دادگاه‌های انقلاب اسلامی

دادگاه انقلاب اسلامی دادگاهی است که در تاریخ ۵ اسفند ۱۳۵۷ تشکیل شد. این دادگاه، پس از تصویب قانون اساسی، به عنوان یکی از دادگاه‌های بدنهٔ دادگستری جمهوری اسلامی درآمد که دارای صلاحیت ذاتی نسبت به دیگر دادگاه‌های دادگستری است.

تاریخچه

در ۵ اسفند ۱۳۵۷، صادق خلخالی مأمور تشکیل دادگاه انقلاب اسلامی شد. متن حکم آن به این شرح است:

جناب حجت‌الاسلام آقای حاج شیخ صادق خلخالی دامت افاضاته به جنابعالی مأموریت داده می‌شود تا در دادگاهی که برای محاکمه متهمین و زندانیان تشکیل می‌شود حضور به هم رسانده و پس از تمامیت مقدمات محاکمه با موازین شرعیه حکم شرعی صادر کنید.

روح‌الله الموسوی الخمینی

رئیسان

• صادق خلخالی (۱۳۵۷–۱۳۵۸)

تشکیل «دادگاه عالی انقلاب اسلامی» (دادگاه عالی قم)

• محمدمهدی ربانی املشی (رئیس شعبهٔ اول) (۱۳۵۹–؟)
• محمد مؤمن قمی (سرپرست) (؟–تیر ۱۳۶۲)
• سید محمد موسوی بجنوردی (سرپرست)

در ۲۲ آبان ۱۳۶۸ دادگاه عالی قم منحل شد و دادگاه‌های انقلاب فاقد «دادگاه عالی» شدند.

دادستان‌های کل انقلاب اسلامی

• مهدی هادوی (۹ اسفند ۱۳۵۷–۱۳۵۸)
• علی قدوسی (۱۵ مرداد ۱۳۵۸–۱۴ شهریور ۱۳۶۰)
• سید حسین موسوی تبریزی (۱۳۶۰–۱۳۶۲)

در سال ۱۳۶۲، سمت «دادستانی کل انقلاب اسلامی» به دلیل مغایرت با قانون اساسی حذف گردید.

منابع

• «دادگاه‌های انقلاب تشکیل شد» ‎(فارسی)‎. جام جم آنلاین، ۵ اسفند ۱۳۸۶. بازبینی‌شده در ۴ تیر ۱۳۸۸. 

پیوند به بیرون

• محمدحسینی، شاپور. «بررسی سیر تحولات دادگاه انقلاب». وبگاه «وکالت آن‌لاین»، ۵ آبان ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۵ خرداد ۱۳۹۶. بازبینی‌شده در ۲۵ خرداد ۱۳۹۶. 
• «آیین‌نامهٔ دادگاه‌ها و دادسراهای انقلاب» (مصوب شورای انقلاب در ۲۷ خرداد ۱۳۵۸)
• «لایحهٔ قانونی تشکیل دادگاه فوق‌العادهٔ رسیدگی به جرائم ضد انقلاب» (مصوب شورای انقلاب در ۱۳ تیر ۱۳۵۸)
• «قانون حدود صلاحیت دادسراها و دادگاه‌های انقلاب» (مصوب مجلس شورا در ۱۱ اردیبهشت ۱۳۶۲)
• «قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب» (مصوب مجلس شورای اسلامی در ۱۵ تیر ۱۳۷۳)
• «قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب» (مصوب مجلس شورای اسلامی در ۲۸ مهر ۱۳۸۱)