سپهبد: تفاوت میان نسخهها
1992 FARHAAD (بحث | مشارکتها) واژهشناسی |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} |
}} |
||
{{درجههای ارتش ایران}} |
{{درجههای ارتش ایران}} |
||
'''سِپَهبُد |
'''سِپَهبُد''' {{به انگلیسی|Lieutenant general}} نام یکی از درجههای [[ارتش]] است که بالاتر از [[سرلشکر]] و پایینتر از [[ارتشبد]] است. |
||
سپهبد فرمانده یک [[سپاه (تقسیمات نظامی)|سپاه]] از ارتش است که آن یگانی راه کنشی است که دارای تجهیزات و تسلیحات لازم برای اجرای عملیات رزمی بوده و از دو یا سه [[لشکر]] تشکیل میشود.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/کامل%20کتاب%20تصحیح%20شده.pdf |title=فرهنگ هزارواژهٔ نظامی، مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دفتر واژهگزینی نظامی ستاد کل نیروهای مسلح، بهار ۱۳۹۲ |accessdate=۲۱ مه ۲۰۱۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181222163608/http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |archivedate=۲۲ دسامبر ۲۰۱۸ |dead-url=yes}}</ref> |
سپهبد فرمانده یک [[سپاه (تقسیمات نظامی)|سپاه]] از ارتش است که آن یگانی راه کنشی است که دارای تجهیزات و تسلیحات لازم برای اجرای عملیات رزمی بوده و از دو یا سه [[لشکر]] تشکیل میشود.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/کامل%20کتاب%20تصحیح%20شده.pdf |title=فرهنگ هزارواژهٔ نظامی، مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دفتر واژهگزینی نظامی ستاد کل نیروهای مسلح، بهار ۱۳۹۲ |accessdate=۲۱ مه ۲۰۱۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181222163608/http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |archivedate=۲۲ دسامبر ۲۰۱۸ |dead-url=yes}}</ref> |
||
سپهبد معادل |
سپهبد معادل [[درجه سه-ستاره|ژنرال سهستاره]] در [[نیروهای مسلح ایالات متحده آمریکا]] و معادل [[دریاسالار]] در [[نیروی دریایی]] است. |
||
== واژهشناسی == |
== واژهشناسی == |
نسخهٔ ۹ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۳۹
سپهبد | |
---|---|
کشور | ایران |
شاخه خدمات | نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی |
درجه | سهستاره |
درجه ناتو | OF-8 |
شکل گرفته | ۱۹ فروردین ۱۳۰۹ |
رتبه بالاتر بعدی | ارتشبد |
رتبه پایینتر بعدی | سرلشکر |
درجههای معادل | سپهبد پاسدار دریاسالار |
سِپَهبُد (به انگلیسی: Lieutenant general) نام یکی از درجههای ارتش است که بالاتر از سرلشکر و پایینتر از ارتشبد است.
سپهبد فرمانده یک سپاه از ارتش است که آن یگانی راه کنشی است که دارای تجهیزات و تسلیحات لازم برای اجرای عملیات رزمی بوده و از دو یا سه لشکر تشکیل میشود.[۱]
سپهبد معادل ژنرال سهستاره در نیروهای مسلح ایالات متحده آمریکا و معادل دریاسالار در نیروی دریایی است.
واژهشناسی
«سِپَهبُد» تلفظ معاصر واژهٔ «سِپَهبَد» (به پارسی میانه: «spāhpat» یا «spāhbed») <(به پارسی باستان:«-spāda-pati») به نیاایرانی: «-spāda-pati*»> (به پارتی: «spāδpat» یا «spāδbad»)؛ (به سغدی: «spāδpaδ»)؛ (به باختری: «σπαλοβιδο یا ασπαλοβιδο») است.
در ایران
در ۱۹ فروردین ۱۳۰۹ (خورشیدی)، احمد امیراحمدی در نتیجهٔ نبرد کردستان در برابر اسمعیل سیمیتقو به درجهٔ سپهبدی رسید و برای نخستین بار، این درجه در ارتش ایران معمول شد.[۲]
پس از او، بهترتیب این افراد به درجهٔ سپهبدی رسیدند: نادر جهانبانی، فرانسوا ژرژ ژاندر،[پانویس ۱] محمد شاهبختی، مرتضی یزدانپناه، محمد نخجوان، امانالله جهانبانی، حاجعلی رزمآرا،[پانویس ۲] علیاصغر نقدی، فرجالله آقاولی،[پانویس ۳] فضلالله زاهدی و عبدالله هدایت. تا سال ۱۳۳۶ این درجه، که معادل دریاسالار در نیروی دریایی و امیرنویان (نویان) در رتبههای نظامیِ دورهٔ قاجار بود، بالاترین درجهٔ ارتش ایران بهشمار میرفت، ولی در این سال درجهٔ ارتشبد و معادل آن «دریابد» در نیروی دریایی ابداع شد.[۳][۴]
بعد از انقلاب، این درجه به هیچ فرد زندهای اعطا نشد، اما دو تن از سپهبدهای نیروی هواییِ شاهنشاهی، یعنی سپهبد سید سعید مهدیون و سپهبد شاپور آذربرزین برای مدت کوتاهی پس از انقلاب، به ترتیب سرپرستی و ریاست ستاد نیروی هوایی ملی ایران را عهدهدار شدند. همچنین در چند روز نخست پس از انقلاب، سپهبد محمدعلی نوروزی سرپرست شهربانی کل کشور، سپهبد احمدعلی محققی سرپرست ژاندارمری کل کشور و دریاسالار کمال حبیباللهی رئیس ستاد نیروی دریایی ملی گردیدند.
سرلشکرانی که پس از شهید شدن به درجهٔ افتخاری سپهبدی نایل آمدند:
- سپهبد سید محمدولی قرنی (اولین رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران)
- سپهبد علی صیاد شیرازی (جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح)
- سپهبد قاسم سلیمانی (فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران)
نگارخانه
-
نشان سپهبد نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران
-
نشان سپهبد نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
-
نشان دریاسالار نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
-
نشان سپهبد نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
-
نشان سپهبد پاسدار و دریاسالار پاسدار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
-
نشان سپهبد نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
-
نشان سپهبد نیروی زمینی شاهنشاهی ایران
-
نشان سپهبد نیروی هوایی شاهنشاهی ایران
-
نشان دریاسالار نیروی دریایی شاهنشاهی ایران
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ François Georges Gendre سرلشکر فرانسوی که با یک درجه بالاتر (سپهبدی) در ارتش ایران استخدام گردید و در زمان رضاشاه مدتی مدیر دروس دانشگاه جنگ بود.
- ↑ در فروردین ۱۳۲۷ سرلشکر محمد نخجوان، سرلشکر امانالله جهانبانی و سرلشکر حاجعلی رزمآرا همزمان به درجهٔ سپهبدی ترفیع یافتند.
- ↑ در فروردین ۱۳۳۰ سرلشکر علیاصغر نقدی و سرلشکر فرجالله آقاِولی همزمان به درجهٔ سپهبدی ترفیع یافتند.
منابع
- ↑ «فرهنگ هزارواژهٔ نظامی، مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دفتر واژهگزینی نظامی ستاد کل نیروهای مسلح، بهار ۱۳۹۲» (PDF). بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۱ مه ۲۰۱۹.
- ↑ اطلاعات عمومی، عنایتالله شکیباپور، کتابفروشی اشراقی، ص۲۹۳
- ↑ قانون ترفیعات ارتش شاهنشاهی ایران، مصوب ۱۷ اسفند ۱۳۱۴، فصل یکم: مقررات عمومی، مادهٔ دوم
- ↑ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی، مصوب ۳۰ تیر ۱۳۳۶، فصل چهارم: ترفیعات، مادهٔ ۲۱