صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۸۴۷٬۴۹۵ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

اخلاق کانتی یک نظریهٔ اخلاقی وظیفه‌گرا است که اولین بار ایمانوئل کانت آن را تدوین و معرفی کرد. بر مبنای این نظریه که در نتیجهٔ عقل‌گرایی عصر روشنگری پدید آمد، ارادهٔ نیک تنها پدیدهٔ ذاتاً خوب است و عمل تنها هنگامی خوب تلقی می‌شود که برآمده از احساس وظیفه نسبت به قانون اخلاقی باشد. محورِ اصلیِ دیدگاه کانت دربارهٔ قانون اخلاقی، امر مطلق است که دربارهٔ همهٔ افراد، صرفنظر از منافع و خواست‌هایشان صدق می‌کند. کانت امر مطلق را به شکل‌های مختلف صورت‌بندی کرد. اصل جهان‌شمولیت از نظر کانت چنین اقتضا می‌کند که یک عمل برای آنکه مجاز باشد، باید بتوان آن را بدون اینکه تناقضی پیش آید، دربارهٔ همهٔ افراد به کار برد. صورت‌بندی کانت از انسانیت در بخشِ دومِ امر مطلق، متضمنِ آن است که هیچ‌گاه نباید با دیگران صرفاً به‌عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به یک هدف رفتار شود؛ بلکه انسانیت همیشه باید هدف باشد. کانت همچنین میان وظایفِ کامل و ناقص تمایز قائل می‌شود. وظیفهٔ کامل، مثل وظیفهٔ دروغ نگفتن، همواره صادق و الزام‌آور است؛ حال‌آنکه، وظیفهٔ ناقص مثل وظیفهٔ کمک به خیریه می‌تواند انعطاف‌پذیر و منحصر به زمان و مکان خاص باشد.

این نظریه در متفکران پس از کانت هوادارانی داشت که از آن جمله می‌توان به یورگن هابرماس و ژاک لاکان اشاره کرد. همچنین نظریهٔ قرارداد اجتماعی جان رالز که در اثرش تحت‌عنوان نظریهٔ عدالت تدوین شد، تحت تأثیر اخلاقِ کانت است. الگوهای اخلاق کانتی در حوزه‌های مختلفی از جمله اخلاق پزشکی و اخلاق جنسی مورد استفاده قرار گرفته‌است. در مقابل، اندیشمندانی مانند هگل، نیچه و استوارت میل در زمرهٔ منتقدان این نظریه محسوب می‌شوند.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… مقبره بی‌بی، آرامگاه دلرس بانو بیگم همسر امپراتور اورنگ‌زیب با الگوبرداری از معماری تاج محل ساخته شد؟(در تصویر)
… گروه سواچ مالک شرکت‌های ساعت‌سازی مشهوری همچون لونژین، تیسوت، بلاپه، بریژیت، گلاشوت اوریجینال، هری وینستون، امگا، میدو، همیلتون، سرتینا و ئی‌تی‌ای است؟
… دریایخ در حدود ۷٪ از سطح کره زمین و ۱۲٪ از سطح اقیانوس‌ها را پوشانده است؟
… در سنگ‌نوشته شاپور بر کعبه زرتشت از آذرآناهید، دختر شاپور یکم ساسانی به عنوان شهبانوی شهبانوان -بانبشنان بانبشن- یاد شده‌است؟
… تاکی‌کاردی اصطلاحی است در پزشکی برای اشاره به میزان تپش قلب غیرمعمول که ۱۰۰ مرتبه در دقیقه و یا فراتر از آن نبض دارد؟
… سیب‌زمینی بعد از ذرت، گندم و برنج چهارمین محصول غذایی بزرگ و پُرمصرف بشر است؟
… پارک ملی یلواستون که با امضای رئیس‌جمهور یولیسیز سایمن گرانت در مارس ۱۸۷۲ ثبت شد نخستین پارک ملی ایالات متحده و نخستین پارک ملی ثبت‌شده در دنیا است؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۶ آذر ۱۴۰۰ خورشیدی) ۸۴۷٬۴۹۵ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

دنیاگیری کروناویروس

تصویری فرضی از مأموریت آزمایش تغییر مسیر سیارک دوگانه در حال نزدیک شدن به دیمورفوس

تجمع مردم اصفهان پس از چند روز بر بستر خشک زاینده‌رود جهت تأمین حقابه کشاورزان و جاری شدن دوباره آب با سرکوب، قطع شبکه‌های ارتباطی و خشونت نیروهای انتظامی و امنیتی و همراه شد.
مأموریت آزمایش تغییر مسیر سیارک دوگانه (DART) در جهت تلاش برای منحرف کردن مسیر سیارک دیمورفوس (در تصویر) آغاز شد.
ماگدالنا اندرشون مدت کوتاهی پس از انتخاب شدن به عنوان اولین نخست‌وزیر زن سوئد استعفا داد.
در تصادف اتوبوس در نزدیکی بوسنک بلغارستان دست کم ۴۶ نفر کشته شدند.
رومن رادف دوباره در انتخابات ریاست جمهوری بلغارستان انتخاب شد.

یادبودها

امروز: شنبه، ۲۷ نوامبر ۲۰۲۱ میلادی برابر ۶ آذر ۱۴۰۰ هجری خورشیدی و ۲۱ ربیع‌الثانی ۱۴۴۳ هجری قمری (UTC)

در ایران: روز نیروی دریایی

رویدادها

۱۳۹۹ - ترور محسن فخری‌زاده دانشمند هسته‌ای ایرانی
۱۹۴۳ - کنفرانس سران سه کشور اتحاد جماهیر شوروی، ایالات متحده آمریکا و پادشاهی بریتانیا مشهور به کنفرانس تهران آغاز به کار کرد.

زادروزها

۱۷۴۳ – زادروز ژان پل مارا از سران انقلاب کبیر فرانسه
۱۸۷۴ - زادروز حییم وایزمن شیمیدان، کاشف اَسِتون، اولین رئیس‌جمهور اسرائیل، رئیس سازمان جهانی صهیونیسم
۱۹۲۱ - زادروز الکساندر دوبچک سیاستمدار چکسلواکی
۱۹۴۰ - زادروز بروس لی استاد ورزش‌های رزمی و بازیگر هنُگ‌کُنگی
۱۹۴۲ - زادروز جیمی هندریکس (در تصویر)، خواننده، ترانه‌نویس و گیتاریست آمریکایی
۱۹۵۱ - زادروز کاترین بیگلو کارگردان آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار
۱۹۶۰ - زادروز یولیا تیموشنکو سیاستمدار اوکراینی، دو دوره نخست‌وزیر اوکراین
۱۹۶۴ - زادروز روبرتو مانچینی بازیکن پیشین و مربی فوتبال ایتالیایی

درگذشت‌ها

۱۳۷۷ - درگذشت حمید مصدق شاعر و حقوق‌دان ایرانی
۳۹۹ - درگذشت سیریسیوس از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم
۱۸۵۲ - درگذشت ایدا لاولیس ریاضیدان انگلیسی، نخستین برنامه‌ساز رایانه
۱۸۹۵ - درگذشت الکساندر دوما نویسندهٔ فرانسوی، پسر الکساندر دوما
۱۹۱۶ - درگذشت امیل وراران شاعر و نمایش‌نامه نویس بلژیکی
۱۹۵۳ - درگذشت یوجین اونیل نمایشنامه‌نویس آمریکایی، برندهٔ جایزه ادبیات نوبل سال ۱۹۳۶
۱۹۵۵ - درگذشت آرتور هونگر آهنگساز سوئیسی-فرانسوی

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای نوامبر – یادبودهای بیشتر…