نخل‌گردانی
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
نخل‌گردانی یا نخل‌برداری، حملِ تابوت چوبی عظیم و نمادی از سوگواری محرم در ایران است. در دههٔ اول این ماه، تابوت درحالی‌که توسط پارچه‌های مشکی و سبز پوشانده شده، توسط عزاداران پرشماری (به‌دلیل وزن زیادِ آن) حمل می‌شود. این سازه مابقی روزهای سال در حسینیه‌ها و مساجد نگهداری می‌شود.[۱]
سابقه نخل را به قبل از اسلام و زمان ساسانیان و مرتبط با سوگواری سیاوش می دانند. قربانی کردن گوسفند، دود کردن اسفند، سینه‌زنی، نوحه‌خوانی و... از آیین های جانبی این مراسم بزرگ و سنتی است.[۲] نخل‌ها در طول مدت سال در مقابل یا داخل حسینیه‌ها نگهداری می شوند. در اجرای این مراسم باشکوه تقسیم کار جالبی وجود دارد که در برخی شهرها این سنت هنوز به دقت انجام می شود به گونه‌ای که بلند کردن هر پایه ی نخل برای طایفه خاصی بوده و کسی حق سرپیچی از آن موازین را ندارد و معمولاً این حق موروثی است.
نخل گردانی در شهرهای مختلف[ویرایش]
آیین نخل‌گردانی در کاشان ،نطنز، زواره و طرق‌رود در اصفهان ، یزد، تفت، زارچ، مهریز و اشکذر در استان یزد، طبس، گناباد، فردوس و سرایان در خراسان، شاهرود در سمنان، استهبان در فارس، ، زیارت کیلان در تهران، اورطه‌دشت در مازندران، تفرش در مرکزی و بسیاری نقاط دیگر ایران برگزار می‌شود.
در شهرهای مختلف، شیوۀ اجرا، نوع تزئین و تعداد نخل‌ها فرق می کند. شکل ظاهری نخل به صورت یک جناغ قوسی شکل است. برخی نخل‌ها بیش از یک تن وزن دارد. بستن نخل‌ها با مهار تمامی چوب‌های نخل با مهارت خاصی توسط نخل بند انجام می شود. این مراسم‌های نخل‌گردانی در اکثر مناطق کشور اجرا می شود.
مراسم نخل‌گردانی مانند همه مراسم‌های مذهبی که در ایام عاشورا و محرم در سراسر کشور برگزار می شود، ریشه در اعتقادات مذهبی مردم دارد. سبک اجرای هر مراسم مانند نخل‌گردانی تقریباً در تمامی کشور تا حدودی شبیه به هم می باشد تفاوت در نحوه اجرا، مکان و زمان اجرا و برخی اعتقادات خاص به نخل می باشد. آنچه در نخل گردانی و مراسم اجرایی این رسم قدیمی در محرم مطرح است اجتماع یکپارچه و هماهنگی خاص مردم است.
نخل گردانی در حقیقت یک اجتماع یا همایش بزرگ اجتماعی- فرهنگی و دینی است. بخش زیادی از شهرها و روستاها را در بر می گیرد. نخل‌گردانی شهرهای ایران به مراسم عزاداری ماه محرم شکوه و جلال خاصی می‌بخشد از طرفی باعث همدلی و همکاری کلیه مردم اعم از پیر و جوان، و زن و مرد می‌شود.
نگارخانه[ویرایش]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ داود نعیمی (۱۳۸۵)، «فصل سوم: دیدنی‌های باستانی و دینی»، افتخارآفرینان استان مرکزی، کومه، ص. ۸۶، شابک ۹۶۴-۲۵۹۸-۰۹-۴
- ↑ تاریخچۀ نخل‌برداری
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ نخل‌گردانی موجود است. |
| کشتگانِ سپاهِ حسین | از بنی‌هاشم: حسین بن علی • عباس بن علی • علی‌اکبر • علی‌اصغر • ابوبکر بن علی • ابراهیم بن علی • قاسم بن حسن • ابوبکر بن حسن • بشر بن حسن • محمد بن جعفر طیار
از صحابه: حبیب بن مظاهر • مسلم بن عوسجه از یاران: عمرو بن کعب • اسلم ترکی • بریر بن خضیر همدانی • حر بن یزید ریاحی • حجاج بن مسروق • حلاس بن عمرو • زهیر بن بشر • زهیر بن قین • سعید بن عبدالله • نافع بن هلال • وهب بن وهب • هفهاف بن مهند • یزید بن ثبیط |
|---|---|
| اسیران از سپاهِ حسین | |
| عاملانِ نبرد | |
| مراسم‌ِ ماهِ محرّم | |
| در آثارِ هنری | |
| در آیات و روایات | |
| جستارهای وابسته | |
| آیین/نمایش (آیینهای نمایشی و نمایشهای آیینی) |
|  | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| نمایشهای عامیانه | خاله رورو • بقالبازی • کچلکبازی • تخت حوضی (سیاهبازی) • خیمهشببازی • نقالی ایرانی • کوسهگردی • ورزاجنگ • ورزش زورخانهای • معرکهگیری • پیشپرده (تئاتر) • سایهبازی | |||||
| گروههای نمایش | ||||||
| تماشاخانهها | ||||||
| دیـگر | ||||||
| سبک |  | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| مراسم | |||||
| مداحان |
| ||||
| مدیحهسرایان | |||||
| جستارهای وابسته | |||||
اسدی کله کوچیک(1398)