فشار بخار

نمودار فشار بخار-دما برای چند مایع

به سهمی از فشار کلی در بالای سطح مایع که توسط مولکول‌های بخار مایع تأمین می‌شود، فشار جزئی بخار مایع یا به اختصار فشارْ بخارِ مایع گفته می‌شود. در صورتی که هوای اطراف مایع از بخار اشباع شود، به فشار بخار در آن حالت، فشار بخار اشباع گفته میشود.

عوامل مؤثر بر فشار بخار مایع

عوامل زیر در فشار بخار مایع خالص مؤثر است:

• دما: برای مایعی معین، هر چه دما بالاتر باشد، فشار بخار اکثر مایع بیشتر خواهد بود.
• ساختار مولکولی: برای چند مایع در دماهای یکسان، هر چه نیروهای جاذبهٔ بین مولکولی قوی‌تر باشد، فشار بخار مایع کمتر خواهد بود.

در مورد محلول‌ها، فشار بخار محلولی که حل‌شوندهٔ غیرفرّار دارد، از فشار بخار حلّال خالص کمتر است.

رابطهٔ بین فشار بخار و نقطهٔ جوش مایع

در دمای معین، هر چه فشار بخار مایعی بیشتر باشد، نقطهٔ جوش آن پایین‌تر خواهد بود؛ زیرا یک مایع زمانی به جوش می‌آید که فشار بخار آن با فشار هوای محیط برابر شود، و همان‌طور که گفته شد، فشار بخار مایع با دمای جوشش رابطهٔ غیرمستقیم دارد؛ پس هر چه فشار بخار مایعی بیشتر باشد، در دمای پایین‌تری به جوش می‌آید.

جستارهای وابسته

خواص کولیگاتیو

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Vapor pressure». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۹ می ۲۰۱۱.
• احمد روح‌الهی، سیف‌الله جلیلی، دوست‌محمد سمیعی، نعمت‌الله ارشدی. شیمی (۳) و آزمایشگاه. چاپ پنجم. تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران، ۱۳۸۶. ص ۹۶. شابک ‎۹۶۴-۰۵-۱۳۵۵-۵.