ایدز: تفاوت میان نسخه‌ها

ویرایش پیوندها
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز ←‏سندرم نقص ایمنی اکتسابی: رفع خطاهای ظاهری
خط ۴۹: خط ۴۹:
اگر چه بسیاری از مبتلایان HIV-1، قابل تشخیص هستند و در صورت عدم درمان نهایتاً به ایدز منجر خواهد شد، ولی درصد کمی از آنها (حدود ۵٪) سطح بالای سلول‌های CD4<SUP>+</SUP> T خود را بدون هیچ درمان ضدویروسی تا بیش از ۵ سال حفظ می‌کنند.<ref name="M118"/><ref name="LT2010"/> این افراد به عنوان کنترل کننده‌های HIV طبقه بندی می‌شوند، و آنهایی که مقدار کم یا غیر قابل محسوسی از ویروس را بدون درمان ضدویروسی در بدن خود نگه می‌دارند به عنوان «کنترل کنندگان ممتاز» یا «سرکوبگران ممتاز» شناخته می‌شوند.<ref name="LT2010">{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Blankson|نام=JN|عنوان=Control of HIV-1 replication in elite suppressors|ژورنال=Discovery medicine|تاریخ=2010 Mar|فصل=9|شماره=46|صفحه=261–6|pmid=20350494|زبان=en}}</ref>
اگر چه بسیاری از مبتلایان HIV-1، قابل تشخیص هستند و در صورت عدم درمان نهایتاً به ایدز منجر خواهد شد، ولی درصد کمی از آنها (حدود ۵٪) سطح بالای سلول‌های CD4<SUP>+</SUP> T خود را بدون هیچ درمان ضدویروسی تا بیش از ۵ سال حفظ می‌کنند.<ref name="M118"/><ref name="LT2010"/> این افراد به عنوان کنترل کننده‌های HIV طبقه بندی می‌شوند، و آنهایی که مقدار کم یا غیر قابل محسوسی از ویروس را بدون درمان ضدویروسی در بدن خود نگه می‌دارند به عنوان «کنترل کنندگان ممتاز» یا «سرکوبگران ممتاز» شناخته می‌شوند.<ref name="LT2010">{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Blankson|نام=JN|عنوان=Control of HIV-1 replication in elite suppressors|ژورنال=Discovery medicine|تاریخ=2010 Mar|فصل=9|شماره=46|صفحه=261–6|pmid=20350494|زبان=en}}</ref>


===سندرم نقص ایمنی اکتسابی===
=== سندرم نقص ایمنی اکتسابی ===
[[پرونده:Symptoms of AIDS.svg|بندانگشتی|250px|علائم اصلی ایدز]]
[[پرونده:Symptoms of AIDS.svg|بندانگشتی|250px|علائم اصلی ایدز]]
سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) زمانی معنی پیدا می‌کند که شمار سلول‌های CD4<SUP>+</SUP> T به کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میکرولیتر برسد و یا بیماری‌های خاص مرتبط با عفونت HIV رخ دهد.<ref name=M118/> در غیاب درمان، حدود نیمی از افراد مبتلا به HIV در عرض ده سال مبتلا به بیماری ایدز می‌شوند.<ref name=M118/> رایج ترین وضعیت‌هایی که هشداری بر وجود ایدز هستند التهاب ریه ناشی از [[پنوموسیستیس]] (۴۰٪)، [[نزاری]] به شکل سندرم اتلاف اچ‌آی‌وی (۲۰٪) و [[کاندیدیاز مری]] می‌باشند. سایر علائم شایع شامل [[عفونت دستگاه تنفسی|عفونت‌های دستگاه تنفسی]] در یک دوره زمانی معین می‌شود.<ref name=M118/>
سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) زمانی معنی پیدا می‌کند که شمار سلول‌های CD4<SUP>+</SUP> T به کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میکرولیتر برسد و یا بیماری‌های خاص مرتبط با عفونت HIV رخ دهد.<ref name="M118"/> در غیاب درمان، حدود نیمی از افراد مبتلا به HIV در عرض ده سال مبتلا به بیماری ایدز می‌شوند.<ref name="M118"/> رایج ترین وضعیت‌هایی که هشداری بر وجود ایدز هستند التهاب ریه ناشی از [[پنوموسیستیس]] (۴۰٪)، [[نزاری]] به شکل سندرم اتلاف اچ‌آی‌وی (۲۰٪) و [[کاندیدیاز مری]] می‌باشند. سایر علائم شایع شامل [[عفونت دستگاه تنفسی|عفونت‌های دستگاه تنفسی]] در یک دوره زمانی معین می‌شود.<ref name="M118"/>


[[عفونت فرصت‌طلب]] ممکن است توسط [[باکتری]]، [[ویروس (زیستی)|ویروس]]، [[قارچ (زیست‌شناسی)|قارچ]] و [[انگل]] به وجود بیاید که معمولاً توسط دستگاه ایمنی بدن کنترل می‌شود.<ref name=Holmes>{{یادکرد ژورنال|نویسنده=Holmes CB, Losina E, Walensky RP, Yazdanpanah Y, Freedberg KA|عنوان= Review of human immunodeficiency virus type 1-related opportunistic infections in sub-Saharan Africa|ژورنال=Clin. Infect. Dis.|سال=2003|صفحه=656–662|فصل=36|شماره=5| pmid=12594648|doi=10.1086/367655|زبان=en}}</ref> اینکه کدام عفونت رخ می‌دهد تا حدودی به این بستگی دارد چه عواملی در محیط اطراف فرد قرار دارد.<ref name=M118/> این عفونت تقریباً می‌تواند هر [[دستگاه زیستی|دستگاهی]] از بدن را تحت تاثیر قرار دهد.<ref name=Complications2011>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Chu|نام=C|عنوان=Complications of HIV infection: a systems-based approach|ژورنال=American family physician|تاریخ=2011-02-15|فصل=83|شماره=4|صفحه=395–406|pmid=21322514|زبان=en}}</ref>
[[عفونت فرصت‌طلب]] ممکن است توسط [[باکتری]]، [[ویروس (زیستی)|ویروس]]، [[قارچ (زیست‌شناسی)|قارچ]] و [[انگل]] به وجود بیاید که معمولاً توسط دستگاه ایمنی بدن کنترل می‌شود.<ref name="Holmes">{{یادکرد ژورنال|نویسنده=Holmes CB, Losina E, Walensky RP, Yazdanpanah Y, Freedberg KA|عنوان= Review of human immunodeficiency virus type 1-related opportunistic infections in sub-Saharan Africa|ژورنال=Clin. Infect. Dis.|سال=2003|صفحه=656–662|فصل=36|شماره=5| pmid=12594648|doi=10.1086/367655|زبان=en}}</ref> اینکه کدام عفونت رخ می‌دهد تا حدودی به این بستگی دارد چه عواملی در محیط اطراف فرد قرار دارد.<ref name="M118"/> این عفونت تقریباً می‌تواند هر [[دستگاه زیستی|دستگاهی]] از بدن را تحت تاثیر قرار دهد.<ref name="Complications2011">{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Chu|نام=C|عنوان=Complications of HIV infection: a systems-based approach|ژورنال=American family physician|تاریخ=2011-02-15|فصل=83|شماره=4|صفحه=395–406|pmid=21322514|زبان=en}}</ref>


افراد مبتلا به ایدز خطر آلودگی به ویروس‌های سرطانی مختلفی را دارند از جمله: [[سارکوم کاپوزی]]، [[سرطان لنفوم]]، [[دستگاه عصبی مرکزی لنفوم]]، و [[سرطان گردن رحم]].<ref name=Deut2010>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Vogel|نام=M|عنوان=The treatment of patients with HIV|ژورنال=Deutsches Ärzteblatt international|تاریخ=2010 Jul|فصل=107|شماره=28–29|صفحه=507–15; quiz 516|pmid=20703338|doi=10.3238/arztebl.2010.0507|pmc=2915483|زبان=en}}</ref> سارکوم کاپوزی، شایع ترین سرطانی است که در ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد مبتلا به HIV اتفاق می‌افتد.<ref name=M169>Mandell, Bennett, and Dolan (2010). Chapter 169.</ref> پس از آن سرطان لنفوم شایع ترین سرطان است و علت مرگ نزدیک به ۱۶ درصد از افراد مبتلا به ایدز می‌باشد و جزء نشانه‌های اولیه ۳ تا ۴ درصد از آنها است.<ref name=M169/> هر دوی این سرطان‌ها با [[ویروس هرپس ۸ انسانی]] همراه هستند.<ref name=M169/> خیلی اوقات مبتلایان به ایدز به دلیل ارتباطی که با [[ویروس پاپیلوم انسانی]] (HPV) دارد، دچار سرطان گردن رحم می‌شوند.<ref name=M169/>
افراد مبتلا به ایدز خطر آلودگی به ویروس‌های سرطانی مختلفی را دارند از جمله: [[سارکوم کاپوزی]]، [[سرطان لنفوم]]، [[دستگاه عصبی مرکزی لنفوم]]، و [[سرطان گردن رحم]].<ref name="Deut2010">{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Vogel|نام=M|عنوان=The treatment of patients with HIV|ژورنال=Deutsches Ärzteblatt international|تاریخ=2010 Jul|فصل=107|شماره=28–29|صفحه=507–15; quiz 516|pmid=20703338|doi=10.3238/arztebl.2010.0507|pmc=2915483|زبان=en}}</ref> سارکوم کاپوزی، شایع ترین سرطانی است که در ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد مبتلا به HIV اتفاق می‌افتد.<ref name="M169">Mandell, Bennett, and Dolan (2010). Chapter 169.</ref> پس از آن سرطان لنفوم شایع ترین سرطان است و علت مرگ نزدیک به ۱۶ درصد از افراد مبتلا به ایدز می‌باشد و جزء نشانه‌های اولیه ۳ تا ۴ درصد از آنها است.<ref name="M169"/> هر دوی این سرطان‌ها با [[ویروس هرپس ۸ انسانی]] همراه هستند.<ref name="M169"/> خیلی اوقات مبتلایان به ایدز به دلیل ارتباطی که با [[ویروس پاپیلوم انسانی]] (HPV) دارد، دچار سرطان گردن رحم می‌شوند.<ref name="M169"/>


علاوه بر این، آنها به طور مکرر دچار علائمی مانند تب طولانی، [[تعریق شبانه]]، تورم غدد لنفاوی، لرز، ضعف، و [[کاهش وزن]] می‌شوند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=AIDS|پیوند=http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000594.htm|اثر=MedlinePlus|ناشر=A.D.A.M.|تاریخ دستیابی=14 June 2012}}</ref> اسهال یکی دیگر از علائم شایعی است که ۹۰٪ از افراد مبتلا به ایدز دچار آن می‌شوند.<ref>{{یادکرد ژورنال|نویسنده=Sestak K |عنوان=Chronic diarrhea and AIDS: insights into studies with non-human primates |ژورنال=Curr. HIV Res. |فصل=3 |شماره=3 |صفحه=199–205 |سال=2005 |ماه=July |pmid=16022653 |doi= 10.2174/1570162054368084|پیوند=|زبان=en}}</ref>
علاوه بر این، آنها به طور مکرر دچار علائمی مانند تب طولانی، [[تعریق شبانه]]، تورم غدد لنفاوی، لرز، ضعف، و [[کاهش وزن]] می‌شوند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=AIDS|پیوند=http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000594.htm|اثر=MedlinePlus|ناشر=A.D.A.M.|تاریخ دستیابی=14 June 2012}}</ref> اسهال یکی دیگر از علائم شایعی است که ۹۰٪ از افراد مبتلا به ایدز دچار آن می‌شوند.<ref>{{یادکرد ژورنال|نویسنده=Sestak K |عنوان=Chronic diarrhea and AIDS: insights into studies with non-human primates |ژورنال=Curr. HIV Res. |فصل=3 |شماره=3 |صفحه=199–205 |سال=2005 |ماه=July |pmid=16022653 |doi= 10.2174/1570162054368084|پیوند=|زبان=en}}</ref>

== راه‌های انتقال ==
HIV از سه طریق اصلی انتقال می‌یابد:
* [[آمیزش جنسی در انسان|تماس جنسی]]
* قرار گرفتن در معرض خون و یا بافت آلوده
* از مادر به فرزند در دوران بارداری، زایمان، یا تغذیه با شیر مادر (که با نام [[انتقال عمودی]] شناخته می‌شود)<ref name="TransmissionM2007">{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=Markowitz|نام=edited by William N. Rom ; associate editor, Steven B.|عنوان=Environmental and occupational medicine|سال=2007|ناشر=Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins|شابک=978-0-7817-6299-1|صفحه=745|پیوند=http://books.google.ca/books?id=H4Sv9XY296oC&pg=PA745|ویرایش=4th|زبان=en}}</ref>
هیچ گونه خطر انتقال از طریق ویروس [[مدفوع]]، ترشحات بینی، بزاق، [[خلط سینه|خلط]]، عرق، اشک، ادرار، یا استفراغ وجود ندارد مگر اینکه با خون آلوده شده باشند.<ref name="AFP2007"/>

=== تماس جنسی ===
شایع‌ترین حالت انتقال HIV از طریق تماس جنسی با فرد آلوده است.<ref name=TransmissionM2007/> اکثر موارد انتقال HIV در سراسر دنیا از طریق [[[[دگرجنس‌گرایی]]|تماس با جنس مخالف]] رخ می‌دهد. با این حال، شکل انتقال در هر کشور متفاوت است.<ref name=TransmissionM2007/> در ایالات متحده، از سال ۲۰۰۹، بیشتر انتقال‌های جنسی در مردان [[همجنس باز|همجنسگرا]] رخ داده است<ref name=TransmissionM2007/>، که ۶۴٪ از تمام موارد مشاهده شده رو شامل می‌شود.<ref name=TransmissionCDC2012>{{یادکرد وب|عنوان=HIV in the United States: An Overview|پیوند=http://www.cdc.gov/hiv/topics/surveillance/resources/factsheets/us_overview.htm|اثر=Center for Disease Control and Prevention|تاریخ=March 2012|کد زبان=en}}</ref>

در مورد تماس [[آمیزش جنسی امن|محافظت نشده]] با جنس مخالف، تخمین خطر انتقال HIV در هر عمل جنسی در کشورهای کم درآمد چهار تا ده برابر بیشتر نسبت به کشورهای با درآمد بالا است.<ref name=Boily2009/> در کشورهای با درآمد کم، خطر ابتلا از زن به مرد انتقال به ۰٫۳۸٪ در هر بار نزدیکی و از مرد به زن ۰٫۳۰٪ در هر بار نزدیکی تخمین زده شده است. این تخمین برای کشورهای با درآمد بالا، ۰٫۰۴٪ در هر بار نزدیکی برای انتقال از زن به مرد و ۰٫۰۸٪ در هر بار نزدیکی از مرد به زن می‌باشد.<ref name=Boily2009/> خطر انتقال از مقاربت مقعد بیشتر است، و ۱٫۴ تا ۱٫۷ درصد در هر بار نزدیکی با جنس مخالف یا همجنسگرا تخمین زده شده است.<ref name=Boily2009/> اگرچه خطر ابتلا از طریق [[آمیزش جنسی دهانی]] نسبتاً کم است، اما این احتمال وجود دارد.<ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Yu|نام=M|عنوان=Mucosal HIV transmission and vaccination strategies through oral compared with vaginal and rectal routes|ژورنال=Expert opinion on biological therapy|تاریخ=2010 Aug|فصل=10|شماره=8|صفحه=1181–95|pmid=20624114|doi=10.1517/14712598.2010.496776|pmc=2904634|زبان=en}}</ref> خطر انتقال از طریق رابطه دهانی «نزدیک به صفر» توصیف شده است<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=Stürchler|نام=Dieter A.|عنوان=Exposure a guide to sources of infections|سال=2006|ناشر=ASM Press|شابک=9781555813765|صفحه=544|پیوند=http://books.google.ca/books?id=MWa5or3Xa9EC&pg=PA544}}</ref>، اگر چه چند موردی گزارش شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=al.]|نام=edited by Richard Pattman ... [et|عنوان=Oxford handbook of genitourinary medicine, HIV, and sexual health|سال=2010|ناشر=Oxford University Press|شابک=9780199571666|صفحه=95|پیوند=http://books.google.ca/books?id=Jm1H4EeULmYC&pg=PA95|edition=2nd ed.|زبان=en}}</ref> خطر ابتلا از طریق سکس دهانی صفر تا ۰٫۰۴ درصد تخمین زده شده است.<ref name=Dosekun2010>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Dosekun|نام=O|عنوان=An overview of the relative risks of different sexual behaviours on HIV transmission|ژورنال=Current opinion in HIV and AIDS|تاریخ=2010 Jul|فصل=5|شماره=4|صفحه=291–7|pmid=20543603|doi=10.1097/COH.0b013e32833a88a3|زیان=en}}</ref> در محیط‌هایی عمومی مانند [[تن‌فروشی|روسپی‌ها]]، خطر انتقال از زن به مرد ۲٫۴٪ در هر بار نزدیکی و از مرد به زن ۰٫۰۸ درصد در هر بار نزدیکی تخمین زده شده است. <ref name=Boily2009>{{یادکرد ژورنال|نویسنده=Boily MC, Baggaley RF, Wang L, Masse B, White RG, Hayes RJ, Alary M |عنوان=Heterosexual risk of HIV-1 infection per sexual act: systematic review and meta-analysis of observational studies|ژورنال=The Lancet Infectious Diseases|فصل=9 |شماره=2|صفحه=118–129|سال=2009|ماه=February|pmid=19179227|doi=10.1016/S1473-3099(09)70021-0|زبان=en}}</ref>

خطر انتقال در حضور [[بیماری‌های آمیزشی]] (STD)<ref name=CochraneSTI2012>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Ng|نام=BE|عنوان=Population-based biomedical sexually transmitted infection control interventions for reducing HIV infection|ژورنال=Cochrane database of systematic reviews (Online)|تاریخ=2011-03-16|شماره=3|صفحه=CD001220|pmid=21412869|doi=10.1002/14651858.CD001220.pub3|زبان=en}}</ref> و [[زخم تناسلی]]<ref name=Boily2009/> افزایش می‌یابد. به نظر می‌رسد زخم تناسلی خطر ابتلا را تا حدود پنج برابر افزایش می‌دهد.<ref name=Boily2009/> بیماری‌های مقاربتی دیگر مانند [[سوزاک]]، [[کلامیدیا]]، [[تریکومونا]]، و [[واژینوز باکتریال]]، به نسبت کمتری خطر انتقال را افزایش می‌دهند.<ref name=Dosekun2010/>

[[بار ویروسی]] از فرد آلوده نیز عامل مهمی است که در انتقال از طریق تماس جنسی (و همچنین از طریق مادر به فرزند) نقش دارد.<ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Anderson|نام=J|عنوان=Women and HIV: motherhood and more|ژورنال=Current opinion in infectious diseases|تاریخ=2012 Feb|فصل=25|شماره=1|صفحه=58–65|pmid=22156896|doi=10.1097/QCO.0b013e32834ef514|زبان=en}}</ref> در طول ۲٫۵ ماه اول از عفونت، میزان سرایت به دلیل بار زیاد ویروسی، ۱۲ برابر بیشتر است.<ref name=Dosekun2010/> در مراحل آخر عفونت فرد، میزان انتقال در حدود هشت برابر بیشتر است.<ref name=Boily2009/>

[[آزارخواهی جنسی|رابطه جنسی خشن]] می‌تواند یکی از عوامل موثر در افزایش خطر انتقال باشد.<ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Klimas|نام=N|عنوان=Overview of HIV|ژورنال=Psychosomatic Medicine|تاریخ=2008 Jun|فصل=70|شماره=5|صفحه=523–30|pmid=18541903|doi=10.1097/PSY.0b013e31817ae69f|زبان=en}}</ref> همچنین گفته می‌شود [[تجاوز جنسی]] خطر انتقال HIV را افزایش می‌دهد چرا که در این حالت به ندرت از کاندوم استفاده می‌شود، آسیب فیزیکی واژن و یا مقعد محتمل است، و ممکن است خطر بیشتری برای انتقال همزمان عفونت‌های جنسی وجود داشته باشد.<ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Draughon|نام=JE|عنوان=Nonoccupational post exposure prophylaxis following sexual assault in industrialized low-HIV-prevalence countries: a review|ژورنال=Psychology, health & medicine|سال=2012|فصل=17|شماره=2|صفحه=235–54|pmid=22372741|doi=10.1080/13548506.2011.579984|زبان=en}}</ref>


== ویروس اچ‌آی‌وی ==
== ویروس اچ‌آی‌وی ==

نسخهٔ ‏۱۹ ژانویهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۱۳:۳۶

ایدز
تخصصبیماری عفونی (تخصص پزشکی) ویرایش این در ویکی‌داده
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰B۲۴
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام042
دادگان بیماری‌ها5938
مدلاین پلاس000594
ئی‌مدیسینemerg/۲۵۳
پیشنت پلاسایدز
سمپD000163

ایدز (به انگلیسی: AIDS) یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی[۲] (به انگلیسی: Acquired immune deficiency syndrome) نوعی بیماری است که حاصل تکثیر ویروسی به نام اچ‌آی‌وی در بدن میزبان می‌باشد. هر فردی که با ویروس اچ‌آی‌وی آلوده شده باشد و تست HIV مثبت پیدا کرد مبتلا به ایدز محسوب نمی‌شود، هنگامی تشخیص ایدز در یک فرد آلوده به HIV داده می‌شود که یا تعداد مطلق سلول‌های دارای گیرنده CD4 (گروهی از سلول‌های دفاعی بدن) به کمتر از ۲۰۰ عدد در هر میلی متر مکعب خون رسیده باشد یا عفونت‌های فرصت طلب ناشی از عواملی که نمی‌توانند در افراد سالم بیماری ایجاد کنند در فرد به وجود آمده باشد.[۳] فرد آلوده به HIV در همان حالی که می‏تواند این بیماری را به دیگران منتقل کند ولی ممکن است سالها طول بکشد تا مبتلا به بیماری ایدز شود و تنها با انجام آزمایش خون می‏توان پی به وجود آن برد.[۲]

در سال ۱۹۹۶ سازمان ملل متحد ایدز را نه تنها به عنوان یک مشکل سلامتی مورد توجه قرار داد بلکه آن را یک مسئله بر سر راه پیشرفت بشری برشمرد. همچنین در سند استراتژی امنیت ملی ایالات متحده آمریکا (۲۰۰۲) این کشور خود را متعهد به هدایت جهان برای کاهش مرگ و میر اچ‌آی‌وی/ایدز دانسته‌است[۴]. در سال ۲۰۰۸ سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که ایدز با میانگین ۱٫۷۸ مرگ هر فرد در هر یک میلیون نفر که ۳٫۱% مرگ‎‌ها را شامل می‌شود، ششمین علت مرگ و میر بشر است.[۵]

از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجه‌ها و همچنین برای بهبود آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض‌ها اول دسامبر هر سال (۱۰ آذر) به عنوان روز جهانی ایدز معین شده‌است و هر سال برای این روز شعاری نیز در نظر گرفته می‌شود[۱].

تاریخچه

ایدز اولین بار در سال ۱۹۸۱ در امریکا مشاهده شد. اولین مواردی که مشاهده شد در بین معتادان تزریق سرنگ و همچنین همجنسبازان مرد قرار داشت که به دلیل نامعلومی سیستم دفاعی بدن آنها ضعیف شده بود و علایم بیماری التهاب ریه نیوموسیستیک کارینی (PCP) در آنها مشاهده می‌شد که این بیماری در افرادی دیده می‌شود که سیستم دفاعی بدنی ضعیفی دارند.[۶] سپس نوعی سرطان پوست نادر با نام کاپوسی سارکوما (KS) در میان مردان همجنسگرای گزارش شد.[۷] موارد بیشتری از بیماری PCP و KS مشاهده شد و این زنگ خطری برای مرکز پیشگیری و کنترل بیماری بود و گروهی از طرف این مرکز برای بررسی این واقعه تشکیل شد.[۸]

محققان معتقدند که هر دو ویروس HIV-1 و HIV-2 در اصل متعلق به نخستی‌سانان مرکز افریقا بوده و در اوایل قرن بیست به بدن انسان منتقل شده است.[۹] به نظر می‌آید که ویروس HIV-1 در اصل متعلق به مناطق جنوبی کامرون و تکامل یافتهٔ ویروس SIV (ویروس نقص ایمنی میمونی) که در میان شمپانزه‌های وحشی شیوع دارد، بوده است.[۱۰] همچنین ویروس HIV-2 تکامل یافتهٔ ویروس SIV میان گونه‌ای میمون به نام منگابی دودی بوده است که در غرب افریقا (از جنوب سنگال تا غرب ساحل عاج) زندگی ‌می‌کرده است.[۱۱] پخ‌بینیانی مانند میمون شب نسبت به ویروس HIV-1 مقاوم هستند و این احتمالاً به دلیل یک نوع ژن پیوندی دو گونه مقاوم ویروس در آنها می‌باشد.[۱۲]

مدارکی موجود است که نشان می‌دهد انسان‌هایی که در شکار و یا فروش حیوانات دخالت داشتند دچار ویروس SIV شده‌اند.[۱۳] اگرچه SIV ویروس ضعیفی است که سیستم دفاعی بدن انسان با آن مقابله می‌کند و بیش از چند هفته در بدن انسان باقی نمی‌ماند، اما انتقال سریع و متوالی آن بین انسان‌های مختلف زمان کافی را به این ویروس برای تبدیل آن به HIV می‌دهد.[۱۴]

بررسی نمونه‌های خونی به جا مانده از گذشته نشان می‌دهد که اولین انسانی که مبتلا به ایدز شده در سال ۱۹۵۹ کنگو جان خود از دست داده است. این نخستین و قدیمی‌ترین مورد مرگ شناخته شده در اثر ابتلا به این بیماری محسوب می‌شود.[۱۵] همچنین ممکن است ویروس اچ‌آی‌وی نخستین بار در سال ۱۹۶۶ به آمریکا رسیده باشد.[۱۶] ولی عمده شیوع HIV مربوط به خارج از صحرای آفریقا (و همچنین امریکا) می‌شود و می‌توان آن را به فردی ناشناس و مبتلا به ایدز نسبت داد که در هائیتی زندگی می کرده است و با ورود به امریکا در سال ۱۹۶۹ به آن شیوع بخشیده است.[۱۷] پس از آن به سرعت بین گروه‌های پرخطر (در ابتدا در بین مردان همجنس‌باز) پخش شد. در سال ۱۹۷۸ شیوع ویروس HIV-1 در بین مردان همجنس‌گرای مقیم نیویورک و سان فرانسیسکو، ۵ درصد تخمین زده شد که بیانگر این است که هزاران نفر در کشور مبتلاً به ایدز بوده‌اند.[۱۷]

در آن اوایل مرکز کنترل بیماری هنوز نامی رسمی برای این بیماری انتخاب نکرده بود و معمولاً نام این بیماری را با بیماری که مریض با آن در ارتباط بود بیان می‌کردند.[۱۸] همچنین اسامی مانند سارکوم کاپوزی یا عفونت فرصت‌طلب نام‌هایی بوده‌اند که توسط این گروه در سال ۱۹۸۱ استفاده می‌شده است.[۱۹] واژه ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی اولین بار در سال ۱۹۸۲ توسط پژوهشگران مرکز پیشگیری و کنترل بیماری در آتلانتا به کار برده شد. تا پایان سال ۱۹۸۲، مواردی از ابتلا به بیماری ایدز در ۵ قاره جهان شناسایی شد. همچنین مشخص شد که یک بیماری که در آفریقا به عنوان «بیماری لاغری» شناخته می‌شد، در واقع شکلی از بیماری ایدز است. در سال ۱۹۸۴ لوک مونتانیه در انستیتو پاستور پاریس و رابرت گالو در انستیتو ملی سرطان در واشنگتن، به طور جداگانه ویروس مولد ایدز را کشف کردند که این ویروس بعداً «ویروس نقص ایمنی انسانی» یا اچ‌آی‌وی نامیده شد. همچنین مواردی از انتقال بیماری ایدز در اثر رابطه جنسی میان دو جنس مخالف نمایان شد.[۲۰]

تا پایان سال ۱۹۸۷، در آمریکا ۱۶ هزار و ۹۰۸ نفر در اثر ابتلا به ایدز جان خود را از دست دادند. تا این زمان، سازمان جهانی بهداشت (WHO) کل موارد ابتلا به بیماری ایدز در جهان را ۷۱ هزار و ۷۵۱ نفر و تعداد کل مبتلایان به این بیماری را در آمریکا ۴۷ هزار و ۲۲ نفر گزارش کرده بود.[۲۰] سازمان جهانی بهداشت با این تخمین که ممکن است ۵ تا ۱۰ میلیون نفر در سراسر جهان به ویروس اچ‌آی‌وی مبتلا باشند، برنامه جهانی ایدز خود را راه‌اندازی کرد که بعدها در سال ۱۹۹۶ جای خود را به برنامه مشترک سازمان ملل متحد برای مقابله با ایدز (UNAIDS) داد. در سال ۱۹۸۸ سازمان جهانی بهداشت نخستین روز از ماه دسامبر را به عنوان روز جهانی ایدز نامگذاری کرده و روبان قرمز به عنوان یک نماد بین‌المللی برای ایدز معرفی شد.[۲۰]

علایم و نشانه‌ها

عفونت HIV دارای سه مرحله اصلی است: عفونت حاد، دوره پنهانی و ایدز[۲۱][۲۲]

عفونت حاد

دوره اولیه HIV، عفونت حاد HIV و یا سندرم حاد ویروسی نامیده می‌شود.[۲۲][۲۳] بسیاری از افراد ۲ تا ۴ هفته پس از در معرض قرار گرفتن این بیماری، دچار بیماری‌هایی مانند شبه آنفلوانزا یا مونونوکلئوز می‌شوند و برخی دیگر هم هیچ نشانه قابل توجهی در آنها دیده نمی‌شود.[۲۴][۲۵] علائم در ۴۰ تا ۹۰ درصد موارد رخ می‌دهد و معمولا شامل تب، لنفادنوپاتی، فارنژیت، خارش پوست، سردرد و/یا زخم دهان و اندام تناسلی می‌شود.[۲۳] خارش پوست که در ۲۰ تا ۵۰ درصد موارد رخ می‌دهد، خود را بر روی بالاتنه نشان می‌دهد و به شکل لکه‌های نوک تیز می‌باشد.[۲۶] همچنین در این مرحله برخی از افراد دچار عفونت‌های فرصت‌طلب می‌شوند.[۲۳] ممکن است در دستگاه گوارش علائمی مانند تهوع، استفراغ و یا اسهال رخ دهد، و همچنین علائم عصبی نوروپاتی محیطی و یا سندرم گیلان باره.[۲۵] طول دوره این علائم متفاوت است، اما معمولا یک یا دو هفته می‌باشد.[۲۵]

با توجه به اینکه این علائم آنچنان خاص نیستند، اغلب به عنوان نشانه‌هایی از عفونت HIV شناخته نمی‌شوند. حتی مواردی که توسط یک دکتر خانوادگی و یا یک بیمارستان دیده می‌شود اغلب یا بسیاری از بیماری‌های شایع عفونی با علائمی مشترک با آن اشتباه می‌شود. بنابراین، توصیه می‌شود که به بیماران دارای تب توجیه‌ناپذیر است تذکر داده شود که ممکن است دارای عفونت HIV باشند و خطر ابتلا به این عفونت در آنها وجود دارد.[۲۵]

دوره پنهانی

پس از علائم اولیه، بیمار وارد مرحله‌ای به نام دوره پنهانی یا HIV بی‌نشانه یا HIV مزمن می‌شود.[۲۱] این مرحله از HIV می‌تواند بدون هیچ گونه درمانی از حدود سه سال[۲۷] تا بیش از ۲۰ سال[۲۸] (به طور متوسط حدود هشت سال[۲۹]) به طول بیانجامد. اگرچه معمولاً در ابتدای بیماری هیچ علائمی مشاهده نمی‌شود و یا علامت‌های خیلی کمی دیده می‌شود، اما در نزدیکی پایان این مرحله بسیاری از افراد دچار تب، کاهش وزن، مشکلات گوارشی و دردهای عضلانی می‌شوند.[۲۱] همچنین ۵۰ تا ۷۰ درصد از افراد دچار لنفادنوپاتی ماندگار می‌شوند، بطوری که چند گروه از غدد لنفاوی (به جز در کشاله ران) به مدت بیش از سه تا شش ماه بدون هیچ درد و به طور توجیه‌ناپذیری بزرگ می‌شود.[۲۲]

اگر چه بسیاری از مبتلایان HIV-1، قابل تشخیص هستند و در صورت عدم درمان نهایتاً به ایدز منجر خواهد شد، ولی درصد کمی از آنها (حدود ۵٪) سطح بالای سلول‌های CD4+ T خود را بدون هیچ درمان ضدویروسی تا بیش از ۵ سال حفظ می‌کنند.[۲۵][۳۰] این افراد به عنوان کنترل کننده‌های HIV طبقه بندی می‌شوند، و آنهایی که مقدار کم یا غیر قابل محسوسی از ویروس را بدون درمان ضدویروسی در بدن خود نگه می‌دارند به عنوان «کنترل کنندگان ممتاز» یا «سرکوبگران ممتاز» شناخته می‌شوند.[۳۰]

سندرم نقص ایمنی اکتسابی

علائم اصلی ایدز

سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) زمانی معنی پیدا می‌کند که شمار سلول‌های CD4+ T به کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میکرولیتر برسد و یا بیماری‌های خاص مرتبط با عفونت HIV رخ دهد.[۲۵] در غیاب درمان، حدود نیمی از افراد مبتلا به HIV در عرض ده سال مبتلا به بیماری ایدز می‌شوند.[۲۵] رایج ترین وضعیت‌هایی که هشداری بر وجود ایدز هستند التهاب ریه ناشی از پنوموسیستیس (۴۰٪)، نزاری به شکل سندرم اتلاف اچ‌آی‌وی (۲۰٪) و کاندیدیاز مری می‌باشند. سایر علائم شایع شامل عفونت‌های دستگاه تنفسی در یک دوره زمانی معین می‌شود.[۲۵]

عفونت فرصت‌طلب ممکن است توسط باکتری، ویروس، قارچ و انگل به وجود بیاید که معمولاً توسط دستگاه ایمنی بدن کنترل می‌شود.[۳۱] اینکه کدام عفونت رخ می‌دهد تا حدودی به این بستگی دارد چه عواملی در محیط اطراف فرد قرار دارد.[۲۵] این عفونت تقریباً می‌تواند هر دستگاهی از بدن را تحت تاثیر قرار دهد.[۳۲]

افراد مبتلا به ایدز خطر آلودگی به ویروس‌های سرطانی مختلفی را دارند از جمله: سارکوم کاپوزی، سرطان لنفوم، دستگاه عصبی مرکزی لنفوم، و سرطان گردن رحم.[۲۶] سارکوم کاپوزی، شایع ترین سرطانی است که در ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد مبتلا به HIV اتفاق می‌افتد.[۳۳] پس از آن سرطان لنفوم شایع ترین سرطان است و علت مرگ نزدیک به ۱۶ درصد از افراد مبتلا به ایدز می‌باشد و جزء نشانه‌های اولیه ۳ تا ۴ درصد از آنها است.[۳۳] هر دوی این سرطان‌ها با ویروس هرپس ۸ انسانی همراه هستند.[۳۳] خیلی اوقات مبتلایان به ایدز به دلیل ارتباطی که با ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) دارد، دچار سرطان گردن رحم می‌شوند.[۳۳]

علاوه بر این، آنها به طور مکرر دچار علائمی مانند تب طولانی، تعریق شبانه، تورم غدد لنفاوی، لرز، ضعف، و کاهش وزن می‌شوند.[۳۴] اسهال یکی دیگر از علائم شایعی است که ۹۰٪ از افراد مبتلا به ایدز دچار آن می‌شوند.[۳۵]

راه‌های انتقال

HIV از سه طریق اصلی انتقال می‌یابد:

  • تماس جنسی
  • قرار گرفتن در معرض خون و یا بافت آلوده
  • از مادر به فرزند در دوران بارداری، زایمان، یا تغذیه با شیر مادر (که با نام انتقال عمودی شناخته می‌شود)[۳۶]

هیچ گونه خطر انتقال از طریق ویروس مدفوع، ترشحات بینی، بزاق، خلط، عرق، اشک، ادرار، یا استفراغ وجود ندارد مگر اینکه با خون آلوده شده باشند.[۳۷]

تماس جنسی

شایع‌ترین حالت انتقال HIV از طریق تماس جنسی با فرد آلوده است.[۳۶] اکثر موارد انتقال HIV در سراسر دنیا از طریق [[دگرجنس‌گرایی|تماس با جنس مخالف]] رخ می‌دهد. با این حال، شکل انتقال در هر کشور متفاوت است.[۳۶] در ایالات متحده، از سال ۲۰۰۹، بیشتر انتقال‌های جنسی در مردان همجنسگرا رخ داده است[۳۶]، که ۶۴٪ از تمام موارد مشاهده شده رو شامل می‌شود.[۳۸]

در مورد تماس محافظت نشده با جنس مخالف، تخمین خطر انتقال HIV در هر عمل جنسی در کشورهای کم درآمد چهار تا ده برابر بیشتر نسبت به کشورهای با درآمد بالا است.[۳۹] در کشورهای با درآمد کم، خطر ابتلا از زن به مرد انتقال به ۰٫۳۸٪ در هر بار نزدیکی و از مرد به زن ۰٫۳۰٪ در هر بار نزدیکی تخمین زده شده است. این تخمین برای کشورهای با درآمد بالا، ۰٫۰۴٪ در هر بار نزدیکی برای انتقال از زن به مرد و ۰٫۰۸٪ در هر بار نزدیکی از مرد به زن می‌باشد.[۳۹] خطر انتقال از مقاربت مقعد بیشتر است، و ۱٫۴ تا ۱٫۷ درصد در هر بار نزدیکی با جنس مخالف یا همجنسگرا تخمین زده شده است.[۳۹] اگرچه خطر ابتلا از طریق آمیزش جنسی دهانی نسبتاً کم است، اما این احتمال وجود دارد.[۴۰] خطر انتقال از طریق رابطه دهانی «نزدیک به صفر» توصیف شده است[۴۱]، اگر چه چند موردی گزارش شده است.[۴۲] خطر ابتلا از طریق سکس دهانی صفر تا ۰٫۰۴ درصد تخمین زده شده است.[۴۳] در محیط‌هایی عمومی مانند روسپی‌ها، خطر انتقال از زن به مرد ۲٫۴٪ در هر بار نزدیکی و از مرد به زن ۰٫۰۸ درصد در هر بار نزدیکی تخمین زده شده است. [۳۹]

خطر انتقال در حضور بیماری‌های آمیزشی (STD)[۴۴] و زخم تناسلی[۳۹] افزایش می‌یابد. به نظر می‌رسد زخم تناسلی خطر ابتلا را تا حدود پنج برابر افزایش می‌دهد.[۳۹] بیماری‌های مقاربتی دیگر مانند سوزاک، کلامیدیا، تریکومونا، و واژینوز باکتریال، به نسبت کمتری خطر انتقال را افزایش می‌دهند.[۴۳]

بار ویروسی از فرد آلوده نیز عامل مهمی است که در انتقال از طریق تماس جنسی (و همچنین از طریق مادر به فرزند) نقش دارد.[۴۵] در طول ۲٫۵ ماه اول از عفونت، میزان سرایت به دلیل بار زیاد ویروسی، ۱۲ برابر بیشتر است.[۴۳] در مراحل آخر عفونت فرد، میزان انتقال در حدود هشت برابر بیشتر است.[۳۹]

رابطه جنسی خشن می‌تواند یکی از عوامل موثر در افزایش خطر انتقال باشد.[۴۶] همچنین گفته می‌شود تجاوز جنسی خطر انتقال HIV را افزایش می‌دهد چرا که در این حالت به ندرت از کاندوم استفاده می‌شود، آسیب فیزیکی واژن و یا مقعد محتمل است، و ممکن است خطر بیشتری برای انتقال همزمان عفونت‌های جنسی وجود داشته باشد.[۴۷]

ویروس اچ‌آی‌وی

اچ‌آی‌وی در حین جوانه زدن از یک گویچه سفید خون
بافت خونی هدف اصلی اچ‌آی‌وی است.
مقالهٔ اصلی: اچ‌آی‌وی

یک ویروس به نام اچ‌آی‌وی (HIV) عامل بروز بیماری ایدز است. HIV حروف نخست نام «ویروس نقص ایمنی انسانی» به زبان انگلیسی است. هر فرد «اچ‌آی‌وی مثبت» (دچار ویروس اچ‌آی‌وی) الزاما مبتلا به ایدز نیست، بلکه اگر برخی تظاهرات بالینی را بروز دهد مشخص می‌شود به ایدز مبتلا شده‌است (اما می‌تواند این ویروس را به دیگران منتقل کند[۴۸]). تنها نیمی از افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی در طی ۱۰ سال به مرحله ایدز مبتلا می‌شوند. این زمان در افراد مختلف متفاوت است و به وضعیت سلامتی و عادات فردی افراد بستگی دارد، امروزه برخی داروها نیز به کنترل این روند کمک می‌کنند.[نیازمند منبع]

راه‌های انتقال عامل بیماری

اچ‌آی‌وی در برخی از مایعات بدن توانایی بقا دارد، شامل:[۴۹]

و از این راه‌ها ممکن است از یک فرد مبتلا به یک فرد سالم منتقل شود:[۵۰][۵۱]

  1. انتقال خون، از راه تزریق فرآورده‌های خونی آلوده، استفاده از سرنگ مشترک (مثلا در معتادان تزریقی)، انتقال در کارکنان بهداشتی درمانی (بیشتر از طریق زخم سر سوزن (Needle stick).)
  2. انتقال عمودی (از مادر به نوزاد) که شایعترین راه انتقال در افراد مبتلا بوده‌است.
  3. انتقال جنسی، یکی از شایعترین راه‌های انتقال برقراری رابطه جنسی حفاظت نشده‌است. در صورت وجود بیماری‌های آمیزشی احتمال انتقال بیشتر می‌شود. طبق پژوهش‌ها ارتباط جنسی دهانی دارای خطر ۰/۰۱ درصد انتقال است و بنابراین هرگز به صفر نخواهد رسید.[۵۲]

نشانه‌ها و عوارض

نمودار عمومی رابطهٔ میان نسخه‌های HIV(تکثیرشده از ویروس‌ها) و شمار ‎CD4+‏ با میانگین زمان ابتلاء به HIV بدون مراقبت؛ هربیماری شخص می‌تواند دوره را به قدر قابل توجهی تغییر دهد.
  CD4+ T Lymphocyte count (cells/mm³)
  HIV RNA copies per mL of plasma

پس از ورود اچ‌آی‌وی به بدن اولین علایم به صورت یک سندرم شبه سرماخورگی به همراه بزرگ شدن غدد لنفاوی پدید می‌آید که معمولاً این علایم بهبود یافته و ویروس به حالت نهفته در بدن باقی می‌ماند. این مرحله که در آن فرد حامل بیماری تلقی شده ولی علایمی نشان نمی‌دهد ممکن است تا ده سال و بیشتر به طول بیانجامد. در مرحله آخر این بیماری با نقص سیستم ایمنی به علت فعالیت بالای ویروی و کاهش لنفوسیتهای نوع تی در خون مشخص می‌شود که ایدز نامیده می‌شود. در این مرحله بدن در معرض عفونتهای فرصت‌طلب ناشی از باکتری، ویروس، قارچ و انگلهایی قرار می‌گیرد که در افراد سالم معمولاً به آسانی مهار می‌شوند. این بیماری تقریبا همهٔ دستگاه‌های بدن را درگیر می‌کند. همچنین افراد مبتلا ریسک بالایی برای ابتلا به سرطان‌های مختلف نظیر سارکوم کاپوزی، سرطان گردن رحم و لنفوم دارند. بعلاوه، علایم سیستمیک عفونت نظیر تب، تعریق (خصوصا شب هنگام)، تورم غدد لنفاوی، لرز، ضعف و کاهش وزن را دارند.[۳۱]

تشخیص ایدز

مردی در حال خون دادن برای آزمایش اچ‌آی‌وی
مقاله‌های اصلی: تشخیص ایدز و آزمایش ایدز

هنگام رو در رویی با عفونت، دستگاه ایمنی بدن پادتنهایی فرآوری می‌کند که در جریان خون گردش کرده و به عوامل بیماری‌زا حمله می‌کنند. پادتن‌ها بر بسیاری از عوامل بیماری‌زا غلبه می‌کنند ولی دربارهٔ اچ‌آی‌وی با این که پادتن فرآوری می‌شود ولی نمی‌تواند از تکثیر ویروس جلوگیری کند. و تنها وجود این پادتن‌ها در خون برای تشخیص ابتلا به کار می‌رود.

  • در عمومی‌ترین آزمایش‌ها برای تشخیص اچ‌آی‌وی، یک نوع خاص از پادتنها یا همان پروتئینهای ضدبیماری ردیابی می‌شود.
  • در چند هفته‌ای که ردیابی پادتن بی ثمر و جواب آزمایش منفی است، فرد مبتلا می‌تواند ویروس را به سایرین منتقل کند.[۴۸]

آزمایش ایدز

ابتدا تست الایزا انجام می‌شود. اگر تست الایزا برای ایدز مثبت شد، باید الایزا با کیت دیگری دوباره تکرار شود. اگر باز هم مثبت شد، تست تاییدی با وسترن بلات گرفته می‌شود. اگر تست وسترن بلات منفی بود فرد دچار نیست. [نیازمند منبع]

مواردی هست که تست الایزا مثبت است ولی فرد دچار اچ‌آی‌وی نیست مثلا خطای آزمایشگاه، همودیالیز، دریافت خون و فراورده‌های آن، تست RPR مثبت، مشکلات همراه از قبیل اختلالات خودایمنی (اتوایمون)، مالتیپل میلوما، هموفیلی، هپاتیت الکلی، اعتیاد تزریقی، موارد افزایش IgG مانند کسی که واکسن آنفلوانزا دریافت کرده‌است. [نیازمند منبع]

مواردی که تست الایزا به اشتباه منفی می‌شود (منفی کاذب) عبارتند از: عفونت تازه و اولیه، بیماران با سیستم ایمنی ساپرس شده، و خطای آزمایشگاه. [نیازمند منبع]!!!!

مرحلهٔ بروز ایدز

فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی هنگامی به مرحلهٔ ایدز می‌رسد که شمار گویچه‌های سفید CD4+T آنقدر کم شود که نتوانند از پس انجام وظیفهٔ معمولی خود برآیند. CD4+T یاخته‌های سفید خون هستند که واکنش‌های ایمنی بدن را موزون و مهار می‌کنند. این دشواری اندک اندک در درازای هنگامی که شخص + HIV می‌باشد، پیشرفت می‌کند که ممکن است یک تا ۱۵ سال به درازا بکشد. البته افراد در درازای این مدت خوب و تندرست به نظر می‌رسند ولی در این مدت شمار ویروس چند برابر می‌شود.[۳۱]

بر پایهٔ این تعریف، ایدز هنگامی است که شمار سلول‌های CD4+T به کمتر از ۲۰۰ شماره در هر میکرولیتر خون می‌رسد و یا هنگامی که بدن فرد دچار عفونت‌های فرصت‌طلب بشود (که گاهی با بودن ۲۰۰ تا ۸۰۰ یاخته CD4+ رخ می‌دهد). [نیازمند منبع]

پیشگیری

همچنین ببینید: پیشگیری از بیماری‌های آمیزشی

گزارش سال ۲۰۰۷ بانک جهانی در مورد ایدز در جنوب آسیا، شیوع بیماری ایدز را «شدید» اما «قابل پیشگیری» می‌داند[۵۳].

برای پیشگیری از انتقال اچ‌آی‌وی، بهترین راه خودداری از آمیزش جنسی با فرد بیمار (یا دچار ویروس) و استفاده از کاندومهای جنس لاتکس (نوعی لاستیک) است. ذراتی با ابعاد ویروس اچ‌آی‌وی نمی‌توانند از کاندوم لاتکس عبور کنند و اگر به درستی و به طور منظم استفاده شوند شیوه کاملاً موثری در کاهش خطر انتقال بیماری محسوب می‌شوند. هرچند تنها شیوهٔ صد در صد موثر، خودداری کامل از آمیزش جنسی با افراد مشکوک به داشتن رفتارهای پرخطر است.

معتادان تزریقی می‌توانند با خودداری از مصرف سرنگ‌های مشترک خطر ابتلا به اچ‌آی‌وی را کاهش دهند.[۴۸]

راه‌هایی که اچ‌آی‌وی منتقل می‌شود

یافته‌های دانشمندان در سال ۲۰۱۲ حاکی از آن است از هر چهار فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی، یک نفر از ابتلای خود بی‌خبر است. معنایش این است که آن افراد امکان دریافت معالجات دارویی را پیدا نمی‌کنند و ممکن است که هنوز ناقل ویروس باشند.[۵۴] هرچند اچ‌آی‌وی در تمام ترشحات بدن فرد مبتلا (بجز عرق) وجود دارد ولی برای سرایت سه راه [نیازمند منبع] زیر اثبات شده‌است:

  • آمیزش جنسی: شایعترین راه سرایت ویروس تماس جنسی است. ویروس ممکن است از فرد مبتلا به شریک جنسی‌اش منتقل بشود(مرد به مرد، مرد به زن و زن به مرد). سرایت از زن به زن هم امکان دارد، سرایت از راه تماس جنسی ۸۰ درصد کل موارد در جهان را شامل می‌شود که بیشتر از ۷۰ درصد آن از راه تماس با جنس مخالف و ۱۰ درصد آن از طریق تماس با همجنس است [نیازمند منبع] که این آمار در سال ۲۰۱۲ تغییر یافت به نحوی که به گزارش آژانس حفاظت از بهداشت بریتانیا (HPA) بیماری ایدز از سال ۲۰۰۷ در مردان همجنسگرا نسبت به مردان دگرجنسگرا به شدت رو به افزاریش است و نزدیک به نیمی از ۶ هزار ۲۸۰ نفری که در سال ۲۰۱۲ در آنان ابتلا به اچ‌آی‌وی تشخیص داده شد، مردان همجنس‌گرا بودند[۵۵] و طبق آمارها از هر ۲۰ مرد همجنس‌گرا، یک نفر اچ‌آی‌وی مثبت است.[۵۵]

تماس جنسی هنگامی ممکن است منجر به سرایت اچ‌آی‌وی شود که یک طرف دچار اچ‌آی‌وی/ایدز باشد و تبادل یا تماس مایعات بدن طرفین رخ دهد. بنابراین تماس جنسی مرد با مرد، مرد با زن، زن با زن در این شرایط ممکن است موجب سرایت شود. لازم به ذکر است در مقاربت حتی اگر انزال (خروج منی از آلت مرد) هم رخ ندهد امکان سرایت وجود دارد. چون مایعات مترشحهٔ قبل از آن هم حاوی ویروس هستند.[۵۶]

  • تبادل خون یا فرآورده‌های آن: ویروس می‌تواند از راه مصرف خون و یا فاکتورهای انعقادی آلوده هم منتقل شود.[۵۶] ویروس می‌تواند از راه یک ورید (مثلاً درحین تزریق وریدی)، مقعد، واژن، آلت مردانه، و سایر غشاهای مخاطی (نظیر چشم) و یا بریدگی‌ها و زخم‌ها (از جمله در دهان) وارد بدن میزبان شود.

بیماران هموفیلی و تالاسمی به دلیل دریافت مکرر خون و یا فراورده‌های آن (نوع انسانی) و معتادان تزریقی که از سرنگ و سوزن بطور مشترک استفاده می‌کنند از گروه‌های پر خطر در ابتلا به اچ‌آی‌وی و ایدز به حساب می‌آیند.[نیازمند منبع]

    • هر وسیلهٔ تیز و بُرنده که احتمال آغشته شدن به خون آلوده را داشته باشد، در صورت ضد عفونی نشدن و ایجاد زخم، می‌تواند فرد سالم را مبتلا کند. پس ابزار پزشکی، دندان پزشکی، لوازم خال کوبی، سوراخ کردن گوش، حجامت و قمه زنی ممکن است باعث انتقال ویروس شود. سرایت از طریق پیوند عضو (کلیه، کبد، قرنیه، لوزالمعده و...) هم ممکن است. هرچند در کشورهای پیشرفته به دلیل رعایت کامل احتیاط‌های لازم در استریلیزاسیون مواردی از انتقال از راه اقدامات پزشکی به ثبت نرسیده‌است.[۵۶]
احتمال انتقال این ویروس از طریق آندوسکوپی نیز وجود دارد.[۵۷]
  • از مادر مبتلا، به جنین: ویروس می‌تواند از طریق مادر مبتلا به اچ‌آی‌وی به جنین در داخل رحم، و یا حین زایمان و یا در طی دوران شیردهی (که می‌توان به وسیله جایگزینی شیر خشک با شیر مادر از آن جلوگیری کرد) به جنین یا نوزاد منتقل شود.[۵۶] این شیوه در مورد ابتلای کودکان بسیار شایع است به طوری که ۹۰ درصد تمامی کودکان مبتلا به HIV در سال ۲۰۰۳ از طریق انتقال مادر به کودک دچار شدند، هرچند مصرف داروهای ضدویروسی در حین بارداری در کاهش احتمال این انتقال بسیار موثرند.[۵۶]

راه‌هایی که اچ‌آی‌وی نمی‌تواند منتقل شود

  • از طریق تنفس، سرفه و عطسه.
  • از طریق بوسیدن، تماس پوستی یا دست دادن.
  • از طریق استفاده مشترک از لوازم آشپزی مانند بشقاب، قاشق و چاقو.
  • از طریق تماس با صندلی توالت یا سایر اشیاء عمومی مانند دستگیرهٔ در یا میلهٔ اتوبوس
  • از طریق حشرات، نیش یا گاز حیوانات.
  • از طریق شنا در استخرهای عمومی یا حمام و حولهٔ مشترک.
  • از طریق خوردن غذایی که توسط فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی تهیه شده باشد.[۵۸]

بیماری‌های مرتبط با ایدز

ضایعات پوستی یک مبتلا به ایدز، این ضایعات پوستی نشان دهنده کاپوسی سارکوما هستند[۵۹]

سیستم دفاعی بدن که از حمله ویروس صدمه دیده‌است، قوای خود را برای مبارزه با بیماری‌ها از دست می‌دهد و هر نوع عفونتی می‌تواند جان بیمار را تهدید کند. کسانی که به اچ‌آی‌وی دچار هستند در مقابل بیماری‌هایی مانند سل، مالاریا، ذات الریه، برفک، زونا، زخم‌های بدخیم، سرطان، عفونت‌های مغزی، عفونت شکم و خطر نابینایی آسیب پذیرتر می‌شوند. بیماران مبتلا به ایدز همچنین در مقابل آنچه به نام عفونت‌های فرصت طلب معروف است آسیب پذیر هستند. این نوع از عفونت‌ها از باکتریهای شایع، قارچها و انگلهایی نشات می‌گیرد که یک بدن سالم قادر به مبارزه با آنهاست، اما می‌توانند در افرادی که سیستم دفاعی بدن آنها آسیب دیده ایجاد بیماری کند و گاه آنها را از پا در آورند.[۴۸] همچنین در این گونه بیماران، درگیرشدن با پارواویروس B19 معمولا تشخیص داده نمی‌شود و منجر به کم خونی می‌شود.

داروها و درمان‌ها

در مجموع پنج دسته دارو وجود دارد که در مقاطع مختلف ورود و رشد اچ‌آی‌وی عمل می‌کنند:

  • بازدارنده‌های ورودی: این داروها به پروتئین‌های موجود بر سطح بیرونی ویروس اچ‌آی‌وی می‌چسبد و از پیوستن و ورود آن به سلولها جلوگیری می‌کند. از این گروه تاکنون تنها یک نمونه از دارو، به نام "فوزیون (Fuzeon)، وارد بازار شده‌است.
  • بازدارنده‌های گیرنده کموکاین(Chemokine Coreceptor Antagonists): این داروها به نوعی پروتئین موجود بر سطح بیرونی سلولهای پذیرنده اچ‌آی‌وی می‌چسبد و از چسبیدن ویروس به سلول جلوگیری می‌کند. از این گروه تاکنون تنها یک دارو، به نام Maraviroc وارد بازار شده‌است.[۶۰]
  • داروهای مهارکننده ترانس کریپتاز معکوس نوکلئوزیدی(NRTI)(Nucleoside reverse transcriptase): این بازدارنده‌ها اچ‌آی‌وی را از نسخه‌سازی از ژنهای خود باز می‌دارند مانند زیدوودین و لامیوودین.
  • داروهای مهارکننده ترانس کریپتاز معکوس غیرنوکلئوزیدی (NNRTI (Non-nucleoside reverse transcriptase): این بازدارنده‌ها نیز فرآیند نسخه سازی را مختل می‌کنند. آنها با چسباندن خود به آنزیمی که این فرآیند را کنترل می‌کند نسخه سازی را مختل می‌کنند مانند نوی راپین و افاویرنز.
  • داروهای مهارکننده پروتئاز (PI) (Protease): پروتئاز RT وانتگراز به صورت پلی پروتئین‌هایی سنتز می‌شوند که نیازمند شکافت پروتئاز می‌باشد و این داروها با مهار شکافت پلی پروتئین‌ها چرخه تکثیری ویروس را مسدود و موجب برخی اجزاء نابالغ و معیوب ویروسی می‌شوند مانند ساکی ناویر.

داروهای ضد ایدز باید به صورت ترکیبی مصرف شوند. معمولاً سه نوع داروی مختلف از دست کم دو دسته مختلف از داروها به طور هم‌زمان به بیمار تجویز می‌شود. با تغییر شکل دادن اچ‌آی‌وی، برخی از نمونه‌های این ویروس در مقابل داروها مقاوم می‌شوند. بنابراین شانس کنترل اچ‌آی‌وی در صورت استفاده از چند دارو بیشتر خواهد بود. در برخی موارد از مبتلایان تازه، ویروسهایی ردیابی شده‌اند که حتی پیش از آغاز معالجات در برابر داروهای موجود مقاومت نشان می‌دهند.[۶۱]

عوارض جانبی شایع

تهوع، استفراغ، سردرد، خستگی مفرط، کهیر، اسهال، بی‌خوابی، بی‌حسی در اطراف دهان، درد معده.
سایر عوارض جانبی
التهاب لوزالمعده، آسیب به کبد و لوزالعمده، زخمهای درون دهان، تغییر شکل بدن، آسیب به سلولهای عصبی، کم خونی، درد عضلانی و ضعف.[۶۲]

آگاهی عمومی از زندگی با اچ‌آی‌وی

ایدز تنها یک مشکل پزشکی نیست، بلکه یک مشکل اجتماعی و فرهنگی نیز هست، این بیماری تابو تلقی می‌شود و با هاله‌ای از شرم و منع‌های اخلاقی و فرهنگی همراه‌است که این موضوع مانع از اعلام بیماری از سوی افراد شده و همین مساله منجر به پنهان ماندن بیماری، طی نشدن پروسه درمان و در نتیجه شیوع سریع آن می‌شود..[۶۳] به علت پیش داوری و ترس از سرایت بیماری، این بیماران درمورد انتخاب مسکن، شغل، مراقبت‌های بهداشتی و حمایت عمومی مورد تبعیض قرار می‌گیرند. رفتارهای نامناسب و تحقیرآمیز موجب انزوای بیمار گشته، فرصت آموزش را از وی می‌گیرد. وحشت از مرگ، وحشت طرد و تنهایی و انگ اجتماعی، اخراج کارگران مبتلا و بدنامی از طرف دوستان و خانواده سبب می‌شود افرادی که گمان می‌کنند ممکن است دچار باشند، وضعیت خودشان را تا جایی که مقدور است مخفی نگه دارند که این خود موجب گسترش بیماری است[۶۳].

پرونده:AIDS-i have aids.jpg
نوشته روی پوستر:
من مبتلا به ایدز هستم، مرا بغل کنید.
من نمی‌توانم شما را بیمار کنم.

بسیاری از افرادی که با اچ‌آی‌وی زندگی می‌کنند از بیماری خود ناآگاهند.[۶۴] کمتر از یک درصد از جمعیت شهری آفریقا که از نظر جنسی فعال هستند آزمونِ اچ‌آی‌وی داده‌اند و این نسبت در منطقه‌های روستایی از این هم کمتر است. همچنین تنها نیم درصد از زنان بارداری که از امکانات بهداشت شهری بهره می‌گیرند، آزمایشِ اچ‌آی‌وی داده و نتیجهٔ آزمایش خود را دریافت نموده‌اند. افزون بر آن، این نسبت برای بهداشت روستایی از این هم پایین‌تر است.[۶۴]

روز جهانی ایدز

مقالهٔ اصلی: روز جهانی ایدز

از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجه‌ها و همچنین افزایش آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض‌ها روز اول دسامبر هر سال به عنوان روز جهانی ایدز نامگذاری شد و هر ساله برای این روز، شعار خاصی نیز در نظر گرفته می‌شود، هدف عمده از این کار این است که به عموم مردم یادآوری شود که HIV از بین نرفته‌است و هنوز کارهای زیادی است که باید انجام شود.[۱]

در روز جهانی ایدز مردم لباسهایی مزین به روبان قرمز بر تن می‌کنند تا توجه و مراقبت در برابر HIV و ایدز را متذکر شده و به دیگران یادآور شوند که به تعهد و پایبندی و حمایت آنها مورد نیاز است.[۱]

انگ و بدنامی

وقتی زنی و می‌گویی ایدز دارم، اولین فکری که اغلب به ذهن طرف مقابل می‌رسد این است که لابد تن‌فروشی کرده. »
مهتاب، یک دختر ایرانی مبتلا به ویروس ایدز.[۶۵]

ایدز تنها یک مشکل بهداشتی نیست، بلکه یک مشکل اجتماعی و فرهنگی نیز هست، این بیماری تابو تلقی می‌شود و با هاله‌ای از شرم و منع‌های اخلاقی و فرهنگی همراه‌است که این موضوع مانع از اعلام بیماری از سوی افراد شده و همین مساله منجر به پنهان ماندن بیماری، طی نشدن پروسه درمان و در نتیجه شیوع سریع آن می‌شود.[۶۳]

به علت پیش داوری و ترس از سرایت بیماری، این بیماران درمورد انتخاب مسکن، شغل، مراقبت‌های بهداشتی و حمایت عمومی مورد تبعیض قرار می‌گیرند. رفتارهای نامناسب و تحقیرآمیز موجب انزوای بیمار گشته، فرصت آموزش را از وی می‌گیرد. وحشت از مرگ، وحشت طرد و تنهایی و انگ اجتماعی، اخراج کارگران مبتلا و بدنامی از طرف دوستان و خانواده سبب می‌شود افرادی که گمان می‌کنند ممکن است دچار باشند، وضعیت خودشان را تا جایی که مقدور است مخفی نگه دارند که این خود موجب گسترش ابتلا است[۶۳].

ایدز در جهان

ایدز در آفریقا

مقالهٔ اصلی: ایدز در آفریقا

ایدز در آفریقا، خاستگاه این بیماری، به صورت یک اپیدمی فراگیر درآمده‌است که رفته رفته به صورت مهمترین عامل جلوگیری از پاگیری اقتصادها و حکومت‌های پایدار در این قاره جلوه‌گر می‌شود،۲۶ میلیون از بیش از ۴۰ میلیون انسان حامل ویروس اچ‌آی‌وی آفریقائی‌اند و تا به حا ل بیش از ۲۵ میلیون نفر در این قاره جان خود را بدلیل ابتلای به آن از دست داده‌اند. هرچند زندگی همراه با ویروس اچ‌آی‌وی ممکن است ولی در عمل، در کشورهای فقیر جهان تنها ۱/۶میلیون نفر به داروهای کنترل ایدز دست می‌یابند. عدم توانایی مالی برای تامین هزینه‌های سنگین این داروها برای عده بسیار زیادی از مبتلایان منجر به عدم آغاز پروسه درمان می‌گردد و مطابق آمار بیشتر کسانی که بر اثر کمبود پول از بیماری ایدز می‌میرند، در آفریقا و در جنوب صحرا زندگی می‌کنند. بیشتر آنان زنان هستند که پس از مرگ، کودکانشان بی‌سرپرست می‌مانند.[۶۶]

ایدز در ایران

مقالهٔ اصلی: ایدز در ایران

راه‌های اصلی انتقال ایدز در ایران، آمیزش جنسی و استفادهٔ معتادان تزریقی از سرنگ مشترک است. اگر چه میزان مبتلایان به بیماری ایدز در ایران کم بوده‌است،[۶۷] ولی به گفته سازمان بهداشت جهانی بر اساس داده‌های گزارش شده، نرخ رشد اپیدمی ایدز در ایران به صورت هشدار دهنده‌ای در حال افزایش است.[۶۸]

براساس آمار، تا پاییز سال ۱۳۹۰ حدود ۲۴ هزار نفر (در مجموع ۲۳٬۹۰۲ نفر) افراد مبتلا به ویروس اچ‌آی‌وی (عامل بیماری ایدز) به طور رسمی در بانک اطلاعاتی وزارت بهداشت ثبت شده‌اند. بنابراین با فرمول «تخمین موارد واقعی بر اساس موارد ثبت شده»، هم اکنون حدود ۸۰ هزار نفر اچ‌آی‌وی مثبت در ایران وجود دارد. اما بر اساس آمار غیر رسمی، ۱۲۰ هزار ناقل اچ‌آی‌وی در ایران وجود دارد. از میان افراد ثبت شده، ۹۱ درصد مرد و ۹ درصد زن هستند و حدود نیمی از مبتلایان در گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال قرار دارند. براساس این گزارش در میان علل ابتلا به HIV، تزریق با وسایل مشترک در مصرف کنندگان مواد، رتبه نخست و ابتلا از طریق رابطه جنسی رتبه دوم را دارد. با این حال، به گفتهٔ دکتر مینو محرز رئیس مرکز تحقیقات ایدز وزارت بهداشت، «مهم‌ترین مسئله‌ای که از این آمار می‌توان استنباط کرد، افزایش شیوع جنسی بیماری ایدز است که در این آمار ۱۰٫۳ درصد ذکر شده که البته واقعیت موجود در مراکز درمانی بسیار بیش از این است.»[۶۹][۷۰] بیش از ۹۰ درصد زنان مبتلا بدون اینکه آگاه باشند، از طریق شوهرانشان مبتلا به اچ‌آی‌وی می‌شوند.[۷۱] این بیماری در میان جوانان، زنان و همچنین کودکان کار در حال افزایش است.[۷۱][۷۲]

حرف زدن از بیماری ایدز در ایران با محدودیت‌های اخلاقی و عرفی همراه‌است. بحث و گفتگو درباره بلوغ، بهداشت جنسی و بیماری‌های آمیزشی در خانواده‌ها محدود است. مبتلایان به ایدز همواره نگران واکنش‌های جامعه بوده‌اند. ابراز ابتلا به این بیماری موجب «انگ اخلاقی» و طرد بیمار از خانواده، اطرافیان و جامعه می‌شود. این امر باعث پنهان‌کاری و مخفی کردن بیماری می‌گردد، بنابراین ایدز در خفا گسترش می‌یابد و کنترل بیماری را دشوار می‌کند.[۶۹][۷۱]

نخستین مورد گزارش و ثبت شدهٔ ابتلا به ایدز در ایران مربوط به سال ۱۳۶۶ و در مورد یک کودک شش ساله مبتلا به بیماری هموفیلی است که فرآورده‌های خونی آلوده دریافت کرده بود. که از فرانسه به ایران منتقل شده بود. در سال‌های اولیهٔ شیوع بیماری، وجود ایدز در ایران اساسا انکار می‌شد. در ارتباط با این بیماری دو پروندهٔ قضایی عمده وجود دارد. پروندهٔ برادران علایی پزشکانی که برای فعالیت‌هایشان در زمینه شناساندن و مبارزه با بیماری ایدز در ایران شهرت بین المللی دارند و به اتهام مخالفت با حکومت در سال ۱۳۸۷ بازداشت و حبس شدند که اعتراضات گستردهٔ بین‌المللی را در پی داشت.[۷۳]

قربانیان نامدار ایدز

میشل فوکو

پانویس

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ «آموزش همگانی ایدز». ایران اچ آی وی. دریافت‌شده در ۱۱ اوت ۲۰۰۷.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «ایدز». مرکز بهداشت و درمان دانشگاه تهران. دریافت‌شده در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۳.
  3. ↑ «ایدز». دانشگاه علوم پزشکی مشهد. دریافت‌شده در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۳.
  4. ↑ فرانسیس فوکویاما (سال ۱۳۸۶)، «ضمیمه پایانی»، آمریکا بر سر تقاطع: دموکراسی، قدرت و میراث نومحافظه‌کاری در آمریکا، ترجمهٔ مجتبی امیری وحید (ویراست ویرایش لاله خاکپور)، تهران: نشر نی، ص. صفحه ۲۶۲، شابک شابک ۴-۹۰۰-۳۱۲-۹۶۴ مقدار |شابک= را بررسی کنید: invalid character (کمک) پارامتر |چاپ= اضافه است (کمک); تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  5. ↑ «The top 10 causes of death». World Health Organization. دریافت‌شده در 2013/01/13. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  6. ↑ Gottlieb MS (2006). "Pneumocystis pneumonia—Los Angeles. 1981". Am J Public Health (به انگلیسی). 96 (6): 980–1; discussion 982–3. doi:10.2105/AJPH.96.6.980. PMC 1470612. PMID 16714472. Archived from the original on April 22, 2009. Retrieved March 31, 2009.
  7. ↑ Friedman-Kien AE (1981). "Disseminated Kaposi's sarcoma syndrome in young homosexual men". J. Am. Acad. Dermatol. (به انگلیسی). 5 (4): 468–71. doi:10.1016/S0190-9622(81)80010-2. PMID 7287964. {{cite journal}}: Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  8. ↑ Basavapathruni, A; Anderson, KS (2007). "Reverse transcription of the HIV-1 pandemic". The FASEB Journal (به انگلیسی) (14): 3795–3808. doi:10.1096/fj.07-8697rev. PMID 17639073. {{cite journal}}: Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  9. ↑ Sharp, PM (2011 Sep). "Origins of HIV and the AIDS Pandemic". Cold Spring Harbor perspectives in medicine (به انگلیسی) (1): a006841. doi:10.1101/cshperspect.a006841. PMC 3234451. PMID 22229120. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help); Check date values in: |تاریخ= (help)
  10. ↑ Gao F (1999). "Origin of HIV-1 in the chimpanzee Pan troglodytes troglodytes". Nature (به انگلیسی) (6718): 436–41. doi:10.1038/17130. PMID 9989410. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help); Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  11. ↑ Reeves, J. D. and Doms, R. W (2002). "Human Immunodeficiency Virus Type 2". J. Gen. Virol. (به انگلیسی) (Pt 6): 1253–65. doi:10.1099/vir.0.18253-0. PMID 12029140. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  12. ↑ Goodier, J. , and Kazazian, H. (2008). "Retrotransposons Revisited: The Restraint and Rehabilitation of Parasites". Cell (به انگلیسی) (1): 23–35. doi:10.1016/j.cell.2008.09.022. PMID 18854152. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)(subscription required)
  13. ↑ Kalish ML (2005). "Central African hunters exposed to simian immunodeficiency virus". Emerg Infect Dis (به انگلیسی) (12): 1928–30. doi:10.3201/eid1112.050394. PMID 16485481. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help)
  14. ↑ Marx PA, Alcabes PG, Drucker E (2001). "Serial human passage of simian immunodeficiency virus by unsterile injections and the emergence of epidemic human immunodeficiency virus in Africa". Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci (به انگلیسی) (1410): 911–20. doi:10.1098/rstb.2001.0867. PMC 1088484. PMID 11405938. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  15. ↑ Zhu, T. , Korber, B. T. , Nahmias, A. J. , Hooper, E. , Sharp, P. M. and Ho, D. D. (1998). "An African HIV-1 Sequence from 1959 and Implications for the Origin of the epidemic". Nature (به انگلیسی) (6667): 594–7. doi:10.1038/35400. PMID 9468138. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  16. ↑ KOLATA, GINA (October 28, 1987). "BOY'S 1969 DEATH SUGGESTS AIDS INVADED U.S. SEVERAL TIMES" (به انگلیسی). NY Times. Retrieved 2013/01/14. {{cite news}}: Check date values in: |تاریخ بازبینی= (help)
  17. ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ Gilbert, M. Thomas P. (November 20, 2007). "The emergence of HIV/AIDS in the Americas and beyond" (PDF). PNAS (به انگلیسی) (47): 18566–18570. doi:10.1073/pnas.0705329104. PMC 2141817. PMID 17978186. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help)
  18. ↑ Centers for Disease Control (CDC) (1982). "Persistent, generalized lymphadenopathy among homosexual males". MMWR Morb Mortal Wkly Rep. (به انگلیسی) (19): 249–251. PMID 6808340. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help); Unknown parameter |تاریخ دستیابی= ignored (help)
  19. ↑ Centers for Disease Control (CDC) (1982). "Opportunistic infections and Kaposi's sarcoma among Haitians in the United States". MMWR Morb Mortal Wkly Rep. (به انگلیسی) (26): 353–354; 360–361. PMID 6811853. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help); Unknown parameter |تاریخ دستیابی= ignored (help)
  20. ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ «ایدز: صفر تا صد». بی‌بی‌سی. بی‌بی‌سی. ۲۹ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۳.
  21. ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ ۲۱٫۲ "Stages of HIV" (به انگلیسی). U.S. Department of Health & Human Services. Dec 2010. {{cite web}}: Unknown parameter |تاریخ دستیابی= ignored (help)
  22. ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ ۲۲٫۲ Mandell, Bennett, and Dolan (2010). Chapter 121.
  23. ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ ۲۳٫۲ WHO case definitions of HIV for surveillance and revised clinical staging and immunological classification of HIV-related disease in adults and children (PDF) (به انگلیسی). World Health Organization. 2007. p. 6–16.
  24. ↑ Diseases and disorders (به انگلیسی). Marshall Cavendish. 2008. p. 25.
  25. ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ ۲۵٫۲ ۲۵٫۳ ۲۵٫۴ ۲۵٫۵ ۲۵٫۶ ۲۵٫۷ ۲۵٫۸ Mandell, Bennett, and Dolan (2010). Chapter 118.
  26. ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ Vogel, M (2010 Jul). "The treatment of patients with HIV". Deutsches Ärzteblatt international (به انگلیسی). 28–29: 507–15. doi:10.3238/arztebl.2010.0507. PMC 2915483. PMID 20703338. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help); Check date values in: |تاریخ= (help) خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «Deut2010» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  27. ↑ Evian, Clive (2006). Primary HIV/AIDS care: a practical guide for primary health care personnel in a clinical and supportive setting (به انگلیسی) (Updated 4th ed.). Jacana. p. 29.
  28. ↑ Radiology of AIDS (به انگلیسی). Springer. 2001. p. 19. {{cite book}}: |نام= missing |نام= (help)
  29. ↑ Elliott, Tom (2012). Lecture Notes: Medical Microbiology and Infection (به انگلیسی). John Wiley & Sons. p. 273.
  30. ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ Blankson, JN (2010 Mar). "Control of HIV-1 replication in elite suppressors". Discovery medicine (به انگلیسی) (46): 261–6. PMID 20350494. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help); Check date values in: |تاریخ= (help)
  31. ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ ۳۱٫۲ Holmes CB, Losina E, Walensky RP, Yazdanpanah Y, Freedberg KA (2003). "Review of human immunodeficiency virus type 1-related opportunistic infections in sub-Saharan Africa". Clin. Infect. Dis. (به انگلیسی) (5): 656–662. doi:10.1086/367655. PMID 12594648. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «Holmes» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  32. ↑ Chu, C (2011-02-15). "Complications of HIV infection: a systems-based approach". American family physician (به انگلیسی) (4): 395–406. PMID 21322514. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help)
  33. ↑ ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ ۳۳٫۲ ۳۳٫۳ Mandell, Bennett, and Dolan (2010). Chapter 169.
  34. ↑ «AIDS». MedlinePlus. A.D.A.M. از پارامتر ناشناخته |تاریخ دستیابی= صرف‌نظر شد (کمک)
  35. ↑ Sestak K (2005). "Chronic diarrhea and AIDS: insights into studies with non-human primates". Curr. HIV Res. (به انگلیسی) (3): 199–205. doi:10.2174/1570162054368084. PMID 16022653. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help); Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  36. ↑ ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ ۳۶٫۲ ۳۶٫۳ Markowitz, edited by William N. Rom ; associate editor, Steven B. (2007). Environmental and occupational medicine (به انگلیسی) (4th ed.). Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins. p. 745. {{cite book}}: |نام= has generic name (help)
  37. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام AFP2007 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  38. ↑ "HIV in the United States: An Overview". Center for Disease Control and Prevention (به انگلیسی). March 2012.
  39. ↑ ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ ۳۹٫۲ ۳۹٫۳ ۳۹٫۴ ۳۹٫۵ ۳۹٫۶ Boily MC, Baggaley RF, Wang L, Masse B, White RG, Hayes RJ, Alary M (2009). "Heterosexual risk of HIV-1 infection per sexual act: systematic review and meta-analysis of observational studies". The Lancet Infectious Diseases (به انگلیسی) (2): 118–129. doi:10.1016/S1473-3099(09)70021-0. PMID 19179227. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help); Unknown parameter |ماه= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  40. ↑ Yu, M (2010 Aug). "Mucosal HIV transmission and vaccination strategies through oral compared with vaginal and rectal routes". Expert opinion on biological therapy (به انگلیسی) (8): 1181–95. doi:10.1517/14712598.2010.496776. PMC 2904634. PMID 20624114. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help); Check date values in: |تاریخ= (help)
  41. ↑ Stürchler، Dieter A. (۲۰۰۶). Exposure a guide to sources of infections. ASM Press. ص. ۵۴۴. شابک ۹۷۸۱۵۵۵۸۱۳۷۶۵.
  42. ↑ al.], edited by Richard Pattman ... [et (2010). Oxford handbook of genitourinary medicine, HIV, and sexual health (به انگلیسی) (2nd ed. ed.). Oxford University Press. p. 95. {{cite book}}: |edition= has extra text (help); |نام= has generic name (help)
  43. ↑ ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ ۴۳٫۲ Dosekun، O (2010 Jul). «An overview of the relative risks of different sexual behaviours on HIV transmission». Current opinion in HIV and AIDS (۴): ۲۹۱–۷. doi:10.1097/COH.0b013e32833a88a3. PMID 20543603. از پارامتر ناشناخته |زیان= صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک); از |فصل= صرف‌نظر شد (کمک)
  44. ↑ Ng, BE (2011-03-16). "Population-based biomedical sexually transmitted infection control interventions for reducing HIV infection". Cochrane database of systematic reviews (Online) (به انگلیسی) (3): CD001220. doi:10.1002/14651858.CD001220.pub3. PMID 21412869.
  45. ↑ Anderson, J (2012 Feb). "Women and HIV: motherhood and more". Current opinion in infectious diseases (به انگلیسی) (1): 58–65. doi:10.1097/QCO.0b013e32834ef514. PMID 22156896. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help); Check date values in: |تاریخ= (help)
  46. ↑ Klimas, N (2008 Jun). "Overview of HIV". Psychosomatic Medicine (به انگلیسی) (5): 523–30. doi:10.1097/PSY.0b013e31817ae69f. PMID 18541903. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help); Check date values in: |تاریخ= (help)
  47. ↑ Draughon, JE (2012). "Nonoccupational post exposure prophylaxis following sexual assault in industrialized low-HIV-prevalence countries: a review". Psychology, health & medicine (به انگلیسی) (2): 235–54. doi:10.1080/13548506.2011.579984. PMID 22372741. {{cite journal}}: |فصل= ignored (help)
  48. ↑ ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ ۴۸٫۲ ۴۸٫۳ شیوع بیماری‌های مقاربتی در جهان امروز و بازتاب اجتماعی آن.(روش‌های تشخیص، پیشگیری و درمان) - تالیف: دکتر ولی‌الله آصفی - انتشارات انیس - تهران - چاپ اول: ۱۳۷۲
  49. ↑ Centers for disease control & prevention
  50. ↑ HIV Virus information
  51. ↑ Ministero della salute
  52. ↑ Varghese B, Maher JE, Peterman TA, Branson BM,Steketee RW (2002). "Reducing the risk of sexual HIV transmission: quantifying the per-act risk for HIV on the basis of choice of partner, sex act, and condom use". Sex. Transm. Dis. ۲۹ (۱): ۳۸–۴۳. doi:۱۰٫۱۰۹۷/۰۰۰۰۷۴۳۵-۲۰۰۲۰۱۰۰۰-۰۰۰۰۷. PMID ۱۱۷۷۳۸۷۷. {{cite journal}}: Check |doi= value (help); Check |pmid= value (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  53. ↑ «وب‌گاه پل اطلاعاتی ایران-آمریکا». دریافت‌شده در ۱۲ اوت ۲۰۰۷.
  54. ↑ http://www.bbc.co.uk/persian/science/2012/11/121129_asf_highest_hiv_diagnoses.shtml
  55. ↑ ۵۵٫۰ ۵۵٫۱ «بالاترین نرخ تشخیص اچ‌آی‌وی در مردان همجنس‌گرا». دریافت‌شده در ۱ دسامبر ۲۰۱۲.
  56. ↑ ۵۶٫۰ ۵۶٫۱ ۵۶٫۲ ۵۶٫۳ ۵۶٫۴ «ایدز - زندگی مثبت». دریافت‌شده در ۱ فوریه ۲۰۰۹.
  57. ↑ «نگرانی از انتقال بیماری با آندوسکپی آلوده». دریافت‌شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۲.
  58. ↑ شیوع بیماری‌های مقاربتی در جهان امروز و بازتاب اجتماعی آن.(روش‌های تشخیص، پیشگیری و درمان)، تالیف: دکتر ولی‌الله آصفی، تهران: انتشارات انیس، چاپ اول: ۱۳۷۲
  59. ↑ «وب‌گاه ورلد پرس (عکس سال ۱۹۸۶ میلادی)». دریافت‌شده در ۱۳ اوت ۲۰۰۷.
  60. ↑ Maraviroc (Selzentry, Celsentri)
  61. ↑ The AIDS Book: Creating A Positive Approach - Publisher: Hay House (August 1, 1988) - ISBN 0-937611-32-8
  62. ↑ The AIDS Book: Creating A Positive Approach - Publisher: Hay House (August ۱, ۱۹۸۸) - ISBN 0-937611-32-8
  63. ↑ ۶۳٫۰ ۶۳٫۱ ۶۳٫۲ ۶۳٫۳ «وب‌گاه ستاد مبارزه با مواد مخدر (روزنامه همشهری صفحه اجتماعی ۱۰-۹-۸۴)». دریافت‌شده در ۱۵ اوت ۲۰۰۷.
  64. ↑ ۶۴٫۰ ۶۴٫۱
    Kumaranayake, L. and Watts, C. (۲۰۰۱)، J. Int. Dev.، ج. ۱۳ ش. ۴، ص. ۴۵۱–۴۶۶، doi:۱۰٫۱۰۰۲/jid.۷۹۸ پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک); از |مقاله= صرف‌نظر شد (کمک)
  65. ↑ مصایب مضاعف زن‌بودن، وقتی اچ‌آی‌وی مثبت‌باشی، بی‌بی‌سی فارسی
  66. ↑ روز جهانی ایدز | جامعه / حقوق | Deutsche Welle | ۰۱٫۱۲٫۲۰۰۷
  67. ↑ Ruxin, ‎Josh (2005), Combating AIDS in the Developing World (به انگلیسی), به کوشش Jeffrey D. Sachs, Josh Ruxin, Agnes Binagwaho. Agnes Binagwaho, Paul A. Wilson, UN Millennium Project Working Group on HIV/AIDS, Earthscan, p. ۶۹{{citation}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  68. ↑ Gheissari, ‎Ali (2009), Contemporary Iran Economy, Society, Politics (به انگلیسی), Oxford University Press, p. ۱۵۷{{citation}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  69. ↑ ۶۹٫۰ ۶۹٫۱ «آمار غیر رسمی از وجود ۱۲۰ هزار ناقل HIV در کشور خبر می‌دهد». سلامت نیوز. ۱۷ خرداد ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۰ خرداد ۱۳۹۱.
  70. ↑ «آخرین آمار مبتلایان به ایدز در ایران». رادیو زمانه. دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۰۹.
  71. ↑ ۷۱٫۰ ۷۱٫۱ ۷۱٫۲ Arash Alaei, Kamiar Alaei in Health: HIV and AIDS. , Encyclopedia of Women & Islamic Cultures. General Editor: Suad Joseph. Brill
  72. ↑ ««هپاتیت» و «ایدز» در یک قدمی کودکان زباله جمع‏کن». سلامت نیوز. ۱۷خرداد۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۰ خرداد ۱۳۹۱. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  73. ↑ «آرش علایی آزاد شد». بی‌بی‌سی. ۲۹ آگوست ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰ خرداد ۱۳۹۱.

پیوند به بیرون

الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link GA الگو:Link GA الگو:Link GA الگو:Link GA

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ایدز&oldid=8986224»