فرماندهی مرزبانی جمهوری اسلامی ایران شاخه‌ای از فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است، که در زمینه کنترل مرزهای زمینی و دریایی کشور، حفظ و نگهداری میل‌های مرزی و سازماندهی امور مرزنشینان فعالیت می‌کند.[۱] پیشینه شکل‌گیری یگان مرزبانی به سال ۱۲۸۸ (معادل ۱۹۱۰ میلادی) و تأسیس ژاندارمری ایران بازمی‌گردد.[۲] فرم کنونی فرماندهی مرزبانی در سال ۱۳۷۰ از یگان‌های ژاندارمری تشکیل شد. هم‌اکنون سرتیپاحمدعلی گودرزی فرماندهی مرزبانی را برعهده دارد.[۳][۱]پلیس دریابانی یکی از یگان‌های زیرمجموعه فرماندهی مرزبانی است، که وظیفه حفظ امنیت بخشی از آب‌های ایران را بر عهده دارد.[۴] هم‌اکنون فرماندهی مرزبانی کنترل ۹۷ درصد از مرزهای ایران را برعهده دارد.[۵]
سلسله مراتب واحدهای سازمانی مرزبانی جمهوری اسلامی ایران
بالاترین واحد سازمانی در مرزبانی، فرماندهی مرزبانی مستقر در پایتخت است؛ در مرتبه بعد فرماندهی مرزبانی استان در مراکز استان‌های مرزی قرار دارد؛ فرماندهی مرزبانی هر استان دارای یک یا چند هنگ مرزی، هر هنگ مرزی دارای چند گروهان مرزی، هر گروهان مرزی دارای چند پاسگاه مرزی و هر پاسگاه مرزی دارای چند برجک مرزی است.
