هسته سلول

اندامک‌های درون سلول جانوران: (۱) هستک (۲) هسته (۳) ریبوزوم (۴) وزیکول (۵) شبکه آندوپلاسمی خشن (۶) دستگاه گلژی (۷) اسکلت سلولی (سیتواسکلتون) (۸) شبکه آندوپلاسمی صاف (۹) میتوکندری (۱۰) واکوئل (۱۱) سیتوپلاسم (۱۲) لیزوزوم (۱۳) سانتریول

ساختار نورون

دارینه پریکاریون آکسون هسته گره رانویه پایانه آکسون یاخته شوان غلاف میلین

در زیست‌شناسی سلولی، هسته اندامکی است که در بیشتر سلولهای یوکاریوتی وجود دارد و حاوی اکثر اطلاعات ژنتیکی است. این اندامک که قطر آن بین ۱۰ تا ۲۰ میکرون است بزرگترین اندامک درون سلول به حساب می‌آید. هسته به‌طور کلی دو وظیفه دارد: ۱. کنترل واکنش‌های شیمیایی درون سیتوپلاسم ۲. نگاه‌داشتن اطلاعات لازم برای تقسیم سلولی.

هسته سلولی شامل کلیه ژنوم سلول ، به جز بخش کوچکی از DNA میتوکندری ، به عنوان مولکول های مولکولی DNA چند خطی طولانی در یک مجموعه با انواع زیادی از پروتئین ها ، مانند هیستون ها ، برای تشکیل کروموزوم ها سازمان یافته است. ژنهای موجود در این کروموزومها به گونه ای برای ارتقاء عملکرد سلول ساخته می شوند. این هسته یکپارچگی ژنها را حفظ می کند و فعالیت سلول را با تنظیم بیان ژن کنترل می کند - بنابراین هسته مرکزی مرکز کنترل سلول است. ساختارهای اصلی تشکیل دهنده هسته شامل پاکت هسته ای است ، یک غشای مضاعف که کل اندامک را محصور می کند و محتویات آن را از سیتوپلاسم سلولی جدا می کند ، و ماتریس هسته ای ، شبکه ای در هسته است که می افزاید که دقیقاً مانند سیتوسکلت از کل سلول پشتیبانی می کند.

پوشش هسته

هسته و شبکه آندوپلاسمی (۱) پوشش هسته. (۲) ریبوزوم. (۳) منفذهای هسته. (۴) هستک. (۵) کروماتین. (۶) هسته. (۷) شبکه آندوپلاسمی زبر. (۸) نوکلئوپلاسم.

هسته با دو غشاء از سیتوپلاسم جدا می‌شود که به آن پوشش هسته گفته می‌شود. در میان این دو غشاء، منافذی وجود دارد که تبادل دوطرفهٔ مواد را میان سیتوپلاسم و هسته امکان‌پذیر می‌کنند. امتداد غشای بیرونی هسته را شبکه آندوپلاسمی زبرتشکیل می‌دهد. روی این غشا ممکن است ریبوزوم قرار داشته باشد.

درون هسته

درون هسته یک یا دو هستک وجود دارند که اطراف آن‌ها را نوکلئوپلاسم احاطه کرده‌است. نوکلئوپلاسم مایعی ژلاتینی است که مواد بسیاری را از جمله آنزیم، نوکلئوتید تری‌فسفات، پروتئین و… در خود حل می‌کند. اطلاعات ژنتیکی نیز در هسته و به‌صورت کروماتین وجود دارد. درون کروماتین رشته‌های کوچکی به نام دی ان ای (DNA) وجود دارد که مانند رمزوارهٔ سلول می‌ماند. در داخل هسته مولکولهای RNA از روی مولکولهای DNA ساخته می‌شوند.

نگارخانه

• 
• 
• 

جستارهای وابسته

• اندامک
• سلول