فشار بخار

نمودار فشار بخار-دما برای چند مایع

به سهمی از فشار کلی در بالای سطح مایع که توسط مولکول‌های بخار مایع تأمین می‌شود، فشارْ بخارِ مایع گفته می‌شود. فشار بخار همچنین با عنوان‌های فشارْ بخارِ تعادل و فشارْ بخارِ اشباع یاد می‌شود.

عوامل مؤثر بر فشار بخار مایع

عوامل زیر در فشار بخار مایع خالص مؤثر است:

• دما: برای مایعی معین، هر چه دما بالاتر باشد، فشار بخار مایع بیشتر خواهد بود.
• ساختار مولکولی: برای چند مایع در دماهای یکسان، هر چه نیروهای جاذبهٔ بین مولکولی قوی‌تر باشد، فشار بخار مایع کمتر خواهد بود.

در مورد محلول‌ها، فشار بخار محلولی که حل‌شوندهٔ غیرفرّار دارد، از فشار بخار حلّال خالص کمتر است.

رابطهٔ بین فشار بخار و نقطهٔ جوش مایع

در دمای معین، هر چه فشار بخار مایعی بیشتر باشد، نقطهٔ جوش آن پایین‌تر خواهد بود؛ زیرا یک مایع زمانی به جوش می‌آید که فشار بخار آن با فشار هوای محیط برابر شود، و همان طور که گفته شد، فشار بخار مایع با دمایش رابطهٔ مستقیم دارد؛ پس هر چه فشار بخار مایعی بیشتر باشد، در دمای پایین‌تری به جوش می‌آید.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Vapor pressure»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۲۹ می ۲۰۱۱).
• احمد روح‌الهی، سیف‌الله جلیلی، دوست‌محمد سمیعی، نعمت‌الله ارشدی. شیمی (۳) و آزمایشگاه. چاپ پنجم. تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران، ۱۳۸۶. ص ۹۶. ISBN 964-05-1355-5.