صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۶۳٬۸۸۸ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

استبداد صغیر به دوره‌ای یک ساله از تاریخ سیاسی ایران اطلاق می‌شود که از تیر ۱۲۸۷، با به توپ بستن مجلس شورای ملی توسط محمدعلی شاه آغاز شد و در تیرماه ۱۲۸۸ با فتح تهران توسط مشروطه‌خواهان و پناهنده شدن محمدعلی شاه به سفارت روسیه تزاری پایان یافت. در این دوره عده‌ای از روزنامه‌نگاران، نمایندگان مجلس و مشروطه‌خواهان دستگیر و اعدام شدند یا از تهران گریختند. استبداد صغیر، یکی از دوران‌های سیاسی جنبش مشروطه ایران به شمار می‌رود. رابطه بین محمدعلی شاه و مجلس به دلایل مختلفی دوستانه نبود و در چند نوبت، شاه تلاش کرد مجلس را منحل کند. یکی از مهمترین این تلاش‌ها، واقعه میدان توپخانه در آذر ۱۲۸۶ بود که جماعتی به رهبری شیخ فضل‌الله نوری به مجلس حمله کردند. از طرفی نشریات مشروطه‌خواه هم به شاه انتقادات تند می‌کردند و بعضاً خواهان برکناری او بودند. در اسفند همان سال، در حالی که مذاکرات به سمت مصالحه بین شاه و مجلس پیش می‌رفت، عده‌ای مهاجم ناشناس به شاه سوءقصد کردند که نافرجام ماند. محمدعلی شاه که از جان خود بیمناک شده بود، پس از مدتی به باغشاه عزیمت و از مجلس درخواست کرد که هشت تن از سران انقلابی مجلس نظیر جهانگیرخان صور اسرافیل، سید جمال الدین واعظ، ملک‌المتکلمین و سید محمدرضا مساوات تبعید شوند. پس از مقاومت مجلس، شاه نیروهای قزاق به فرماندهی ولادیمیر لیاخوف را برای به‌توپ‌بستن مجلس و دستگیری مخالفان خود مامور نمود. پس از تعطیلی مجلس، محمدعلی شاه قول داد مجلس را دوباره دایر کند، اما این وعده هیچگاه عملی نشد. سرکوب مخالفان در تهران و بسیاری از شهرهای ایران با سهولت انجام شد اما در تبریز، مقاومت مسلحانه گروهی از مشروطه‌خواهان مانع تسخیر این شهر شد.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… اختراع ماشین پنبه‌پاک‌کن سبب افزایش گسترده برده‌داری در ایالت‌های جنوبی آمریکا و منتهی به جنگ داخلی شد؟ (در تصویر)
… چرخاندن میله فوتبال دستی، بیشتر از ۳۶۰ درجه خطا محسوب می‌شود؟
… سایروس وست فیلد با عبور دادنِ کابل‌های مخصوص از زیر آب، برای نخستین بار توانست امکان تلگراف زدن از دو سوی اقیانوس اطلس را فراهم کند؟
… در غزوه تبوک هیچ جنگی درنگرفت؛ چون هیچ ارتشی از امپراتوری بیزانس در آن منطقه مستقر نبود؟
… هسته درونی زمین جدا از هسته بیرونی آن است و هر هفتاد سال چرخش آن معکوس می‌شود؟
…انوشیروان زیاری که مدت زیادی تصور می‌شد به قتل رسیده‌است، در سال ۴۳۳ هجری موفق شد امارت آل زیار را در دست گیرد؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۷ خرداد ۱۴۰۲ خورشیدی) ۹۶۳٬۸۸۸ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

تینا ترنر در سال ۲۰۰۹

تینا ترنر خواننده سرشناس سبک راک در ۸۳ سالگی درگذشت.
جمهوری اسلامی ایران، مجید کاظمی، صالح میرهاشمی و سعید یعقوبی، سه متهم پرونده خانه اصفهان را اعدام کرد.
توفند موکا بخش‌هایی از میانمار (تخلیهٔ منطقه در تصویر) و بنگلادش را درنوردید و بیش از ۴۰۰ کشته بر جای گذاشت.
انحلال مجلس ملی توسط رئیس جمهور در اکوادر یک بحران سیاسی را آغاز کرد.
لورین، خواننده سوئدی با ترانه «تتو» برندهٔ مسابقهٔ آواز یوروویژن ۲۰۲۳ شد.

یادبودها

امروز: یکشنبه، ۲۸ مه ۲۰۲۳ میلادی برابر ۷ خرداد ۱۴۰۲ هجری خورشیدی و ۷ ذی‌القعده ۱۴۴۴ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۳۵۹ ـ افتتاح اولین دورهٔ مجلس شورای اسلامی
۵۸۵ - نبرد هالیس بین لیدی‌ها و مادها، به سبب وقوع یک خورشیدگرفتگی، متوقف شد.
۱۹۱۸ - تشکیل اولین جمهوری ارمنستان در مرزهای ارمنستان شرقی (در تصویر).
۱۹۴۰ - بلژیک در جریان جنگ جهانی دوم، تسلیم نیروهای آلمان نازی شد.
۱۹۶۱ - سازمان عفو بین‌الملل، با هدف آگاهی افکار عمومی از وضعیت حقوق بشر در دنیا و تسریع آزادی زندانیان سیاسی، در لندن تأسیس شد.
۱۹۶۴ - سازمان آزادی‌بخش فلسطین (ساف) تأسیس شد.

زادروزها

۱۵۲۴ - زادروز سلیم دوم یازدهمین سلطان امپراتوری عثمانی
۱۷۵۹ - زادروز ویلیام پیت جوان‌تر جوان‌ترین نخست‌وزیر تاریخ بریتانیا
۱۹۰۸ - زادروز یان فلمینگ نویسنده انگلیسی و خالق شخصیت مشهور جیمز باند
۱۹۱۲ - زادروز پاتریک وایت نویسنده اهل کشور استرالیا، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۷۳
۱۹۳۸ - زادروز کیوس گوران شاعر و خواننده مازندرانی.
۱۹۶۸ - زادروز کایلی مینوگ خواننده پاپ، ترانه‌سرا و هنرپیشه استرالیایی، خواهر دنی مینوگ

درگذشت‌ها

۱۷۸۷ - درگذشت لئوپلد موتزارت موسیقیدان آلمانی
۱۸۴۹ - درگذشت آن برونته شاعر و نویسنده انگلیسی
۱۹۳۷ - درگذشت آلفرد آدلر روانشناس اتریشی
۱۹۷۲ - درگذشت ادوارد هشتم پادشاه بریتانیای کبیر
۲۰۰۳ - درگذشت ایلیا پریگوژین شیمی فیزیکدان روسی، برندهٔ جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۷۷

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای مه – یادبودهای بیشتر…