پرش به محتوا

بیگانه‌خواری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
فرایند فاگوسیتوز

بیگانه‌خواری یا فاگوسیتوز (به انگلیسی: Phagocytosis) به بردن درشت‌مولکول‌ها به صورت ذره‌ای مایع به داخل یاخته (سلول) و هضم آن‌ها گفته می‌شود.[۱] مواد بلعیده‌شده طی فرایند فاگوسیتوز، در سلول با استفاده از آنزیم‌ها تجزیه می‌گردند. بیگانه‌خواری نخستین‌بار در سال ۱۸۸۲ توصیف شد و نوعی از اندوسیتوز است که ذرات جامد مانند باکتری توسط سلول‌های فاگوسیت (مانند ماکروفاژ و نوتروفیل) بلعیده می‌شوند.

مراحل فاگوسیتوز یک باکتری[۲]

[ویرایش]
  • باکتری به وسیله غشایی به نام سودوپودیا متصل می‌شود.
  • این باکتری بلعیده می‌شود و یک فاگوزوم را تشکیل می‌دهد.
  • فاگوزوم با لیزوزوم ترکیب می‌شود.
  • این باکتری از بین می‌رود و سپس توسط آنزیم‌های لیزوزومی هضم می‌شود.
  • تولیدات گوارشی از یک سلول آزاد می‌شوند.

مثال: ماکروفاژی که یک ویروس را فاگوسیت می‌کند.

[ویرایش]
  • ویروس و سلول باید با یکدیگر در تماس باشند.
  • ویروس به گیرنده‌های سطح سلولی در ماکروفاژ متصل می‌شود.
  • ماکروفاژ شروع به نفوذ در اطراف ویروس می‌کند و آن را فرو می‌برد.
  • ویروس داخل سیتوپلاسم به طور کامل در یک ساختار حباب مانند به نام “فاگوزوم” محصور می‌شود.
  • فاگوزوم با یک لیزوزوم ترکیب شده و به یک “فاگولیزوزوم” تبدیل می‌شود.
  • فاگولیزوزوم pH را کاهش می‌دهد تا محتویات آن تجزیه شود.
  • پس از خنثی شدن محتویات، فاگولیزوزوم بخش باقیمانده‌ای را تشکیل می‌دهد که حاوی مواد زائد فاگولیزوزوم است.
  • بخش باقی مانده در نهایت از سلول خارج می‌شود.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. واژه‌های مصوّب فرهنگستان تا پایان دفتر دوازدهم فرهنگ واژه‌های مصوّب
  2. «فاگوسیتوز چیست؟ تعریف، عملکرد، مراحل با مثال | ژنیران». ۲۰۲۳-۱۱-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۲۱.
  • فرهنگ پزشکی دورلند، ویرایش ۲۵