زبان درخطر

زبانِ درخطر به زبانی گفته می‌شود که در معرض نابودی باشد. تعداد گویشوران یک «زبان درخطر» لزوماً کم نیست، بلکه حتی اگر تعداد آن‌ها طی مدت به نسبت کوتاهی در حال کاهش شدید بوده باشد، باز با آن به سان زبان درخطر برخورد می‌شود.

زبان‌های ایرانی درخطر

گویش‌های هرزنی و گرینگانی در استان اردبیل، تالشی در استان گیلان، وفسی و آشتیانی در استان مرکزی و تاکستانی در استان قزوین که همگی از گویش‌های زبان تاتی به‌شمار می‌روند، در خطر هستند. همچنین گویشوران لاهیجی، بالاخانی، سوراخانی و… که گویش‌های تاتی جمهوری آذربایجان محسوب می‌شوند نیز با چنان سرعتی در حال کاهشند که از دیدگاه زبانشناسی جزو زبان‌های «در حال انقراض» شمرده می‌شوند.

شماری از گویش‌های استان سمنان نیز در معرض نابودی است.

همچنین لُری‌ِ «کُمزاری» (Komzari) که یک زبان ایرانی است و گویشوران آن در آنسوی تنگه هرمز و در کشور عمان هستند نیز جزو زبان‌های در خطر است. راهجردی، دزیدی، نطنزی، گزی، خونسازی، نائینی، دری زرتشتی، سنها (Sonha)، سیوندی، کرشی (Koroshi)، اچمی و بشکردی (Bashkardi) از دیگر زبان‌های ایرانی در خطر هستند.

شماری از زبان‌هایی که گویشورانشان در تاجیکستان، ازبکستان، افغانستان و شرق چین زندگی می‌کنند نیز در گروه زبان‌های تهدید شونده قرار دارند. .
امروزه بسیاری از والدین از سخن گفتن به زبان مادری با فرزندانشان خودداری کرده و با آن‌ها به زبان فارسی حرف می‌زنند.

منابع

• زبان‌های ایرانی در معرض خطر

جستارهای وابسته

• زبان مرده
• زبان متروک