صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۰۴٬۹۲۵ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

استبداد صغیر به دوره‌ای یک ساله از تاریخ سیاسی ایران اطلاق می‌شود که از تیر ۱۲۸۷، با به‌توپ بستن مجلس شورای ملی توسط محمدعلی‌شاه آغاز شد و در تیر ۱۲۸۸ با فتح تهران توسط مشروطه‌خواهان و پناهنده شدن محمدعلی‌شاه به سفارت روسیه تزاری پایان یافت. در این دوره عده‌ای از روزنامه‌نگاران، نمایندگان مجلس و مشروطه‌خواهان دستگیر و اعدام شدند یا از تهران گریختند. استبداد صغیر، یکی از دوران‌های سیاسی جنبش مشروطه ایران به‌شمار می‌رود. رابطه بین محمدعلی‌شاه قاجار و مجلس به دلایل مختلفی دوستانه نبود و در چند نوبت، شاه تلاش کرد مجلس را منحل کند. یکی از مهم‌ترین این تلاش‌ها، واقعه میدان توپخانه در آذر ۱۲۸۶ بود که جماعتی به رهبری شیخ فضل‌الله نوری به مجلس حمله کردند، اما با واکنش مدافعان مجلس، این طرح شکست خورد و شاه هم به ناچار از در صلح و آشتی با مجلس درآمد و سوگند خورد به مشروطه وفادار بماند. از طرفی نشریات مشروطه‌خواه هم به شاه انتقادات تند و گاه توهین‌آمیز می‌کردند و بسیاری از اقدامات او را خلاف قانون می‌دانستند و حتی بعضاً خواهان برکناری او بودند. در اسفند همان سال، در حالی که مذاکرات به سمت مصالحه بین شاه و مجلس پیش می‌رفت، عده‌ای مهاجم ناشناس منتسب به گروه تحت رهبری حیدرخان عمواوغلی به شاه سوءقصد کردند که نافرجام ماند. محمدعلی شاه که از جان خود بیمناک شده بود، پس از مدتی به باغشاه عزیمت و از مجلس درخواست کرد که هشت تن از سران انقلابی مجلس نظیر جهانگیرخان صور اسرافیل، سید جمال الدین واعظ، ملک‌المتکلمین و سید محمدرضا مساوات تبعید شوند.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… گورستانی در محله دولاب در جنوب شهر تهران وجود دارد که بزرگترین آرامگاه لهستانی‌های پناهنده به ایران در سال ۱۹۴۲ میلادی است؟ (در تصویر)
… روح‌الله نیکپا نخستین مدال آور المپیک در تاریخ کشور افغانستان است؟
… فرانسیس فورد کوپولا پدید آورنده سه گانه فیلم پدرخوانده عموی نیکولاس کیج، بازیگر معروف و برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد است؟
… باباشمل لقبی بود که به سردستهٔ لوطی‌ها و داش‌های شناخته‌شدهٔ محله‌های تهران اطلاق می‌شد؟
… صفحه وب میلیون دلاری وب‌گاهی است که در سال ۲۰۰۵ توسط الکس تیو، برای تأمین مخارج تحصیلات دانشگاهی خود شکل گرفت و از یک میلیون پیکسل تشکیل شده‌است؟
… پس از خورشید، ستارهٔ شباهنگ درخشان‌ترین ستارهٔ آسمان شبانه‌است؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۴ خرداد ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۰۴٬۹۲۵ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

نارندرا مودی

ائتلاف دموکراتیک ملی به رهبری نخست‌وزیر نارندرا مودی (در تصویر) با اکثریت کاهش‌یافته نسبت به دورهٔ پیشین، مجدداً در انتخابات سراسری هند پیروز شد.
فضاپیمای بوئینگ استارلاینر نخستین پرواز سرنشین‌دار خود را انجام داد و دو فضانورد را به ایستگاه فضایی بین‌المللی منتقل کرد.
مأموریت چانگ ای ۶ متعلق به سازمان ملی فضایی چین (CNSA) کار نمونه‌برداری و برخاست از سمت پنهان ماه را تکمیل کرد.
کلودیا شینباوم به عنوان رئیس‌جمهور مکزیک انتخاب شد.
هیتاناس ناوسدا مجدداً به عنوان رئیس‌جمهور لیتوانی انتخاب شد.

یادبودها

امروز: پنجشنبه، ۱۳ ژوئن ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲۴ خرداد ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۶ ذی‌الحجّه ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)

در ایران: روز ملی گل وگیاه

رویدادها

۱۵۳۴ - سلیمان یکم (در تصویر)، سلطان عثمانی، تبریز را به اشغال درآورد.
۱۵۲۵ - کاترینا ون بورا، راهبه کاتولیک آلمانی با نقض قانون امتناع از ازدواج روحانیون کاتولیک به همسری مارتین لوتر، بنیان‌گذار آئین پروتستان درآمد.
۲۰۰۰ - برای نخستین‌بار پس از جنگ کره، کیم دای جونگ رئیس‌جمهور کره جنوبی، با کیم جونگ ایل رهبر کره شمالی، دیدار کرد.

زادروزها

۸۲۳ - زادروز شارل تاس پادشاه فرانک غربی و از ۸۷۵ تا زمان مرگش امپراتور مقدس روم
۱۸۳۱ - زادروز جیمز کلرک ماکسول فیزیکدان بریتانیایی
۱۸۶۵ - زادروز ویلیام باتلر ییتس نویسنده و شاعر ایرلندی و برنده جایزه ادبیات نوبل
۱۹۲۸ - زادروز جان فوربز نش ریاضیدان آمریکایی، برنده جایزه نوبل اقتصاد سال۱۹۹۴
۱۹۴۳ - زادروز مالکوم مک‌داول بازیگر انگلیسی
۱۹۴۴ - زادروز بان کی‌مون هشتمین دبیرکل سازمان ملل متحد

درگذشت‌ها

۱۱۴ (قمری) قتل محمد باقر - امام پنجم شیعیان

۱۲۳۱ - درگذشت آنتونیوی لیسبونی قدیس کاتولیک پرتغالی قرن دوازدهم الی سیزدهم
۱۶۴۵ - درگذشت میاموتو موساشی رونین و شمشیرزن ژاپنی
۱۸۸۶ - درگذشت لودویگ دوم (بایرن) پادشاه بایرن
۱۹۶۵ - درگذشت مارتین بوبر فیلسوف اتریشی
۱۹۸۶ - درگذشت بنی گودمن نوازنده کلارینت و رهبر ارکستر جاز
۲۰۱۲ - درگذشت ویلیام نولز شیمیدان آمریکایی، برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۰۱

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای ژوئن – یادبودهای بیشتر…