آهنبر
آهنبَرها یا سیدروفورها (به انگلیسی: Siderophore)، مولکولهای کوچکی هستند که به صورت کیلیت با آهن پیوند دارند و بهوسیله میکروارگانیسمهای گوناگون از قبیل باکتریهای بیهوازی، قارچها و ریشههای گیاهان ساخته میشوند.
سیدروفورها به بالاترین قدرت حلشوندگی در ترکیب با آهن III اشتهار دارند.
ساختار
[ویرایش]سیدروفورها در حالت پایدار معمولاً ساختار هشتوجهی، شش کوردیناسیونی با آهن دارند؛ اگرچه گاهی آب نیز میتواند کوردینه شود. موثرترین سیدروفورها، آن دستهای هستند که دارای لیگاندهای دودندانه هستند و با آهن ترکیب ششکوردینه میسازند، میباشند.
تاکنون نزدیک به ۲۰۰ نمونه سیدروفور شناسایی شدهاند.
گوناگونی
[ویرایش]نمونههایی از سیدروفورهای تولیدشده بهوسیله برخی باکتریها و قارچها:
سیدروفورهای هیدروکسامات
سیدروفور | ارگانیسم |
---|---|
فریکروم | Ustilago sphaerogena |
Desferrioxamine B | پیچیدهقارچ pilosus
پیچیدهقارچ coelicolor |
Desferrioxamine E | پیچیدهقارچ coelicolor |
fusarinine C | فیوزاریم roseum |
ornibactin | مجموعه بورخولدریا سپاسیا |
رودوتورولیک اسید | Rhodotorula pilimanae |
سیدروفورهای کتهکولات
سیدروفور | ارگانیسم |
---|---|
انتروباکتین | اشریشیا کلی
enteric bacteria |
bacillibactin | باسیلوس سوبتیلیس |
vibriobactin | ویبریو کلرا |
لیگاندهای مختلط
سیدروفور | ارگانیسم |
---|---|
پیووردین | آزوتوباکتر وینلاندی |
پیووردین | سودوموناس آئروژینوزا |
یرسینیآباکتین | یرسینیا پستیس |