صفحهٔ اصلی
اخلاق کانتی یک نظریهٔ اخلاقیِ وظیفهگرا است که ایمانوئل کانت تدوین و معرّفیش کرده است. بر مبنای این نظریه، که در نتیجهٔ عقلگرایی عصر روشنگری پدید آمد، ارادهٔ نیک یگانه پدیدهٔ ذاتاً خوب است و عمل فقط هنگامی خوب تلقّی میشود که برآمده از احساسِ وظیفه نسبت به قانونِ اخلاقی باشد. محورِ اصلیِ دیدگاهِ کانت دربارهٔ قانونِ اخلاقی امرِ مطلق است که دربارهٔ همهٔ افراد، صرفِ نظر از منافع و خواستهایشان، صدق میکند. کانت امرِ مطلق را به شکلهای مختلف صورتبندی کرد. اصلِ جهانشمولیت از نظرِ کانت چنین اقتضا میکند که یک عمل برای آن که مجاز باشد، باید بتوان آن را بدون این که تناقضی پیش آید، دربارهٔ همهٔ افراد به کار برد. صورتبندیِ کانت از انسانیت در بخشِ دومِ امرِ مطلق متضمّنِ آن است که هرگز نباید با دیگران صرفاً بهعنوان وسیلهای برای رسیدن به یک هدف رفتار شود؛ بلکه انسانیت همیشه باید هدف باشد. از مفهومِ خودآیینی چنین برمیآید که عاملان عقلانی بر پایهٔ ارادهٔ خودشان به قانون اخلاقی پایبند هستند؛ در عین حال، لازمهٔ مفهوم ملکوتِ غایات، آن است که افراد به گونهای عمل کنند که گویی اصولِ حاکم بر اعمالشان شکلدهندهٔ قانونی برای ملکوتی فرضی است. کانت همچنین میان وظایفِ کامل و ناقص تمایز قائل میشود. وظیفهٔ کامل، مثل وظیفهٔ دروغ نگفتن، همواره صادق و الزامآور است؛ حالآنکه، وظیفهٔ ناقص مثل وظیفهٔ کمک به خیریه میتواند انعطافپذیر و منحصر به زمان و مکان خاص باشد. این نظریه در متفکران پس از کانت هوادارانی داشت که از آن جمله میتوان به یورگن هابرماس و ژاک لاکان اشاره کرد. همچنین نظریهٔ قرارداد اجتماعیِ جان رالز که در اثرش تحتعنوان نظریهٔ عدالت تدوین شد، تحت تأثیر اخلاقِ کانت است. اونرا اونیل، اخلاقپژوهِ کانتیِ معاصر، نظریهٔ عدالت خود را بر اساس این الگوی اخلاق کانتی تدوین کرده است. الگوهای اخلاق کانتی در حوزههای مختلفی از جمله اخلاقِ پزشکی و اخلاقِ جنسی مورد استفاده قرار گرفته است.
- … دریای سارگاسو هیچ ساحلی ندارد؟ (در تصویر)
- … باشگاه فوتبال استقلال تهران را جمعی از ورزشکاران دوچرخهسواری تاسیس کردند؟
- … جامعترین مرور سیستماتیک دربارۀ رژیم غذایی کتوژنیک نشان داد که این رژیم، خطر بروز بیماریهای قلبی، سرطان و چند اختلال دیگر را افزایش میدهد؟
- … انجیل به روایت متی، یکی از شاهکارهای موسیقی باروک مذهبی است اما پس از درگذشت یوهان سباستیان باخ برای سالها فراموش شده بود؟
- … در پیچیدهترین حالت بسامد جزیره و دریاچه، در کانادا یک جزیره دریاچهای در دریاچهای قرار دارد که آن دریاچه هم در یک جزیره در دریاچه نچیلینگ در جزیره بافین واقع شدهاست؟
- … ورزشگاه فلتینس آرنا در گلزنکیرشن آلمان مجهز به یک سیستم لولهکشی ۵ کیلومتری و ۴ انبار نگهداری آبجو به حجم ۵۲٬۰۰۰ لیتر است؟
ویکیپدیا دانشنامهای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته میشود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد میتواند مقالههای آن را ویرایش کند. هدف ویکیپدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبانهای زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکیمدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکیواژه، ویکیکتاب، ویکیگفتاورد، ویکیخبر، ویکیدانشگاه، ویکیسفر، ویکیداده و ویکیگونه را پدیدآوردند. ویکیپدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکیپدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکیپدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب میشود. ویکیپدیای فارسی هم اکنون (۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۰۲٬۰۹۵ نوشتار دارد.
- ناسا اعلام کرد که فضاپیمای بدون سرنشین وویجر ۱ برای اولین بار در پنج ماه گذشته دادههای قابل خواندن ارسال کرده است.
- مارمولکماهی غول، بزرگترین خزنده دریایی شناخته شده (تصویر: مقایسه اندازه)، به طور رسمی توصیف علمی شد.
- سیل در خلیج فارس و شبه جزیره عربستان بیش از ۳۰ کشته بر جای گذاشت.
- ایران در پاسخ به حملهٔ هوایی اسرائیل به ساختمان کنسولگری خود در دمشق، خاک اسرائیل را هدف حملهٔ موشکی و پهپادی قرار داد.
- در انتخابات قانونگذاری کره جنوبی، ائتلاف اپوزیسیون به رهبری حزب دموکرات اکثریت پارلمان را کسب کرد.
امروز: دوشنبه، ۱۳ مه ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۵ ذیالقعده ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)
- رویدادها
- ۱۲۷۰ - لغو امتیاز تنباکو در پی فتوای میرزای شیرازی
- ۵۹۰ - بزرگمهر بختگان اندیشمند ایرانی و وزیر انوشیروان، به دستور خسرو پرویز کشته شد.
- ۱۶۰۷ - انگلیسیها با ورود به ویرجینیای آمریکا، نخستین مستعمره خود در قاره آمریکا به نام جیمزتاون را بنیان نهادند.
- ۱۶۴۸ - قلعه سرخ هندوستان (در تصویر) تکمیل شد.
- ۱۸۴۶ - کنگره ایالات متحده آمریکا، اعلان جنگ این کشور به همسایه جنوبی خود مکزیک را تصویب کرد.
- زادروزها
- ۱۶۵۵ - زادروز اینوسنت سیزدهم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
- ۱۷۱۷ - زادروز ماریا ترزا، اتریش فرمانروای اتریش، ملکهٔ مجارستان، کرواسی و بوهم
- ۱۷۹۲ - زادروز پیوس نهم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
- ۱۸۵۷ - زادروز رونالد راس زیستشناس انگلیسی، برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۰۲
- ۱۹۰۷ - زادروز دافنه دوموریه رماننویس و نمایشنامهنویس انگلیسی
- ۱۹۵۰ - زادروز استیوی واندر آهنگساز و خواننده آمریکایی و یکی از خلاقترین چهرههای موسیقی عامهپسند
- ۱۹۸۶ - زادروز رابرت پتینسون بازیگر، مدل، نوازنده و تهیه کننده انگلیسی
- درگذشتها
- ۹۹۵ - درگذشت شاه طهماسب یکم
- ۱۸۳۲ - درگذشت ژرژ کوویه زیستشناس فرانسوی و بنیانگذار دیرینشناسی
- ۱۸۷۸ - درگذشت ژوزف هانری دانشمند و فیزیکدان سرشناس آمریکایی
- ۱۹۳۰ - درگذشت فریتیوف نانسن سیاح، دیپلمات سیاسی و دانشمند نروژی و برنده جایزه صلح نوبل سال ۱۹۲۲
- ۱۹۳۸ - درگذشت شارل ادوارد گیوم فیزیکدان سویسی، برنده جایزه فیزیک نوبل سال ۱۹۲۰
- ۱۹۶۱ - درگذشت گری کوپر بازیگر سرشناس آمریکایی صاحب دو جایزه اسکار در بخش رقابتی و یک جایزه اسکار افتخاری