فهرست سدهای ایران

سد دز در استان خوزستان

تاریخچه

احداث سد در ایران، در سال ۱۹۵۰ آغاز شد. چهارده سد بزرگ ایران با کمک مهندسان و مشاوران خارجی در طول دو دهه قبل از انقلاب ساخته شد. در دوران پس از انقلاب، در ایران ظرفیت و توان سد سازی، قابل توجهی به وجود آمد با تقویت برخی از شرکت‌های طرف قرارداد ۲۰۰ شرکت پیمانکاری، ۷۰ شرکت مشاور و ۳۰ شرکت بزرگ به وجود آمد. همچنین در این مدت صدها واحد تولیدی برق آبی در داخل ایران کمتر از سه دهه تأسیس شد.

سدها در ایران علاوه بر ضرورت تولید برق، باید به طور مؤثر مدیریت و کنترل کمبود تقاضای آب، در سراسر ایران را جبران می‌کردند. ایران با احداث ۸۸ سد بزرگ و کوچک در سال ۲۰۰۷ به طور متوسط، نزدیک به دو میلیارد متر مکعب آب به منابع آب کشور در سال اضافه کرد. همان‌طور که در چشم‌انداز ایران احداث ۵۸۸ سد (بزرگ و کوچک)، برنامه‌ریزی شده بود. فهرست سدهای در حال بهره‌برداری و ساخت ایران به شرح زیر است.

رتبه سدسازی ایران در دنیا

ایران سومین کشور سدساز در دنیاست. چین و ترکیه در مقام‌های اول و دوم جهان قرار دارند.

محتویات: بالای صفحه - (۹-۰) آ الف ب پ ت ث ج چ ح خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

الف

سد استقلال در استان هرمزگان

• سد آبسرده (بروجرد - لرستان)
• سد آبشینه (همدان)
• سد آزاد (کردستان)
• سد آغ چای (چایپاره- آذربایجان غربی)
• سد آلج (جونقان- چهارمحال و بختیاری)
• سد آویدر (سیسنگان - مازندران)
• سد ارس (مرز ایران و جمهوری آذربایجان)
• سد استقلال (هرمزگان)
• سد اسجیل (چناران)
• سد اکباتان (همدان)
• سد قوسی ایزدخواست
• سد ایدوغموش (آذربایجان شرقی)
• سد البرز (سوادکوه(لفور)
• سدامارات (اهر _ارسباران)
• سد امین بلاغی (شکرم_گرمی الف)
• سد امند (آذربایجان شرقی)
• سد ارسباران
• سد اربطان- هریس (آذربایجان شرقی)
• سد الغدیر (ساوه)
• سد البرز (مازندران- سوادکوه -لفور)

ب

• سد بار (نیشابور)
• سد بارزو (شیروان)
• سد باغرود (نیشابور)
• سد بافت (بافت - استان کرمان)
• سد بالاتل (قشم)
• سد بانه (بانه)
• سد بختیاری (الیگودرز)
• سد برزک (کاشان - اصفهان)
• سَد بُز (بخش کوخرد هرمزگان)
• سد بزوشا (زنجان)
• سد بند امیر (مرودشت -فارس)
• بند میزان
• سد بست گز (بخش کوخرد هرمزگان)
• سد برون (فردوس)
• سد بلوک
• سد بندو (عسلویه - بوشهر)
• سد بوئین (زنجان)

پ

• سد پاباز (نیشابور)
• سد پارس
• سد پارسیان (فارس)
• سد پانزده خرداد (دلیجان)
• سد پاگدار (خراسان رضوی)
• سد پاگدار ساردوئیه (کرمان)
• سد پاباز نیشابور (خراسان رضوی)
• سد پارام (آذربایجان شرقی)
• سد پارسل۱۱ (خوزستان)
• سد پاعلم (لرستان)
• سد پرسپانج (قزوین)
• سد پساوه (خراسان رضوی)
• سد پلرود (گیلان)
• سد پیران (کرمانشاه)
• سد پیشین (سیستان و بلوچستان-چابهار)

ت

• سد تاجیار- سراب (آذربایجان شرقی)
• سد تاریک (گیلان)
• سد تبارک (قوچان)
• سد تهم (زنجان)
• سد تنکاب (فیروز آباد)
• سد تنگاب
• سد تنگوئیه (سیرجان)
• سد تالوار

ج

سد جیرفت در استان کرمان

• سد جابر (بخش کوخرد هرمزگان)
• سد جاوید (بخش کوخرد هرمزگان)
• سد جگین (قشم)
• سد جیرفت
• سد جره رامهرمز

چ

• سد چالی دره (مشهد)
• سد چشمه لنگان (اصفهان)
• سد چروم (کازرون)
• سد چم‌شیر (کهگیلویه و بویراحمد)
• سد چم گردلان (ایلام)
• سد چری (فاروج)

ح

• سد حسن ابدال (زنجان)
• سد حسنلو (نقده - آذربایجان غربی)
• سد حوضیان (الیگودرز - لرستان)

خ

• خدا آفرین (بر روی ارس)
• سد خان آباد (الیگودرز)|سد خان‌آباد (الیگودرز)
• سد خرسان۳ (چهارمحال و بختیاری)
• سد خنجبین (مرکزی)

د

سد دوستی در استان خراسان رضوی

• سد دررود (نیشابور)
• سد درودزن
• سد درونگر (شهرستان درگز)
• سد دز (اندیمشک)
• سد دوستی (مرز ایران و ترکمنستان)
• سد دریک (سلماس)
• سد دهن قلعه (بردسکن)
• سد دولت‌آباد (چناران)
• سد درده (روستای درده فیروزکوه)
• سد داریان (روستای داریان پاوه)

ر

سد رئیس‌علی دلواری در استان بوشهر

دریاچهٔ سد رزه

• سد رئیس‌علی دلواری (استان بوشهر)
• سد رزه (درمیان - خراسان جنوبی)
• سد رودبار الیگودرز (لرستان)
• سد رودبال (استان فارس - شهرستان داراب)

ز

• سد زالکی (الیگودرز)
• سد زاوین کلات
• سد زاینده‌رود (چادگان - اصفهان)
• سد زاگرس (قصر شیرین)
• سد زنگلانلو (شهرستان درگز)
• سد زیردان (شهرستان قصرقند)
• سد زیویه (کامیاران کردستان)

ژ

• سد ژاوه کردستان در جاده سنندج کامیاران

س

سد سفیدرود در استان گیلان

• سد سرابی (تویسرکان استان همدان)
• سد سدنه (گاوبندی هرمزگان)
• سد سفیدرود (استان گیلان)
• سد سیوند (استان فارس)
• سد سلیمانشاه
• سد سهند
• سد سبلان (مشگین شهر در استان اردبیل)
• سد سنگرد (سبزوار)
• سد سده (خواف)
• سد سلطانیه (نیشابور)
• سد سیمره در شهرستان بدره (استان ایلام)
• سد ستار خان در شهرستان اهر (آذربایجان شرقی)
• سد سبزکوه (چهار محال بختیاری)
• سد سورال (سنندج)
• سد سومبار (غلامان -خراسان شمالی)
• سد سیاه‌زاغ (کردستان-دیواندره)
• سد سنگ سیاه (دهگلان)
• سد سیاه‌بیشه
• سد فارسی (شهرستان قیروکارزین [۱])

ش

سد شهید رجایی در استان مازندران

• سد شمو (بخش کوخرد هرمزگان)
• سد شهرچای (ارومیه، آذربایجان غربی)
• سد شهید رجایی (ساری، مازندران)
• سد شهید قنبری
• سد شهید کاظمی (بوکان، آذربایجان غربی)
• سد شهید مدنی (تبریز)
• سد شهید مدرس (کاشمر)
• سد شهید یعقوبی (تربت حیدریه)
• سد شیاده (بابل، مازندران)
• سد شیرین‌دره (بجنورد)
• سد شورک (شیروان)
• سد شهید کیانی (شهمیرزاد)
• سد شیخ حسن جوری فرومد (دهستان فرومد شهرستان میامی، استان سمنان)

سد شویر خرمدره

ط

• سد طالقان (تهران)
• سد طرق (مشهد)

ع

• سد عباس‌آباد (ساخت دوره صفویه، واقع در شهرستان بهشهر)
• سد عبدالله گیو (نیشابور)
• سد علویان (مراغه)
• سد عمارت (بخش انگوت شهرستان گرمی ۱۵۰کیلومتری اردبیل)
• سد عمیدآباد (سلطانیه - زنجان)

ف

• سد فاروب رمان (نیشابور)
• سد فریمان

ق

• سد قشلاق (سنندج)
• سد قیصرق

ک

سد کارون ۳ در استان خوزستان

سد کارون ۴ در استان چهار محال و بختیاری

• سد کارون ۱ (شهید عباسپور)
• سد کارون ۲
• سد کارون ۳
• سد کارون ۴
• سد کارون ۵
• سد کلان (ملایر)
• سد کرخه (اندیمشک)
• سد امیرکبیر (کرج)
• سد کریت (طبس)
• سد کبار (قم)
• سد کزرج (آذربایجان شرقی)
• سد کاخک (گناباد)
• سد کارده (مشهد)
• سد کمایستان (سبزوار)
• سد کوثر (بهبهان- خوزستان)
• سد کوثر (شهمیرزاد-سمنان)
• سد کوهرنگ (چهارمحال بختیاری)
• سد کمال صالح (استان مرکزی)
• سد کینه ورس (ابهر- زنجان)

سد کارون ۲ در واقع همان سد مسجد سلیمان است که قبل از نامگذاری به نام سد مسجد سلیمان به نام محل سد" گدار لندر"نامیده می‌شد سد کارون ۳ را به نام سد "ایذه " نیز می‌شناسند

گ

• سد گاوشان (کردستان)
• سد گتوند (خوزستان)
• سد گلابر (زنجان)
• سد گلورد (نکا - مازندران)
• سد گلول (شیروان - خراسان شمالی)
  • سد گوهرکوه (خاش - سیستان و بلوچستان)
• سدگلرود (بروجرد)
• سد گلبلاغ (بیجار - کردستان)
• سد گلپایگان (گلپایگان - اصفهان)
• سد گاران (مریوان - کردستان)

ل

سد لتیان در استان تهران

• سد لار
• سد لتیان
• سد لوارک (تهران)
• سد لیرو (چهار محال بختیاری ، منطقه سلیمانی)

م

• سد مارون
• سد ماملو «۳۰کیلومتری شرق تهران»
• سد مرغک (شهمیرزاد- سمنان)
• سد مروک (دورود- لرستان)
• سد ملاصدرا (اقلید - تنگ براق - فارس)
• سد مسجد سلیمان
• سد مهاباد
• سد میناب

ن

• سد نمرود
• سد نوبهار (بجستان)
• سد نهب (تاکستان-قزوین-)
• سد نرگسی(کازرون-فارس)
• سد نهند (آذربایجان شرقی)
• سد ملک کیان (آذربایجان شرقی)
• سد نسا (بم)
• سد نهرین (طبس)
• سد منجیل (منجیل-گیلان)

و

• سد وشمگیر (شمال آق قلعه- استان گلستان)

ه

• سد هاله (لرستان-جنوب غربی کوهدشت-منطقه عبدولی)

ی

• سد یاسوج

تغییر نام سدها

هیئت وزیران دولت موقت جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ ششم مرداد ۱۳۵۸ بنا به پیشنهاد شماره ۴۵۰/۴۸۶/۳۴۸۶ مورخ ۲۸/۳/۱۳۵۸ وزارت نیرو تغییرات نام زیر را تصویب نمود:

نام پیشین سد	نام پس از انقلاب ۵۷
داریوش کبیر	درودزن
رضاشاه کبیر	کارون
شاپور اول	مهاباد
شاه اسمعیل	گلپایگان
شاه عباس کبیر	زاینده‌رود
شهناز پهلوی	اکباتان
فرح	سفیدرود
فرحناز پهلوی	لتیان
کوروش کبیر	شهیدکاظمی
محمدرضا پهلوی	دز
نادرشاه	مارون

جستارهای وابسته

• فهرست نیروگاه‌های ایران
• سد

پیوند به بیرون

• مشخصات سدهای ایران: به تفکیک استان، حوضه‌های آبریز اصلی و فرعی شرکت مدیریت منابع آب ایران
• آلبوم تصاویر سدهای ایران شرکت مدیریت منابع آب ایران

منابع

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «List of dams and reservoirs in Iran». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.

• بخش تغییرات نام: دادگستری جمهوری اسلامی ایران، مجموعه قوانین سال ۱۳۵۸، تصویب‌نامه‌ها، ص۵۹