تغییر اقلیم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز تمیزکاری یادکردها (وظیفه ۱۹) |
جنگل‌زدایی عامل دوم گرمایش (با کمک آن را اثبات کن)، ابرابزار |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
[[پرونده:Global Warming Map.jpg|بندانگشتی|240px| میانگین انحراف دمای نقاط مختلف زمین از وضع عادی خود در اثر این پدیده]] |
[[پرونده:Global Warming Map.jpg|بندانگشتی|240px| میانگین انحراف دمای نقاط مختلف زمین از وضع عادی خود در اثر این پدیده]] |
||
'''گرمایش جهانی''' یا '''گرم شدن زمین''' نام پدیده‌ای است که منجر به افزایش میانگین دمای [[زمین]] و سطح [[اقیانوس]]ها شده‌است.<ref name="iranika">{{یادکرد وب| عنوان= گرم شدن زمین| ناشر=پایگاه اطلاعاتی ایرانیکا| نشانی=http://www.iranika.ir/articles%20page/omomi/garmshodanezamin.ls.htm| تاریخ بازدید=۱ سپتامبر ۲۰۰۷}}</ref><ref name="hupaa">{{یادکرد وب| عنوان= گرم شدن جهان| ناشر=انجمن فیزیکدانان جوان ایران| نشانی=http://www.hupaa.com/forum/viewtopic.php?t=830| تاریخ بازدید=۱ سپتامبر ۲۰۰۷}}</ref> |
'''گرمایش جهانی''' یا '''گرم شدن زمین''' نام پدیده‌ای است که منجر به افزایش میانگین دمای [[زمین]] و سطح [[اقیانوس]]ها شده‌است.<ref name="iranika">{{یادکرد وب| عنوان= گرم شدن زمین| ناشر=پایگاه اطلاعاتی ایرانیکا| نشانی=http://www.iranika.ir/articles%20page/omomi/garmshodanezamin.ls.htm| تاریخ بازدید=۱ سپتامبر ۲۰۰۷}}</ref><ref name="hupaa">{{یادکرد وب| عنوان= گرم شدن جهان| ناشر=انجمن فیزیکدانان جوان ایران| نشانی=http://www.hupaa.com/forum/viewtopic.php?t=830| تاریخ بازدید=۱ سپتامبر ۲۰۰۷}}</ref> |
||
طی ۱۰۰ سال گذشته، کرهٔ زمین به‌طور غیرطبیعی حدود ۰٫۷۴ درجهٔ [[سلسیوس]] گرم‌تر شده که این موضوع دانشمندان را نگران کرده‌است.<ref name="climate-change.ir">{{یادکرد وب| عنوان= گرم شدن زمین| ناشر=دفتر طرح ملی تغییر آب و هوا| نشانی=http://www.climate-change.ir/fa/youth| تاریخ بازدید=۱ سپتامبر ۲۰۰۷}}</ref> برخی از دانشمندان معتقدند که دهه‌های پایانی قرن بیستم، گرمترین سال‌های ۴۰۰ سال اخیر بوده‌است.<ref name="aftab1">{{یادکرد وب| عنوان= گرمترین دوران کره زمین| ناشر=پایگاه اینترنتی آفتاب| نشانی=http://www.aftab.ir/news/2006/jun/28/c3c1151483508_science_education_environment.php| تاریخ بازدید= ۱۴ شهریور ۱۳۸۶}}</ref> گزارش‌ها حاکی از آن است که ۱۰ مورد از گرمترین سال‌های جهان تنها از سال [[۱۹۹۰ (میلادی)|۱۹۹۰]] تا سال [[۲۰۰۷ (میلادی)|۲۰۰۷]] به ثبت رسیده‌است که این میزان در ۱۵۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده‌است.<ref name="nojan">{{یادکرد وب| عنوان= پیش به سوی جهنم| ناشر= |
طی ۱۰۰ سال گذشته، کرهٔ زمین به‌طور غیرطبیعی حدود ۰٫۷۴ درجهٔ [[سلسیوس]] گرم‌تر شده که این موضوع دانشمندان را نگران کرده‌است.<ref name="climate-change.ir">{{یادکرد وب| عنوان= گرم شدن زمین| ناشر=دفتر طرح ملی تغییر آب و هوا| نشانی=http://www.climate-change.ir/fa/youth| تاریخ بازدید=۱ سپتامبر ۲۰۰۷}}</ref> برخی از دانشمندان معتقدند که دهه‌های پایانی قرن بیستم، گرمترین سال‌های ۴۰۰ سال اخیر بوده‌است.<ref name="aftab1">{{یادکرد وب| عنوان= گرمترین دوران کره زمین| ناشر=پایگاه اینترنتی آفتاب| نشانی=http://www.aftab.ir/news/2006/jun/28/c3c1151483508_science_education_environment.php| تاریخ بازدید= ۱۴ شهریور ۱۳۸۶}}</ref> گزارش‌ها حاکی از آن است که ۱۰ مورد از گرمترین سال‌های جهان تنها از سال [[۱۹۹۰ (میلادی)|۱۹۹۰]] تا سال [[۲۰۰۷ (میلادی)|۲۰۰۷]] به ثبت رسیده‌است که این میزان در ۱۵۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده‌است.<ref name="nojan">{{یادکرد وب| عنوان= پیش به سوی جهنم| ناشر=وبگاه نوژن طراحان| نشانی=http://nojanserver.com/mods.php?id=News&file=article&sid=957| تاریخ بازدید=۶ سپتامبر ۲۰۰۷}}</ref> به نظر می‌رسد فعّالیّت‌های صنعتی در ایجاد این مشکل بسیار مؤثّر بوده‌اند و به گرم‌شدن کرهٔ زمین کمک می‌کنند.<ref name="climate-change.ir"/> |
||
از سال [[۱۸۸۰ (میلادی)|۱۸۸۰]] اندازه‌گیری دمای هوای کرهٔ زمین آغاز شده‌است و تاکنون نیز ادامه دارد. پیش‌بینی می‌شود که تا سال [[۲۰۱۴ (میلادی)|۲۰۱۴]] زمین شاهد رکورد بی‌سابقهٔ «گرم‌شدن» باشد.<ref name="dw">{{یادکرد وب| عنوان= گرم شدن زمین| ناشر=دویچه وله فارسی| نشانی=http://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,2733762,00.html| تاریخ بازدید=۲ سپتامبر ۲۰۰۷}}</ref> همچنین گفته می‌شود گرم‌شدن کرهٔ زمین، در سال [[۲۱۰۰ (میلادی)|۲۱۰۰]] باعث خشکسالی شدید، گرمای سوزان و توفان‌های وحشتناک خواهد شد.<ref name="radiozamaneh">{{یادکرد وب| عنوان=دانشمندان می‌گویند: گرم شدن زمین فاجعه‌بار خواهد شد| ناشر=رادیو زمانه| نشانی=http://www.radiozamaneh.org/news/2007/01/post_774.html| تاریخ بازدید=۲ سپتامبر ۲۰۰۷}}</ref> |
از سال [[۱۸۸۰ (میلادی)|۱۸۸۰]] اندازه‌گیری دمای هوای کرهٔ زمین آغاز شده‌است و تاکنون نیز ادامه دارد. پیش‌بینی می‌شود که تا سال [[۲۰۱۴ (میلادی)|۲۰۱۴]] زمین شاهد رکورد بی‌سابقهٔ «گرم‌شدن» باشد.<ref name="dw">{{یادکرد وب| عنوان= گرم شدن زمین| ناشر=دویچه وله فارسی| نشانی=http://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,2733762,00.html| تاریخ بازدید=۲ سپتامبر ۲۰۰۷}}</ref> همچنین گفته می‌شود گرم‌شدن کرهٔ زمین، در سال [[۲۱۰۰ (میلادی)|۲۱۰۰]] باعث خشکسالی شدید، گرمای سوزان و توفان‌های وحشتناک خواهد شد.<ref name="radiozamaneh">{{یادکرد وب| عنوان=دانشمندان می‌گویند: گرم شدن زمین فاجعه‌بار خواهد شد| ناشر=رادیو زمانه| نشانی=http://www.radiozamaneh.org/news/2007/01/post_774.html| تاریخ بازدید=۲ سپتامبر ۲۰۰۷}}</ref> |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
شایان ذکر است که رویداد [[ال‌نینیو]] میزان گرمای زمین را به‌طور موقت افزایش می‌دهد. |
شایان ذکر است که رویداد [[ال‌نینیو]] میزان گرمای زمین را به‌طور موقت افزایش می‌دهد. |
||
بی‌شک انسان در آنچه امروزه به عنوان گرم شدن جهانی از آن یاد می‌شود، نقش مؤثری داشته‌است. دخالت و برداشت بی حد و حصر نوع بشر در طبیعت باعث دگرگونی عظیمی شده که نمی‌توان آن را انکار کرد. اما در طول تاریخ مسکونی شدن [[زمین]] این اولین باری نیست که این سیاره آبی به شدت گرم می‌شود. دوره‌های بی‌اندازه گرم یا سرد زمین نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم عوامل متعددی است که از قلب این سیاره آغاز شده و تا عمق [[فضا]] پیش می‌رود. از جمله عوامل طبیعی گرم شدن زمین می‌توان به [[دوره فعالیت خورشیدی|دوره‌های فعالیت خورشیدی]]، فوران [[آتشفشان]]های بزرگ، [[چرخه‌های میلانکوویچ]]، [[گردش دماشوری]] [[اقیانوس]] و برخورد [[سیارک]]ها یا [[دنباله‌دار]]ها اشاره کرد.<ref name="spacescience">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.spacescience.ir/ShowPost.aspx?Category=300&SubCategory=340&Post=0000153 | عنوان = سلسله مقالات دانش فضایی دربارهٔ گرمایش جهانی| تاریخ بازدید = ۲۶ مرداد ۱۳۸۹| ناشر = [[دانش فضایی ( |
بی‌شک انسان در آنچه امروزه به عنوان گرم شدن جهانی از آن یاد می‌شود، نقش مؤثری داشته‌است. دخالت و برداشت بی حد و حصر نوع بشر در طبیعت باعث دگرگونی عظیمی شده که نمی‌توان آن را انکار کرد. اما در طول تاریخ مسکونی شدن [[زمین]] این اولین باری نیست که این سیاره آبی به شدت گرم می‌شود. دوره‌های بی‌اندازه گرم یا سرد زمین نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم عوامل متعددی است که از قلب این سیاره آغاز شده و تا عمق [[فضا]] پیش می‌رود. از جمله عوامل طبیعی گرم شدن زمین می‌توان به [[دوره فعالیت خورشیدی|دوره‌های فعالیت خورشیدی]]، فوران [[آتشفشان]]های بزرگ، [[چرخه‌های میلانکوویچ]]، [[گردش دماشوری]] [[اقیانوس]] و برخورد [[سیارک]]ها یا [[دنباله‌دار]]ها اشاره کرد.<ref name="spacescience">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.spacescience.ir/ShowPost.aspx?Category=300&SubCategory=340&Post=0000153 | عنوان = سلسله مقالات دانش فضایی دربارهٔ گرمایش جهانی| تاریخ بازدید = ۲۶ مرداد ۱۳۸۹| ناشر = [[دانش فضایی (وبگاه)|وبگاه دانش فضایی]]}}</ref> |
||
=== اثر گلخانه‌ای === |
=== اثر گلخانه‌ای === |
||
تحقیقات نشان می‌دهند بین افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای موجود در [[هواکره|اتمسفر]] با گرم شدن کره [[زمین]] ارتباط مستقیمی وجود دارد. |
تحقیقات نشان می‌دهند بین افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای موجود در [[هواکره|اتمسفر]] با گرم شدن کره [[زمین]] ارتباط مستقیمی وجود دارد. |
||
[[پرونده:Sunspot-co2.jpg|بندانگشتی|نمودار میزان غلظت کربن دی‌اکسید و میزان دمای |
[[پرونده:Sunspot-co2.jpg|بندانگشتی|نمودار میزان غلظت کربن دی‌اکسید و میزان دمای زمین؛ دمای زمین با میزان غلظت کربن دی‌اکسید رابطه مستقیم دارد.]] |
||
زمین مقداری از انرژی [[خورشید]] را جذب و باقی آن را منعکس می‌کند. در طی این فرایند [[طول موج]] [[نور]] تغییر پیدا می‌کند. بعضی از گازهای موجود در جو زمین، این تابش خروجی را جذب می‌کنند. این تابش عمدتاً در محدوده [[فروسرخ]] است. مولکول گازهای گلخانه‌ای، بسیار بیشتر از سایر گازها نور مادون قرمز را جذب می‌کند. جذب [[انرژی]] توسط مولکول‌های گاز سبب جنبش [[مولکول]] و افزایش انرژی آن می‌شود. وقتی این اتفاق در مقیاس بزرگ رخ دهد، مانند این است که زمین را با یک پتو پوشانده‌ایم. دمای کل نواحی زمین افزایش می‌یابد. این پدیده [[اثر گلخانه‌ای]] و گازهایی که در آن موثرند، گازهای گلخانه‌ای نامیده می‌شوند.<ref name="tebyan">{{یادکرد وب| عنوان=اثر گلخانه‌ای| ناشر= |
زمین مقداری از انرژی [[خورشید]] را جذب و باقی آن را منعکس می‌کند. در طی این فرایند [[طول موج]] [[نور]] تغییر پیدا می‌کند. بعضی از گازهای موجود در جو زمین، این تابش خروجی را جذب می‌کنند. این تابش عمدتاً در محدوده [[فروسرخ]] است. مولکول گازهای گلخانه‌ای، بسیار بیشتر از سایر گازها نور مادون قرمز را جذب می‌کند. جذب [[انرژی]] توسط مولکول‌های گاز سبب جنبش [[مولکول]] و افزایش انرژی آن می‌شود. وقتی این اتفاق در مقیاس بزرگ رخ دهد، مانند این است که زمین را با یک پتو پوشانده‌ایم. دمای کل نواحی زمین افزایش می‌یابد. این پدیده [[اثر گلخانه‌ای]] و گازهایی که در آن موثرند، گازهای گلخانه‌ای نامیده می‌شوند.<ref name="tebyan">{{یادکرد وب| عنوان=اثر گلخانه‌ای| ناشر=وبگاه تبیان| نشانی=http://www.edu.tebyan.net/physics/Greenhouse/01.htm| تاریخ بازدید=۳ سپتامبر ۲۰۰۷}}</ref> |
||
=== دامداری صنعتی === |
=== دامداری صنعتی === |
||
[[سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد]] ([[فائو]]) در سال ۲۰۰۶ با انتشار گزارشی با نام [[سایه بلند احشام]] عنوان نمود که پرورش دام‌ها جهت استفاده بشر، عامل ایجاد ۱۸٪ از مجموع آلاینده‌ها و [[گازهای گلخانه‌ای]] است. درصد مزبور، رقمی بیش از سهم وسایل نقلیه در سرتاسر جهان در تولید آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای را به خود اختصاص می‌دهد،<ref>[http://www.rasekhoon.net/article/show-105473.aspx راسخون - مقالات موضوعی - زمین زیر پای گاوهای گرمازا!<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.fao.org/docrep/010/a0701e/a0701e00.HTM Livestock's long shadow: environmental issues and options<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> |
[[سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد]] ([[فائو]]) در سال ۲۰۰۶ با انتشار گزارشی با نام [[سایه بلند احشام]] عنوان نمود که پرورش دام‌ها جهت استفاده بشر، عامل ایجاد ۱۸٪ از مجموع آلاینده‌ها و [[گازهای گلخانه‌ای]] است. درصد مزبور، رقمی بیش از سهم وسایل نقلیه در سرتاسر جهان در تولید آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای را به خود اختصاص می‌دهد،<ref>[http://www.rasekhoon.net/article/show-105473.aspx راسخون - مقالات موضوعی - زمین زیر پای گاوهای گرمازا!<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.fao.org/docrep/010/a0701e/a0701e00.HTM Livestock's long shadow: environmental issues and options<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> |
||
{{پاک‌کن}} |
|||
== جنگل‌زدایی عامل دوم گرمایش == |
|||
[[پرونده:Fires and Deforestation on the Amazon Frontier, Rondonia, Brazil - August 12, 2007.jpg|بندانگشتی|بخش جنوبی {{پم|رود جاسی پارانا|Jaci Paraná River}} [https://www.google.com/maps/place/Jaci+Paraná+River/@-10.3815023,-64.3784273,462279m/data=!3m1!1e3!4m5!3m4!1s0x93cd5f3be5ef5e0f:0x537e8f529d767286!8m2!3d-9.5441892!4d-64.3608563 (روی نقشه)] در [[روندونیا]] برزیل تنها یکی از مناطق بزرگ نابود شده‌است که در سرتاسر حاشیه جنوبی آمازون امتداد یافته‌اند]] |
|||
[[جنگل‌زدایی]] دومین عامل گرمایش جهانی است.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://www.earthday.org/campaigns/reforestation/deforestation-climate-change/ | عنوان=Deforestation and Climate Change | ناشر=earthday.org}}</ref> نقشه‌های ماهواره‌ای نتیجه فرایند سریع [https://www.google.com/maps/place/Jaci+Paraná+River/@-10.3815023,-64.3784273,462279m/data=!3m1!1e3!4m5!3m4!1s0x93cd5f3be5ef5e0f:0x537e8f529d767286!8m2!3d-9.5441892!4d-64.3608563 تخریب گسترده جنگلهای آمازون (نمایش روی نقشه)] در [[روندونیا]] بیشتر برای ایجاد دام‌پروری و چراگاه را نشان می‌دهند. آمار سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که در هر دقیقه مساحتی معادل یک زمین فوتبال از آمازون برای این هدف نابود می‌شود.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://www.bbc.com/news/science-environment-48827490 | عنوان=Football pitch of Amazon forest lost every minute | ناشر=[[بی‌بی‌سی]] | نویسنده=David Shukman}}</ref> این وضعیت شامل مناطق جنگلی شمال ایران که در این کشور خشک کمیاب بلکه نایاب هستند از جمله جنگلهای هیرکانی نیز می‌شود. فرایند تخریب گسترده جنگل در [[کانادا]] نیز برای استخراج [[ماسه‌های نفتی]] صورت می‌گیرد که در کنار آلودگی‌های محیطی مانند سمی شدن آب آشامیدنی مناطق مسکونی و نابودی حیات وحش، خود فرایند استخراج سوخت قابل مصرف از ماسه‌های نفتی نیازمند سوزاندن حجمی معادل یک سوم گاز طبیعی تولیدی این کشور است<ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://www.nationalgeographic.com/environment/2019/07/we-have-too-many-fossil-fuel-power-plants-to-meet-climate-goals/ | عنوان=We have too many fossil-fuel power plants to meet climate goals | ناشر=[[نشنال جئوگرافیک]]}}</ref> که به تولید ۱۷ درصد دی‌اکسید کربن بیشتر نسبت به نفت خام تصفیه شده در ایالات متحده ختم می‌شود.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://money.cnn.com/2013/11/18/news/economy/keystone-pipeline | عنوان=Keystone's hit to the environment | ناشر=[[سی ان ان]] بیزینس}}</ref> |
|||
== کشورهای آلوده‌کننده هوا == |
== کشورهای آلوده‌کننده هوا == |
||
| خط ۵۹: | خط ۶۴: | ||
== پیوند به بیرون == |
== پیوند به بیرون == |
||
* [https://www.khabaronline.ir/detail/801398/science/nature گرم شدن زمین و افزایش جمعیت حشرات و پشه‌ها] |
* [https://www.khabaronline.ir/detail/801398/science/nature گرم شدن زمین و افزایش جمعیت حشرات و پشه‌ها] |
||
* [http://lurieunaward.com/citation8_2007.html کاریکاتور مربوط به گرم شدن زمین، سازمان ملل، ۲۰۰۷]<ref>[http://lurieunaward.com/2007winners.html فهرست کامل کاریکاتورهای مسابقه سازمان ملل در سال ۲۰۰۷]</ref> |
* [http://lurieunaward.com/citation8_2007.html کاریکاتور مربوط به گرم شدن زمین، سازمان ملل، ۲۰۰۷]<ref>[http://lurieunaward.com/2007winners.html فهرست کامل کاریکاتورهای مسابقه سازمان ملل در سال ۲۰۰۷]</ref> |
||
* [https://agenda.weforum.org/2015/05/everything-you-need-to-know-about-climate-change-in-5-minutes/?utm_content=bufferb3982&utm_medium=social&utm_source=plus.google.com&utm_campaign=buffer توضیح گرمایش زمین به زبان ساده] |
* [https://agenda.weforum.org/2015/05/everything-you-need-to-know-about-climate-change-in-5-minutes/?utm_content=bufferb3982&utm_medium=social&utm_source=plus.google.com&utm_campaign=buffer توضیح گرمایش زمین به زبان ساده] |
||
* [http://www.eabbassi.ir/articlesandlinkspart2apptech_gw.htm تغییرات آب و هوایی و فناوری‌های مناسب] |
* [http://www.eabbassi.ir/articlesandlinkspart2apptech_gw.htm تغییرات آب و هوایی و فناوری‌های مناسب] |
||
<!-- مقابله با پدیده جهانی گرم شدن زمین خطر گرمایش زمین یک معضل جدی و خطرناک برای کل جامعه بشری هست به‌طوری‌که طبق بعضی از |
<!-- مقابله با پدیده جهانی گرم شدن زمین خطر گرمایش زمین یک معضل جدی و خطرناک برای کل جامعه بشری هست به‌طوری‌که طبق بعضی از پیش‌بینی‌ها با روند کنونی گرم شدن زمین تا کمتر از ۲۰ سال دیگر با رسیدن میانگین دمای کره زمین به ۶۰ درجه سانتیگراد، حیات انسانی بر روی کره زمین از بین می‌رود و متأسفانه این پیش‌بینی‌ها درست هست. برای مقابله با این پدیده بدون توقف فعالیت اقتصادی کشورها و اینکه زمان بیشتری برای حل معضل گازهای گلخانه‌ای از بین برنده لایه ازن در اختیار جامعه بشری قرار بگیرد طرح افزایش میزان بارندگی‌ها مطرح شده‌است. این طرح در اصل با این مضمون: " طرح افزایش میزان بارندگی‌ها به منظور ایجاد نهضت سبز برای مقابله با پدیده جهانی گرم شدن زمین " هست. در این طرح با استفاده از مزیت صحراهای داغ و سوزان، میزان رطوبت نسبی نزدیک به سطح زمین افزایش می‌یابد و با توجه به واکنش‌هایی که صورت می‌پذیرد در وسعت و ابعاد بزرگ ابرهای عبوری وادار به واکنش شده تا بارندگی‌ها صورت پذیرد. در این طرح سمت و جهت بارندگی‌ها از سطح دریاها و اقیانوس‌ها بیشتر به سمت خشکی‌ها هدایت می‌شود و همچنین از هدر رفت رطوبت کره زمین که از جو زمین خارج می‌شود کاسته می‌شود. این طرح به صورت کلی درنظر گرفته شده و درآن تمام مسائل مورد نیاز گنجانده شده‌است. چنانکه طرح ایجاد نهضت سبز و همچنین حتی ساماندهی و استفاده از بازیافت‌های زباله‌ای هم در نظر گرفته شده‌است. ” A plan to increase the amount of Rainfalls or “Rain Trap” “Freidoon Zibaei” published on www.ijptonline.com and www.ResearchGate.net (ژوئیه ۲۰۱۶). --> |
||
== منابع == |
== منابع == |
||
نسخهٔ ۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۲۸
 |
|
فیزیک اتمسفر |
| هواشناسی |
|---|
| توفند (رده) |
| اقلیم‌شناسی (آب‌وهواشناسی) |
|
اقلیم (آب‌وهوا) (رده) |
گرمایش جهانی یا گرم شدن زمین نام پدیده‌ای است که منجر به افزایش میانگین دمای زمین و سطح اقیانوس‌ها شده‌است.[۱][۲] طی ۱۰۰ سال گذشته، کرهٔ زمین به‌طور غیرطبیعی حدود ۰٫۷۴ درجهٔ سلسیوس گرم‌تر شده که این موضوع دانشمندان را نگران کرده‌است.[۳] برخی از دانشمندان معتقدند که دهه‌های پایانی قرن بیستم، گرمترین سال‌های ۴۰۰ سال اخیر بوده‌است.[۴] گزارش‌ها حاکی از آن است که ۱۰ مورد از گرمترین سال‌های جهان تنها از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۰۷ به ثبت رسیده‌است که این میزان در ۱۵۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده‌است.[۵] به نظر می‌رسد فعّالیّت‌های صنعتی در ایجاد این مشکل بسیار مؤثّر بوده‌اند و به گرم‌شدن کرهٔ زمین کمک می‌کنند.[۳]
از سال ۱۸۸۰ اندازه‌گیری دمای هوای کرهٔ زمین آغاز شده‌است و تاکنون نیز ادامه دارد. پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۱۴ زمین شاهد رکورد بی‌سابقهٔ «گرم‌شدن» باشد.[۶] همچنین گفته می‌شود گرم‌شدن کرهٔ زمین، در سال ۲۱۰۰ باعث خشکسالی شدید، گرمای سوزان و توفان‌های وحشتناک خواهد شد.[۷]
در مورد دلایل این پدیده، یک سری از تئوری‌ها بر تأثیر گازهای گلخانه‌ای بر این فرایند مبتنی است و برخی دیگر فرایندهایی نظیر فعّالیّت‌های آتشفشانی و زمین گرمایی و همچنین فعّالیّت‌های خورشیدی را دلیل این پدیده می‌دانند. استناد این دانشمندان برای گفته‌های خویش، وقوع دوره‌های سرد و گرم در طول مدت زمانی است که از عمر زمین می‌گذرد.[۲]
به عقیدهٔ بسیاری از دانشمندان با افزایش آگاهی‌های عمومی، مصرف بهینه سوخت و انرژی، افزایش سطح فضای سبز و جلوگیری از تخریب جنگل‌ها، بازیافت مواد و استفاده از انرژی‌های جایگزین سوخت‌های فسیلی مانند باد و خورشید می‌توان این پدیده و اثرات منفی آن بر زندگی بشر را کنترل کرد. در نشست آب‌وهوایی کانکون مکزیک که در ماه دسامبر ۲۰۱۰ تشکیل شد ۱۹۳ کشور شرکت‌کننده تصمیم گرفتند تا صندوقی ۱۰۰ میلیارد دلاری را به منظور کمک به کشورهای در حال توسعه در مبارزه با گرمایش زمین تأسیس کنند.[۸]
علل
هیئت بین دولتی تغییرات آب‌وهوایی (IPCC) می‌گوید تغییرات جوی که در سراسر جهان مشاهده می‌شود به احتمال خیلی زیاد ناشی از عواملی است که بشر در آن‌ها دست دارد.[۹] آکادمی ملی علوم آمریکا نیز فعّالیت انسان‌ها و تولید گازهای گلخانه‌ای را علّت اصلی این پدیده معرفی می‌کند.[۴]
دانشمندان با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده از گیاهان، یخچال‌ها و سایر نمونه‌ها به این نتیجه دست یافته‌اند و معتقدند که این تحقیقات به‌طور قطعی تأیید می‌کند که فعالیت‌های انسانی بر آب و هوا تأثیر می‌گذارد.[۱۰]
ولی برخی دانشمندان معتقدند که افزایش حرارت در سال‌های اخیر را می‌توان به فعّالیّت‌های خورشیدی و تابش آن نسبت داد. این گروه می‌گویند تصاعد دی‌اکسیدکربن و سایر گازهای گلخانه‌ای کمتر از آن است که تغییرات مشاهده شده را توجیه کند.
همچنین نابودی و آتش‌سوزی جنگل‌ها به عنوان یکی از دلایل گرم شدن دمای زمین مطرح شده‌است.[۱۱] درحقیقت درختان با جذب دی‌اکسید کربن، آن را ذخیره می‌کنند و در اثر سوختن نیز آزاد می‌شود؛ بنابراین آتش‌سوزی در جنگل‌ها می‌تواند به‌عنوان یکی از دلایل افزایش میزان دی‌اکسید کربن در اتمسفر و در نتیجه گرم شدن زمین مورد توجه قرار بگیرد. شایان ذکر است که رویداد ال‌نینیو میزان گرمای زمین را به‌طور موقت افزایش می‌دهد.
بی‌شک انسان در آنچه امروزه به عنوان گرم شدن جهانی از آن یاد می‌شود، نقش مؤثری داشته‌است. دخالت و برداشت بی حد و حصر نوع بشر در طبیعت باعث دگرگونی عظیمی شده که نمی‌توان آن را انکار کرد. اما در طول تاریخ مسکونی شدن زمین این اولین باری نیست که این سیاره آبی به شدت گرم می‌شود. دوره‌های بی‌اندازه گرم یا سرد زمین نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم عوامل متعددی است که از قلب این سیاره آغاز شده و تا عمق فضا پیش می‌رود. از جمله عوامل طبیعی گرم شدن زمین می‌توان به دوره‌های فعالیت خورشیدی، فوران آتشفشان‌های بزرگ، چرخه‌های میلانکوویچ، گردش دماشوری اقیانوس و برخورد سیارک‌ها یا دنباله‌دارها اشاره کرد.[۱۲]
اثر گلخانه‌ای
تحقیقات نشان می‌دهند بین افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای موجود در اتمسفر با گرم شدن کره زمین ارتباط مستقیمی وجود دارد.
زمین مقداری از انرژی خورشید را جذب و باقی آن را منعکس می‌کند. در طی این فرایند طول موج نور تغییر پیدا می‌کند. بعضی از گازهای موجود در جو زمین، این تابش خروجی را جذب می‌کنند. این تابش عمدتاً در محدوده فروسرخ است. مولکول گازهای گلخانه‌ای، بسیار بیشتر از سایر گازها نور مادون قرمز را جذب می‌کند. جذب انرژی توسط مولکول‌های گاز سبب جنبش مولکول و افزایش انرژی آن می‌شود. وقتی این اتفاق در مقیاس بزرگ رخ دهد، مانند این است که زمین را با یک پتو پوشانده‌ایم. دمای کل نواحی زمین افزایش می‌یابد. این پدیده اثر گلخانه‌ای و گازهایی که در آن موثرند، گازهای گلخانه‌ای نامیده می‌شوند.[۱۳]
دامداری صنعتی
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در سال ۲۰۰۶ با انتشار گزارشی با نام سایه بلند احشام عنوان نمود که پرورش دام‌ها جهت استفاده بشر، عامل ایجاد ۱۸٪ از مجموع آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای است. درصد مزبور، رقمی بیش از سهم وسایل نقلیه در سرتاسر جهان در تولید آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای را به خود اختصاص می‌دهد،[۱۴][۱۵]
جنگل‌زدایی عامل دوم گرمایش
جنگل‌زدایی دومین عامل گرمایش جهانی است.[۱۶] نقشه‌های ماهواره‌ای نتیجه فرایند سریع تخریب گسترده جنگلهای آمازون (نمایش روی نقشه) در روندونیا بیشتر برای ایجاد دام‌پروری و چراگاه را نشان می‌دهند. آمار سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که در هر دقیقه مساحتی معادل یک زمین فوتبال از آمازون برای این هدف نابود می‌شود.[۱۷] این وضعیت شامل مناطق جنگلی شمال ایران که در این کشور خشک کمیاب بلکه نایاب هستند از جمله جنگلهای هیرکانی نیز می‌شود. فرایند تخریب گسترده جنگل در کانادا نیز برای استخراج ماسه‌های نفتی صورت می‌گیرد که در کنار آلودگی‌های محیطی مانند سمی شدن آب آشامیدنی مناطق مسکونی و نابودی حیات وحش، خود فرایند استخراج سوخت قابل مصرف از ماسه‌های نفتی نیازمند سوزاندن حجمی معادل یک سوم گاز طبیعی تولیدی این کشور است[۱۸] که به تولید ۱۷ درصد دی‌اکسید کربن بیشتر نسبت به نفت خام تصفیه شده در ایالات متحده ختم می‌شود.[۱۹]
کشورهای آلوده‌کننده هوا
طبق گزارش پروژه جهانی کربن در خرداد ۱۳۹۶ چین با تولید سالانه ۱۰۳۵۷ میلیون تن دی‌اکسید کربن بزرگترین کشور آلوده‌کننده هوا و آمریکا با تولید سالانه ۵۴۱۴ میلیون تن در ردیف دوم و هند با تولید سالانه ۲۲۷۴ سوم و روسیه با تولید سالانه ۱۶۱۷ میلیون تن جهارم و ژاپن با تولید سالانه ۱۲۳۷ میلیون تن پنجم و المان با تولید سالانه ۷۹۸ میلیون تن ششم و ایران با تولید سالانه ۶۴۸ میلیون تن گاز دی‌اکسید کربن در ردیف هفتم قرار دارد.[۲۰]
پیامدها
همچنین ببینید:تأثیرات گرم‌شدن زمین
برخی از دانشمندان، افزایش توفان‌ها و گردبادهای سهمگین را یکی از نتایج گرم شدن کره زمین قلمداد می‌کنند.[۴] اغلب کارشناسان اقلیمی معتقدند که این روند می‌تواند به وقوع خشکسالی‌ها، سیل‌ها، بادهای گرم و توفان‌های مهیب‌تر منجر شود اما بعضی از آن‌ها هم بر این باور هستند که بعضی از این حوادث رخ داده علامت گرم شدن زمین نیستند چون این آشفتگی و نابسمانی ویژگی طبیعی اقلیم است.[۵] از پیامدهای دیگر بالا آمدن آب دریاها، و در نتیجه رفتن مناطق ساحلی و جزایر زیر آب و رقیق‌شدن آب اقیانوس‌ها و در نتیجه افزایش بارندگی در تمام جهان است.
گرم شدن زمین باعث شده‌است که دمای داخلی یخچال‌های طبیعی واقع در نقاط مختلف جهان از جمله یخچال‌های واقع در شمالگان، جنوبگان و چین افزایش پیدا کند و در نتیجه با آب‌شدن تدریجی، حجم زیادی از ذخایر این یخچال‌ها ذوب شود. این مسئله از آنجا حائز اهمیت است که این یخچال‌ها بخش عمده‌ای از ذخایر آب آشامیدنی جهان را تشکیل می‌دهند.[۲۱] بنابراین منابع آب آشامیدنی سالم رو به کاهش می‌گذارد و احتمال شیوع بیماری‌هایی که از طریق آب آشامیدنی ناسالم شیوع می‌یابند، بیشتر می‌شود. گرمایش زمین همچنین تأثیر بسزایی در کاهش تعداد جوجه پنگوئن‌ها دارد[۲۲]. طبق برآوردهای سازمان بهداشت جهانی، بیماری‌هایی که از تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین ناشی می‌شود، هر ساله باعث مرگ و میر ۸۰ هزار نفر در کشورهای آسیایی می‌شود.[۲۳] مقامات سازمان ملل تاکنون چندین بار دربارهٔ پیامدهای گرم شدن زمین هشدار داده‌اند و خواستار اقدام فوری اعضای این سازمان در جلوگیری از این پدیده شده‌اند.[۲۴]
گرمترین سال تاریخ زمین
براساس گزارش سازمان جهانی هواشناسی، سال ۲۰۱۶ گرمترین سال زمین بوده‌است، و انتظار می‌رود این گرما در سال ۲۰۱۷ نیز کماکان ادامه داشته باشد. پدیده ال‌نینو در این رکوردشکنی گرما مؤثر بوده‌است. از سال ۱۸۸۰ میلادی تاکنون سال ۲۰۱۶ به‌طور متوسط جهانی گرمترین سال بوده‌است. تحقیقات علمی نشان می‌دهند که زمین آخرین بار ۱۱۵ هزار سال پیش چنین گرم بوده و این سیاره از چهار میلیون سال پیش تاکنون چنین حجم بالایی از دی‌اکسید کربن در اتمسفر زمین را تجربه نکرده‌است.[۲۵]
پیش از این سازمان جهانی هواشناسی، سال ۲۰۱۵ میلادی را گرمترین سال تاریخ جهان و ماه ژوئیه این سال را گرمترین ماه تاریخ اعلام کرده بود، در این سال ۹ کشور رکورد بیشترین دما را تجربه کردند.[۲۶] بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی ناسا (NASA) و سازمان هواشناسی ژاپن (JMA)، ماه ژوئیه سال ۲۰۱۵ به عنوان گرمترین ماه ثبت شده پس از پیدایش ابزارهای سنجش دمای هوا در اواخر قرن نوزدهم میلادی لقب گرفت. پژوهش‌ها بر روی جنگل‌ها، یخ‌های قطبی و جزایر مرجانی در دریاها نیز نشان داده‌است که کره زمین در این سال در گرمترین حالت خود در طی ۴۰۰۰ سال گذشته‌است.[۲۷] پیش از این سال ۲۰۱۰ گرمترین سال تاریخ زمین تعیین شده بود.[۲۸]
جستارهای وابسته
پیوند به بیرون
- گرم شدن زمین و افزایش جمعیت حشرات و پشه‌ها
- کاریکاتور مربوط به گرم شدن زمین، سازمان ملل، ۲۰۰۷[۲۹]
- توضیح گرمایش زمین به زبان ساده
- تغییرات آب و هوایی و فناوری‌های مناسب
منابع
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ تغییر اقلیم موجود است. |
- ↑ «گرم شدن زمین». پایگاه اطلاعاتی ایرانیکا. دریافت‌شده در ۱ سپتامبر ۲۰۰۷.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «گرم شدن جهان». انجمن فیزیکدانان جوان ایران. دریافت‌شده در ۱ سپتامبر ۲۰۰۷.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «گرم شدن زمین». دفتر طرح ملی تغییر آب و هوا. دریافت‌شده در ۱ سپتامبر ۲۰۰۷.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ «گرمترین دوران کره زمین». پایگاه اینترنتی آفتاب. دریافت‌شده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۶.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «پیش به سوی جهنم». وبگاه نوژن طراحان. دریافت‌شده در ۶ سپتامبر ۲۰۰۷.
- ↑ «گرم شدن زمین». دویچه وله فارسی. دریافت‌شده در ۲ سپتامبر ۲۰۰۷.
- ↑ «دانشمندان می‌گویند: گرم شدن زمین فاجعه‌بار خواهد شد». رادیو زمانه. دریافت‌شده در ۲ سپتامبر ۲۰۰۷.
- ↑ رادیو فردا: توافق بر سر ایجاد صندوق ۱۰۰ میلیارد دلاری مبارزه با گرمایش جهانی، بازدید: ۱۱ دسامبر ۲۰۱۰.
- ↑ «گرم شدن زمین به 'احتمال زیاد' کار بشر است». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۰۷.
- ↑ «زمین به اوج گرمای خود در دو هزاره اخیر پا گذاشته‌است». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۰۷.
- ↑ «آتش‌سوزی جنگل‌ها یکی از علل تولید گازهای گلخانه‌ای است». پایگاه اینترنتی آفتاب. دریافت‌شده در ۱۴ شهریور ۱۳۸۶.
- ↑ «سلسله مقالات دانش فضایی دربارهٔ گرمایش جهانی». وبگاه دانش فضایی. دریافت‌شده در ۲۶ مرداد ۱۳۸۹.
- ↑ «اثر گلخانه‌ای». وبگاه تبیان. دریافت‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۰۷.
- ↑ راسخون - مقالات موضوعی - زمین زیر پای گاوهای گرمازا!
- ↑ Livestock's long shadow: environmental issues and options
- ↑ «Deforestation and Climate Change». earthday.org.
- ↑ David Shukman. «Football pitch of Amazon forest lost every minute». بی‌بی‌سی.
- ↑ «We have too many fossil-fuel power plants to meet climate goals». نشنال جئوگرافیک.
- ↑ «Keystone's hit to the environment». سی ان ان بیزینس.
- ↑ ایران هفتمین کشور بزرگ آلوده‌کننده هوا در جهان معرفی شد
- ↑ «یخچال‌های چین به سرعت ذوب می‌شوند». دریافت‌شده در ۱۸ شهریور ۱۳۸۶.
- ↑ «مرگ جوجه پنگوئن‌ها بر اثر گرمایش زمین». سایت خبری بیتنا ۲۴.
- ↑ «سازمان بهداشت جهانی: گرم شدن زمین، سالانه جان ۸۰ هزار آسیایی را می‌گیرد». خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ایرنا. دریافت‌شده در ۱۷ شهریور ۱۳۸۶.
- ↑ «دبیرکل سازمان ملل خواستار اقدام فوری برای مقابله با گرمایش شد». بی‌بی‌سی پارسی. دریافت‌شده در ۸ سپتامبر ۲۰۱۱.
- ↑ سازمان جهانی هواشناسی: زمین به مکانی ناشناخته تبدیل شده خبرگزاری انتخاب
- ↑ ۲۰۱۵ گرمترین سال جهان است خبرگزاری انتخاب
- ↑ بر اساس اطلاعات ناسا گرمایش زمین باز هم رکورد زد! خبرگزاری انتخاب
- ↑ «سال ۲۰۱۰ گرمترین سال زمین». پایگاه خبری آفتاب. دریافت‌شده در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۰.
- ↑ فهرست کامل کاریکاتورهای مسابقه سازمان ملل در سال ۲۰۰۷
| موضوعات اصلی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| موضوعات دیگر | |||||
| کلی |  | |
|---|---|---|
| دلایل | ||
| اثرات | ||
| کاهش | ||