فرانسیم

ویرایش پیوندها
این یک مقالهٔ خوب است. برای اطلاعات بیشتر اینجا را کلیک کنید.
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
فرانسیم، 87Fr
فرانسیم
تلفظ‎/ˈfrænsiəm/‎ ​(FRAN-see-əm)
ظاهرفلزی
عدد جرمی223 (پایدارترین ایزوتوپ)
فرانسیم در جدول تناوبی
Element 1: هیدروژن (H), Other non-metal
Element 2: هلیوم (He), Noble gas
Element 3: لیتیم (Li), Alkali metal
Element 4: برلیم (Be), Alkaline earth metal
Element 5: بور (B), Metalloid
Element 6: کربن (C), Other non-metal
Element 7: نیتروژن (N), Halogen
Element 8: اکسیژن (O), Halogen
Element 9: فلوئور (F), Halogen
Element 10: نئون (Ne), Noble gas
Element 11: سدیم (Na), Alkali metal
Element 12: منیزیم (Mg), Alkaline earth metal
Element 13: آلومینیم (Al), Other metal
Element 14: سیلسیم (Si), Metalloid
Element 15: فسفر (P), Other non-metal
Element 16: گوگرد (S), Other non-metal
Element 17: کلر (Cl), Halogen
Element 18: آرگون (Ar), Noble gas
Element 19: پتاسیم (K), Alkali metal
Element 20: کلسیم (Ca), Alkaline earth metal
Element 21: اسکاندیم (Sc), Transition metal
Element 22: تیتانیم (Ti), Transition metal
Element 23: وانادیم (V), Transition metal
Element 24: کروم (Cr), Transition metal
Element 25: منگنز (Mn), Transition metal
Element 26: آهن (Fe), Transition metal
Element 27: کبالت (Co), Transition metal
Element 28: نیکل (Ni), Transition metal
Element 29: مس (Cu), Transition metal
Element 30: روی (Zn), Other metal
Element 31: گالیم (Ga), Other metal
Element 32: ژرمانیم (Ge), Metalloid
Element 33: آرسنیک (As), Metalloid
Element 34: سلنیم (Se), Other non-metal
Element 35: برم (Br), Halogen
Element 36: کریپتون (Kr), Noble gas
Element 37: روبیدیم (Rb), Alkali metal
Element 38: استرانسیم (Sr), Alkaline earth metal
Element 39: ایتریم (Y), Transition metal
Element 40: زیرکونیم (Zr), Transition metal
Element 41: نیوبیم (Nb), Transition metal
Element 42: مولیبدن (Mo), Transition metal
Element 43: تکنسیم (Tc), Transition metal
Element 44: روتنیم (Ru), Transition metal
Element 45: رودیم (Rh), Transition metal
Element 46: پالادیم (Pd), Transition metal
Element 47: نقره (Ag), Transition metal
Element 48: کادمیم (Cd), Other metal
Element 49: ایندیم (In), Other metal
Element 50: قلع (Sn), Other metal
Element 51: آنتیموان (Sb), Metalloid
Element 52: تلوریم (Te), Metalloid
Element 53: ید (I), Halogen
Element 54: زنون (Xe), Noble gas
Element 55: سزیم (Cs), Alkali metal
Element 56: باریم (Ba), Alkaline earth metal
Element 57: لانتان (La), Lanthanoid
Element 58: سریم (Ce), Lanthanoid
Element 59: پرازئودیمیم (Pr), Lanthanoid
Element 60: نئودیمیم (Nd), Lanthanoid
Element 61: پرومتیم (Pm), Lanthanoid
Element 62: ساماریم (Sm), Lanthanoid
Element 63: اروپیم (Eu), Lanthanoid
Element 64: گادولینیم (Gd), Lanthanoid
Element 65: تربیم (Tb), Lanthanoid
Element 66: دیسپروزیم (Dy), Lanthanoid
Element 67: هولمیم (Ho), Lanthanoid
Element 68: اربیم (Er), Lanthanoid
Element 69: تولیم (Tm), Lanthanoid
Element 70: ایتربیم (Yb), Lanthanoid
Element 71: لوتتیم (Lu), Lanthanoid
Element 72: هافنیم (Hf), Transition metal
Element 73: تانتال (Ta), Transition metal
Element 74: تنگستن (W), Transition metal
Element 75: رنیم (Re), Transition metal
Element 76: اوسمیم (Os), Transition metal
Element 77: ایریدیم (Ir), Transition metal
Element 78: پلاتین (Pt), Transition metal
Element 79: طلا (Au), Transition metal
Element 80: جیوه (Hg), Other metal
Element 81: تالیم (Tl), Other metal
Element 82: سرب (Pb), Other metal
Element 83: بیسموت (Bi), Other metal
Element 84: پولونیم (Po), Other metal
Element 85: آستاتین (At), Metalloid
Element 86: رادون (Rn), Noble gas
Element 87: فرانسیم (Fr), Alkali metal
Element 88: رادیم (Ra), Alkaline earth metal
Element 89: آکتینیم (Ac), Actinoid
Element 90: توریم (Th), Actinoid
Element 91: پروتاکتینیم (Pa), Actinoid
Element 92: اورانیم (U), Actinoid
Element 93: نپتونیم (Np), Actinoid
Element 94: پلوتونیم (Pu), Actinoid
Element 95: امریسیم (Am), Actinoid
Element 96: کوریم (Cm), Actinoid
Element 97: برکلیم (Bk), Actinoid
Element 98: کالیفرنیم (Cf), Actinoid
Element 99: اینشتینیم (Es), Actinoid
Element 100: فرمیم (Fm), Actinoid
Element 101: مندلیفیم (Md), Actinoid
Element 102: نوبلیم (No), Actinoid
Element 103: لارنسیم (Lr), Actinoid
Element 104: رادرفوردیم (Rf), Transition metal
Element 105: دوبنیم (Db), Transition metal
Element 106: سیبورگیم (Sg), Transition metal
Element 107: بوهریم (Bh), Transition metal
Element 108: هاسیم (Hs), Transition metal
Element 109: مایتنریم (Mt)
Element 110: دارمشتادیم (Ds)
Element 111: رونتگنیم (Rg)
Element 112: کوپرنیسیم (Cn), Other metal
Element 113: نیهونیم (Nh)
Element 114: فلروویم (Fl)
Element 115: مسکوویم (Mc)
Element 116: لیورموریم (Lv)
Element 117: تنسین (Ts)
Element 118: اوگانسون (Og)
 Cs
↑
Fr
↓
Uue
رادون ← فرانسیم → رادیم
عدد اتمی (Z)87
گروه1: هیدروژن و فلزهای قلیایی
دورهدوره 7
بلوکبلوک-s
دسته Alkali metal
آرایش الکترونی[Rn] 7s1
2, 8, 18, 32, 18, 8, 1
ویژگی‌های فیزیکی
فاز در STPجامد
نقطه ذوب? 300 K ​(? 27 °C, ​? 80 °F)
نقطه جوش? 950 K ​(? 677 °C, ​? 1250 °F)
چگالی (near r.t.)1.87 g/cm3
حرارت همجوشیca. 2 kJ/mol
آنتالپی تبخیر ca. 65 kJ/mol
فشار بخار (extrapolated)
فشار (Pa) ۱ ۱۰ ۱۰۰ ۱ K ۱۰ K ۱۰۰ K
در دمای (K) 404 454 519 608 738 946
ویژگی‌های اتمی
عدد اکسایش+1 (a strongly basic اکسید)
الکترونگاتیویمقیاس پائولینگ: ۰.۷
انرژی یونش
  • 1st: 380 kJ/mol
شعاع کووالانسی pm 260
شعاع واندروالسی۳۴۸ آنگستروم pm
دیگر ویژگی ها
ساختار بلوری ​(bcc)
Cubic body-centered crystal structure for فرانسیم
رسانندگی گرمایی15 W/(m·K)
رسانش الکتریکی3 µ Ω·m
رسانش مغناطیسیپارامغناطیس
شماره ثبت سی‌ای‌اس7440-73-5
ایزوتوپ‌های فرانسیم
ایزوتوپ فراوانی نیمه‌عمر (t۱/۲) حالت فروپاشی محصول
221Fr syn 4.8 min α 6.457 217At
222Fr syn 14.2 min β– 2.033 222Ra
223Fr trace 22.00 min β– 1.149 223Ra
α 5.430 219At
| منابع

فرانسیُم (به فرانسوی: Francium) با نام قدیمی اِکا-سزیم، عنصری شیمیایی با نماد Fr و عدد اتمی ۸۷ است که در گروه IA (فلزهای قلیایی) و دورهٔ هفتم جدول تناوبی قرار گرفته‌است.[۱] از دههٔ ۱۸۷۰، که شواهدی مبنیٰ بر وجود این عنصر ارائه شد، چندین تلاش ناموفق برای کشف عنصر، انجام شد؛ تا اینکه شیمی‌دان فرانسوی؛ مارگریت پری برای اولین بار موفق شد تا این عنصر را ثبت کند. عنصر به افتخار زادگاه پری، و کشوری که عنصر در آن کشف شده‌بود، یعنی فرانسه؛ فرانسیم نام گرفت؛ که به آخرین عنصر کشف شده‌ای که در طبیعت به شکل آزاد وجود دارد؛ بدل شد.

فرانسیم در طبیعت؛ در مقادیر بسیار ناچیز، در سنگ معدن اورانیم و توریم یافت می‌شود؛ به شکلی که فرانسیم پس از آستاتین کمیاب‌ترین عنصر شناخته شده‌است و حتیٰ تخمین زده شده‌است، که در پوسته زمین؛ در هر زمان مشخص، به دلیل ناپایدار بودن آن، فقط حدود ۳۰ گرم فرانسیم وجود دارد. بیشتر ایزوتوپ‌های فرانسیم به‌طور مصنوعی و در آزمایشگاه‌های اتمی ساخته می‌شوند. بیشترین مقدار فرانسیمی که تاکنون در یک آزمایش، سنتز شده؛ یک خوشه ۱۰٬۰۰۰ اتمی بوده‌است که از طریق ابر اتمی سرد در دانشگاه استونی بروک، در سال ۱۹۹۷ ساخته شده‌است. فرانسیم پس از فروپاشی به آستاتین، رادیم و رادون تبدیل می‌شود.

فرانسیم، یک الکترون ظرفیتی دارد و در میان همهٔ عناصر جدول تناوبی، دارای کمترین الکترونگاتیویته است. دمای ذوب و جوشش فرانسیم به ترتیب ۲۷ و ۶۷۷ درجه سانتی‌گراد، و شعاع اتمی آن ۲۷۰ پیکومتر است. تمامی ایزوتوپ‌های فرانسیم، ناپایدارند؛ به شکلی که فرانسیم-۲۲۳ — پایدارترین ایزوتوپ فرانسیم — نیمه‌عمری حدود ۲۲ دقیقه دارد. با وجود نیمه‌عمر نسبتاً کوتاه این عنصر، امروزه دانشمندان کاربردهای زیادی برای این عنصر رادیواکتیو، متصور می‌شوند؛ از جمله استفاده آن در پزشکی هسته‌ای (برای تشخیص سرطان) و همچنین استفاده از آن در طیف‌سنجی و تحقیقات هسته‌ای و کاربردهای بسیار زیاد دیگر.

تاریخچه[ویرایش]

در حدود سال‌های دهه ۱۸۷۰ شیمی‌دان‌ها متوجه شدند که باید عنصری با عدد اتمی ۸۷ در گروه فلزات قلیایی زیر سزیم وجود داشته باشد.[۲] این عنصر با نام اکا سزیم پیش‌بینی شد.[۳] گروه‌های پژوهشی تلاششان را برای یافتن و خالص‌سازی این عنصر ناشناخته آغاز کردند و پس از ۴ تلاش ناموفق، این عنصر ساخته شد.

اکتشافات ناقص و ناتمام[ویرایش]

دوبرو سردوف شیمیدان روسی اولین شخصی بود که ادعای کشف عنصری به نام روسیم یا اکا سزیم را عنوان کرد. در سال ۱۹۲۵ او متوجه وجود رادیواکتیویته ضعیفی در یک نمونه پتاسیم شده و و نتیجه گرفت که این نمونه ممکن است حاوی مقداری از همان عنصر ۸۷ باشد.[۴] سپس او رساله‌ای در مورد خواص این عنصر نوشت و بخاطر نام کشورش آنرا روسیم نام گذاری کرد. اندکی پس از آن دوبرو سردوف به تدریس در انستیتوی پلیمر اودسای اوکراین پرداخت و تحقیقات بیشتری در زمینه این عنصر به عمل نیاورد.[۴]

سال بعد، شیمیدانان انگلیسی جرالد دروس[پانویس ۱] و فردریک لورینگ[پانویس ۲] عکس‌های اشعه ایکس منگنز(II) سولفات را بررسی کردند.[۵] آنان در این مشاهده به خطوط طیفی برخورد کردند که گمان می‌بردند مربوط به اکا سزیم باشد. آنان این کشفیات را اعلام نموده و آنرا آلکالینیم نامگذاری کردند.[۴]

در سال ۱۹۳۰ فرد آلیسون[پانویس ۳] در موسسه پلی‌تکنیک آلاباما مدعی شد که هنگام بررسی پلوسیت و لپیدولیت با ماشین نور-مغناطیس[پانویس ۴] عنصر ۸۷ را کشف کرده‌اند. آلیسون پیشنهاد کرد که بخاطر زادگاهش یعنی ایالت ویرجینیا این عنصر ویرجینیم نامگذاری شود و نماد Vi یا Vm داشته باشد.[۵][۶] البته در سال ۱۹۳۴ مک فرسون از دانشگاه برکلی این اکتشاف را رد کرد.[۷]

در سال ۱۹۳۶ هوریا هولوبی[پانویس ۵] شیمیدان فرانسوی به همراه دوست فرانسوی‌اش ایوت کاچویس[پانویس ۶] پولوسیت را با استفاده از دستگاه اشعه ایکس با دقت بالا آنالیز کردند.[۴] آنان متوجه وجود چندین خطوط نشر ضعیف شدند که به عنصر ۸۷ نسبت دادند. این عنصر به افتخار مولداوی که آزمایش‌ها در آنجا انجام شد مولداویم نام گرفت و نماد آن هم Ml تعیین گشت.[۴] در سال ۱۹۳۷ تحقیقات هولوبی بوسیلهٔ یک فیزیکدان آمریکایی بنام اف اچ هرش[پانویس ۷] رد شد.[۵] هرش اطمینان داشت که اکا سزیم در طبیعت وجود ندارد و آنان به اشتباه خطوط نشر جیوه یا بیسموت را مشاهده کرده‌اند. اگرچه هولوبی تأکید می‌کرد که دستگاه‌های او آنچنان دقیق اند که چنین اشتباهی را مرتکب نمی‌شوند.[۵]

به همین خاطر ژان باتیست پرن[پانویس ۸] برندهٔ جایزه نوبل و استاد هولوبی به کمک مارگریت پری[پانویس ۹] مولداویم را به عنوان فرانسیم مورد تأیید قرار داد.[۵]

ویژگی‌ها[ویرایش]

هستهٔ اتم فرانسیم

فرانسیم یکی از کمیاب‌ترین عناصری است که در جدول تناوبی یافت می‌شود؛ و گذشته از این، پایدارترین ایزوتوپ آن فرانسیم-۲۲۳ نیمه‌عمری معادل تنها ۲۲ دقیقه دارد. از این رو، این ایزوتوپ را می‌توان تنها با استاتین-۲۱۹ (محصول واپاشی آلفای فرانسیم-۲۲۳) مقایسه کرد. این ایزوتوپ استاتین، خود با نیمه‌عمری برابر با ۵۶ ثانیه، پایدارترین ایزوتوپ طبیعی استاتین است؛ هرچند که ایزوتوپ‌های سنتز شدهٔ استاتین مانند استاتین-۲۱۰ نیمه‌عمری به مراتب بیشتر، برابر با تقریباً ۸ ساعت، دارد.[۲] محصولات واپاشی فرانسیم عبارتند از استاتین، رادیم و رادون.[۲] فرانسیم-۲۲۳ از پایدارترین ایزوتوپ، تمامی عناصر سبک‌تر و حتی عناصر سنگین‌تر تا دوبنیم (عنصری با عدد اتمی ۱۰۵)؛ ناپایدارتر است![۸]

به علت نایابی و ناپایداری امکان جدا کردن اتم‌های فرانسیم به حدی که قابل اندازه‌گیری باشند نیست به همین دلیل برای تعیین خواص آن بیشتر بر روی مکان آن در جدول تناوبی تکیه می‌کنند. فرانسیم با نام اکا-سزیم هم شناخته می‌شود؛ از این رو و موقعیت آن در جدول تناوبی امروز پیش‌بینی می‌شود که خواص آن بسیار شبیه سزیم باشد.[۸] فرانسیم عنصری سنگین، با تنها یک الکترون ظرفیت است؛[۹] که بیشترین وزن اکی‌والان را میان تمام عناصر طبیعی را به این عنصر اختصاص می‌دهد.[۸] فرانسیم مایع -در صورت تشکیل- در دمای ذوبش تنش سطحی برابر ۰٫۰۵۰۹۲ نیوتن بر متر خواهد داشت.[۱۰] دمای ذوب فرانسیم، هرچند، به علت ناپایداری و پرتوزایی آن، به‌طور دقیق مشخص نیست؛ ولی نزدیک به ۸ درجه سانتی‌گراد تخمین‌زده شده‌است؛[۹] هرچند ارقام دیگری هم برای دمای ذوبش مطرح شده؛ برای مثال، بر اساس روش مندلیف؛ دمای ذوب آن باید حدود ۱٫۵±۲۰ درجه باشد. نقطه جوش آن نیز به‌طور دقیق مشخص نیست؛ تخمین‌های اولیه دما را نزدیک به ۶۲۰ درجه، پیش‌بینی می‌کردند؛ پیش‌بینی دیگری عدد ۵۹۸، را پیشنهاد می‌داد و بر اساس روش مندلیف، به عدد ۶۴۰ می‌رسید.[۹][۱۰] چگالی فرانسیم، نزدیک به ۲٫۴۸ گرم بر سانتی‌متر مکعب می‌باشد.[۹]

به محاسبه لینوس پاولینگ مقدار الکترونگاتیوی فرانسیم باید با سزیم برابر و حدود ۰٫۷ باشد[۱۱] گرچه محاسبات جدیدتر مقدار آن را ۰٫۷۹ نشان می‌دهند اما این مقادیر به‌طور تجربی تأیید نشده‌اند.[۱۲] با محاسبات فعلی فرانسیم کمترین الکترونگاتیوی را در بین عناصری که تا به امروز می‌شناسیم دارد.[۱۲] همچنین امروزه پیش‌بینی می‌شود؛ که انرژی یونش فرانسیم کمی از سزیم بیشتر باشد.[۱۳]

فرانسیم همچنین می‌تواند با بسیاری از نمک‌های سزیم مانند پرکلرات، یدید، تارتارات، کلروپلاتینات و سیلیسیم‌تنگستات و همچنین روبیدیم تاتارات واکنش دهد. همچنین با سیلیسیم‌تنگستات و کلروپلاتینات واکنش داده و به ترتیب تولید اسید سیلیکوتنگستیک و پرکلریک اسید می‌کند.[۱۴][۱۵] نمک‌های فرانسیم عمدتاً محلول در آب هستند.[۱۶]

کاربردها[ویرایش]

فرانسیم به علت ناپایداری و کمیاب بودن، کاربرد تجاری ندارد؛[۱۷][۱۸][۱۹][۲۰] ولی فرانسیم امروزه، برای تحقیقات دربارهٔ خواص شیمیایی و ساختار اتمی، استفاده می‌شود.[۲۱] این آزمایش‌ها به کشف اطلاعات دقیقی دربارهٔ پتانسیل شیمیایی، ذرات زیر اتمی و ترازهای انرژی انجامیده‌است.[۲۲] با توجه به روند سنتز شدن فرانسیم و ساختار اتمی ساده‌ای که دارد؛ امروزه از آن در آزمایش‌های طیف‌سنجی نیز استفاده می‌شود.[۲۲] امروزه به نظر می‌رسد که می‌توان از فرانسیم در نیروگاه‌های هسته‌ای و سیکلوترون‌ها نیز برای تحقیقات استفاده کرد.[۲۱]

پژوهش‌هایی دربارهٔ استفاده از فرانسیم برای تشخیص سرطان انجام شده‌است،[۲] ولی انجام این عمل، حتی با امکانات فعلی و امروزی، هنوز ناممکن به نظر می‌رسد.[۱۸] مطالعات بر روی نور گسیل شده توسط یون‌های فرانسیم-۲۱۰ به دام‌انداخته شده توسط لیزر، داده‌های دقیقی راجع به گذارهای بین ترازهای انرژی اتمی در اختیار گذاشته‌اند که شباهت زیادی به نتایج پیش‌بینی شدهٔ نظریه کوانتم دارد.[۲۳]

فراوانی[ویرایش]

یک سنگ اورانیت با حدود ۱۰۰٬۰۰۰ اتم (۳٫۳‎×۱۰−۲۰ g) از فرانسیم-۲۲۳.

در طبیعت[ویرایش]

فرانسیم ۲۲۳ نتیجه فروپاشی آلفای آکتینیم-۲۲۷ است که در سنگ معدن توریم و اورانیم یافت می‌شود.[۸] در مقدار مشخصی از اورانیم، گمان می‌رود که به ازای یکصد میلیون اتم اورانیم یک اتم فرانسیم یافت شود.[۱۸] همچنین تخمین زده می‌شود که در تمام پوسته زمین حدود ۳۰ گرم فرانسیم موجود باشد.[۲۴] بنابراین فرانسیم بعد از آستاتین کمیاب‌ترین عنصر در روی زمین است.[۸]

حاصل از سنتز[ویرایش]

فرانسیم می‌تواند از واکنش هسته‌ای Au(۱۹۷) + O(۱۸) → Fr(۲۱۰) + ۵n بدست آید و از این طریق دانشگاه استونی بروک توانست مقدار زیادی از ایزوتوپ‌های فرانسیم-۲۰۹، ۲۱۰ و ۲۱۱ فرانسیم را تهیه کند.[۲۵] که روش مشتق شدهٔ تله مغنانوری است.[پانویس ۱۰][۲۶] بجز این، روش‌های بمباران رادیم با نوترون و بمباران توریم با پروتون، دوتریم و یون‌های هلیم در سنتز فرانسیم بکار می‌رود.[۲۷] فرانسیم از سال ۲۰۰۸ تاکنون در مقادیر قابل توجه سنتز نشده‌است.[۲][۱۸][۲۸] در روش تله مغنانوری اتم‌های فرانسیم از طریق میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط مس جدا شده و توسط لیزر به دام انداخته می‌شوند.[۲۶]

ایزوتوپ‌های اصلی[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: ایزوتوپ‌های فرانسیم

تاکنون ۳۴ ایزوتوپ فرانسیم از عدد جرمی ۱۹۹ تا ۲۳۲ کشف یا سنتز شده‌اند.[۲۹] که در این میان، هفت ایزومر هسته‌ای نیز تا به امروز کشف شده‌اند.[۸] دو ایزوتوپ فرانسیم-۲۲۳ و ۲۲۱ تنها ایزوتوپهایی هستند که در طبیعت یافت می‌شوند، ولی فراوانی فرانسیم-۲۲۱ به مراتب بیشتر از فرانسیم-۲۲۳ می‌باشد.[۳۰]

فرانسیم-۲۲۳ پایدارترین ایزوتوپ فرانسیم با نیمه‌عمر ۲۱٫۸ دقیقه‌است.[۸] فرانسیم-۲۲۳ پنجمین محصول فروپاشی آکتینیم-۲۲۷ می‌باشد.[۲۰] سپس با واپاشی بتا به رادیم-۲۲۳ (با انرژی واپاشی ۱۱۴۹ کیلوالکترون ولت) تبدیل می‌شود؛ در این بین درصدی جزئی از آن (۰٫۰۰۶٪) با واپاشی آلفا به آستاتین-۲۱۹ تبدیل می‌شود.[۳۱] بعد از فرانسیم-۲۲۳، فرانسیم-۲۱۲ با نیمه‌عمر ۲۰ دقیقه پایدارترین ایزوتوپ می‌باشد[۳۲] فرانسیم-۲۲۱ نیمه‌عمری حدود ۴٫۸ دقیقه دارد[۸] و نهمین محصول فروپاشی آکتینیم-۲۲۵ است.[۲۰] سپس خود با فروپاشی آلفا به آستاتین-۲۱۷ تبدیل می‌شود (با انرژی واپاشی ۶٫۴۵۷ مگاالکترون ولت).[۸] فرانسیم-۲۱۸ نیز به‌طور تخمینی نیمه‌عمری نزدیک به ۵‎×۱۰-۳ ثانیه دارد و با واپاشی آلفا و با انرژی ۷٫۸۵ مگا الکترون ولت به آستاتین تبدیل می‌شود.[۸][۳۳] ناپایدارترین ایزوتوپ فرانسیم، در حالت پایه، فرانسیم-۲۱۵ با نیمه‌عمر ۰٫۱۲ میکروثانیه‌است (انرژی واپاشی ۹٫۵۴ کیلوالکترون ولت).[۸] و ایزومر ناپایدارتر آن، فرانسیم-۲۱۵m نیمه‌عمری برابر با ۳٫۵ نانو ثانیه می‌باشد.[۳۴]

پانویس[ویرایش]

  1. ↑ Gerald J. F. Druce
  2. ↑ Frederick H. Loring
  3. ↑ Fred Allison
  4. ↑ magno-optic
  5. ↑ Horia Hulubei
  6. ↑ Yvette Cauchois
  7. ↑ F. H. Hirsh Jr.
  8. ↑ Jean Baptiste Perrin
  9. ↑ Marguerite Perey
  10. ↑ این روش در جداسازی فرانسیم کاربرد دارد

منابع[ویرایش]

عمومی:
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Francium». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ مارس ۲۰۰۹.
  • ونتسکی (۱۳۶۶)، «فرانسیم (کمیاب‌ترین کمیاب‌ها)»، در بارهٔ فلزات کمیاب چه می‌دانید؟، ترجمهٔ پروین قاسمی، تهران: انتشارت میر (گوتنبرگ)، ص. ۳۲۶–۳۱۳
ویژه:
  1. ↑ آقاپور مقدم، علیرضا توکلی صابری (۱۳۶۹)، فرهنگ عناصر، انتشارات اطلس
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ Price, Andy (December 20, 2004). "Francium". Archived from the original on 20 September 2015. Retrieved February 19, 2012.
  3. ↑ Adloff, Jean-Pierre; Kaufman, George B. (September 25, 2005). Francium (Atomic Number 87), the Last Discovered Natural Element بایگانی‌شده در ژوئن ۴, ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine. The Chemical Educator 10 (5). Retrieved on 2007-03-26.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ Fontani, Marco (September 10, 2005). "The Twilight of the Naturally-Occurring Elements: Moldavium (Ml), Sequanium (Sq) and Dor (Do)". International Conference on the History of Chemistry. Lisbon. pp. 1–8. Archived from the original on February 24, 2006. Retrieved April 8, 2007.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ Van der Krogt, Peter (January 10, 2006). "Francium". Elementymology & Elements Multidict. Archived from the original on 23 January 2010. Retrieved April 8, 2007.
  6. ↑ "Alabamine & Virginium". TIME. February 15, 1932. Archived from the original on 30 January 2011. Retrieved April 1, 2007.
  7. ↑ MacPherson, H. G. (1934). "An Investigation of the Magneto-Optic Method of Chemical Analysis". Physical Review. 47 (4): 310–315. Bibcode:1935PhRv...47..310M. doi:10.1103/PhysRev.47.310.
  8. ↑ ۸٫۰۰ ۸٫۰۱ ۸٫۰۲ ۸٫۰۳ ۸٫۰۴ ۸٫۰۵ ۸٫۰۶ ۸٫۰۷ ۸٫۰۸ ۸٫۰۹ ۸٫۱۰ CRC Handbook of Chemistry and Physics. Vol. 4. CRC. 2006. p. 12. ISBN 978-0-8493-0474-3.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ Winter, Mark. "Electron Configuration". Francium. The University of Sheffield. Archived from the original on 13 February 2008. Retrieved April 18, 2007.
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Kozhitov, L. V.; Kol'tsov, V. B.; Kol'tsov, A. V. (2003). "Evaluation of the Surface Tension of Liquid Francium". Inorganic Materials. 39 (11): 1138–1141. doi:10.1023/A:1027389223381.
  11. ↑ Pauling, Linus (1960). The Nature of the Chemical Bond (Third ed.). Cornell University Press. p. 93. ISBN 978-0-8014-0333-0.
  12. ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Allred, A. L. (1961). "Electronegativity values from thermochemical data". J. Inorg. Nucl. Chem. 17 (3–4): 215–221. doi:10.1016/0022-1902(61)80142-5.
  13. ↑ Andreev, S.V.; Letokhov, V.S.; Mishin, V.I. (1987). "Laser resonance photoionization spectroscopy of Rydberg levels in Fr". Physical Review Letters. 59 (12): 1274–76. Bibcode:1987PhRvL..59.1274A. doi:10.1103/PhysRevLett.59.1274. PMID 10035190.
  14. ↑ E. N K. Hyde Radiochemistry of Francium, Subcommittee on Radiochemistry, National Academy of Sciences-National Research Council; available from the Office of Technical Services, Dept. of Commerce, 1960.
  15. ↑ Hyde, E. K. (1952). "Radiochemical Methods for the Isolation of Element 87 (Francium)". J. Am. Chem. Soc. 74 (16): 4181–4184. doi:10.1021/ja01136a066. hdl:2027/mdp.39015086483156.
  16. ↑ Maddock, A. G. (1951). "Radioactivity of the heavy elements". Q. Rev. Chem. Soc. 5 (3): 270–314. doi:10.1039/QR9510500270.
  17. ↑ Winter, Mark. "Uses". Francium. The University of Sheffield. Archived from the original on 31 March 2007. Retrieved March 25, 2007.
  18. ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ ۱۸٫۲ ۱۸٫۳ Emsley, John (2001). Nature's Building Blocks. Oxford: Oxford University Press. pp. 151–153. ISBN 978-0-19-850341-5. Archived from the original on 16 March 2020. Retrieved 14 September 2019.
  19. ↑ Gagnon, Steve. "Francium". Jefferson Science Associates, LLC. Archived from the original on 31 March 2007. Retrieved April 1, 2007.
  20. ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ Considine, Glenn D., ed. (2005). Chemical Elements, in Van Nostrand's Encyclopedia of Chemistry. New York: Wiley-Interscience. p. 332. ISBN 978-0-471-61525-5.
  21. ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ Haverlock, T. J.; Mirzadeh, S.; Moyer, B. A. (2003). "Selectivity of calix[4]arene-bis(benzocrown-6) in the complexation and transport of francium ion". J Am Chem Soc. 125 (5): 1126–7. doi:10.1021/ja0255251. PMID 12553788.
  22. ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ Gomez, E.; Orozco, L A; Sprouse, G D (November 7, 2005). "Spectroscopy with trapped francium: advances and perspectives for weak interaction studies". Rep. Prog. Phys. 69 (1): 79–118. Bibcode:2006RPPh...69...79G. doi:10.1088/0034-4885/69/1/R02.
  23. ↑ Peterson, I. (May 11, 1996). "Creating, cooling, trapping francium atoms" (PDF). Science News. 149 (19): 294. doi:10.2307/3979560. JSTOR 3979560. Archived from the original (PDF) on 27 July 2020. Retrieved September 11, 2009.
  24. ↑ Winter, Mark. "Geological information". Francium. The University of Sheffield. Archived from the original on 2 April 2008. Retrieved March 26, 2007.
  25. ↑ "Production of Francium". Francium. State University of New York at Stony Brook. فوریه 20, 2007. Archived from the original on October 12, 2007. Retrieved March 26, 2007.
  26. ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ "Cooling and Trapping". Francium. State University of New York at Stony Brook. فوریه 20, 2007. Archived from the original on November 22, 2007. Retrieved May 1, 2007.
  27. ↑ "Francium". McGraw-Hill Encyclopedia of Science & Technology. Vol. 7. McGraw-Hill Professional. 2002. pp. 493–494. ISBN 978-0-07-913665-7.
  28. ↑ "Francium". Los Alamos National Laboratory. 2011. Archived from the original on 28 November 2016. Retrieved February 19, 2012.
  29. ↑ Lide, David R., ed. (2006). CRC Handbook of Chemistry and Physics. Vol. 11. CRC. pp. 180–181. ISBN 978-0-8493-0487-3.
  30. ↑ Considine, Glenn D., ed. (2005). Francium, in Van Nostrand's Encyclopedia of Chemistry. New York: Wiley-Interscience. p. 679. ISBN 978-0-471-61525-5.
  31. ↑ National Nuclear Data Center (1990). "Table of Isotopes decay data". Brookhaven National Laboratory. Archived from the original on October 31, 2006. Retrieved April 4, 2007.
  32. ↑ John Emsley (۲۰۰۳)، «Francium»، Nature's Building Blocks، Oxford university Press، ص. ۱۵۲، شابک ۰-۱۹-۸۵۰۳۴۰-۷«پیوند مستقیم». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۵ آوریل ۲۰۰۹.
  33. ↑ Earl K. Hyde، The radiochemistry of francium، Subcommittee on Radiochemistry، ص. ۲"پیوند مستقیم" (به انگلیسی). Archived from the original on 11 May 2012. Retrieved 4 April 2009.
  34. ↑ National Nuclear Data Center (2003). "Fr Isotopes". Brookhaven National Laboratory. Archived from the original on June 30, 2007. Retrieved April 4, 2007.

جستارهای وابسته[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]

جدول تناوبی
H   He
Li Be   B C N O F Ne
Na Mg   Al Si P S Cl Ar
K Ca   Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr   Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
فلزهای قلیایی فلزهای قلیایی خاکی لانتانیدها آکتینیدها فلز واسطه فلزات پس‌واسطه شبه‌فلزها نافلزها هالوژن‌ها گازهای نجیب
 جدول تناوبی با جزئیات بیشتر
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فرانسیم&oldid=35165802»