صفحهٔ اصلی
مرزباننامه کتابی به زبان طبری (مازندرانی) نوشتهٔ مرزبان باوندی، از شاهزادگان طبرستان، بود که در قرن چهارم هجری نوشته شد. اصل این کتاب امروزه وجود ندارد ولی نسخههایی که چند سده بعد توسط سعدالدین وراوینی و محمد بن غازی ملطیوی از طبری به فارسی دری ترجمه و بازنویسی شدند، به نامهای مرزباننامه وراوینی و روضةالعقول در دسترس هستند. ترجمههای فارسی مرزباننامه در سدهٔ هفتم هجری قمری برگردان شدند و دارای نثری مصنوع هستند. این اثر توسط شیخاوغلو به زبان ترکی قدیم آناتولی، نهضت عمر افندی به زبان ترکی عثمانی و شهابالدین ابن عربشاه به زبان عربی نیز ترجمه شد. اصل کتاب به زبان طبری مفقود است و آن گونه که پیداست، زبان اثر یحتمل چیزی میان پهلوی و زبان محلی گرگان و طبرستان بود که در آن ایام به عنوان زبان ادبی در مازندران رواج داشت. به جز نسخههای ترجمهشده به فارسی، مهمترین منابع اولیهای که از نسخهٔ اصلی این کتاب نام بردهاند، قابوسنامه و تاریخ طبرستان هستند. نویسندهٔ مرزباننامه یکی از شاهزادگان سلسلهٔ باوندیان در طبرستان، به نام مرزبان بن رستم، است. او در نخستین فصل کتاب، دربار باوند را به تصویر میکشد که برادرش، شهریار سوم بر تخت نشسته و با توجه به تحریکات وزیر خود، به مرزبان مشکوک است. مرزبان ضمن روایت حکایاتی که در فصول بعدی کتاب آمده، سعی میکند به برادر راه و رسم حکومت را بیاموزد و او را از نیرنگهای وزیرش برحذر دارد. داستانهای مرزباننامه نمادین هستند و در این حکایات از زبان حیوانات نقدهای اجتماعی و سیاسی قابل توجهی بیان شدهاست. مرزبان بن رستم در این کتاب اندیشههای اخلاقی و سیاسی خود را بیان کرده و به بررسی جایگاه الهی پادشاهان پرداختهاست.
- … کرمیت روزولت، افسر بلندپایهٔ سیا و نوهٔ تئودور روزولت از طراحان اصلی و فرماندهٔ کودتای ۲۸ مرداد بود؟ (در تصویر)
- … پادوسپانیان طولانیترین حکومت تاریخ ایران و دومین حکومت طولانی تاریخ جهان بعد از امپراتوری پاندیان میباشد؟
- … مورچهها پاهای آسیب دیده همنوع خود را قطع میکنند تا بقای آنها را بهبود بخشند؟
- … در موزه مدفوع دایناسورها موسوم به پوزم، مجسمهای از یک تیرانوسوروس در حال مدفوع کردن وجود دارد، که تداعیکننده تندیس مشهور اندیشهگر میباشد؟
- … حملههای موشکی عراق به اسرائیل در سال ۱۹۹۱ به صورت مستقیم و در زمان حکومت صدام حسین صورت پذیرفت؟
- … آفانتازیا به ناتوانی در تجسم تصاویر ذهنی گفته میشود و افراد مبتلا نمیتوانند تصاویر را در ذهنشان بازسازی کنند، حتی اگر به وضوح آنها را به یاد داشته باشند؟
- شیگرو ایشیبا (در تصویر) پس از پیروزی در انتخابات رهبری حزب لیبرال دموکرات، نخستوزیر ژاپن شد.
- در بحبوحهٔ تشدید تنشها در خاورمیانه، اسرائیل به لبنان حمله کرد و ایران چندین موج از موشکهای بالستیک را به سمت اسرائیل شلیک کرد.
- سید حسن نصرالله دبیرکل حزبالله لبنان، در پی حملهٔ نیروی هوایی اسرائیل در ضاحیه لبنان کشته شد.
- مگی اسمیت بازیگر بریتانیایی در ۸۹ سالگی درگذشت.
- آنورا کومارا دیسانایکه بهعنوان رئیسجمهور سریلانکا انتخاب شد.
امروز: سهشنبه، ۸ اکتبر ۲۰۲۴ میلادی برابر ۱۷ مهر ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۴ ربیعالثانی ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)
در کرواسی: روز استقلال
- رویدادها
- ۱۶۰۰ – کشور سان مارینو کوچکترین جمهوری جهان، دارای قانون اساسی شد.
- ۱۸۷۱ – در جریان آتشسوزی بزرگ شهر شیکاگو، ۱۷٬۴۵۰ خانه خاکستر شد، ۲۵۰ تن کشته و ۹۰٬۰۰۰ نفر بیخانمان شدند.
- ۱۹۱۲ – کشور مونته نگرو به امپراتوری عثمانی اعلان جنگ داد که موجب آغاز جنگ اول بالکان (در تصویر) شد.
- ۱۹۶۷ – ارنستو چهگوارا کمونیست انقلابی و رهبر یک گروه مبارز چریکی، توسط نیروهای ارتش بولیوی اسیر شد.
- ۱۹۷۰ – آلکساندر سولژنیتسین نویسندهٔ روس، جایزهٔ ادبیات نوبل را از آن خود کرد.
- ۱۹۹۸ – نیروهای طالبان به پاسگاههای مرزی در مرزهای شرقی ایران حمله کردند، ایران اعلام نمود که ۳ پاسگاه، قبل از وادار کردن طالبان به عقبنشینی، توسط آنان تخریب شده است، طالبان وقوع این تهاجم را به طور کل رد کرد.
- زادروزها
- ۱۳۱۸ - زادروز گلی ترقی نویسندهٔ ایرانی
- ۱۸۸۳ - زادروز اتو واربورگ زیستشناس آلمانی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۳۱
- ۱۸۹۲ - زادروز مارینا تسوتایوا شاعر و نویسنده اهل روسیه
- ۱۸۹۵ - زادروز خوآن پرون ژنرال و سیاستمدار آرژانتینی، سه دوره رئیسجمهور آرژانتین
- ۱۹۴۹ - زادروز سیگورنی ویور بازیگر آمریکایی
- ۱۹۷۰ - زادروز مت دیمون بازیگر، فیلمنامهنویس و تهیه کنندهٔ آمریکایی
- ۱۹۸۵ - زادروز برونو مارس خواننده، آهنگساز و نوازندهٔ گیتار و درام اهل آمریکا
- درگذشتها
- ۱۳۹۹- درگذشت محمدرضا شجریان خواننده و موسیقیدان ایرانی
- ۱۷۵۴ - درگذشت هنری فیلدینگ داستان سرا، نمایشنامه نویس و روزنامهنگار برجستهٔ بریتانیایی
- ۱۸۰۳ - درگذشت ویتوریو آلفیری شاعر ایتالیایی
- ۱۸۶۹ - درگذشت فرانکلین پیرس چهاردهمین رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا
- ۱۹۶۷ - درگذشت کلمنت اتلی سیاستمدار اهل بریتانیا، نخستوزیر این کشور از ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۱
- ۱۹۷۳ - درگذشت گابریل مارسل فیلسوف فرانسوی
- ۱۹۹۲ - درگذشت ویلی برانت سیاستمدار آلمانی، صدراعظم آلمان غربی از ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۴، برندهٔ جایزه صلح نوبل