گلیپیزاید

گلیپیزاید
داده‌های بالینی
نام‌های تجاری	گلوکترل
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a684060
رده‌بندی داروهای; بارداری	C (Au, U.S.);
روش مصرف دارو	خوراکی
کد ATC	A10BB07 ;
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی	POM (UK), ℞-only (U.S.);
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی	100% (regular formulation); 90% (extended release)
پیوند پروتئینی	۹۸ تا ۹۹٪
متابولیسم	کبدی هیدروکسیل‌دار کردن
نیمه‌عمر حذف	۲ تا ۵ ساعت
دفع	توسط کلیه و مدفوع
شناسه‌ها
	نام آیوپاک N-(4-[N-(cyclohexylcarbamoyl)sulfamoyl]phenethyl)-5-methylpyrazine-2-carboxamide;
شمارهٔ سی‌ای‌اس	۲۹۰۹۴-۶۱-۹;
پاب‌کم CID	۳۴۷۸;
دراگ‌بنک	DB01067 ;
کم‌اسپایدر	۳۳۵۹ ;
UNII	X7WDT95N5C;
KEGG	D00335 ;
ChEMBL	ChEMBL۱۰۷۳ ;
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID0040676 ;
ECHA InfoCard	100.044.919
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیایی	C21H27N5O4S۱
جرم مولی	۴۴۵٫۵۳۶ گرم/مول g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)	Interactive image;
	SMILES O=C(c1ncc(nc1)C)NCCc2ccc(cc2)S(=O)(=O)NC(=O)NC3CCCCC3;
	InChI InChI=1S/C21H27N5O4S/c1-15-13-24-19(14-23-15)20(27)22-12-11-16-7-9-18(10-8-16)31(29,30)26-21(28)25-17-5-3-2-4-6-17/h7-10,13-14,17H,2-6,11-12H2,1H3,(H,22,27)(H2,۲۵٬۲۶٬۲۸) ; Key:ZJJXGWJIGJFDTL-UHFFFAOYSA-N ;
	(صحت‌سنجی)

گلیپیزاید (به انگلیسی: Glipizide) که با نام‌های تجاری مختلف همچون گلوکترول فروخته می‌شود، یک داروی ضد دیابت از کلاس سولفونیل‌اوره است که برای درمان دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود.^[۱]^[۲] این دارو همراه با رژیم غذایی دیابتی و ورزش تجویز می‌شود.^[۱]^[۲] این دارو به تنهایی در دیابت نوع ۱ استفاده نمی‌شود.^[۱]^[۲] گلیپیزاید از راه دهان مصرف می‌شود.^[۱]^[۲] اثرگذاریِ آن معمولاً در عرض نیم ساعت شروع می‌شود و می‌تواند تا یک روز ادامه یابد.^[۱]

گلیپیزاید برای کاربرد پزشکی در ایالات متحده در سال ۱۹۸۴ تأیید شد.^[۱] این دارو به‌عنوان یک داروی ژنریک در دسترس است.^[۱] در سال ۲۰۲۱، با بیش از ۱۳ میلیون نسخه، چهل و هشتمین داروی رایج تجویز شده در ایالات متحده بود. میلیون نسخه^[۳]^[۴]

موارد مصرف[ویرایش]

گلیپیزاید دارویی خوراکی برای درمان دیابت است. این دارو اصولاً در درمان بیماران مبتلا به دیابت نوع دو (غیر وابسته به انسولین) استفاده می‌شود.

مکانیسم اثر[ویرایش]

گلیپیزاید با تحریک لوزالمعده برای ترشح انسولین و افزایش حساسیت بافت‌ها به انسولین عمل می‌کند.^[۱] این کار را با مسدودسازی گیرنده‌های پتاسیم در سلول‌های بتا در جزایر لانگرهانس انجام می‌دهد. انسولین هورمونی است که میزان قند خون را کنترل می‌کند. گلیپیزاید در درمان بیماران دچار دیابت نوع یک (وابسته به انسولین) به‌تنهایی به‌کار نمی‌رود، چرا که در این بیماران لوزالمعده قادر به ساخت انسولین نیست.

عوارض جانبی[ویرایش]

عوارض جانبی شایع این دارو عبارت‌اند از تهوع، اسهال، قند خون پایین و سردرد.^[۱] سایر عوارض جانبی شامل خواب‌آلودگی، بثورات پوستی و لرزش است.^[۵] در افراد مبتلا به بیماری کبدی یا کلیوی ممکن است نیاز به تنظیم دوز باشد.^[۱] مصرف گلیپیزاید در دوران بارداری یا شیردهی توصیه نمی‌شود.^[۵]

جستارهای وابسته[ویرایش]

دیابت

پانویس[ویرایش]

↑ ^۱٫۰۰ ^۱٫۰۱ ^۱٫۰۲ ^۱٫۰۳ ^۱٫۰۴ ^۱٫۰۵ ^۱٫۰۶ ^۱٫۰۷ ^۱٫۰۸ ^۱٫۰۹ "Glipizide Monograph for Professionals". Drugs.com. AHFS. Retrieved 24 December 2018.
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ ^۲٫۲ ^۲٫۳ "Glucotrol XL- glipizide tablet, extended release". DailyMed. 17 August 2018. Retrieved 31 July 2020.
↑ "The Top 300 of 2021". ClinCalc. Archived from the original on 15 January 2024. Retrieved 14 January 2024.
↑ "Glipizide - Drug Usage Statistics". ClinCalc. Retrieved 14 January 2024.
↑ ^۵٫۰ ^۵٫۱ British national formulary: BNF 76 (76 ed.). Pharmaceutical Press. 2018. p. 693. ISBN 978-0-85711-338-2.

منابع[ویرایش]

فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی، ۱۳۸۷

[AHFS2018-1] ۱٫۰۰ ^۱٫۰۱ ^۱٫۰۲ ^۱٫۰۳ ^۱٫۰۴ ^۱٫۰۵ ^۱٫۰۶ ^۱٫۰۷ ^۱٫۰۸ ^۱٫۰۹ "Glipizide Monograph for Professionals". Drugs.com. AHFS. Retrieved 24 December 2018.

[Glucotrol_FDA_label-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ ^۲٫۲ ^۲٫۳ "Glucotrol XL- glipizide tablet, extended release". DailyMed. 17 August 2018. Retrieved 31 July 2020.

[3] "The Top 300 of 2021". ClinCalc. Archived from the original on 15 January 2024. Retrieved 14 January 2024.

[4] "Glipizide - Drug Usage Statistics". ClinCalc. Retrieved 14 January 2024.

[BNF763-5] ۵٫۰ ^۵٫۱ British national formulary: BNF 76 (76 ed.). Pharmaceutical Press. 2018. p. 693. ISBN 978-0-85711-338-2.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]