پرش به محتوا

پرازئودیمیم

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرازئودیمیم، 59Pr
پرازئودیمیم
تلفظ‎/ˌprzəˈdɪmiəm/‎[۱] (PRAY-zee-ə-DIM-ee-əm)
ظاهرgrayish white
جرم اتمی استاندارد (Ar، استاندارد)۱۴۰٫۹۰۷۶۶(۱)[۲]
پرازئودیمیم در جدول تناوبی
Element 1: هیدروژن (H), Other non-metal
Element 2: هلیوم (He), Noble gas
Element 3: لیتیم (Li), Alkali metal
Element 4: برلیم (Be), Alkaline earth metal
Element 5: بور (B), Metalloid
Element 6: کربن (C), Other non-metal
Element 7: نیتروژن (N), Halogen
Element 8: اکسیژن (O), Halogen
Element 9: فلوئور (F), Halogen
Element 10: نئون (Ne), Noble gas
Element 11: سدیم (Na), Alkali metal
Element 12: منیزیم (Mg), Alkaline earth metal
Element 13: آلومینیم (Al), Other metal
Element 14: سیلسیم (Si), Metalloid
Element 15: فسفر (P), Other non-metal
Element 16: گوگرد (S), Other non-metal
Element 17: کلر (Cl), Halogen
Element 18: آرگون (Ar), Noble gas
Element 19: پتاسیم (K), Alkali metal
Element 20: کلسیم (Ca), Alkaline earth metal
Element 21: اسکاندیم (Sc), Transition metal
Element 22: تیتانیم (Ti), Transition metal
Element 23: وانادیم (V), Transition metal
Element 24: کروم (Cr), Transition metal
Element 25: منگنز (Mn), Transition metal
Element 26: آهن (Fe), Transition metal
Element 27: کبالت (Co), Transition metal
Element 28: نیکل (Ni), Transition metal
Element 29: مس (Cu), Transition metal
Element 30: روی (Zn), Other metal
Element 31: گالیم (Ga), Other metal
Element 32: ژرمانیم (Ge), Metalloid
Element 33: آرسنیک (As), Metalloid
Element 34: سلنیم (Se), Other non-metal
Element 35: برم (Br), Halogen
Element 36: کریپتون (Kr), Noble gas
Element 37: روبیدیم (Rb), Alkali metal
Element 38: استرانسیم (Sr), Alkaline earth metal
Element 39: ایتریم (Y), Transition metal
Element 40: زیرکونیم (Zr), Transition metal
Element 41: نیوبیم (Nb), Transition metal
Element 42: مولیبدن (Mo), Transition metal
Element 43: تکنسیم (Tc), Transition metal
Element 44: روتنیم (Ru), Transition metal
Element 45: رودیم (Rh), Transition metal
Element 46: پالادیم (Pd), Transition metal
Element 47: نقره (Ag), Transition metal
Element 48: کادمیم (Cd), Other metal
Element 49: ایندیم (In), Other metal
Element 50: قلع (Sn), Other metal
Element 51: آنتیموان (Sb), Metalloid
Element 52: تلوریم (Te), Metalloid
Element 53: ید (I), Halogen
Element 54: زنون (Xe), Noble gas
Element 55: سزیم (Cs), Alkali metal
Element 56: باریم (Ba), Alkaline earth metal
Element 57: لانتان (La), Lanthanoid
Element 58: سریم (Ce), Lanthanoid
Element 59: پرازئودیمیم (Pr), Lanthanoid
Element 60: نئودیمیم (Nd), Lanthanoid
Element 61: پرومتیم (Pm), Lanthanoid
Element 62: ساماریم (Sm), Lanthanoid
Element 63: اروپیم (Eu), Lanthanoid
Element 64: گادولینیم (Gd), Lanthanoid
Element 65: تربیم (Tb), Lanthanoid
Element 66: دیسپروزیم (Dy), Lanthanoid
Element 67: هولمیم (Ho), Lanthanoid
Element 68: اربیم (Er), Lanthanoid
Element 69: تولیم (Tm), Lanthanoid
Element 70: ایتربیم (Yb), Lanthanoid
Element 71: لوتتیم (Lu), Lanthanoid
Element 72: هافنیم (Hf), Transition metal
Element 73: تانتال (Ta), Transition metal
Element 74: تنگستن (W), Transition metal
Element 75: رنیم (Re), Transition metal
Element 76: اوسمیم (Os), Transition metal
Element 77: ایریدیم (Ir), Transition metal
Element 78: پلاتین (Pt), Transition metal
Element 79: طلا (Au), Transition metal
Element 80: جیوه (Hg), Other metal
Element 81: تالیم (Tl), Other metal
Element 82: سرب (Pb), Other metal
Element 83: بیسموت (Bi), Other metal
Element 84: پولونیم (Po), Other metal
Element 85: آستاتین (At), Metalloid
Element 86: رادون (Rn), Noble gas
Element 87: فرانسیم (Fr), Alkali metal
Element 88: رادیم (Ra), Alkaline earth metal
Element 89: آکتینیم (Ac), Actinoid
Element 90: توریم (Th), Actinoid
Element 91: پروتاکتینیم (Pa), Actinoid
Element 92: اورانیم (U), Actinoid
Element 93: نپتونیم (Np), Actinoid
Element 94: پلوتونیم (Pu), Actinoid
Element 95: امریسیم (Am), Actinoid
Element 96: کوریم (Cm), Actinoid
Element 97: برکلیم (Bk), Actinoid
Element 98: کالیفرنیم (Cf), Actinoid
Element 99: اینشتینیم (Es), Actinoid
Element 100: فرمیم (Fm), Actinoid
Element 101: مندلیفیم (Md), Actinoid
Element 102: نوبلیم (No), Actinoid
Element 103: لارنسیم (Lr), Actinoid
Element 104: رادرفوردیم (Rf), Transition metal
Element 105: دوبنیم (Db), Transition metal
Element 106: سیبورگیم (Sg), Transition metal
Element 107: بوهریم (Bh), Transition metal
Element 108: هاسیم (Hs), Transition metal
Element 109: مایتنریم (Mt)
Element 110: دارمشتادیم (Ds)
Element 111: رونتگنیم (Rg)
Element 112: کوپرنیسیم (Cn), Other metal
Element 113: نیهونیم (Nh)
Element 114: فلروویم (Fl)
Element 115: مسکوویم (Mc)
Element 116: لیورموریم (Lv)
Element 117: تنسین (Ts)
Element 118: اوگانسون (Og)
-

Pr

Pa
سریمپرازئودیمیمنئودیمیم
عدد اتمی (Z)59
گروهگروه n/a
دورهدوره 6
بلوکبلوک-f
دسته Lanthanide
آرایش الکترونی[Xe] 4f3 6s2
2, 8, 18, 21, 8, 2
ویژگی‌های فیزیکی
فاز در STPجامد
نقطه ذوب1208 K ​(935 °C, ​1715 °F)
نقطه جوش3793 K ​(3520 °C, ​6368 °F)
چگالی (near r.t.)6.77 g/cm3
در حالت مایع (at m.p.)6.50 g/cm3
حرارت همجوشی6.89 kJ/mol
آنتالپی تبخیر 331 kJ/mol
ظرفیت حرارتی مولی27.20 J/(mol·K)
فشار بخار
فشار (Pa) ۱ ۱۰ ۱۰۰ ۱ K ۱۰ K ۱۰۰ K
در دمای (K) 1771 1973 (2227) (2571) (3054) (3779)
ویژگی‌های اتمی
عدد اکسایش0,[۳] +1,[۴] +2, +3, +4, +5 (a mildly basic اکسید)
الکترونگاتیویمقیاس پائولینگ: 1.13
انرژی یونش
  • 1st: 527 kJ/mol
  • 2nd: 1020 kJ/mol
  • 3rd: 2086 kJ/mol
شعاع اتمیempirical: 182 pm
شعاع کووالانسی pm 203±7
Color lines in a spectral range
خط طیف نوری پرازئودیمیم
دیگر ویژگی ها
ساختار بلوریدستگاه بلوری شش‌گوشه
Hexagonal crystal structure for پرازئودیمیم
سرعت صوت thin rod2280 m/s (at 20 °C)
انبساط حرارتی(دمای اتاق) (α, poly) 6.7 µm/(m·K)
رسانندگی گرمایی12.5 W/(m·K)
رسانش الکتریکی(دمای اتاق) (α, poly)
0.700 µ Ω·m
رسانش مغناطیسیپارامغناطیس [۵]
مدول یانگ(α form) 37.3 GPa
مدول برشی(α form) 14.8 GPa
مدول حجمی(α form) 28.8 GPa
نسبت پواسون(α form) 0.281
سختی ویکرز400 MPa
سختی برینل481 MPa
شماره ثبت سی‌ای‌اس7440-10-0
ایزوتوپ‌های پرازئودیمیم
ایزوتوپ فراوانی نیمه‌عمر (t۱/۲) حالت فروپاشی محصول
141Pr 100% 141Pr ایزوتوپ پایدار است که 82 نوترون دارد
142Pr syn 19.12 h β 2.162 142Nd
ε 0.745 142Ce
143Pr syn 13.57 d β 0.934 143Nd
| منابع

پرازئودیمیم (Praseodymium) عنصری شیمیایی با نشانه Pr عدد اتمی ۵۹ و جرم اتمی نسبی ۱۴۰٫۹۲. فلزی از ردیف لانتانیدها، مایل به زرد با چگالی نسبی ۶٫۵ است. نمک‌های آن سبزرنگ اند و در گذشته با نئودیمیم اشتباه می‌شد. نام آن از واژهٔ یونانی پرازیوس (prasios) به معنای سبز و دیدیموس (didymos) به معنای همزاد گرفته شده‌است.

تهیه

[ویرایش]

از الکترولیز نمک کلرید به‌طور خالص.

کاربرد

[ویرایش]

به صورت اکسید در تهیهٔ سرامیک و شیشهٔ رنگی، به عنوان کاتالیزگر، مادهٔ فسفرسانس، در تولید لیزر و …

خواص فیزیکی عنصر پرازئودیمیم

[ویرایش]
  • عدد اتمی: ۵۹
  • جرم اتمی: ۱۴۰٫۹۰۷۷
  • نقطه ذوب: C° ۹۳۱
  • نقطه جوش: C° ۳۵۲۰
  • شعاع اتمی: Å ۲٫۶۷
  • ظرفیت: ۳
  • رنگ: سفید نقره‌ای مایل به زرد

منابع

[ویرایش]
  1. "praseodymium". فرهنگ انگلیسی آکسفورد. انتشارات دانشگاه آکسفورد. 2nd ed. 1989.
  2. Meija, J.; et al. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". شیمی محض و کاربردی(نشریه). 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
  3. Yttrium and all lanthanides except Ce, Pm, Eu, Tm, Yb have been observed in the oxidation state 0 in bis(1,3,5-tri-t-butylbenzene) complexes, see Cloke, F. Geoffrey N. (1993). "Zero Oxidation State Compounds of Scandium, Yttrium, and the Lanthanides". Chem. Soc. Rev. 22: 17–24. doi:10.1039/CS9932200017.
  4. Chen, Xin; et al. (2019-12-13). "Lanthanides with Unusually Low Oxidation States in the PrB3– and PrB4– Boride Clusters". Inorganic Chemistry. 58 (1): 411–418. doi:10.1021/acs.inorgchem.8b02572. PMID 30543295.
  5. M. Jackson "Magnetism of Rare Earth" The IRM quarterly col. 10, No. 3, p. 1, 2000
  • ملاردی، محمدرضا؛ آقاپور مقدم، سید رضا. فرهنگ جامع شیمی. مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان. ص. ۴۷۰.