نسخهای که میبینید نسخهای قدیمی از صفحه است که توسط 151.239.133.147(بحث) در تاریخ ۶ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۰۶:۵۸ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوتهای عمدهای با نسخهٔ فعلی داشته باشد.
نسخهٔ ویرایششده در تاریخ ۶ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۰۶:۵۸ توسط 151.239.133.147(بحث)
بِریلیم (به انگلیسی: Beryllium) عنصری شیمیایی با عدد اتمی ۴ و نشان شیمیایی Be است. بریلیم یک عنصر نادر در جهان است که معمولاً به عنوان یک محصول از برخورد اتمهای بزرگتر با پرتوهای کیهانی شناخته میشود. در هسته ستارگان بریلیم وجود دارد که با تخلیه آن عناصر بزرگتری به وجود میآیند. بریلیم عنصری دو ظرفیتی است که بهطور طبیعی تنها در ترکیب با عناصر دیگر یافت میشود. سنگهای قیمتی معروفی که بریلیم به همراه دارند عبارتند از: بریل ()(beryl)، کریزوبریل (chrysoberyl). به عنوان یک عنصر آزاد، یک فلز قلیایی خاکی، خاکستری، قوی، سبک و شکننده است. بریلیم هنگامی که به عنوان عنصر آلیاژی با آلومینیوم، مس (مخصوصا آلیاژ بریلیم-مس)، آهن و نیکل استفاده میشود بسیاری از خواص فیزیکی را بهبود میبخشد. بریلیم هنگامی که به دمای بالا میرسد اکسید تشکیل نمیدهد. ابزارهای ساخته شده از آلیاژهای بریلیم-مس بسیار مقاوم و سخت هستند و هنگامی که با سطوح فلزی برخورد میکنند جرقه ایجاد نخواهند کرد.
در کاربرد های ساختاری ترکیبی با خمش پذیری بالا، استحکام، پایداری گرمایی، رسانای گرما خوب و چگالی کم(حدود۱.۸۵برابر کمتر از آب)فلز بریلیم را جزء مواد مطلوب هوافضا میسازد برای هواپیما اجزاء موشک، فضاپیما و ماهواره ها. زیرا دارای چگالی و جرم اتمی کمی است بریلیم تقریبا اشعه ایکس و دیگر پرتو های یونیزه از خود عبور میدهد از این رو در معمولا در ساخت شیشه های مخصوص تجهیزات ایکسری و تجهیزات آشکار سازی ذرات استفاده میشود.
رسانایی گرمایی بسیار بالای بریلیوم و اکسید بریلیوم باعث میشود که در موارد هدایت گرما استفاده شود.
برای استفاده های تجاری از بریلیوم به تجهیزات کنترل گرد وغبار مناسب نیاز میباشد وباید همیشه کنترل شود زیرا سمیت استنشاق بریلیوم حاوی غبار میتواند باعث بیماری حساسیت خطرناک مزمن ریه شود که berylliosis نامیده میشود.
مشخصات
بریلیوم به رنگ فولادی خاکستری و فلزی سخت و شکننده در دمای اتاق و ساختار آن شبکه کریستالی ششضلعی فشرده است بریلیوم سختی استثنایی دارد و نقطه ذوب بالا، ضریب ارتجاعی آن حدود ۵۰%بیشتر از فولاد است ترکیبی با این ضریب و چگالی کم به طور غیر معمول صدا را با سرعت بالا انتقال میدهد.دیگر ویژگی های چشمگیر گرمای ویژه بالا و هدایت گرمایی که بریلیوم را به بهترین اتلاف کننده گرما تبدیل میکند. در ترکیبی با ضریب گسترش حرارتی خطی نسبتا پایین این ویژگی سبب پایداری تحت شرایط حرارتی میشود.
Emsley, John (2001). Nature's Building Blocks: An A–Z Guide to the Elements. Oxford, England, UK: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-850340-8.
Mackay, Kenneth Malcolm; Mackay, Rosemary Ann; Henderson, W. (2002). Introduction to modern inorganic chemistry (6th ed.). CRC Press. ISBN 978-0-7487-6420-4.
Weeks, Mary Elvira; Leichester, Henry M. (1968). Discovery of the Elements. Easton, PA: Journal of Chemical Education. LCCCN 68-15217.
Haynes, William M. , ed. (2011). CRC Handbook of Chemistry and Physics (92nd ed.). Boca Raton, FL: CRC Press. p. 14.48. ISBN 1-4398-5511-0.
Puchta, Ralph (2011). "A brighter beryllium". Nature Chemistry. 3 (5): 416. Bibcode:2011NatCh...3..416P. doi:10.1038/nchem.1033. PMID 21505503
Hausner, Henry H. (1965). "Nuclear Properties". Beryllium its Metallurgy and Properties. University of California Press. p. 239
Walsh, Kenneth A (2009). "Sources of Beryllium". Beryllium chemistry and processing. pp. 20–26. ISBN 978-0-87170-721-5.
"Sources of Beryllium". Materion Corporation. Retrieved 2۳ دسامبر ۲۰۱۶
Coates, G. E. ; Francis, B. R. (1971). "Preparation of base-free beryllium alkyls from trialkylboranes. Dineopentylberyllium, bis(trimethylsilylmethyl)beryllium, and an ethylberyllium hydride". Journal of the Chemical Society A: Inorganic, Physical, Theoretical: 1308
Newman LS (2003). "Beryllium". Chemical & Engineering News. 36 (36): 38
"Beryllium related details from NASA". NASA. Archived from the original on 29 May 2008. Retrieved 18 September 2008.
"Defence forces face rare toxic metal exposure risk". The Sydney Morning Herald. 1 February 2005. Retrieved ۸ اوت ۲۰۰۹
Petti, D. ; Smolik, G. ; Simpson, M. ; Sharpe, J. ; Anderl, R. ; Fukada, S. ; Hatano, Y. ; Hara, M. ; et al. (2006). "JUPITER-II molten salt Flibe research: An update on tritium, mobilization
Clark, R. E. H. ; Reiter, D. (2005). Nuclear fusion research. Springer. p. 15. ISBN 978-3-540-23038-0.
Byrne, J. Neutrons, Nuclei, and Matter, Dover Publications, Mineola, NY, 2011, ISBN 0-486-48238-3, pp. 32–33.
Storer, Frank Humphreys (1864). First Outlines of a Dictionary of Solubilities of Chemical Substances. Cambridge. pp. 278–80. ISBN 978-1-176-62256-2.
Bell, N. A. (1972). "Beryllium halide and pseudohalides". In Emeléus, Harry Julius; Sharpe, A. G. (eds.). Advances in inorganic chemistry and radiochemistry. 14. New York: Academic Press. pp. 256–277. ISBN 978-0-12-023614-5.
Coates, G. E. ; Francis, B. R. (1971). "Preparation of base-free beryllium alkyls from trialkylboranes. Dineopentylberyllium, bis(trimethylsilylmethyl)beryllium, and an ethylberyllium hydride". Journal of the Chemical Society A: Inorganic, Physical, Theoretical: 1308. doi:10.1039/J19710001308.
Wong, C. H. ; Lee, T. Y. ; Chao, K. J. ; Lee, S. (1972). "Crystal structure of bis(cyclopentadienyl)beryllium at −۱۲۰ °C". Acta Crystallographica Section B. 28 (6): 1662. doi:10.1107/S0567740872004820.
A.Sadegi,light alloys,dept of Mech.University of Tehran