صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۱۷٬۵۰۰ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران یا به اختصار کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، بزرگ‌ترین کتابخانهٔ دانشگاهی ایران است. بنیان این کتابخانه در سال ۱۳۲۸ که سید محمد مشکات مجموعه نفیس کتاب‌های خطی خود را به دانشگاه تهران اهدا کرد، گذاشته شد. کتابخانه مرکزی در سال ۱۳۴۶ خورشیدی از اداره انتشارات دانشگاه تهران مستقل شد و نخستین مدیرش ایرج افشار یزدی بود. ساختمان کنونی کتابخانه مساحتی بالغ بر ۲۲٬۰۰۰ متر مربع دارد و مشتمل بر نه طبقه است. این بنا در سال ۱۳۵۰ افتتاح شد و در مرکز محوطهٔ دانشگاه تهران، در جنوب مسجد دانشگاه تهران واقع است. کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران دارای پانزده بخش متفاوت است؛ از جمله بخش نسخه‌های خطی که از مهم‌ترین و باارزش‌ترین بخش‌های این مجموعه است و بخش نشریات ادواری که تهیه، سازماندهی، صحافی و تهیه آرشیو از مجلات و روزنامه‌هایی به زبان‌های مختلف را به عهده دارد. این بخش دارای بخش‌های خدمات فنی پیایندها، مخزن روزنامه‌های فارسی، مخزن مجلات فارسی و مخزن پیایندهای لاتین است. در کتابخانه مجازی این مجموعه نیز ۴۱٬۰۰۰ رسالهٔ دکتری و پایان‌نامهٔ کارشناسی‌ارشد و بیش از ۱۲٬۰۰۰ نسخه خطی منتشر شده است. یکی از خدمات کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران بخش تالارهای آن است. این کتابخانه در مجموع نه تالار دارد که عبارتند از تالار ابوریحان بیرونی (تالار ادبیات و علوم انسانی)، تالار سیدمحمدعلی جمالزاده (تالار علوم و فنون)، تالار اقبال لاهوری (تالار مرجع)، تالار رشیدالدین فضل‌الله همدانی (مطالعات ایران‌شناسی)، تالار خواجه نصیرالدین طوسی (تالار کتاب‌های کمیاب و مجموعه‌های ویژه)، تالار نشریات، تالار محمدتقی دانش‌پژوه (منابع آرشیوی)، تالار پایان‌نامه‌ها و تالار اطلاع‌رسانی.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… مریلین مونرو برای دوری از نقش‌های ثابت و دستمزد کم، شرکت تولید فیلم خود را تأسیس کرد و به یادگیری بازیگری متد در اکتورز استودیو مشغول شد؟ (در تصویر)
… گرچه بازی‌های المپیک باستان مختص به مردان بود، ولی زنان هم در قالب بازی‌های هرایی به رقابت می‌پرداختند؟
… پرویز دهداری سرمربی تیم ملی فوتبال ایران، مرتضی کرمانی‌مقدم را به دلیل دریبل‌های تحقیرآمیز بر روی فوتبالیست نپالی، از زمین بیرون کشید؟
… عصر فدرالیست در زمان تصویب قانون اساسی ایالات متحده آمریکا توسط حزب فدرالیست بنیان نهاده شد و در انتخابات سال ۱۸۰۰ میلادی، با روی کار آمدن حزب دموکرات-جمهوری‌خواه به پایان رسید؟
… یحیی عیاش، بمب‌ساز ارشد حماس و فرماندهٔ گردان‌های عزالدین قسام، توسط یک تلفن همراه بمب‌گذاری شده، کشته شد؟
… حدود ۷۹ درصد آدرس‌های اینترنتی مربوط به فایل‌های سوء استفاده جنسی از کودکان در اروپا قرار دارند و اکثریت آن‌ها در هلند مستقر هستند؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱۱ آبان ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۱۷٬۵۰۰ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

اف-۳۵ آدیر

حمله هوایی اسرائیل به ایران موجب خساراتی قابل توجه به چند مرکز نظامی در چند استان ایران شد. (در تصویر)
یحیی سنوار، رئیس دفتر سیاسی حماس در شهر رفح در جنوب نوار غزه کشته شد.
جایزه یادبود نوبل علوم اقتصادی به تارون آجم‌اغلو، سایمون جانسون و جیمز ای رابینسون برای مطالعاتشان در مورد نابرابری جهانی اهدا شد.
جایزه صلح نوبل به گروه بازماندگان بمب اتمی ژاپنی نیهون هیدانکیو اهدا شد.
جایزه نوبل ادبیات به هان کانگ شاعر و رمان‌نویس کره جنوبی اهدا شد.
جان هاپفیلد و جفری هینتون جایزه نوبل فیزیک را برای تحقیقات خود در زمینه یادگیری ماشینی با شبکه‌های عصبی مصنوعی دریافت کردند.

یادبودها

امروز: جمعه، ۱ نوامبر ۲۰۲۴ میلادی برابر ۱۱ آبان ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۲۸ ربیع‌الثانی ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۶۰۴ - ویلیام شکسپیر نمایشنامه «اُتلو» را برای نخستین بار در کاخ «وایت هال» لندن به روی صحنه آورد.
۱۷۵۵ - با وقوع یک زلزله شدید در لیسبون پایتخت پرتغال، بیش از ۹٬۰۰۰ خانه ویران شده و ۳۰٬۰۰۰ نفر جان باختند.
۱۹۲۲ - هیئت قانونگذاری ترکیه با فرمان مصطفی کمال آتاتورک (در تصویر)، به الغای نظام سلطنتی در این کشور، رای مثبت داد. یکسال بعد، نظام «جمهوری» در ترکیه اعلام شد.
۱۹۸۱ - جزایر آنتیگوا و باربودا در شرق دریای کارائیب، از بریتانیا استقلال یافتند.

زادروزها

۸۴۶ - زادروز لویی کندزبان پادشاه فرانسه
۱۸۸۰ - زادروز آلفرد وگنر دانشمند، زمین‌شناس و هواشناس آلمانی
۱۹۲۴ - زادروز سلیمان دمیرل رئیس‌جمهور ترکیه از سال ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۰
۱۹۳۵ - زادروز ادوارد سعید نظریه‌پرداز ادبی، منتقد فرهنگی و فعال سیاسی فلسطینی-آمریکایی
۱۹۴۴ - زادروز رفیق حریری سیاستمدار و فعال اقتصادی لبنانی، دو دوره نخست‌وزیر لبنان
۱۹۵۰ - زادروز رابرت لافلین فیزیکدان آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک
۱۹۷۳ - زادروز آیشواریا رای بازیگر هندی و دختر شایستهٔ دنیا سال ۱۹۹۴
۱۹۹۴ - زادروز پابلو ویتار خواننده، ترانه‌سرا برزیلی

درگذشت‌ها

۲۵۱ - درگذشت هوستیلیان امپراتور روم
۱۸۱۸ - درگذشت ماری-گابریل کاپت نقاش فرانسوی
۱۸۹۴ - درگذشت الکساندر سوم تزار روسیه از ۱۳ مارس ۱۸۸۱ تا هنگام مرگش
۱۹۰۳ - درگذشت تئودور مومسن تاریخ‌دان، واژه‌شناس و نویسنده آلمانی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۰۲
۱۹۵۵ - درگذشت دیل کارنگی نویسنده و سخنران آمریکایی
۱۹۵۶ - درگذشت مارشال پیترو بادوگیلیو بیست و هشتمین نخست‌وزیر پادشاهی ایتالیا
۱۹۷۲ - درگذشت ازرا پاوند شاعر آمریکایی

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای نوامبر – یادبودهای بیشتر…