عتبات عالیات

زائران ایرانی کربلا. از کتاب لیدی شیل در مورد ایران. ۱۸۵۶ میلادی.

عَتَبات عالیات یا عتبات، اصطلاحی‌ست که شیعیان دوازه امامی از آن برای اشاره به آرامگاه‌های امامان خود در عراق نام می‌برند. این آرامگاه‌ها در شهرهای کربلا، نجف، سامرا و کاظمین قرار دارند.

واژهٔ «عَـتَـبه» به معنای آستان و درگاه است. در این عبارت، واژهٔ عتبه که به صورت جمع (عَـتَـبات) به کار رفته، دارای صفتی شده (عالیات) که در زبان عربی باید با موصوفِ خود (عتبه) تطابق داشته باشد؛ بنابراین، در اینجا صفت هم به صورت جمع آمده. این قاعدهٔ تطابق صفت با موصوف مربوط به زبان عربی است و در زبان پارسی (فارسی) لازم نیست رعایت شود.

عتبات در شهرهای کربلا کاظمین، نجف و سامرا واقع شده‌اند و شامل آرامگاه‌های شش تن از پیشوایان شاخهٔ دوازده‌امامی شیعه می‌شوند.

• علی بن ابیطالب: نجف
• حسین بن علی: کربلا
• عباس بن علی: کربلا
• علی‌اکبر: کربلا
• موسی کاظم: کاظمین
• محمد تقی: کاظمین
• علی نقی: سامرا
• حسن عسکری: سامرا

عتبات و شهرهایی که این آرامگاه‌ها در آن‌ها قرار گرفته‌اند از زمان رسمی شدن مذهب شیعه در ایران، همیشه شمار زیادی از ایرانیان را به خود جلب کرده و شماری نیز در این شهرها ساکن شده‌اند. روحانیان ایرانی ساکن این شهرها تأثیر نسبتاً زیادی در مسائل سیاسی ایران داشته‌اند.

در خلال سدهٔ نوزدهم میلادی، عتبات عالیات مهم‌ترین کانون‌های تحصیل و آموزش شیعی بودند.

منابع

لغتنامهٔ دهخدا، سرواژه‌های عتبه و عتبات.

• NEGUIN YAVARI: Shiʿa holy places in Iraq، بازدید: اکتبر ۲۰۰۸.

پیوند به بیرون

ستاد بازسازی عتبات عالیات ستاد بازسازی عتبات عالیات شهرستان نایین ویکی‌پدیا و ستاد بازسازی