درهشوری

درهٔ شوری، بزرگترین طایفه در ایل قشقایی میباشد. نام دره شوری از نام محل ییلاق آنها(درهٔ شور) در بخش وردشت در شهرستان سمیرم گرفته شدهاست.[۱]
ایشان را بازماندگان جنگاوران قزلباشی میدانند که در زمان شاه عباس بزرگ به منطقه آورده شدهاند و در دورهٔ کریمخان زند به اتحادیهٔ ایلی قشقایی پیوستهاند. ایشان بزرگترین پرورشدهندگان و صاحبان اسب در میان قشقاییها هستند و با سیاستها و حمایت های پادشاهان پهلوی در این کار بسیار موفق شدند .
درهٔ شوری، یکی از طوایف مشهور ایل قشقایی است که طبق آمار دولتی، دارای ۶۴ تیره و ۵٬۱۶۹ خانوار (۲۷٬۳۹۶ نفر) بودهاست.[۱]
قشلاق و ییلاق[ویرایش]
تعدادی از مردم این طایفه «تخته قاپو» گردیده و بقیه هم در حال «اِسکان» میباشند.
- قشلاق: گچساران، سر مشهد، جَرِه، خِشت، باشت و بابوئی، مَمَسَنی، گوراِسپید، هفت دشت ماهور، کوهمره توران، کوه براق، بشارجان، کوه سرخ، پیرامون کازرون، هفت دشت، پیر سرخ باشت، ایذه، درهٔ شور، کوه سیاه و قرهدشت براق است.
وجه تسمیه[ویرایش]
بعد از قدرت یافتن خوانین دره شوری که نسبتی با ایلخان های قشقائی نداشتند، بسیاری از طوایف اطراف خود را به اطاعت واداشتند و به صورت یک واحد یکپارچه ایلی درآوردند و خود قدرتی در مقابل ایلخان ایجاد کردند.
در حال حاضر طایفه «دره شوری» متشکل از تیرههای مختلف است که طی قرنها زندگی کنار یکدیگر با هم خویشاوند و متحد شده و از نظر تشکیلاتی و سیاسی یک واحد هستند.[۲]
از کلانتران طایفه میتوان از ، حاج جعفرقلی خان پناه پور ، حسین خان دره شوری، نصرالله خان پناه پور، زکی خان فرهنگ دره شوری
زیادخان سترگدرهشوری(نماینده دوره بیستم مجلس شورای ملی)[۳] و همچنین هدایت خان ارژنگ (برادر نصرالله خان به مدت یک سال) نصرتالله خان پناهپور (فرزند نصرالله خان پناهپور به مدت یک سال) نام برد.
تیره های طایفه دره شوری[ویرایش]
طایفه دره شوری از بیش از 50 تیره تشکیل شده که به شرح زیر می باشد:
عباسکیخایی-ایاز کیخایی-اسد کیخالو-طیبلو - قره خانلو - وندا - قره جلو - قرمزی - نره ای - نادرلو - اصلانی- دوندولو - باقرکیخایی - گرمسیری - قرهقانلو - آقتومانلو - نیممردلو - جانبازلو - وزیرخانلو - طاهری - جلال لو - حاجی محمدلو - چارق لو - ایپک لو - حاجی دولو - بهرام کیخالو - کریملو - گوجلو - نفر - زیلابلو - لک - چهارده چریک - ریکه - تلهبازلو - سادات - کاسهتراش - مهدیکیخایی - قورد - ابولکرلو - خیراتلو - زرگر - آقاکیخایی - میش بسیار - شاهینکیخایی - کزنلو - شاقی - صادقلو - درزی - آهنگر - کوربکش - اورجلو - ایمانلو - بلوردی - عثمانلو - عشرلو
اسب درهشوری[ویرایش]
یکی از بهترین نژاد اسب های ایرانی دره شوری است که در کنار اسب عرب، کرد و ترکمن یکی از 4نژاد اسب بومی فلات ایران و از ذخایر ژنتیک ارزشمند خاورمیانه است . این اسب به دلیل پرورش در طایفه دره شوری به این نام شناخته می شود. اسبهای دره شوری بلندقامت، قویجثه و با استقامت می باشند.[۴][۵] محمد بهمنبیگی {بنیانگذار تعلیمات عشایری} در کتاب بخارای من ایل من در وصف این اسب می نویسد:«همه طوایف در مقابل زیبایی و تناسب اندام و نجابت اسبهای طایفه دره شوری لنگ انداختند. مدعی و رقیبی در کار نبود، زندگی درهشوری و اسب درهم آمیخته بود و یکی بدون دیگری مفهوم نداشت. درهشوری به اسب عشق میورزید... .»
متاسفانه در قرن حاضر عوامل مختلفی همچون سیاست های حکومت پهلوی ، بیماری طاعون سال 1338و.... این نژاد اصیل را در معرض انقراض قرار داده است
طایفۀ درهشوری دارای بهترین سوارکاران نیز میباشد. براساس مشاهدات برخی از پژوهشگران در اوایل قرن ۱۴ ق / ۲۰ م، این طایفه دارای ۵۰۰‘۲ تا ۰۰۰‘ ۳ سوارکار مسلح با اسبهای عالی بوده است.[۶]
غزال درهشوری[ویرایش]
به پاس تلاش ها و خدمات بیژن فرهنگ درهشوری برای محیط زیست کشور ، زیرگونهٔ بومی ایران (جزیرهٔ فارور) آهوی کوهی به نام غزال دره شوری (Gazella gazella dareshurii) نام گذاری شده است[۷]
پانویس[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «قشقائی - نگاهی به طوایف ایل قشقایی:». بایگانیشده از اصلی در ۱۰ آوریل ۲۰۱۲. دریافتشده در ۳۱ اوت ۲۰۱۰.
- ↑ «سازمان سیاسی - اجتماعی ایل بزرگ قشقائی». بایگانیشده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۳۱ اوت ۲۰۱۰.
- ↑ «مرکز پژوهشها مجلس شورای اسلامی - زیاد سترگدرهشوری». بایگانیشده از اصلی در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۱۹ نوامبر ۲۰۲۲.
- ↑ «The International Purebred Dareshuri Horse Association (Brand Two)» (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۰.
- ↑ Daghe Do - The Story of the Pure Dareshuri Horse, retrieved 2021-05-30
- ↑ دومورینی، گوستاوو (۱۳۷۵). عشایر فارس. ترجمهٔ جلال الدین رفیع فر. دانشگاه تهران. ص. ۳۱. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۳-۶۲۲۸-۰.
- ↑ محمدرضا محمدی، نگرشی اجمالی بر آهوان ایران بایگانیشده در ۲۲ اکتبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine، کانون شکار، تیراندازی و طبیعتگردی ایران، ۱۳۸۶
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع و توضیحات[ویرایش]
شهریاران گمنام - نوشته کسروی