لوشان

مختصات: ۳۶°۳۹′۰۰″شمالی ۴۹°۳۲′۰۰″شرقی / ۳۶٫۶۵۰۰°شمالی ۴۹٫۵۳۳۳°شرقی / 36.6500; 49.5333
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
لوشان
Dscloshanpol(18).jpg
کشور ایران
استانگیلان
شهرستانرودبار
بخشمرکزی
نام(های) دیگرشهر آفتاب گیلان
سال شهرشدن۱۳۶۰ خورشیدی
مردم
جمعیت۱۳،۰۳۲ نفر[۱]
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۴۹۱ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه۲
اطلاعات شهری
شهردارمهندس حسین خورسندی
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۱۳
لوشان بر ایران واقع شده‌است
لوشان
روی نقشه ایران
۳۶°۳۹′۰۰″شمالی ۴۹°۳۲′۰۰″شرقی / ۳۶٫۶۵۰۰°شمالی ۴۹٫۵۳۳۳°شرقی / 36.6500; 49.5333

لوشان از جمله شهرهای بخش مرکزی شهرستان رودبار در استان گیلان است. جمعیت لوشان در سال ۱۳۹۵برابر ۱۱،۰۰۰ نفر برآورد شده‌است[۳]. لوشان در میانه راه قزوین به رشت قرار دارد و اولین شهر استان گیلان می‌باشد.

تاریخچه[ویرایش]

پل لوشان، در قرن نوزدهم، ساخته مهندس لوشانسکی روسی که به دستور دولت ایران به راه‌سازی مشغول بود

به دلیل عدم دسترسی به اسناد تاریخی و صرفاً با بررسی گفته‌های مردمی مشخص شده‌است که زندگی در این منطقه به صورت شهری تنها پس از ساخت کارخانه سیمان لوشان در حدود سال ۱۳۳۰ آغاز گردیده‌است. البته به دلیل وجود چند امامزاده معلوم می‌گردد که سابقه حضور جمعیت در این منطقه طولانی است. یکی از دلایل دیگر پیشینه تاریخی شهر لوشان، وجود پل تاریخی آن است که به گفته برخی به دوره قاجار بر می‌گردد. همچنین وجود کاروانسرای شاه عباسی خرزان که در نزدیکی لوشان قرار دارد دلیل دیگری بر قدمت این منطقه می‌باشد. از دیگر عوامل اهمیت این شهر استراتژیک بودن مسیر قدیمی قزوین به رشت است که همیشه محل رفت‌وآمد مردم، لشکریان و بازرگانان بوده و در نتیجه لوشان به عنوان اقامتگاه مورد توجه قرار داشته‌است.[۴]

البته در آینده با بررسی بیشتر اسناد قدیمی دولتی می‌توان اطلاعات بیشتری در این زمینه بدست آورد. مختصری دربارهٔ پل تاریخی لوشان (اسامی دیگر: پل خشتی - پل آجری - پل قاجاری)

پل خشتی لوشان: این پل در شهرستان لوشان، جنوبی‌ترین شهر استان گیلان و در مسیر رشت – قزوین در فاصله ۹۰کیلومتری مرکز استان، واقع است. پل خشتی لوشان روی رودخانه شاهرود (یکی از شاخه‌های سفید رود) ساخته شده‌است. رابینو دربارهٔ این پل می‌نویسد: «پل لوشان بنایی زیبا از آجر است که مرکب از یک طاق کوچک و دو طاق بزرگ است و تاریخ بنایش به دوران خسروخان می‌رسد. روس‌ها شیب این پل را که تند بود ملایم نمودند». (در قرن نوزدهم، ساخته مهندس لوشانسکی روسی که به دستور دولت ایران به راه‌سازی مشغول بود) پل لوشان دارای چهار دهانه به ابعاد مختلف و نیز موج برگردان‌هایی در قسمت پایه‌ها است. کوره پوش‌هایی در میان پایه‌ها از سنگینی پل، می‌کاهد و در مواقع افزایش سطح آب، گذر رود را تسهیل می‌کند. طول کلی این پل ۱۰۰متر و عرض آن هفت متر است. در دو طرف مسیر عبور عابر، جان پناه وجود دارد و کف پل با قلوه سنگ‌فرش شده‌است. پل لوشان پس از زلزله سال ۱۳۶۹ توسط اداره کل میراث فرهنگی گیلان مرمت اساسی شد.

اقتصاد[ویرایش]

اقتصاد شهر لوشان ریشه در گذشته آن دارد و به زمان ساخت کارخانه سیمان بر می‌گردد. با هجوم مهاجران به این منطقه شکل و شمایل شهر دستخوش تغییرات زیادی گردید بطوریکه لوشان را تبدیل به یکی از شهرهای صنعتی نمود. پس از آن با ساخت کارخانه سیمان خزر این رونق دوچندان گردید. از دیگر فعالیت‌های اقتصادی این منطقه معادن زغال سنگ، سنگ آهک، پوزولان، سنگ لاشه، و . . . نیروگاه برق شهرک صنعتی شرکت‌های متعدد و پراکنده اطراف شهر مرغداریهای صنعتی و کشتارگاه باغات زیتون کشت گندم و پیاز[۴]

زیارتگاه‌ها[ویرایش]

مردم[ویرایش]

در لوشان زبان گیلکی رایج است.[۵] مسعود پورهادی پژوهشگر زبان و ادبیات گیلکی می‌گوید: زبان گیلکی از منظر آوایی شش گونه دارد که گونه جنوبی آن که به لهجه رودباری معروف است شامل شهرهای رستم‌آباد، رودبار، منجیل و لوشان می‌شود.[۶] زبان لری نیز توسط گروهی از مردم لر که در دوره رضاشاه به این منطقه کوچانده شده‌اند استفاده می‌شود.[۷][۸] در حال حاضر اقوام گیلک، ترک، لر، تات، و کرد در شهر لوشان ساکن هستند.[۹] پس از زمین‌لرزه سال۶۹ به دلیل مهاجرت روستائیان از روستاهای دیگر به این منطقه و همچنین ورود مهاجران جویای کار از سایر نقاط به لوشان ترکیب جمعیتی این شهر دستخوش تغییر شد. این موضوع در خصوص منجیل نیز صادق است.[۱۰][۱۱]

پیوند به بیرون[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰». معاونت برنامه‌ریزی استانداری خراسان جنوبی (به نقل از مرکز آمار ایران). ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ اکتبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  2. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام lori-language-ii وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  3. سرشماری سال ۱۳۹۵
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۹.
  5. یارشاطر ۱۳۵۴، ۳۹۶
  6. مسعود پورهادی، توصیف ساختمان فعل و مصدر در زبان گیلکی
  7. https://iranicaonline.org/articles/lori-language-ii
  8. http://yaftenews.ir/notes/cultural/4357-alexa-google-yahoo1953.html نقدی بر کتاب رضاشاه و جنگ‌های لرستان: تاریخ را باید در زمان خودش خواند.
  9. دانانیوز؛ نخستین جشنواره فرهنگ اقوام شهرستان رودبار برگزار شد:سیروس غیاثوند در گفتگو با خبرنگار زیتون خبر، همدلی و همزبانی را از اساس توسعه جامعه دانست و اظهار کرد: نخستین همایش اقوام شهرستان در راستای ایجاد مودت و همدلی بین اقوام مختلف برگزار شد.وی ادامه داد: شهرستان رودبار به ویژه شهر لوشان دارای قومیتهای ترک، لر، تات، گیلک، کرد و… است که در صفا و همدلی در کنار یکدیگر زندگی می کنند.
  10. زبان مردم لوشان و منجیل بازدید: اردیبهشت۱۳۸۸
  11. مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی گیلان[پیوند مرده]. بازدید: اکتبر ۲۰۱۱.