محرم (ماه)

ماه مُحَرّم یا محرم‌الحرام نخستین ماه تقویم اسلامی (هجری قمری) و به اعتقاد مسلمانان از جملهٔ ماه‌های حرام است. نام این ماه پیش از اسلام در دوران جاهلیت مؤتمر (در عربی: مُؤْتَمِر یا المُؤْتَمِر) بوده‌است و در زمان جاهلیت محرم (در عربی :المُحَرَّم) نامی بوده که به ماه صفرگفته می‌شد. محرم نخستین ماه از ماه‌های دوازده‌گانه قمری و یکی از ماه‌های حرام است که در دوران جاهلیت و نیز در اسلام، جنگ در آن تحریم شده‌بود. البته این ماه برای شیعیان بسیار مقدس می‌باشد؛ آن‌ها برای گرامی داشتن این ماه برای حسین بن علی گریه کرده و سینه‌زنی و هیئت می‌گیرند و کسانی که به هیئت بروند را غذا می‌دهند، زیرا معتقد هستند که این کارها پس از مرگ به آن‌ها نفع می‌رساند و گناهان آن‌ها آمرزیده می‌شود.

شب و روز اول محرم به عنوان اول سال قمری دارای نماز و آداب خاصی است که در کتاب مفاتیح‌الجنان بیان شده‌است. محرم، ماه حزن و اندوه و عزاداری شیعیان در قتل حسین بن علی است.

مناسبت‌ها

• نبرد کربلا – تاسوعا و عاشورا و قتل حسین و اسارت خاندان حسین به کوفه و شام
• فتح خیبر
• غزوه ذات الرقاع
• به خلافت رسیدن عثمان
• کشته شدن میثم تمار.
• کشته شدن علی بن حسین امام سوم شیعیان.
• قتل محمد امین برادر مأمون عباسی
• قتل جعفر برمکی و انقراض خاندان برمکی و دولت برمکیان.
• واقعه هولاکو و مستعصم و انقراض دولت بنی عباس
• عروج ادریس به آسمان، استجابت دعای زکریا، عبور موسی از دریا و غرق شدن فرعونیان در نیل و عذاب اصحاب فیل

منابع

• هدایة الانام الی وقایع الایام، محدث قمی، ص ۵۳؛ مفاتیح الجنان، ص ۵۲۱
• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «المحرم (شهر)»، ویکی‌پدیای عربی، دانشنامهٔ آزاد.

جستارهای وابسته

• همایش شیرخوارگان حسینی
• عاشورا
• واقعه کربلا
• سوگواری محرم

تقویم قمری