پرش به محتوا

پزشکی شخصی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پزشکی شخصی یا پزشکی شخصی‌شده (عنوان انگلیسی: Personalized medicine) به معنی ارائه خدمات پزشکی متناسب با ویژگی‌های مولکولی فرد می‌باشد.[۱]

در این مدل، به عنوان مثال، پزشک با آگاهی از اطلاعات نهفته‌شده در پروفایل مولکولی (امیکس) فرد می‌تواند به او داروی مؤثر (با حداقل آثار سوء جانبی) و در دوز مناسب را تجویز نموده و سفارش مناسب را برای تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی (محیط) به منظور پیشگیری و درمان بیماری‌ها و تغییر صفات ارائه‌دهد.

به لحاظ تئوری، پروفایل مولکولی هر فرد می‌تواند به او یا پزشکش اطلاعاتی در زمینه‌های زیر را بدهد:

  • ریسک ابتلا به بیماری‌ها
  • چگونگی پاسخ فرد به داروها
  • آیا پروفایل مولکولی فرد، وی را مستعد به پیدایش صفات خاصی می‌نماید؟ نظیر: ناسازگاری با لاکتوز، سازگاری با رژیم غذایی خاص

تاریخچه و چگونگی پیدایش

[ویرایش]

در گذشته امکان اینکه بتوان از وجود یا عدم وجود این موتاسیون‌های در ژنوم یک فرد اطمینان حاصل کرد وجود نداشت، چرا که استفاده از تکنیکی مانند PCR بسیار زمانبر و عملاً غیرممکن بود، ضمن اینکه بسیاری از صفات و بیماری‌ها چند ژنی و حاصل برهم کنش با محیط بودن و مدل‌های ریاضی برای اندازه‌گیری ریسک ژنتیکی توسعه‌نیافته‌بودند.

از آغاز قرن ۲۱ به بعد دنبال پیشرفت‌هایی که در زمینۀ تکنولوژی مایکرواری، علوم کامپیوتر و آمار صورت‌گرفت، امکان این فراهم شد که در زمان کوتاه و هزینه پایین ژنوتایپ فرد را در تمام جهش‌های شناخته‌شده تعیین و برای فرد پروفایل ژنتیکی ایجاد کرد. به موازات ژنومیک در زمینه‌های دیگر امیکس نیز در سال‌های اخیر پیشرفت‌های فراوانی صورت‌گرفته که امید است با ترکیب این اطلاعات و بررسی برهم کنش آنها بتوان به سلامت افراد کمک بهتری نمود.

  1. "Profession of Medicine". Harrison's Principles of Internal Medicine (به انگلیسی). Vol. 1 (21 ed.). p. 4.