شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مسجدسلیمان
 | |
| نوع | نفت و گاز |
|---|---|
| بنا نهاده | ۱۳۷۷ |
| دفتر مرکزی |  مسجدسلیمان، خوزستان |
| محدودهٔ فعالیت | استان خوزستان استان ایلام استان لرستان |
| مدیر عامل | قباد ناصری[۱] |
| رئیس هیئت مدیره | بیژن عالی‌پور |
| محصولات | نفت خام گاز طبیعی |
| مالک | شرکت مناطق نفتخیز جنوب |
| تعداد کارکنان | ۳٫۲۰۰ نفر (۱۳۹۳)[۲] |
| وبگاه | |
شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مسجدسلیمان شرکت نفت و گاز ایرانی است، که در زمینه بهره‌برداری، فرآورش و انتقال نفت خام و گاز طبیعی فعالیت می‌کند. ظرفیت تولید نفت خام این شرکت به‌طور متوسط معادل ۱۷۰ هزار بشکه در روز می‌باشد،[۳] همچنین به‌طور میانگین روزانه ۳۵۰ میلیون فوت مکعب (معادل ۱۰ میلیون مترمکعب) گاز طبیعی تولید می‌کند، که این مقادیر از ۱۶ میدان نفتی و ۸ میدان گازی، با مجموع ذخیره نفت درجای ۲۹ میلیارد بشکه،[۴] واقع در حوزه عملیاتی این شرکت، استخراج می‌شود.[۵]
شرکت نفت و گاز مسجدسلیمان در دی‌ماه ۱۳۷۷ با ادغام دارایی‌ها و تأسیسات شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، در چهار ناحیه نفتی لب‌سفید، نفت‌سفید، قلعه‌نار و هفتکل تأسیس شد و فعالیت‌های تولیدی خود را عملاً از ابتدای سال ۱۳۷۸ به‌عنوان شرکت تابعه‌ای از شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب آغاز نمود. این شرکت در حال حاضر در مجموع دارای ۴۹۲ حلقه چاه نفت، ۱۶ مجتمع بهره‌برداری، ۳ کارخانه نمک‌زدایی و ۴ ایستگاه تقویت فشار است و در محدوده‌ای به وسعت ۲۷ هزار کیلومتر مربع، در سه استان خوزستان، ایلام و لرستان، فعالیت می‌کند. دفتر مرکزی این شرکت در شهر مسجدسلیمان، استان خوزستان قرار دارد.
تاریخچه[ویرایش]
حوزه عملیاتی شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مسجدسلیمان، به‌عنوان قدیمی‌ترین منطقه نفتخیز ایران و خاورمیانه، قدمت آن به سال ۱۲۸۷ و اکتشاف نخستین میدان نفتی خاورمیانه، توسط کنسرسیوم دارسی، تحت نام میدان نفتی مسجد سلیمان بازمی‌گردد. چاه شماره یک، در سال ۱۲۸۷ (معادل ۱۹۰۸ میلادی) در شهر مسجدسلیمان شروع به فعالیت تولیدی کرد. این کشف صنعتی، سرفصل جدیدی را در حیات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور ایران به وجود آورد.
در سال ۱۳۰۶ شرکتی تحت عنوان شرکت سهامی اکتشاف و تولید نفت با مدیریت کارشناسان بریتانیایی، به عنوان زیرمجموعه‌ای از شرکت نفت ایران و انگلیس، در شهر مسجدسلیمان تأسیس شد، که فعالیت‌های آن بر تأمین منابع مالی، برنامه‌ریزی و نحوه برداشت از مخازن نفتی، همچنین توسعه میدان‌ها و ساخت تأسیسات فنی متمرکز بود. این شرکت هسته اولیه شرکت نفت و گاز مسجدسلیمان بشمار می‌آید.
در طول دهه‌های بعدی، چاه‌های نفت در مناطق شمالی استان خوزستان، یکی پس از دیگری، حفاری شدند و به بهره‌برداری رسیدند. جویندگان کار از اقصی نقاط ایران، به این مناطق هجوم آوردند و مسجدسلیمان به‌عنوان نخستین شهر صنعتی ایران، شکل گرفت. حوزه مدیریتی شرکت نفت مسجدسلیمان، در طول جنگ جهانی دوم با محوریت چاه شماره یک، عملأ انرژی ماشین جنگی انگلستان را تأمین می‌نمود و در آن دوره زمانی، به یکی از استراتژیک‌ترین نواحی صنعتی جهان مبدل شده بود.
سال‌های ابتدای دهه ۱۳۵۰ به دلیل شتاب گرفتن روند فعالیت‌های تولید نفت و گاز، عملیات اکتشاف و حفاری، شرکت خاص خدمات نفت ایران (به‌اختصار: اُسکو) از دارایی‌های شرکت سهامی اکتشاف و استخراج نفت تأسیس شد و فعالیت خود را به‌عنوان شرکت پیمانکار طرف قرارداد شرکت ملی نفت ایران، آغاز نمود. شرکت اسکو در زمینه اکتشاف و مطالعه میدان‌ها، برنامه‌ریزی و اجرای عملیات حفاری، نصب و راه‌اندازی تأسیسات و احداث خطوط لوله، تهیه طرح پیشنهادی برنامه‌های توسعه میدان‌ها و ازدیاد برداشت، همچنین برآورد بودجه‌های ارزی و ریالی فعالیت می‌کرد. دفتر مرکزی شرکت اسکو در شهر مسجدسلیمان قرار داشت.
پس از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران و خروج بخش اعظم کارشناسان خارجی و شرکت‌های بین‌المللی صنعتی از کشور، سپس تغییر ساختار سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی، شرکت اٌسکو و شرکت عملیات غیرصنعتی، با هم ادغام شدند و شرکت مدیریت مناطق نفتخیز را تشکیل دادند. دفتر مرکزی این شرکت نیز به شهر اهواز منتقل گردید. این شرکت به‌عنوان متصدی کلیه عملیات مربوط به بخش بالادستی و پایین‌دستی نفت و گاز سراسر کشور، منهای میدان‌ها دریایی مستقر در خلیج فارس که مدیریت آن‌ها برعهده شرکت نفت فلات قاره ایران بود، را در بر می‌گرفت، که در پی آن، مدیریت تولید از مخازن کنونی شرکت نفت و گاز مسجدسیمان نیز به شرکت مدیریت مناطق نفتخیز محول شد. در نهایت با تولید بیش از حد در طول بیش از نیم قرن از میدان نفتی مسجد سلیمان و میدان‌ها همجوار آن که امروزه به عنوان حوزه عملیاتی شرکت نفت و گاز مسجدسلیمان محسوب می‌شود، میانگین تولید از این میدان‌ها، رفته‌رفته رو به افول نهاد و اکتشاف میدان‌ها جدید در جنوب کشور و عدم توجه به ایجاد زیرساخت‌های جدید در این حوضه نیز مزید بر علت شد، تا جایی که در ابتدای دهه ۱۳۶۰ تولید نفت خام از این مخازن نفتی فرسوده، دیگر اقتصادی نبود و کلیه فعالیت‌های مرتبط با استخراج نفت در این منطقه، متوقف گردید. پس از پایان جنگ ایران و عراق، شرکت مدیریت مناطق نفتخیز، به شرکت مدیریت تولید مناطق خشکی تغییر نام داد.
در سال ۱۳۷۷ نام مدیریت تولید مناطق خشکی به شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب تغییر پیدا کرد و برنامه‌ریزی بمنظور تغییر ساختار این شرکت با هدف کوچک سازی و تفکیک نمودن حوزه عملیاتی آن آغاز شد. سال ۱۳۷۸ با هدف اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های وزارت نفت ایران، مبنی بر ایجاد تغییر و تحول در نحوه اداره فعالیت‌ها، ساختار سازمانی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، مورد بازنگری قرار گرفت و به دو شاخه اصلی شامل ستاد مرکزی و شرکت‌های تابعه تفکیک گردید. سپس ۵ شرکت بهره‌برداری از دارایی‌های بخش تولید نفت و گاز شرکت مناطق نفتخیز جنوب تأسیس شدند. شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مسجدسیمان به‌عنوان یکی از پنج شرکت بهره‌بردار تابع شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، با الحاق چهار ناحیه نفتی لب سفید، قلعه نار، هفتکل و نفت سفید، در دی‌ماه ۱۳۷۷ شکل گرفت، ولی فعالیت‌های عملیاتی آن، به‌عنوان یک شرکت بهره‌بردار، عملأ از سال ۱۳۷۸ آغاز گردید.
حوزه عملیاتی[ویرایش]
شرکت نفت و گاز مسجدسیمان، از قسمت غرب، تا ۷۵ کیلومتری پلدختر، واقع در جنوب استان لرستان و از بخش شرقی نیز تا ۲۵ کیلومتری شهرستان ایذه در استان خوزستان را شامل می‌شود. این شرکت دارای ۴۹۲ حلقه چاه فعال و غیرفعال، ۹ مجتمع بهره‌برداری و ۴ ایستگاه تقویت و تزریق گاز، در محدوده‌ای به مساحت ۱۴۰ کیلومتر مربع، فعالیت می‌نماید.
تأسیسات[ویرایش]
| ردیف | تأسیسات | سال ساخت |
|---|---|---|
| ۱ | واحد بهره‌برداری نمره ۹ | ۱۳۰۷ |
| ۲ | واحد بهره‌برداری پرسیاه | ۱۳۰۷ |
| ۳ | کارخانه نمک‌زدایی زیلایی | ۱۳۷۲ |
| ۴ | واحد بهره‌برداری عنبل | ۱۳۴۹ |
| ۵ | واحد بهره‌برداری کارون | ۱۳۸۷ |
| ۶ | واحد بهره‌برداری قلعه‌نار | ۱۳۷۲ |
| ۷ | واحد بهره‌برداری کبود | ۱۳۸۳ |
| ۸ | کارخانه نمک‌زدایی لب سفید | ۱۳۵۲ |
| ۹ | کارخانه نمک‌زدایی نفت‌سفید | ۱۳۲۳ |
| ۱۰ | واحد بهره‌برداری هفتکل ۱ | ۱۳۰۷ |
| ۱۱ | واحد بهره‌برداری هفتکل ۴ | ۱۳۵۲ |
| ۱۲ | کارخانه نمک‌زدایی هفت شهیدان | ۱۳۹۴ |
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ «انتصاب مدیرعامل جدید شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مسجدسلیمان». سیمای نفت. ۱۵ مهر ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اکتبر ۲۰۱۶.
- ↑ «درباره ما». وبگاه شرکت نفت و گاز مسجدسلیمان.
- ↑ «استمرار تولید در زادگاه نفت». بدر پرس. ۶ خرداد ۱۳۹۵.
- ↑ «نفت درجای اولیه شرکت نفت و گاز مسجدسلیمان حدود ۲۹ میلیارد بشکه است». شوشان. ۱۸ آذر ۱۳۹۳.
- ↑ «مسجدسلیمان ظرفیت تولید ۱۴۵ هزار بشکه نفت در روز را دارد». شرکت ملی نفت ایران.
