جانبه فروسرخ استفاده می‌کند.[۱۲۰] سامانه ای‌ال‌آر-۹۴ پیچیده‌ترین بخش تکنیکی نصب‌شده روی هواگرد است. این سامانه یک شناساگر رادار غیرفعال با بیش از ۳۰ آنتن ترکیب‌شده با بال‌ها و بدنه برای پوشش همه‌جانبهٔ گیرنده هشدار رادار است. برد این شناساگر (بیش از ۲۵۰ مایل دریایی) از برد رادار بیشتر بوده و می‌تواند امواج رادار را محدود به پرتوهای باریک (کمتر از °۲ تا °۲ در سمت و ارتفاع) برساند تا رادارگریزی را افزایش دهد. بسته به نوع تهدید شناسایی‌شده، سامانه‌های دفاعی می‌توانند خلبان را در انجام سریع اقدامات متقابل همچون آزادسازی منوّر یا خاشه یاری کنند. ای‌ال‌آر-۹۴ می‌تواند به عنوان سامانه ردیابی غیرفعال با قابلیت یافتن اهداف و فراهم آوردن اطلاعات کافی برای قفل راداری روی هدف استفاده شود. ارتباطات تاکتیکی میان اف-۲۲ها با استفاده از سامانه اختصاصی و بسیار امن پیوند درون‌پروازی داده انجام می‌شود.[۱۲۱][۱۲۲]
رادار ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷
رادار ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷ دارای آرایه اسکن الکترونیکی‌شده با دهانه فعال و قابلیت رؤیت کم است که می‌تواند در هر وضعیت آب‌وهوایی، چندین هدف را دنبال کند. همچنین امواج این رادار می‌تواند روی وارد کردن بار اضافی به حسگرهای دشمن متمرکز شود. بسامد این رادار بیش از ۱٬۰۰۰ بار در ثانیه تغییر می‌کند تا احتمال رهگیری هواگرد توسط رادارها پایین بیاید و برد تخمینی آن در برابر یک هدف ۱۱ فوت مربعی (۱ متر مربع)، ۱۲۵–۱۵۰ مایل (۲۰۱–۲۴۱ کیلومتر) و در برابر پرتوهای باریک ۲۵۰ مایل (۴۰۰ کیلومتر) یا بیشتر است. از شماره تولید ۵، تمام اف-۲۲ها مجهز به ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷وی۱ شدند که عملکرد کامل نقشه‌کشی هوابه‌زمین (رادار دهانه ترکیبی با وضوح بالا، نشانه‌گذاری و دنبال‌کردن اهداف متحرک زمینی، نشانه‌گذاری و تشخیص خودکار، شناسایی نبرد و بسیاری از قابلیت‌های پیشرفته دیگر) را برای هواگرد به ارمغان می‌آورد.[۸۷][۱۱۰] اطلاعات رادار، ارتباطات، جهت‌یابی و شناسایی توسط دو پردازنده مجتمع و مشترک ریتیون پردازش می‌شوند که هر کدام قادر به پردازش بالغ بر ۱۰٫۵ میلیارد دستورالعمل در ثانیه هستند. در فرایندی با نام ترکیب حسگرها، داده‌های رادار، حسگرهای مختلف و سامانه‌های اضافه توسط پردازنده‌ها فیلتر و ترکیب شده و تبدیل به یک دید مشترک می‌شوند و حجم کار خلبان را کاهش می‌دهند.[۱۲۳]
قابلیت عملکرد نزدیک به میدان نبرد اف-۲۲، ویژگی‌های تشخیص و شناسایی تهدیدها را در حد بوئینگ آرسی-۱۳۵ به این هواگرد عطا کرده و ویژگی عمل به عنوان یک «مینیآواکس» را با وجود ضعیف‌تر بودن رادارها از نمونه‌های اصلی، به آن بخشیده‌است. به‌لطف این ویژگی، اف-۲۲ می‌تواند به‌سرعت هواپیماهای متحد را نشانه‌گذاری کند. این سامانه رادار گاهی می‌تواند اهداف را «بسیار سریع‌تر از آواکس» تشخیص دهد.[۱۱۰]گذرگاه بی فایروایر توسعه‌داده‌شده برای اف-۲۲ از نمونه پایه و تجاری این سامانه ریشه گرفته‌بود.[۱۲۴] در سال ۲۰۰۷، رادار اف-۲۲ در نقش فرستنده و گیرنده بی‌سیم داده آزمایش شد و توانست ۵۴۸ مگابیت داده را در ثانیه ارسال کرده و سرعت دریافت در مقیاس گیگابیت را به ثبت برساند. این میزان، بسیار سریع‌تر از سامانه لینک ۱۶ است.[۱۲۵]
نرم‌افزار اف-۲۲ از حدود ۱٫۷ میلیون خط کد تشکیل شده که بیشتر آن برای پردازش داده‌های رادار استفاده می‌شود.[۱۲۶] مایکل واین، وزیر سابق نیروی هوایی ایالات متحده، استفاده از ایدا توسط وزارت دفاع را به دلیل هزینه‌تراشی و ایجاد تأخیر در بسیاری از پروژه‌های نظامی از جمله اف-۲۲ مورد انتقاد قرار داد.[۱۲۷] طبیعت مجتمع قابلیت‌های اویونیک، ارتقای جنگنده را با چالش مواجه کرده‌است؛ در نتیجه، مهندسی سامانه‌باز برای انجام ارتقای بعدی این جنگنده در نظر گرفته شده‌است.[۱۲۸][۱۲۹] در سال ۲۰۰۹، جان لمن،[ژ] دبیر سابق نیروی دریایی، اف-۲۲ را مصون از حملات سایبری تشخیص داد و دلیل آن را هم عمر نرم‌افزار آی‌بی‌ام دانست.[۱۳۰]
کابین خلبان
کابین خلبان اف-۲۲، نشان‌گر دستگاه‌ها، نمایشگرها و اهرم به طرف بالا (پایین چپ)
اف-۲۲ دارای کابین شیشه‌ای خلبان با دستگاه‌های پرواز کاملاً دیجیتالی است. سامانه هاد تک‌رنگ این هواگرد، زاویه دید وسیعی را ارائه داده و به عنوان دستگاه هدایت پرواز اصلی عمل می‌کند؛ اطلاعات هم روی ال‌سی‌دیهای شش‌رنگ نمایش داده می‌شوند.[۲۶] ابزارهای اصلی هدایت پرواز این هواگرد، یک سکان جانبی حساس به نیرو و یک جفت اهرم است. در آغاز، نیروی هوایی ایالات متحده قصد داشت تا ابزارهای هدایت با ورودی مستقیم صدا را در هواگرد پیاده‌سازی کند، اما در نهایت از لحاظ فنی پرخطر تشخیص داده شده و کنار گذاشته‌شد.[۱۳۱] طول آسمانه تقریباً ۱۴۰ اینچ، عرض آن ۴۵ اینچ و ارتفاعش ۲۷ اینچ (۳۵۵، ۱۱۵ و ۶۹ سانتی‌متر) هستند و وزن آن ۳۶۰ پوند است.[۱۳۲] از آن‌جا که طرح اولیهٔ آسمانه به‌جای ۸۰۰ ساعت مورد نیاز، تنها ۳۳۱ ساعت وقت گرفت، این طرح بازطراحی شد.[۶۳]
اف-۲۲ دارای عملکرد رادیویی مجتمع است و سامانه‌های پردازش سیگنال آن در عوض جای‌گرفتن در واحد سخت‌افزاری جدید، مجازی هستند.[۱۳۳] گزارش‌های متعددی از عدم وجود قابلیت ارتباط اف-۲۲ با دیگر هواگردها گزارش شده؛ در این گزارش‌ها، امکان ارتباط صوتی تأیید و تبادل داده رد شده‌است.[۱۳۴]
سامانه صفحه‌کلیدی به نام «صفحه کنترل مجتمع» برای وارد کردن داده‌های خلبان خودکار، ناوبری و ارتباطات وجود دارد. دو نمایشگر در اطراف صفحه کنترل مجتمع برای نمایش داده‌های مشاوره‌ای یا هشدارهای مجتمع، داده‌های ارتباطی، ناوبری و شناسایی و نمایش میزان سوخت موجود و دستگاه‌های در حالت آماده‌باش پرواز[س] به کار می‌روند.[۱۳۷][۱۳۸] این دستگاه‌ها می‌توانند یک افق مجازی را برای خلبان طراحی کنند. نمایشگر اصلی چندمنظوره ۸ اینچ در ۸ اینچ (۲۰ در ۲۰ سانتی‌متر) زیر صفحه کنترل مجتمع واقع شده و برای مسیریابی و ارزیابی موقعیت به کار گرفته می‌شود. سه نمایشگر جانبی چندمنظوره ۶٫۲۵ در ۶٫۲۵ اینچ (۱۵٫۹ در ۱۵٫۹ سانتی‌متر) در اطراف نمایشگر اصلی چندمنظوره قرار گرفته و برای نمایش اطلاعات تاکتیکی و مدیریت فضا به کار گرفته می‌شوند.[۱۳۸]
صندلی‌پران این هواگرد نسخه‌ای از نوع آکس ۲[ش] (مخفف طرح پیشرفته صندلی‌پران) است که به‌طور معمول در هواگردهای نیروی هوایی ایالات متحده به کار گرفته می‌شود و کنترل‌گر خروج در وسط آن نصب شده‌است.[۱۳۹] اف-۲۲ دارای یک سامانه پشتیبان حیات پیچیده همراه با سامانه تولید اکسیژن همراه،[ص] لباس خلبانی محافظ و تنظیم‌کننده ضدگرانش تنفس است. تنظیم‌کننده ضدگرانشی، دارای دریچه‌ای برای کنترل جریان و فشار در ماسک و لباس خلبان است. لباس خلبان تحت پروژه فناوری پیشرفته لباس ضدگرانش[ض] تولید شده و در برابر خطرات شیمیایی و زیستی و غوطه‌وری در آب سرد مقاوم است. این لباس قادر است تا در ارتفاع بالا، نیروی گرانش و فشار پایین را مهار کرده و تعادل و آسودگی حرارتی را به ارمغان بیاورد.[۱۴۰] به دنبال مجموعه‌ای از مشکلات مربوط به هیپوکسی، سامانه اکسیژن پشتیبان و دریچه جدیدی در لباس پرواز در سامانه پشتیبان حیات گنجانده شد.[۹۱]
تسلیحات
یک موشک ایم-۱۲۰ آمرام (راست) و چهار بمب جی‌بی‌یو-۳۹ اس‌دی‌بی (چپ) در محفظه سلاح اصلی اف-۲۲
اف-۲۲ دارای سه محفظه سلاح داخلی است: یک محفظه اصلی بزرگ در زیر بدنه، و دو محفظه کوچک‌تر در دو طرف بدنه و در اطراف محل تنفس موتور.[۱۴۱] محفظه اصلی از وسط دو قسمت شده و می‌تواند شش پرتاب‌گر مدل ال‌ای‌یو-۱۴۲-ای را برای پرتاب موشک‌هایی با برد خارج از افق دید حمل کند. هر کدام از محفظه‌های کوچک‌تر، می‌توانند یک ال‌ای‌یو-۱۴۱/ای را برای پرتاب موشک‌های کوتاه‌برد حمل کنند.[۱۴۲] چهار تا از پرتاب‌گرهای محفظه اصلی می‌توانند با دو قفسه بمب جایگزین شوند. هر قفسه، می‌تواند یک بمب ۱٬۰۰۰ پوندی (۴۵۰ کیلوگرم) یا چهار بمب ۲۵۰ پوندی (۱۱۰ کیلوگرم) را حمل کند.[۱۱۱] حمل داخلی تسلیحات، به پنهان‌کاری هواگرد کمک کرده و باعث کاهش اثر کشش هوا می‌شود. در هنگام پرتاب موشک، دو بازوی هیدرولیک به موشک برای خروج از محفظه فشار آورده و در محفظه در زیر یک ثانیه باز می‌شود. دلیل طراحی این سازوکار، کاهش آسیب‌پذیری هواگرد در برابر تشخیص داده‌شدن و همچنین پرتاب موشک در زمان پرواز با سرعت‌های بالاست.[۱۴۳]
نمای جلویی بدنه اف-۲۲
اف-۲۲ قابلیت حمل اسلحه‌های هوابه‌سطح همچون بمب‌هایی با ویژگی هدایت از راه قابلیت مهمات تهاجم مستقیم مشترک و بمب‌هایی با قطر کم را دارد، اما امکان تنظیم اسلحه‌های هدایت لیزری برای این جنگنده فراهم نیست.[۱۴۴] میزان مهمات قابل‌حمل هوابه‌سطح محدود به ۲٬۰۰۰ پوند (۹۱۰ کیلوگرم) است.[۱۴۵] یک ام۶۱ والکان ۲۰ میلی‌متری با قابلیت چرخش درون بال راست تعبیه شده و لوله سلاح آن با یک در جمع‌شونده پوشیده‌شده تا پنهان‌کاری افزایش یابد.[۱۴۶] طرحی از جهت شلیک این سلاح روی نمایشگر خلبان نمایش داده می‌شود.[۱۴۷]
افزایش سرعت و ارتفاع رپتور به افزایش برد مفید مهمات آن منجر می‌شود و در این حالت، برد موشک‌های ایم-۱۲۰ آمرام آن نسبت به حالت عادی، ۵۰٪ افزایش پیدا کرده و برد مفید مهمات تهاجم مستقیم مشترک به‌کارگرفته‌شده در اف-۲۲، حداقل دو برابر حالت عادی است.[۱۱۹][۱۴۸] در مراحل آزمایش، یک نمونه اف-۲۲ یک جی‌بی‌یو-۳۲ با قابلیت مهمات تهاجم مستقیم مشترک را از ارتفاع ۵۰٬۰۰۰ پا (۱۵٬۰۰۰ متر) و در حالی که سرعت آن ۱٫۵ ماخ بود، پرتاب کرد و به وسیله آن، هدفی در فاصله ۲۴ مایلی (۳۹ کیلومتر) را نابود کرد.[۱۴۹]
یک اف-۲۲ با سلاح‌های خارجی نصب‌شده روی آن.
سلاح‌های اف-۲۲ معمولاً درون آن حمل می‌گردند، اما بال‌ها هم محلی برای قرار گرفتن تسلیحات داشته و هر یک، می‌تواند ۵٬۰۰۰ پوند (۲٬۳۰۰ کیلوگرم) وزن تحمل کند. محفظه‌ای قابل جداسازی حاوی ۶۰۰ گالون (۲٬۲۷۰ لیتر) بنزین اضافه یا پرتاب‌گری با قابلیت نگهداری دو موشک هوا به هوا می‌تواند روی هر یک از این نقاط نصب شود و دو بخش داخلی دارای لوله‌کشی‌هایی برای انتقال بنزین هستند. استفاده از این فضای اضافی، باعث کاهش پنهان‌کاری و افت عملکرد سینماتیک هواگرد می‌شود، به همین دلیل، با خالی شدن این فضا، نگهدارنده آن هم قابل جداسازی است تا پنهان‌کاری و عملکرد سینماتیک به حالت اول خود برگردد.[۱۵۰] در میانه دهه ۲۰۰۰، توسعه نوعی محفظه خارجی دارای ویژگی پنهان‌کار در دست انجام بود.[۱۵۱]
پنهان‌کاری
برای پنهان‌کاری، اف-۲۲ اسلحه‌ها را در محفظه داخلی حمل می‌کند. درهای محفظه‌های اصلی و کناری باز هستند؛ شش عدد موشک ال‌ای‌یو-۱۴۲/ای آمرام با پرتاب‌گر عمودی، در تصویر قابل‌مشاهده هستند.
طراحی اف-۲۲ طوری است که شناسایی و رهگیری آن توسط رادار را بسیار مشکل کند. با هدف کاهش سطح مقطع راداری، شکل بدنه تغییر یافته‌است. برای مثال، لبه‌های هواگرد مورد بازطراحی قرار گرفته، از مواد جاذب رادار استفاده شده و به جزئیاتی همچون لولاها و کلاه خلبان دقت شده تا بازتاب راداری نداشته باشند. طراحی اف-۲۲ به‌گونه‌ای انجام شده تا امواج رادیویی، رد فروسرخ و رد آکوستیک را کاهش دهد و در کنار آن، امکان دیده‌شدن هواگرد با چشم غیرمسلح را هم کم کند.[۱۵۲] موتور تراست وکتورینگ تخت این هواگرد، امواج فروسرخ را با هدف کاهش تهدید آشیانه‌یابی فروسرخ توسط موشک‌های سطح‌به‌هوا یا موشک‌های هوابه‌هوا کاهش می‌دهد.[۱۵۳][۱۵۴]سرمایش بازیابیلبه حمله با هدف مدیریت گرمای حاصل از پرواز ابرپیمایشی و طرح خاص بدنه، از دیگر موارد انجام‌گرفته در جهت کاهش رد فروسرخ هستند.[۱۵۵]
در مقایسه با طرح‌های پنهان‌کار و رادارگریز پیشین مثل اف-۱۱۷، اف-۲۲ وابستگی کمتری به مواد جاذب رادار، که نیاز شدیدی به نگهداری داشته و به وضعیت بد آب‌وهوایی، بسیار حساس هستند، دارد. بر خلاف بی-۲، که نیازمند آشیانه با آب‌وهوای کنترل‌شده‌است، اف-۲۲ می‌تواند در خط پرواز یا در آشیانه‌ای معمولی، تعمیر شود. اف-۲۲ دارای سامانه ارزیابی رد[ط] است و به وسیله آن، در زمان خرابی رد رادار و نیازمندی آن به تعمیرات، هشدارهایی را ارسال می‌کند.[۱۱۰] با وجود طبقه‌بندی‌شده بودن اطلاعات دقیق سطح مقطع راداری این جنگنده، لاکهید مارتین در سال ۲۰۰۹ اطلاعاتی را منتشر کرد که نشان می‌داد سطح مقطع راداری این هواگرد از زوایای خاصی، برابر با ۰٫۰۰۰۱ متر مربع (۴۰ دسی‌بل) است؛ این میزان برای یک رادار، معادل میزان بازتاب یک «تیله فولادی» است.[۱۵۶] حفظ ویژگی‌های پنهان‌کاری این هواگرد، می‌تواند میزان مأموریت‌پذیری[ظ] اف-۲۲ را تا حد ۶۲–۷۰٪ کاهش دهد.[ع]
نیروی هوایی ایالات متحده در بیانیه‌ای، این هواگرد را جزء مهمی از قدرت تاکتیکی هوایی این نیرو توصیف کرد. بیانیهٔ نیروی هوایی بیان می‌داشت که اف-۲۲ با تمام جنگنده‌های سابق متفاوت است و قابلیت‌های رادارگریزی، عملکرد آیرودینامیک و آگاهی موقعیتی آن، عملکرد بی‌سابقه‌ای به این جنگنده داده‌است.[۱۵۸][۱۵۹]
اندازه‌گیری اثربخشی ویژگی‌های پنهان‌کارانه این هواگرد، دشوار است. میزان سطح مقطع راداری جنگنده، اندازه‌گیری محدودی است که فقط ناحیه جلویی و کناری هواگرد را از دید یک رادار ثابت پوشش می‌دهد. زمانی که هواگرد در حال مانور دادن در آسمان باشد، مجموعه کاملاً متفاوتی از زوایا و سطوح را به نمایش می‌گذارد که به‌صورت بالقوه، میزان تشخیص‌پذیری توسط رادار را افزایش می‌دهند. علاوه بر این، طراحی پنهان‌کارانه اف-۲۲ و مواد جاذب رادار آن، عمدتاً در برابر رادارهایی با بسامد بالا مقاوم‌اند. اثر پراکندگی رایلی و تشدید باعث شده تا رادارهایی با بسامد پایین همچون رادارهای هواشناسی، با توجه به اندازه آن احتمال بیشتری در تشخیص اف-۲۲ داشته باشند. با این وجود، این رادارها باعث جلب توجه شده، به امواج ناخواسته الکترونیکی حساس‌اند و دقت پایینی دارند.[۱۶۰] علاوه بر این، با وجود این‌که تشخیص ضعیف یا سریع توسط رادار ممکن است مدافعان را از وجود هواگردی پنهان‌کار آگاه کند، تصویربرداری قابل‌اعتماد از جنگنده کاری بسیار مشکل‌تر است.[۱۶۱][۱۶۲] به گفته نیروی هوایی ایالات متحده، یک اف-۲۲، یک فروند اف-۴ فانتوم ۲ که در حال تعقیب یک پهپاد آمریکایی بود را با وجود حضور رادار مطلع الفجر، بر فراز خلیج فارس غافل‌گیر کرد.[۱۶۳]
تاریخچه عملیاتی
نام‌گذاری و آزمایش
یک اف-۲۲ در حال سوختگیری از یک بوئینگ کی‌سی-۱۳۵ استراتوتانکر در مراحل آزمایش. زائده پشتی هواگرد، برای کنترل چرخش استفاده می‌شود.
نام غیررسمی اصلی وای‌اف-۲۲، «لایتنینگ ۲»[غ] بود که قرار بود ادامه نسل لاکهید پی-۳۸ لایتنینگ، که در جنگ جهانی دوم به کار گرفته شده بود، باشد. این نام تا نیمه دهه ۱۹۹۰ پابرجا بود، اما نیروی هوایی در نهایت نام رسمی «رپتور» را بر این هواگرد گذاشت؛ هرچند نام «لایتنینگ ۲» بعدتر روی اف-۳۵ لایتنینگ گذاشته شد. «سوپراستار» و «راپیر»[ف] از دیگر نام‌هایی بودند که برای مدتی کوتاه، برای این جنگنده در نظر گرفته شده بود.[۱۶۴] در سپتامبر ۲۰۰۲، نیروی هوایی نام رسمی رپتور را با توجه به نام مک‌دانل داگلاس اف/ای-۱۸ هورنت به اف/ای-۲۲ تغییر داد. هدف دیگر این تغییر نام، پررنگ کردن ویژگی حمله زمینی هواگرد در میان بحث‌های درگرفته بر سر نقش جنگنده بود. نام‌گذاری اف-۲۲ در هنگام شروع دوره خدمت آن و در دسامبر ۲۰۰۵، مورد بازبینی قرار گرفت.[۱۱۱][۱۶۵]
آزمایش پرواز اف-۲۲ در سال ۱۹۹۷ و با رپتور ۴۰۰۱، نخستین جنگنده آزمایشی، آغاز شد و هشت اف-۲۲ آزمایشی دیگر هم در مراحل آزمایش در پایگاه نیروی هوایی ادواردز استفاده شدند. دو هواگرد آزمایشی نخست، برای آزمایش کیفیت پروازی، مراحل آزمایشی اولیه، نیروی محرک، عملکرد و جدایی مخازن مورد استفاده قرار گرفتند. سومین هواگرد، که اولین نمونه دارای بخش داخلی هم بود، برای آزمایش بار ساختاری، مانور بالا و پایین و یکپارچگی مهمات تهاجم مستقیم مشترک استفاده شد. دو اف-۲۲ فاقد قابلیت پرواز هم برای آزمایش بار ثابت و میزان فرسودگی به کار گرفته شدند. نمونه‌های آزمایشی بعدی هم اویونیک، ارتباطات/مسیریابی/شناسایی و میزان قابل‌مشاهده بودن هواگرد را مورد آزمایش قرار دادند.[۳۲] رپتور ۴۰۰۱ در سال ۲۰۰۱ از پرواز بازنشسته و در پی آن، به پایگاه نیروی هوایی رایت-پترسون فرستاده شد تا برای آزمایش‌های بقا همچون آزمایش آتش و آموزش‌های تعمیر خرابی نبرد مورد استفاده قرار گیرد.[۱۶۶] دیگر اف-۲۲های آزمایشی برای آزمایش بهبودها و به عنوان نمونه‌های آزمایشی تعمیرات استفاده شدند.[۱۶۷] نخستین هواگرد تولیدی در ژانویه ۲۰۰۳ برای گذراندن آزمایش‌های اولیه عملیاتی و ارزیابی به پایگاه نیروی هوایی نلیس واقع در نوادا تحویل داده شد.[۱۶۸]
در مه ۲۰۰۶، گزارشی منتشر شد که نشان می‌داد بخش تیتانیومی جلویی بدنه اف-۲۲ با مشکلی مواجه است که از مدیریت گرمای معیوب ریشه گرفته بود. این مشکل، منجر به شکل‌پذیری کمتر از حد ۸۰ اف-۲۲ شده و طول‌عمر این بخش را به صورت بالقوه کاهش داده بود. تغییرات و وارسی‌هایی برای بازیابی طول‌عمر موردانتظار بخش جلویی، اعمال شده‌است.[۱۰۳][۱۶۹]
در اوت ۲۰۰۸، یک اف-۲۲ اصلاح‌نشده از اسکادران آزمایش پرواز ۴۱۱، نخستین سوختگیری هوابه‌هوا از هواگردی دیگر را با استفاده از بنزین مصنوعی جت انجام داد. این آزمایش، بخشی از تلاش‌های وسیع‌تر نیروی هوایی ایالات متحده برای اصلاح هواگردها به گونه‌ای بود که بتوانند از بنزینی مخصوص، ترکیبی ۵۰/۵۰ از جی‌پی-۸ و بنزین با منشأ گاز طبیعی تولیدشده در فرایند فیشر–تروپش، استفاده کنند.[۱۷۰] در سال ۲۰۱۱، یک اف-۲۲ توانست با استفاده از بنزین با ۵۰٪ سوخت زیستی نشأت‌گرفته از کتان‌کش، با سرعت زبرصوت پرواز کند.[۱۷۱]
در دسامبر ۲۰۰۵، نیروی هوایی اعلام کرد که اف-۲۲ با موفقیت از پس قابلیت‌های اولیه عملیاتی برآمده است.[۱۷۲] در جریان رزمایش لبه شمالی در آلاسکا در ژوئن ۲۰۰۶، ۱۲ اف-۲۲ از اسکادران ۹۴، توانستند بدون تلفات، ۱۰۸ دشمن فرضی را نابود کنند.[۲۹] در رزمایش پرچم قرمز در فوریه ۲۰۰۷، ۱۴ اف-۲۲ از اسکادران ۹۴ با حمایت از دیگر نیروهای آبی (دوست)، پشتیبانی هوایی نزدیک را فراهم کردند. در نبرد با نیروهای قرمز (دشمن) که متشکل از اف-۱۵ و اف-۱۶ بود، ۶–۸ اف-۲۲ پیروزی هوایی را به دست آورده و نظارت الکترونیکی هوایی را فراهم آوردند. هیچ‌کدام از جنگنده‌ها به دلیل تعمیرات یا دیگر خرابی‌ها مجبور به بازگشت نشد و فقط یک اف-۲۲ در برابر نیروهای شکست‌خورده دشمن، گم‌شده در نظر گرفته شد.[۱۷۳][ق]
اف-۲۲ در دسامبر ۲۰۰۷ قابلیت عملیاتی کامل را پیدا کرد. این وضعیت، به دنبال اعلام رسمی ژنرال جان کورلی از فرماندهی نبرد هوایی، اعلام شد. او بیان داشت که چندین اف-۲۲ در سه نیروی مختلف ایالات متحده، کاملاً عملیاتی هستند.[۱۷۴] به دنبال این جریان، در بازرسی آمادگی عملیاتی انجام‌گرفته در آوریل ۲۰۰۸، این نیروها رتبه «عالی» را در تمام زمینه‌ها دریافت کردند. نسبت نابودگری شبیه‌سازی‌شده این جنگنده‌ها، ۰–۲۲۱ بود.[۱۷۵]
نگهداری و آموزش
هر هواگرد نیازمند یک برنامه نگهداری و تعمیراتی سه‌هفته‌ای فشرده پس از ۳۰۰ ساعت پرواز است.[۱۷۶] پوشش پنهان‌کار اف-۲۲ به‌گونه‌ای طراحی شده تا نسبت به هواگردهای پنهان‌کار پیشین، استحکام و مقاومت بیشتری در برابر آب‌وهوا داشته باشد.[۱۱۰] با این وجود، در زمان فرستاده شدن اف-۲۲های اولیه به گوآم در سال ۲۰۰۹، پوشش پنهان‌کارانه این نمونه‌ها همچنان با مشکلاتی در برابر باران و رطوبت روبه‌رو بود.[۱۷۷] سامانه پنهان‌کاری و مخصوصاً پوشش آن، حدود یک‌سوم زمان تعمیر را به خود اختصاص می‌دهند. پوشش‌هایی الهام‌گرفته از پوشش اف-۳۵ با هدف کاهش هزینه‌های نگهداری، در نسخه‌های طراحی و نصب شد.[۹۶][۱۷۸] تعمیر و نگهداری از اف-۲۲ در مجموعه لجستیک اوگدن ایر[ک] واقع در پایگاه نیروی هوایی هیل، یوتا صورت می‌گیرد.[۱۷۹]
اف-۲۲ در سال ۲۰۱۵، برای حدود ۶۳٪ از موقعیت‌ها آماده بود. این میزان نسبت به سال ۲۰۰۵، بیش از ۴۰٪ افزایش یافته بود. مدت تعمیر در برابر مدت پرواز هم در سال ۲۰۰۹ از مقدار اولیه ۳۰ ساعت به ۱۰٫۵ ساعت ارتقا یافته بود. این مقدار، کمتر از حد موردنیاز (۱۲ ساعت) بود. مدت پرواز خلبان در برابر مدت پرواز هم در سال ۲۰۱۴ برابر ۴۳ ساعت بود. در زمان معرفی، میانگین زمان بین خرابی اف-۲۲ برابر با ۱٫۷ ساعت بود که کوتاه‌تر از مدت موردنیاز ۳ ساعت بود؛ این مقدار در سال ۲۰۱۲ به ۳٫۲ ساعت افزایش یافت.[۶۳][۱۰۲] در سال ۲۰۱۹، هزینه هر ساعت پرواز این جنگنده برابر با ۳۵٬۰۰۰ دلار بود.[۱۸۰]
برای کاهش هزینه‌های عملیاتی و افزایش عمر خدمت اف-۲۲، آموزش برخی خلبانان با استفاده از شبیه‌ساز پرواز انجام می‌گیرد و آموزش در برابر دشمن هم با استفاده از نورثروپ تی-۳۸ تالون صورت می‌گیرد. به دلیل اندازه کوچک ناوگان، تعداد هواپیماهای ذخیره برای جایگزینی محدود است.[۱۷۶]
جنگنده‌های اف-۲۲ بیشتر در پایگاه هوایی کادنا واقع در اوکیناوا، ژاپن استقرار یافته‌اند.[۱۸۱] در فوریه ۲۰۰۷ و در نخستین مأموریت فرامرزی اف-۲۲ برای استقرار در پایگاه هوایی کادنا، سامانه نرم‌افزاری شش اف-۲۲ از اسکادران ۲۷ که از پایگاه نیروی هوایی هیکام[گ] واقع در هاوایی پرواز کرده بودند، در هنگام گذر از خط روزگردان،[ل] با خرابی‌های متعددی روبه‌رو شد. پس از سوختگیری هوایی، هواگردها به هاوایی بازگشتند. در عرض ۴۸ ساعت، خطا برطرف شده و مأموریت ادامه یافت.[۱۸۲][۱۸۳] ناوگان اف-۲۲ در رزمایش‌های تمرینی کره جنوبی و مالزی حضور داشته‌است.[۱۸۴][۱۸۵]
در نوامبر ۲۰۰۷، اف-۲۲های اسکادران ۹۰ در پایگاه نیروی هوایی المندورف[م] واقع در آلاسکا، از طرف فرماندهی دفاع هوافضای آمریکای شمالی مأمور دنبال کردن دو بمب‌افکن توپولف-۹۵ روسی شدند.[۱۸۶] از آن زمان، ناوگان اف-۲۲ وظیفه فراهم آوردن مراقبت برای بمب‌افکن‌های توپولف-۱۶۰ را هم بر عهده داشته‌است.[۱۸۷]
گیتس، وزیر دفاع وقت، در ابتدا استقرار ناوگان اف-۲۲ در خاورمیانه در سال ۲۰۰۷ را نپذیرفت،[۱۸۸] اما نخستین استقرار این گونه در این ناحیه در سال ۲۰۰۹ و در پایگاه هوایی الظفره واقع در امارات متحده عربی صورت گرفت. در آوریل ۲۰۱۲، این ناوگان همچنان در الظفره قرار داشت؛ فاصله این پایگاه با ایران کمتر از ۲۰۰ مایل بود. وزیر دفاع وقت ایران، احمد وحیدی، این استقرار را نوعی تهدید امنیتی خواند.[۱۸۹] در مارس ۲۰۱۳، نیروی هوایی ایالات متحده اعلام کرد که یک اف-۲۲ با هشدار به یک فروند مک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲ ایرانی بر فراز آب‌های خلیج فارس که در ۱۶ مایلی یک ام کیو-۱ پرداتور قرار داشته، آن را از این پهپاد دور کرده‌است.[۱۹۰]
در ژوئن ۲۰۱۴، ناوگان اف-۲۲ از اسکادران ۱۹۹ متعلق به گارد ملی هوایی هاوایی، به مالزی فرستاده شد تا در رزمایش کوپ تائوفان[ن] در سال ۲۰۱۴ که توسط نیروهای هوایی اقیانوس آرام و نیروی هوایی سلطنتی مالزی اداره می‌شد، شرکت کند.[۱۹۱]
پرواز یک اف-۲۲ از اسکادران ۴۳ در کنار یک اف-۱۵ ایگل از اسکادران ۲۷ در سال ۲۰۰۵.
در ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۴، ناوگان اف-۲۲ نخستین نبردشان را در جریان مداخله آمریکا در سوریه انجام دادند. این جنگنده‌ها با بمب‌های ۱٬۰۰۰ پوندی هدایت‌شده با جی‌پی‌اس به مواضع داعش در نزدیکی سد تیشرین حمله کردند.[۱۹۲][۱۹۳] تا ژانویه ۲۰۱۵، جنگنده‌های اف-۲۲ سه درصد از هواگردهای موجود در عملیات‌های عمده برون‌مرزی ارتش آمریکا علیه داعش را تشکیل می‌دادند.[۱۹۴] ژنرال مایک هاستیج[و] از فرماندهی نبرد هوایی ایالات متحده، بیان داشت که این جنگنده در جریان این مأموریت، «بی‌نظیر» عمل کرده‌است.[۱۹۵] در بین سپتامبر ۲۰۱۴ و ژوئیه ۲۰۱۵، ناوگان اف-۲۲، ۲۰۴ پرواز بر فراز سوریه داشت و در این مدت، ۲۷۰ بمب را روی حدود ۶۰ مکان ریخت.[۱۹۶] در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۵، یک جفت اف-۲۲ نخستین مأموریت پشتیبانی هوایی نزدیک این جنگنده را پس از دریافت درخواستی برای پشتیبانی هوایی به نیروهای متحد، انجام دادند.[۱۹۷] با وجود این حملات، نقش اصلی اف-۲۲ در عملیات، جمع‌آوری اطلاعات جاسوسی، نظارت و شناسایی بود.[۱۹۸]
در اواخر سال ۲۰۱۴، نیروی هوایی در حال آزمایش طرح استقرار سریع بود. چهار اف-۲۲ و یک بوئینگ سی-۱۷ برای پشتیبانی هم در این آزمایش شرکت داشتند. نخستین آزمایش طرح در سال ۲۰۰۸ و توسط دو اف-۲۲ صورت گرفته بود. هدف این آزمایش برای اف-۲۲ این بود که این جنگنده‌ها بتوانند در عرض ۲۴ ساعت، آماده پرواز شده و در نبرد حاضر شوند.[۱۹۹][۲۰۰] چهار اف-۲۲ در اوت همان سال در پایگاه هوایی اسپنگدالم در آلمان، پایگاه هوایی لسک[ه] واقع در لهستان و در سپتامبر ۲۰۱۵ در پایگاه هوایی آماری در استونی مستقر شدند تا با متحدان ناتو آموزش ببینند.[۲۰۱]
در ۱۹ اوت ۲۰۱۶، دو اف-۲۲ در پی حمله نیروی هوایی سوریه به نیروهای کرد تحت پشتیبانی ایالات متحده در درون و اطراف شهر، به دو سوخو-۲۴ سوری بر فراز حسکه هشدار دادند.[۲۰۲] در نوامبر ۲۰۱۷، تعدادی اف-۲۲ در کنار چند بی-۵۲، کارخانه‌ها و انبارهای تولید و ذخیره تریاک در مناطق تحت کنترل طالبان در افغانستان را بمباران کردند.[۲۰۳]
ناوگان اف-۲۲ در حمله ایالات متحده به نیروهای هوادار دولت در شرق سوریه در ۷ فوریه ۲۰۱۸ هم نقش داشت.[۲۰۴][۲۰۵][۲۰۶]
مشکلات عملیاتی
سوختگیری هوایی یک فروند اف-۲۲ پیش از عملیات ضربتی در سپتامبر ۲۰۱۴ در سوریه
اف-۲۲ با مشکلات عملیاتی روبه‌رو بوده و بعضی از آنان باعث زمین‌گیر شدن تمام ناوگان این جنگنده‌ها شده‌است. حیاتی‌ترین مشکل، کاهش سطح هوشیاری ذهنی خلبانان و علایمی مثل از هوش رفتن، از دست رفتن حافظه، تغییر شدید خلق‌وخوی و تغییرات عصبی بوده‌است. آن‌ها همچنین مشکلاتی همچون اختلال در تنفس پایدار و سرفه‌های مزمن را هم تجربه کرده‌اند.[۲۰۷][۲۰۷] تعدادی از دلایل احتمالی این مشکلات پیدا شده‌است، این دلایل احتمالی شامل قرار گرفتن در معرض عوامل شیمیایی مضر از لوله‌های تنفسی، اشکال در عملکرد لباس ضدفشار، اثرات جانبی حاصل از اکسیژن‌رسانی در غلظت بالاتر از جو و اختلال در سامانه اکسیژن‌رسانی هستند. ناوگان اف-۲۲ در سال ۲۰۱۱ به‌مدت ۴ ماه زمین‌گیر شد تا این مشکلات برطرف شوند، اما گزارش‌های مربوط به مشکلات تنفسی پس از آن هم ادامه داشتند.[۲۰۸]
در سال ۲۰۰۵، گروهی از متخصصان نیروی هوایی ایالات متحده[ی] چندین پیشنهاد را برای برطرف‌کردن مشکلات تنفسی ارائه کردند.[۲۰۹] این پیشنهادها در سال ۲۰۱۲ مورد توجه واقع شدند و بر اساس گزارش‌ها، نیروی هوایی نصب نمایشگر نوار مغزی روی کلاه‌های خلبانان را به عنوان یک راه‌حل در نظر گرفته‌است.[۲۱۰][۲۱۱][۲۱۲] در ژوئیه ۲۰۱۲، پنتاگون به این نتیجه رسید که حداقل دو منشأ احتمالی علائم شبههیپوکسی، یک دریچه فشار روی لباس پرواز و یک فیلتر هوای کربنی بوده که در هنگام پرواز در ارتفاع بالا، مشکل‌ساز شده‌اند. پرواز در مسافت‌های طولانی ادامه یافت، اما ارتفاع آن تا زمان اعمال اصلاحات محدود شد. فیلترهای کربنی با نمونه‌ای دیگر جایگزین شدند تا تماس ذرات کربنی با ششها کاهش یابد.[۲۱۳][۲۱۴] دریچه تنظیم‌کننده و ضدفشار تنفسی، که وظیفه پرباد کردن لباس خلبان در حرکات در شتاب گرانشی بالا را بر عهده داشت، معیوب شناخته شد، چراکه لباس خلبان را به میزان ناخواسته‌ای پرباد می‌کرد و سبب اختلال در تنفس خلبان می‌شد.[۲۱۵] سامانه تولید اکسیژن همراه هم در حرکات در شتاب گرانشی بالا، سطح اکسیژن را به‌طرز غیرمنتظره‌ای کاهش می‌داد.[۲۱۶]
تولیدکننده‌های اکسیژن پشتیبان و فیلترهای جدید روی هواگرد نصب شده‌اند. علائم سرفه به آتلکتازی[اا] نسبت داده شده که به دلیل قرار گرفتن در معرض شتاب گرانش بالا و غلظت اکسیژن بالاتر اف-۲۲ نسبت به هواگردهای پیشین به وجود آمده‌است. وجود سموم و ذرات در بعضی از خدمه‌های زمینی، بی‌ربط به مشکل دانسته شد.[۲۱۸] در ۴ آوریل ۲۰۱۳ و پس از حضور اف-۲۲ در نیروی آزمایش ترکیبی[اب] و اسکادران ۴۱۲ پزشکی هوافضا[اپ] و تشخیص آنان مبنی بر رفع شدن مشکل محدودیت تنفسی خلبانان، محدودیت مسافت و ارتفاع برداشته شد.[۲۱۹][۲۲۰][۲۲۱]
اف-۲۲ای – نسخه تک‌سرنشین با عنوان اف/ای-۲۲ای طراحی‌شده در اوایل دهه ۲۰۰۰.
اف-۲۲بی – نسخه دوسرنشین که در سال ۱۹۹۶ برای صرفه‌جویی در بودجه لغو شد.[۲۲۲]
نسخه دریایی اف-۲۲ – نسخه‌ای برنامه‌ریزی‌شده از اف-۲۲ برای حضور روی ناو هواپیمابر با بال متحرک برای برنامه جنگنده تاکتیکی پیشرفته دریایی نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در جهت جایگزین شدن با گرومن اف-۱۴ تام‌کت. این برنامه در سال ۱۹۹۳ لغو شد.[۲۲۲] دونالد رایس، وزیر وقت نیروی هوایی، عامل تصمیم‌گیری و ترجیح‌دادن وای‌اف-۲۲ بر وای‌اف-۲۳ را قابلیت‌های دریایی بیان کرد.[۲۲۳]
مشتقات
اف‌بی-۲۲ یک بمب‌افکن زبرصوت پنهان‌کار میان‌برد بود که برای استفاده در نیروی هوایی ایالات متحده پیشنهاد شده بود.[۲۲۴] در طرح پیشنهادی، اف‌بی-۲۲ می‌توانست ۳۰ بمب با قطر کوچک را با برد حدود دو برابر اف-۲۲ای حمل کند.[۲۲۵] با این وجود، به‌نظر می‌رسد طرح اولیه و پیشنهادی اف‌بی-۲۲ در جریان بازنگری چهارساله دفاعی سال ۲۰۰۶ لغو شده تا بمب‌افکنی زبرصوت، بزرگ‌تر و با برد بسیار بیشتر ساخته شود.[۲۲۶][۲۲۷]
ایکس-۴۴ مانتا یا هواگرد بدون دم و چندمحوره، هواگردی آزمایشی و برنامه‌ریزی‌شده بود که بر اساس اف-۲۲ طراحی شده و کنترل‌کننده‌های تراست وکتورینگ آن افزایش یافته بود و در کنار آن، فاقد پشتیبان سطح آیرودینامیک[ات] بود.[۲۲۸] قرار بود این هواگرد تنها با تراست وکتورینگ کنترل شود و نیازی به سکان، شهپر یا بالابرنده نداشته باشد. تخصیص بودجه به این برنامه در سال ۲۰۰۰ متوقف شد.[۲۲۹]
در اوت ۲۰۱۸، لاکهید مارتین نسخه‌ای از اف-۲۲ را برای نیروی هوایی ایالات متحده و نیروی دفاع هوایی ژاپن معرفی کرد که بدنه اف-۲۲ را با اویونیک و پنهان‌کاری افزایش‌یافته به لطف استفاده از پوشش پنهان‌کار اف-۳۵ همراه می‌کرد.[۲۳۰] این طرح توسط نیروی هوایی ایالات متحده پسندیده نشد و نیروی دفاع هوایی ژاپن با توجه به محدودیت صادراتی موجود و هزینه بالا، دربارهٔ خرید این هواگرد مطمئن نبود.[۲۳۱][۲۳۲]
در آوریل ۱۹۹۲، دومین وای‌اف-۲۲ در هنگام فرود در پایگاه نیروی هوایی ادواردز، سقوط کرد. خلبان آزمایشی این هواپیما با نام تام مرگنفلد،[اث] بدون صدمه دیدن از هواگرد خارج شد. دلیل سقوط، اشکال نرم‌افزاری در کنترل پرواز بیان شده که در جلوگیری از نوسان واردشده از طرف خلبان، ناتوان بوده‌است.[۲۵۲]
نخستین سقوط اف-۲۲ در هنگام برخاست در پایگاه نیروی هوایی نلیس در ۲۰ دسامبر ۲۰۰۴ رخ داد. خلبان توانست پیش از برخورد، بدون صدمه جان سالم به در ببرد.[۲۵۳] در تحقیقات پیرامون این سانحه مشخص شد که در هنگام خاموش کردن موتور، وقفه‌ای جزئی در برق و نیروی هواگرد، موجب اشکال در عملکرد سامانه کنترل پرواز شده و به دنبال آن، طراحی هواپیما اصلاح شد تا از تکرار دوباره مشکل جلوگیری شود.[۳۲][۲۵۴] پس از یک دوره کوتاه زمین‌گیر شدن تمام ناوگان، مأموریت‌های ناوگان اف-۲۲ پس از بررسی ادامه یافت.[۲۵۵]
در ۲۵ مارس ۲۰۰۹، یک نسخه آزمایشی از اف-۲۲ در جریان آزمایش پرواز، در ۳۵ مایلی (۵۶ کیلومتری) شمال‌شرقی پایگاه ادواردز سقوط کرد و منجر به کشته‌شدن خلبان آزمایش آن، دیوید کولی، شد. در تحقیقات فرماندهی تجهیزات نیروی هوایی، مشخص شد که کولی در هنگام انجام یک مانور در شتاب گرانش بالا، لحظه‌ای هوشیاری خود را از دست داده و در زمانی که متوجه می‌شود زمان کافی برای بالا بردن هواگرد را ندارد، از هواپیما خارج می‌شود. کولی بر اثر ترومای غیرنافذ ناشی از فشار زیاد هوا به دلیل سرعت بالای هواگرد، در حین خروج می‌میرد. در جریان تحقیقات، هیچ مشکلی مربوط به طراحی جنگنده پیدا نشد.[۲۵۶][۲۵۷]
در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۰، یک فروند اف-۲۲ متعلق به پایگاه هوایی المندورف سقوط کرد و موجب کشته‌شدن خلبان آن، کاپیتان جفری هانی،[اج] شد. تمام ناوگان اف-۲۲ در پی این حادثه از پرواز در ارتفاع بالای ۲۵٬۰۰۰ پا منع شده و در طی انجام تحقیقات، کاملاً زمین‌گیر شدند.[۲۵۸] دلیل سقوط، اشکال در عملکرد سامانه هوای فشرده در پی داغی بیش از حد موتور بیان شد، که منجر به خاموشی سامانه کنترل محیطی و سامانه تولید اکسیژن همراه شده‌بود. هانی در جریان تحقیقات، مقصر شمرده شد، چرا که واکنش درستی نداشته و سامانه اضطراری اکسیژن را فعال نکرده بود.[۲۵۹] بیوه هانی از لاکهید مارتین شکایت کرد و ادعا داشت که تجهیزات هواگرد، دچار اشکال شده و منجر به سقوط آن شده‌بود. وی بعداً با لاکهید مارتین به توافق رسید.[۲۱۸][۲۶۰][۲۶۱] پس از این سانحه، دسته فعال‌کننده سامانه اضطراری اکسیژن بازطراحی شد و سامانه اضطراری درنهایت با سامانه پشتیبان خودکار اکسیژن جایگزین شد.[۲۶۲] در ۱۱ فوریه ۲۰۱۳، بازرس وزارت دفاع ایالات متحده گزارشی در خصوص این سانحه منتشر کرد و اعلام داشت که نیروی هوایی ایالات متحده در مقصر شناختن هانی اشتباه کرده و حقایق، کاملاً از این فرضیه پشتیبانی نمی‌کند.[۲۶۳]
در جریان یک مأموریت تمرینی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۲، یک فروند اف-۲۲ در شرق پایگاه تیندال سقوط کرد. خلبان به سلامت خارج شد و روی زمین هم تلفاتی گزارش نشد.[۲۶۴] در تحقیقات مشخص شد که یک سیم الکتریکی «ساییده‌شده» موجب آتش گرفتن مایع موجود در یک خط هیدرولیک شده و شروع آتشی بوده که به مهارکننده‌های پرواز آسیب رسانده‌است.[۲۶۵]
بخش‌های اضافی روی بال: ۴× محفظه زیر بال با قابلیت حمل ۶۰۰ گالون (۲۲۷۰ لیتر) بنزین، یا اسلحه، هر یک با وزن ۵۰۰۰ پوند (۲۲۷۰ کیلوگرم).[۲۷۱] با این وجود، اگر از این بخش‌ها استفاده شود، پنهان‌کاری جنگنده را کاهش می‌دهد.
تجهیزات پروازی
رادارایان/ای‌پی‌جی-۷۷ یا ای‌ان/ای‌پی‌جی-۷۷وی۱: ۱۲۵–۱۵۰ مایل (۲۰۱–۲۴۱ کیلومتر) در برابر اهداف ۱ متر مربع (۱۱ فوت مربع) (برد تقریبی)، ۲۵۰ مایل (۴۰۰ کیلومتر) در شعاع باریک
↑میزان مأموریت‌پذیری یا در دسترس بودن، به مقداری گفته می‌شود که یک سامانه می‌تواند به مأموریت‌های پیش‌بینی‌نشده رسیدگی کند.
↑«... در مأموریت‌های نیازمند پنهان‌کاری، اف-۲۲ برای حدود ۶۲٪ از مواقع آماده است (دیلی، ۲۰ نوامبر). اطمینان‌پذیری این جنگنده در مأموریت‌هایی با نیاز کمتر به پنهان‌کاری، بالای ۷۰٪ است.[۱۵۷]
↑این اف-۲۲ پس از خروج یک هدف از منطقه «گم‌شده» توصیف شد، اما بلافاصله بازگشت و مشغول نبرد شد. خلبان به اشتباه تصور کرده بود که هدف همچنان مرده بوده‌است.
↑جزئیات برد عملیاتی: ۵۹۰ مایل دریایی در سرعت زیرصوت، ۸۵۰ مایل دریایی در سرعت زیرصوت با دو بسته سوخت ۶۰۰ گالونی، ۷۵۰ مایل دریایی (علاوه بر ۱۰۰ مایل دریایی در زبرصوت) با دو بسته سوخت ۶۰۰ گالونی. اطلاعات با احتساب -۶٪ برای مسیریابی، نبرد و حمل دو جی‌بی‌یو-۳۲ و دو ایم-۹ و دو ایم-۱۲ نوشته شده‌اند.
پانویس
↑Jenkins, Dennis R. Lockheed Secret Projects: Inside the Skunk Works. St. Paul, Minnesota: MBI Publishing Company, 2001. شابک۰−۷۶۰۳−۰۹۱۴−۰. pp. 70.
↑googletag.display;, Defense Industry Daily staff. "Adir Who? Israels F-35i Stealth Fighters". Defense Industry Daily (به انگلیسی). Archived from the original on 18 August 2007. Retrieved 2019-03-09. {{cite web}}: |نام خانوادگی= has generic name (help)نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه (link) نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑googletag.display;, Defense Industry Daily staff. "The F-22 Raptor: Program Events". Defense Industry Daily (به انگلیسی). Archived from the original on 22 اكتبر 2013. Retrieved 2019-03-23. {{cite web}}: |نام خانوادگی= has generic name (help); Check date values in: |archivedate= (help)نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه (link) نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑"Analogues of Stealth"(PDF) (analysis paper). Northrop Grumman. 27 آوریل 2012. Archived from the original(PDF) on 19 February 2018. Retrieved 10 April 2019.
↑Diplomat, Guy Plopsky & Fabrizio Bozzato, The. "The F-35 vs. The VHF Threat". The Diplomat (به انگلیسی). Archived from the original on 25 March 2019. Retrieved 2019-03-25.
↑"The Radar Game"(PDF). web.archive.org (به انگلیسی). 2016-12-03. Retrieved 2019-03-25.
Aronstein, David C. and Michael J. Hirschberg. Advanced Tactical Fighter to F-22 Raptor: Origins of the 21st Century Air Dominance Fighter. Arlington, Virginia: American Institute of Aeronautics & Astronautics, 1998. ISBN978-1-56347-282-4.
Goodall, James C (1992). "The Lockheed YF-22 and Northrop YF-23 Advanced Tactical Fighters". America's Stealth Fighters and Bombers: B-2, F-117, YF-22 and YF-23. St. Paul, Minnesota: Motorbooks International. ISBN0-87938-609-6.
Holder, Bill and Mike Wallace. Lockheed-Martin F-22 Raptor: An Illustrated History (Schiffer Military/Aviation History). Atglen, Pennsylvania: Schiffer Publishing, 1998. ISBN978-0-76430-558-0.
Jenkins, Dennis R. and Tony R. Landis. Experimental & Prototype U.S. Air Force Jet Fighters. North Branch, Minnesota: Specialty Press, 2008. ISBN978-1-58007-111-6.
Miller, Jay. Lockheed Martin's Skunk Works: The Official History… (updated ed). Leicester, UK: Midland Publishing, 1995. ISBN1-85780-037-0.
Pace, Steve. F-22 Raptor: America's Next Lethal War Machine. New York: McGraw-Hill, 1999. ISBN0-07-134271-0.
Pace, Steve. X-Fighters: USAF Experimental and Prototype Fighters, XP-59 to YF-23. St. Paul, Minnesota: Motorbooks International, 1991. ISBN0-87938-540-5.
Polmar, Norman. The Naval Institute Guide to the Ships and Aircraft of the U.S. Fleet. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press, 2005. ISBN978-1-59114-685-8
Richardson, Doug (2001). Stealth Warplanes. New York: Salamander Books. ISBN0-7603-1051-3.
Spick, Mike. The Illustrated Directory of Fighters. London: Salamander, 2002. ISBN1-84065-384-1.
Sweetman, Bill. "Fighter EW: The Next Generation". Journal of Electronic Defense, Volume 23, Issue 7, July 2000.
Williams, Mel, ed. (2002). "Lockheed Martin F-22A Raptor". Superfighters: The Next Generation of Combat Aircraft. London: AIRtime Publishing. ISBN1-880588-53-6.
.jpg)
_arrives_at_the_2016_RIAT_Fairford_7Jul2016_arp.jpg)
.jpg)
