صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۱۵٬۹۱۸ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

فری‌بی‌اس‌دی یک سیستم‌عامل همه‌منظوره و شبه‌یونیکس است که پروژهٔ فری‌بی‌اس‌دی آن را توسعه می‌دهد. فری‌بی‌اس‌دی یکی از نخستین سیستم‌عامل‌های متن‌باز است و به‌صورت مستقیم از بی‌اس‌دی یونیکس مشتق شده است. بی‌اس‌دی یونیکس سیستم‌عاملی بود که بین سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۳ در دانشگاه برکلی توسعه می‌یافت. سیستم‌عامل فری‌بی‌اس‌دی به گونهٔ یک نرم‌افزار آزاد توسعه می‌یابد، این گفته به این معنی است که کدهای منبع فری‌بی‌اس‌دی در دسترس همگان است و هر کسی می‌تواند آن را دریافت کرده و برای نیازهای گوناگون خود به‌کار بَرَد، همچنین می‌تواند آن را تغییر داده و سپس دوباره آن را منتشر کند. این ویژگی دست‌مایه‌ای شده برای افراد و شرکت‌های گوناگون، تا محصول تجاری و غیرتجاری گوناگونی را بر پایهٔ فری‌بی‌اس‌دی به وجود آورند. هرچند که فری‌بی‌اس‌دی یکراست از بی‌اس‌دی یونیکس مشتق شده است، اما از دید قانونی، فری‌بی‌اس‌دی نمی‌تواند یک «یونیکس» نامیده شود، چرا که هم‌اکنون، «یونیکس» یک نشان تجاری ثبت‌شده برای اوپن گروپ است. سیستم‌عاملی سازگارپذیر است و از سخت‌افزارها و معماری‌های زیادی پشتیبانی می‌کند. همانند دیگر سیستم‌عامل‌های خانوادهٔ بی‌اس‌دی، هسته سیستم‌عامل فری‌بی‌اس‌دی و همهٔ برنامه‌های فضای کاربر آن، همانند پوسته یونیکس و فرمان‌هایی مانند cat و ps، همگی در یک مخزن کد منبع نگهداری می‌شوند. همچنین فری‌بی‌اس‌دی می‌تواند فایل‌های باینری دیگر سیستم‌عامل‌ها همانند لینوکس را هم اجرا کند. به کمک پورت‌ها و بسته‌های فری‌بی‌اس‌دی می‌توان برنامه‌های جانبی گوناگونی را بر روی آن نصب کرد. بر پایهٔ یک آمارگیری در سال ۲۰۰۵، ۷۷ درصد از کاربران سیستم‌عامل‌های خانوادهٔ بی‌اس‌دی، از فری‌بی‌اس‌دی استفاده می‌کنند.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… محمدامین رسول‌زاده، هم از فعالان انقلاب مشروطه ایران و هم از فعالان انقلاب بلشویکی شوروی بود؟ (در تصویر)
… در مراسم آش‌پزان، ناصرالدین شاه شاهزادگان و رجال سیاسی را مجبور به پوست کندن بادمجان و کدو و پاک کردن سبزی می‌کرد و از این کار لذت می‌برد؟
… آنتون چخوف در داستان‌های کوتاه و نمایش‌نامه‌های خود از تجربیات زندگی و مشاهدات روزمره‌اش به عنوان یک پزشک استفادهٔ گسترده‌ای کرده است؟
… سرده «پارسانا» به افتخار احمد پارسا، گیاه‌شناس ایرانی و «یکی از نویسندگان مشترک این سرده» نام‌گذاری شده است؟
… یک سرریز عدد صحیح در «مرحله ۲۵۶» بازی پک-من، باعث می‌شود که هیچ کس نتواند این بازی را به پایان برساند؟
… در صحنۀ تصادف فیلم کازینو رویال، گروه بدلکاری موفق شد خودروی استون مارتین دی‌بی‌اس وی۱۲ را حین داشتن سرعتی معادل ۱۱۳ کیلومتر در ساعت، هفت‌بار به دور خودش بچرخاند؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۳ مهر ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۱۵٬۹۱۸ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

جان هاپفیلد و جفری هینتون

جان هاپفیلد و جفری هینتون (هر دو در تصویر) جایزه نوبل فیزیک را برای تحقیقات خود در زمینه یادگیری ماشینی با شبکه‌های عصبی مصنوعی دریافت کردند.
شیگرو ایشیبا پس از پیروزی در انتخابات رهبری حزب لیبرال دموکرات، نخست‌وزیر ژاپن شد.
در بحبوحهٔ تشدید تنش‌ها در خاورمیانه، اسرائیل به لبنان حمله کرد و ایران چندین موج از موشک‌های بالستیک را به سمت اسرائیل شلیک کرد.
سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان، در پی حملهٔ نیروی هوایی اسرائیل در ضاحیه لبنان کشته شد.
مگی اسمیت بازیگر بریتانیایی در ۸۹ سالگی درگذشت.

یادبودها

امروز: دوشنبه، ۱۴ اکتبر ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲۳ مهر ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۱۰ ربیع‌الثانی ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۹۱۵ - بلغارستان به طرفداری از آلمان و اتریش-مجارستان به صربستان اعلام جنگ نمود و عملاً به جنگ جهانی اول وارد شد.
۱۹۴۷ - یک خلبان آمریکایی برای نخستین بار با سرعتی بیشتر از سرعت صوت پرواز کرد و به اصطلاح دیوار صوتی را شکست.
۱۹۶۲ - با کشف پایگاه‌های موشک‌های هسته‌ای میان‌برد شوروی در کوبا توسط هواپیماهای جاسوسی آمریکا، بحران موشکی کوبا آغاز شد. این مناقشه میان دو ابرقدرت دوران جنگ سرد (در نقشه‌ها) جهان را تا آستانه جنگ هسته‌ای پیش برد.
۱۹۸۱ - در پی ترور محمد انورسادات توسط گروه اسلامگرای جهاد اسلامی، حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر شد.

زادروزها

۱۶۳۳ - زادروز جیمز دوم پادشاه انگلستان، اسکاتلند و ایرلند از ۱۶۸۵ تا ۱۶۸۸
۱۸۹۰ - زادروز دوایت آیزنهاور سی و چهارمین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا
۱۹۲۷ - زادروز راجر مور بازیگر انگلیسی، سومین جیمز باند سینما
۱۹۳۰ - زادروز موبوتو سسه سوکو رئیس‌جمهور زئیر از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۹۷
۱۹۴۳ - زادروز محمد خاتمی پنجمین رئیس‌جمهور ایران
۱۹۷۸ - زادروز آشر بازیگر و خوانندهٔ آمریکایی

درگذشت‌ها

درگذشت فاطمه معصومه دختر موسی بن جعفر
۱۳۷۱ - درگذشت سید مصطفی صفایی خوانساری
۱۰۹۲ - درگذشت خواجه نظام‌الملک طوسی وزیر دوتن از شاهان سلجوقی
۱۹۴۴ - درگذشت اروین رومل، نظامی و فیلدمارشال آلمانی
۱۹۵۹ - درگذشت ارول فلاین بازیگر استرالیایی
۱۹۷۷ - درگذشت بینگ کرازبی خواننده و بازیگر آمریکایی
۱۹۹۰ - درگذشت لنارد برنستاین رهبر ارکستر موسیقی کلاسیک اهل ایالات متحده آمریکا
۲۰۱۰ - درگذشت بنوا مندلبرو ریاضیدان فرانسوی‌تبار آمریکایی، پدر هندسه برخالی

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای اکتبر – یادبودهای بیشتر…