شهرستان بهشهر

شهرستان بهشهر از شهرستان‌های استان مازندران ایران است. شهرستان بهشهر دارای سه شهر به نامهای بهشهر، گلوگاه و رستمکلا و دارای سه بخش به نامهای بخش مرکزی با دو دهستان میانکاله و کوهستان، بخش گلوگاه با دو دهستان کلباد و پنجهزاره، بخش یانه سر با دو دهستان شهداء و عشرستاق.

جمعیت بهشهر

طبق آخرین سرشماری جمعیت شهرستان بهشهر بالغ بر ۱۸۷٬۱۸۴ نفر می‌باشد که ۱۰۸٬۶۵۲ نفر در مناطق شهری و ۷۸٬۵۳۲ نفر در مناطق روستایی زندگی می‌کنند.

تقسیمات کشوری

نقشه استان مازندران به تفکیک شهرستان دریای خزر رامسر تنکابن عباس آباد کلاردشت چالوس نوشهر نور محمودآباد آمل فریدون کنار سیمرغ بابلسر بابل قائم‌شهر جویبار سوادکوه شمالی سوادکوه ساری میان دورود نکا بهشهر گلوگاه سمنان تهران البرز گیلان گلستان قزوین

• بخش مرکزی شهرستان بهشهر
  • دهستان کوهستان
    • گرجی محله، آسیاب سر، کوهستان و شهید آباد (تروجن)
  • دهستان میان کاله
• بخش یانه‌سر
  • دهستان شهدا
  • دهستان عشرستاق

شهرها: خلیل شهر، رستمکلا و بهشهر

مشخصات

شهرستان بهشهر یکی از شهرستان‌های استان مازندران است که از شمال به خلیجِ میانکاله، از شرق به شهرستانِ کردکوی، از جنوب به دامنه‌های البرز و شهرستانِ دامغان و از غرب به شهرستانِ ساری و نکا محدود می‌شود. بهشهر به دلیلِ آب‌وهوای معتدل و بسیار مطبوعش، در طولِ تاریخ هم‌واره موردِ توجّهِ گردش‌گران، دل‌باختگانِ طبیعت و شاهان و خوانینِ محلّی بوده است و وجود کاخ‌های متعدد در این منطقهٔ دیدنی از استان مازندران؛ گواهی برای این ادعاست.

بهشهر در طول تاریخ به نامهای مختلف از جمله «کبودجامه»، «پنج‌هزاره»، «نامیه»، «تمیشه»، «قره‌طغان» و «خرگوران» و «اشرف» خوانده شده است. طبقِ اسنادِ تاریخیْ این ناحیه در سالِ ۱۰۲۱هجریِ‌قمری توسّطِ شاه‌عبّاسِ اوّل خریداری شده و از آن پس بوده که نامِ «اشرف» یا «اشرف‌البلاد» گرفته است؛ یعنی شریف‌ترینِ شهرها که اقامت‌گاهِ شاه‌عبّاسِ اوّل در مازندران بود. «میرزاغلام‌حسین‌خانِ أفضل‌المَلِکِ‌مستوفی» (متخلّصِ به المعی، مترجم، مورّخ و ادیبِ عصرِ قاجاریه) در کتابِ «س‍ف‍رِ م‍ازن‍دران و وق‍ای‍عِ م‍ش‍روطه» (معروف به رکن‌الأسفار) وجهِ تسمیهٔ دیگری را هم برای اشرف ذکر می‌کند. او معتقد است زمانی که شاه‌عبّاس این شهر را به صورتِ مدرن و امروزی بنا نهاد، پاره‌ای از درباریان گفتند «هنا أشرفُ مِن فَرَح‌آباد» (که نامِ دیگراستراحت‌گاهِ تابستانهٔ شاه‌عبّاس بوده) و هم‌این کلمه به مذاقِ شاه خوش آمد و به عنوانِ نامِ این شهر برگزیدش. «اسکندربیکِ ترکمانِ‌مُنشی» (مورّخِ صفوی) در کتابِ «تاریخِ عالَم‌آرای عبّاسی»اش دربارهٔ بنای این شهر می‌نویسد: «باغ‌ها و عمارتِ عالی از قبیلِ کاخ، حمّام، تالارها و بیوتاتْ توسّطِ استادانِ چیره‌دست ساخته شده است.»

از جمله دیدنی‌های این شهرستان می‌توان به مواردِ زیر اشاره نمود: مجموعهٔ تاریخیِ سدِ عبّاس‌آباد (شاملِ جنگل، دریاچه، قصر، حمّام و برج‌های تاریخی)، مجموعهٔ باغِ صفوی (یا باغِ شاه)، عمارت چهل‌ستون (یا پارکِ ملّتِ فعلی)، بنای تاریخیِ چشمه‌عمارت، کاخِ صفی‌آباد، کاخِ صاحب‌الزّمان، امام‌زاده‌عبداللهِ سفیدچاه، شبه‌جزیرهٔ میانکاله، خانهٔ قدیمیِ احمدعلی‌خانِ هزارجریبی، حسینیهٔ شیخ‌علی‌زاده، عمارتِ افغان‌نژادِ قره‌تپّه، غارهای التپّه، هوتو و کمربند (با قدمتِ هفتادهزارسال و شاملِ نشانه‌هایی از دورانِ یخچال، عهدِ آهن، نوسنگی و آغازِ پارینه‌سنگی)، روستاهای کِنِت، التپّه و تروجن (شهیدآباد)، برجِ آرام‌گاهیِ امیرکمال‌الدّین در روستای آسیابسر.چشمه آسیابسر، آتش‌کده و بقعهٔ بابلکانیِ روستای آسیاب‌سَر، پناه‌گاه حیاتِ وحشِ میانکاله، سنگِ‌چشمهٔ گلوگاه، آبشار زنگت، آبشارِ سنگِ نو، چشمهٔ پلنگ‌خِیْل، ارتفاعاتِ فَکِسْتِل، دریای چهارفصل، جنگلِ پاسَنْد، تپّه‌همایون، تالاب و منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ زاغمرز، سایت‌موزه و تپّهٔ تاریخیِ گوهرتپه (به عنوانِ شاخصِ مطالعاتِ پیش از تاریخِ منطقه).

مشاهیر و فرهیخته‌گان

بهشهر به موازاتِ سابقهٔ عظیمِ تمدّنی و تاریخی‌اش هم‌واره موطنِ بزرگان، مشاهیر، اهلِ علم و فرهنگ، مجتهدین و عالِمانِ دینی بوده است. از علما و مشاهیر و فرهیخته‌گانِ این شهر می‌توان به اشخاصِ ذیل اشاره کرد:

• آیت‌الله سیّدمحسن نبویِ‌اشرفی (از شاگردانِ آخوندِ خراسانی، هم‌درس و هم‌مباحثهٔ آیت‌الله بروجردی)
• ملّامحمّد اشرفی (معروف به مقدّسِ اشرفی، از شاگردان آخوندِ خراسانی، هم‌مباحثهٔ آیت‌الله بروجردی و صاحبِ کتاب‌های: اسرارالشّهاده، شعائرالإسلام فی مسائل‌الحلال‌والحرام، المزار، مصباح‌الهدی فی شرحِ عروه‌الوثقی، دورالقواعد فی غررالفراید، حیاتِ جاوید، تفسیرِ سورهٔ قدر و...)
• آیت‌الله محمّد کوهستانی (استادِ حوزهٔ علمیّه و عارف)
• سردار رفیع یانسری حاکم بلوک هزارگری و استرآباد
• سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد (از مبارزینِ انقلاب و صاحبِ کتاب‌های: مناظرهٔ دکتر و پیر، درسی که حسین به انسان‌ها آموخت، مسائلِ عصرِ ما، ره‌برانِ راستین، هستی‌بخش و...)
• شیخ‌مهدی شاهرودی (از علمای بهشهر)
• شیخ‌محمّد شاهرودی یا مهدوی‌اشرف (امام‌جماعتِ مسجدجامعِ بهشهر)
• سیّدحسین‌علی نبوی‌اشرفی (از روحانیونِ بهشهری، داییِ برادرانِ لاریجانی، معروف به بندرگزی)
• سیّدمهدی نبویِ‌اشرفی (مجتهد و مدرّسِ حوزه، از شاگردانِ مرتضی مطهری و داییِ برادرانِ لاریجانی)
• شیخ‌ابوالقاسم رحمانیِ‌خلیلی
• شیخ‌ابوالحسن ایازی
• سید حبیب الله برهانی (آیت الله برهانی)
• سردار حبیب‌الله افتخاریان (معروف به ابوعمّار، فرماندهِ سپاهِ مریوان)
• سردار حسین‌علی مهرزادی (رئیسِ ستادِ لشگرِ ۲۵ کربلا)
• دکتریحیی امامی (پزشک، جامعه‌شناس و از پیش‌گامانِ علم‌سنجیِ ایران، مؤلّفِ کتاب‌ِ سی‌سال تولیدِ جهانیِ علمِ ایران و مترجمِ کتاب‌های: پیدایشِ کلینیک، دیرینه‌شناسی و ادراکِ پزشکی، علمِ علم و تأمّل‌پذیری، نکاتِ اساسی در روان‌درمانی، مهندسیِ ژنتیک و آیندهٔ سرشتِ انسان: تأمّلی در مسائلِ اخلاقی، حقوقی و فلسفیِ شبیه‌سازیِ انسان، نظم اشیاء: دیرینه‌شناسیِ علومِ انسانی و...)
• مهندس موسی‌خانِ اشرفی (نمایندهٔ بهشهر در مجلسِ شورای ملّی و از خیّرینِ منطقه)
• جواد لاریجانی (ریاضی‌دان، سیاست‌مدار، دبیرِ ستادِ حقوقِ بشرِ قوّهٔ قضائیه و مدیرِ پژوهش‌گاهِ دانش‌های بنیادی)
• علی لاریجانی (سیاست‌مدار و رئیسِ مجلسِ شورای اسلامی)
• صادق لاریجانی (مدرّسِ فقه و فلسفه، رئیسِ قوّهٔ قضائیه، عضوِ فقیهِ شورای نگهبان و از اعضای مجلس خبرگانِ ره‌بری)
• فاضل لاریجانی (رایزن فرهنگی ایران در کانادا)
• باقر لاریجانی (رئیس سابق دانشگاه علوم‌پزشکی تهران)
• احمد توکلی (اقتصاددان و نمایندهٔ مجلسِ شورای اسلامی، وزیرِ کارِ سابق و سخن‌گوی کابینهٔ شهیدرجائی)
• پروفسور علی یخکشی (پدرِ دانشِ محیطِ زیستِ ایران)
• پرفسور حسن بادکوبه‌ای (دکترای مهندسیِ محیطِ زیست، استادِ نشنال‌یونیورسیتیِ امریکا)
• دکترسیّدمسعودِ نبوی (متخصّصِ مغزواعصاب و فلوشیپِ ام. اس.)
• خسرو معصومی (کارگردان و نویسنده)
• محمّد عمرانی (بازیگرِ تلویزیون)
• علی عمرانی (بازیگر تئاتر و تلویزیون)
• منصور خورشیدی (دبیرِ ادبیّات، شاعر و منتقدِ شعر حجم)
• زهیر توکّلی (شاعر، پژوهش‌گرِ متونِ عرفانی، روزنامه‌نگار، منتقدِ ادبی و دبیرِ ادبیات)
• بهنام احسانپور (قهرمان کشتی جوانان جهان)

خلیج میانکاله بهشهر

شبه جزیره میانکاله بهشهر با طبیعتی بکر، محل اسکان پرندگان مهاجر، حیوانات وحشی در منطقه بوده وبعنوان یکی ازبزرگترین ومهمترین منابع حیات وحش در جهان به ثبت رسیده است. شبه جزیره میانکاله بهشهر با تپه‌های شنی ساحلی به طول ۵/۶ کیلومتر از دریا منفک می‌گردد. وسعت و بویژه دهانه آن به نسبت کاهش یا افزایش آب کم و زیاد و کوتاه و دراز می‌شود. فضای شبه جزیره مرغزار نیمه مشجری است که عمده‌ترین درختچه‌های آن را بوته‌های انار و تمشک وحشی تشکیل داده‌اند. همه ساله صدها هزار پرنده مهاجر، از انواع فلامینگو، قو و غازهای خاکستری، پیشانی سفید، قره غاز، انواع اردکها و مرگوس کاکلی در این شبه جزیره فرود می‌آیند و به تولید مثل و زمستان گذارنی می‌پردازند. البته این مکان به تازکی از این شهرستان و استان جدا شده و به استان گلستان پیوسته است.