صفحهٔ اصلی
هُووَخْشَتْرَه یا کیاکزار سومین شاه ماد بود که در سال ۶۲۵ پیش از میلاد به سلطنت رسید و تا سال ۵۸۵/۴ پیش از میلاد حکومت کرد. قلمروی مادها در دوران حکومت هووخشتره از مرزهای جغرافیایی قومی خود فراتر رفت و بسیار گسترش یافت و به بزرگترین امپراتوری زمان خود تبدیل شد. امپراتوری هووخشتره در مغرب تا رود هالیس (قزلایرماق) و در مشرق تا آمودریا یا سیردریا گسترده شده بود. برخی از پژوهشگران نام وی را برگرفته از دو واژه پارسی باستان «هو» (خوب) و «خشثره» (شاه) دانستهاند که در کل به معنی «پادشاه خوب» است. دربارهٔ زندگی هووخشتره منابع اندکی موجود است، که شامل منابع آشوری و رویدادنامههای بابلی، منابع یونانی بهویژه تاریخ هرودوت و گزارشهایی پراکنده از منابع یهودی میشود. هووخشتره، نخست سکاها را که پس از مرگ پدرش فرورتیش بر ماد سلطه یافتهبودند، شکست داد. پس از آن برای مقابله با آشوریان، نیروی نظامی مجهزی تشکیل داد؛ زیرا سربازان طوایفی که بههمراه سرکردگان خود در هنگام جنگ به اردو میپیوستند، هرگز از عهدهٔ یک سپاه منظم برنمیآمدند. به همین خاطر ابتدا ارتش ماد را تجدید سازمان و نوسازی کرد و به جای تقسیمات سابق عشیرتی، آنها را بر حسب نوع سلاح تقسیمبندی کرد و این خود استعداد جنگی آنها را بسیار بالا برد. هووخشتره سپس با دولت بابل متحد شد و با نیروی نظامی خود به سوی سرزمین آشور حرکت کرد. در سال ۶۱۴ پیش از میلاد از کوههای زاگرس گذشت و ضمن تسخیر آبادیهای آشوری سر راه، شهر آشور، پایتخت باستانی دولت آشور را در محاصره گرفت. پس از سقوط شهر آشور، نبوپَلَّسَر (پادشاه بابل) در شهر آشور به دیدار هووخشتره آمد و در آنجا پیمان دوستی ماد و بابل تجدید شد.
- … رضا جباری هواپیماربای پرواز شماره ۷۰۷ کیش ایر در ۲۸ شهریور ۱۳۷۴ بود. وی پس از ۱۲ سال از این ماجرا ملیت کشور اسرائیل را برای ادای دِین به کشور میزبان پذیرفت؟ (در تصویر)
- … کلاشنیکف یا آکا-۴۷ یک سلاح تهاجمی است که به نام سازنده آن میخائیل کلاشنیکف نام گرفتهاست؟ این اسلحه در ایران به اشتباه کلاشینکف خوانده میشود.
- … تازیانه خداوند لقبی است که رومیان به آتیلا رهبر قوم هونها داده بودند که در زمان حیاتش بزرگترین امپراتوری را در اروپا، از رود اورال تا دانوب داشت؟
- … مهران کریمی ناصری زاده ۱۹۴۲ میلادی در مسجدسلیمان ایران و یک پناهنده ایرانی است که تا سال ۲۰۰۶ به مدت ۱۸ سال در فردوگاه بینالمللی شارل دو گل فرانسه زندگی کرد؟
- … تیمور معروف به تیمور لنگ پایهگذار خاندان تیموریان تمام جهانگشاییها و جنگهایش را پس از سن ۵۰ سالگی انجام دادهاست؟
- … شهناز آزاد روزنامهنگار و یکی از پیشگامان جنبش زنان ایران، دختر حسن رشدیه (پدر فرهنگ جدید ایران) است؟
- … در دههٔ شصت فیلمی از سیمای جمهوری اسلامی ایران از زندگی و نبردهای اسپرخخان، خانِ بلغارها دوبله و پخش شد که در آن، نام او را اِسپاروخان میخواندند؟
- سیاهگوش ایبری (در تصویر) در فهرست سرخ آییوسیان از گونهٔ در خطر انقراض به آسیبپذیر بازطبقهبندی شد.
- ویلی میس، بازیکن بیسبال آمریکایی، در ۹۳ سالگی درگذشت.
- وقوع آتشسوزی در ساختمان مسکونی در المنقف، جنوب شهر کویت، منجر به کشتهشدن ۵۰ تن شد.
- ائتلاف دموکراتیک ملی به رهبری نخستوزیر نارندرا مودی با اکثریت کاهشیافته نسبت به دورهٔ پیشین، مجدداً در انتخابات سراسری هند پیروز شد.
- فضاپیمای بوئینگ استارلاینر نخستین پرواز سرنشیندار خود را انجام داد و دو فضانورد را به ایستگاه فضایی بینالمللی منتقل کرد.
امروز: جمعه، ۲۸ ژوئن ۲۰۲۴ میلادی برابر ۸ تیر ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۲۱ ذیالحجّه ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)
در ایران: روز مبارزه با سلاحهای شیمیایی
- رویدادها
- ۱۹۱۴ - ترور آرشیدوک فرانتس فردیناند (تصویر)، در سارایوو که باعث اعلام جنگ اتریش به صربستان و آغاز جنگ جهانی اول شد.
- ۱۹۶۷ - در پی پیروزی اسرائیل در جنگ شش روزه، شرق اورشلیم به قسمت غربی شهر، ضمیمه شد.
- ۱۹۸۸ - بمباران شیمیایی سردشت توسط نیروی هوایی عراق در جریان جنگ ایران و عراق.
- زادروزها
- ۱۴۹۱ - زادروز هنری هشتم پادشاه انگلستان، لرد و سپس پادشاه ایرلند
- ۱۷۱۲ - زادروز ژان-ژاک روسو فیلسوف سوئیسی
- ۱۷۳۵ - زادروز ژان-پییر اوئل نقاش فرانسوی
- ۱۸۶۷ - زادروز لوئیجی پیراندلو نمایشنامهنویس ایتالیایی، برنده جایزه نوبل ادبیات
- ۱۹۰۶ - زادروز ماریا ژئوپرت مایر فیزیکدان آمریکایی آلمانی، برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۶۳
- ۱۹۴۰ - زادروز محمد یونس بانکدار و اقتصاددان اهل بنگلادش، برنده جایزه صلح نوبل سال ۲۰۰۶
- ۱۹۴۴ - زادروز سهراب شهید ثالث، کارگردان و نمایشنامهنویس ایرانی
- ۱۹۴۸ - زادروز کتی بیتس بازیگر آمریکایی، برنده جایزه اسکار
- ۱۹۹۱ - زادروز سئوهیون بازیگر، خواننده کرهای
- درگذشتها
- ۱۳۸۹ - درگذشت مراد یکم امپراتور عثمانی از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۸۹
- ۱۵۹۸ - درگذشت آبراهام اورتلیوس جغرافیدان و نقشهنگار، ابداعکننده اطلسهای جغرافیایی امروزی
- ۱۸۳۶ - درگذشت جیمز مدیسون رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا از ۱۸۰۹ تا ۱۸۱۷
- ۱۹۹۲ - درگذشت میخائیل تال استاد بزرگ و قهرمان شطرنج جهان اهل شوروی
- ۲۰۱۰ - درگذشت رابرت سی. برد سناتور سابق ایالات متحده آمریکا