الفبای سغدی

الفبای سغدی
خط سغدی
نوع	ابجد
زبان‌ها	زبان سغدی
دورهٔ زمانی	دوران باستان متأخر
سامانهٔ مادر	هیروگلیف مصری الفبای نیاسینایی الفبای آرامی الفبای سریانی الفبای سغدی
سامانهٔ فرزند	الفبای مانوی الفبای ترکی باستان الفبای مجاری باستان الفبای اویغوری باستان الفبای مغولی الفبای منچو
	(سغدی) Sogo, 142(سغدی باستان)
دامنه یونیکد	U+10F00–U+10F2F Old Sogdian U+10F30–U+10F6F Sogdian

خط سُغدی توسط سغدی‌ها که قومی ایرانی بودند در سغد استفاده می‌شد. الفبای سغدی بر گرفته از خط سریانی و از تبار خط آرامی می‌باشد. این خط همانند نوشته‌های کهن بر روی پاپیروس است. شمار بسیاری از متنهای بودایی، مانوی، نسطوری و زرتشتی و نیز نوشته‌های غیر دینی چون نقش بر روی سکه‌ها، سنگ‌نبشته‌ها و سندهای قانونی بدین خط نوشته شده‌اند. خط سغدی افقی و از چپ به راست نوشته می‌شد، ولی شاید با تأثیر خط چینی بوده که این خط را به ریخت عمودی نیز نوشته‌اند، با این تفاوت که در چینی نخستین سطر در سوی راست صفحه نوشته می‌شد و در سغدی نخستین سطر را در سوی چپ صفحه می‌نوشتند. خط مغولی کنونی نیز هنوز همین شیوه نگارش عمودی سغدی را به کار می‌برد.

هر چند سغدی در ابتدا توسط اقوامی ایرانی مورد استفاده قرار می‌گرفت. این خط توسط اقوام ترک اقتباس گردیده و مورد استفاده قرار گرفته است و اولین متون ترکی با استفاده از الفبای سغدی نوشته شده است. الفبای اویغوری باستانی و منچوری نیز از سغدی اقتباس شده است.

پیوند به بیرون

https://en.wikipedia.org/wiki/Sogdian_alphabet

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Sogdian alphabet». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۸ feb ۲۰۱۲.
• https://archive.org/details/isbn_9780195079937/page/88/mode/2up