صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۲۳٬۴۶۳ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

لشکرکشی‌های روس‌های وارنگی به دریای خزر مجموعه‌ای از حملات نظامی در بین سال‌های ۸۶۴ تا ۱۰۴۱ میلادی به سواحل دریای خزر بوده‌است. روس‌های وارنگی ابتدا در قرن نهم میلادی به عنوان بازرگانان پوست، عسل و برده در سرزمین‌های اسلامی(سرکلند) ظاهر شدند. این بازرگانان در مسیر تجاری ولگا به خرید و فروش می‌پرداختند. نخستین حملهٔ آنان در فاصله سال‌های ۸۶۴ تا ۸۸۴ میلادی در مقیاسی کوچک علیه علویان طبرستان رخ داد. نخستین یورش بزرگ روس‌ها در سال ۹۱۳ رخ داد و آنان با ۵۰۰ فروند درازکشتی شهر گرگان و اطراف آن را غارت کردند. آن‌ها در این حمله مقداری کالا و برده را به تاراج بردند و در راه بازگشتن به سمت شمال، در دلتای ولگا، مورد حملهٔ خزرهای مسلمان قرار گرفتند و بعضی از آنان موفق به فرار شدند، ولی در میانهٔ ولگا به قتل رسیدند. دومین هجوم بزرگ روس‌ها به دریای خزر در سال ۹۴۳ به وقوع پیوست. در این دوره ایگور یکم، حاکم روس کیف، رهبری روس‌ها را در دست داشت. روس‌ها پس از توافق با دولت خزرها برای عبور امن از منطقه، تا رود کورا و اعماق قفقاز پیش رفتند و در سال ۹۴۳ موفق شدند بندر بردعه، پایتخت اران (جمهوری آذربایجان کنونی)، را تصرف کنند. روس‌ها در آنجا به مدت چند ماه ماندند و بسیاری از ساکنان شهر را کشتند و از راه غارت‌گری اموالی را به تاراج بردند. تنها دلیل بازگشت آنان شیوع بیماری طاعون یا اسهال خونی در میانشان بود.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… اسفنج چنگی به دلیل شباهتش به ساز چنگ رومی به این نام مشهور گردیده‌است؟ (در تصویر)
… شواهد فسیلی نشان می‌دهد که پاپ‌کورن از حدود ۴۷۰۰ سال پیش از میلاد فرآوری و استفاده می‌گردیده‌است؟
… بر طبق تئوری توطئه پس‌دمه، ابر خطی هواپیماها رهاسازی عمدی جنگ‌افزار شیمیایی یا بیولوژیکی بر روی مردم با مقاصد شوم و نامعلوم است؟
…باربد، موسیقی‌دان ساسانی، به گفتهٔ حمدالله مستوفی برای بزم خسرو پرویز ۳۶۰ ترانه ساخته بود تا در هر روز سال یکی از آن‌ها را بنوازد؟
… باغ پرندگان والزروده بزرگترین باغ پرندگان جهان از دیدگاه تنوع گونه‌ها و مساحت زمین است؟
ویچر ۳: وایلد هانت با کسب بیش از ۲۵۰ جایزه بازی سال، دومین بازی ویدئویی مفتخر تاریخ پس از آخرین بازمانده از ما قسمت ۲ است؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۵ مرداد ۱۴۰۱ خورشیدی) ۹۲۳٬۴۶۳ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

سلمان رشدی

در آتش‌سوزی کلیسا در جیزه، مصر ۴۱ نفر از جمله چند کودک جان‌باختند.
سلمان رشدی (در تصویر)، نویسندهٔ کتاب آیات شیطانی، در پی سوءقصد با چاقو طی یک سخنرانی به‎‌شدت مجروح شد.
المپیاد شطرنج با پیروزی ازبکستان در بخش گشایش مسابقات و پیروزی اوکراین در بخش زنان خاتمه یافت.
در مسابقات فوتبال جام ملت‌های اروپای زنان، تیم ملی فوتبال زنان انگلستان با غلبه بر تیم ملی فوتبال زنان آلمان قهرمان شد.
ایمن الظواهری، رهبر القاعده، در یک حمله هواپیمای بدون سرنشین آمریکا در کابل، افغانستان کشته شد.

یادبودها

امروز: سه‌شنبه، ۱۶ اوت ۲۰۲۲ میلادی برابر ۲۵ مرداد ۱۴۰۱ هجری خورشیدی و ۱۸ محرّم ۱۴۴۴ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۳۶۴ - برگزاری چهارمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران و پیروزی سید علی خامنه‌ای در آن
۱۹۰۶ - زمین‌لرزه‌ای به مقیاس ۸٫۶ ریشتر، شهر والپارائیسو در شیلی را با خاک یکسان کرد و هزاران کشته برجای گذاشت.
۱۹۵۳ - با دستگیری سرلشکر نصیری، رئیس گارد شاهنشاهی ایران، به دست نیروی مقر محمد مصدق، کودتا علیه دولت او ناکام ماند.
۱۹۶۰ - کشور قبرس به رهبری اسقف ماکاریوس، نخستین رئیس‌جمهور آن، از بریتانیا مستقل شد.

زادروزها

۱۸۴۵ - زادروز گابریل لیپمن فیزیک‌دان و مخترع فرانسوی-لوکزامبورگی، برنده جایزه نوبل فیزیک ۱۹۰۸
۱۸۸۸ - زادروز توماس ادوارد لورنس معروف به لورنس عربستان، محقق، باستان‌شناس و متخصص تدابیر جنگی انگلیسی
۱۹۱۳ - زادروز مناخم بگین ششمین نخست‌وزیر اسرائیل، برنده جایزه صلح نوبل
۱۹۲۰ - زادروز چارلز بوکوفسکی شاعر و داستان‌نویس آمریکایی
۱۹۵۴ - زادروز جیمز کامرون کارگردان آمریکایی اهل کانادا
۱۹۵۸ - زادروز مدونا خواننده و بازیگر آمریکایی

درگذشت‌ها

۱۷۰۵ - درگذشت یاکوب برنولی ریاضی‌دان و فیزیکدان سوییسی
۱۸۸۶ - درگذشت راماکریشنا سر سلسله بسیاری از مکاتب معنوی هند
۱۸۹۹ - درگذشت روبرت بونزن شیمی‌دان آلمانی، کاشف سزیم و روبیدیم
۱۹۴۹ - درگذشت مارگارت میچل نویسنده آمریکایی، خالق رمان بربادرفته
۱۹۵۷ - درگذشت ایروینگ لانگمویر شیمی‌دان و فیزیک‌دان آمریکایی، برنده جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۳۲
۱۹۷۷ - درگذشت الویس پریسلی (در تصویر)، «سلطان موسیقی راک اند رول»
۲۰۰۳ - درگذشت عیدی امین سومین رئیس‌جمهور اوگاندا

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای اوت – یادبودهای بیشتر…