شرکت

نماک ساختمان شرکت

شِرکت یا کمپانی (به فرانسوی: Compagnie) به معنای یک شخصیت حقوقی انجمن یا بنگاه تجارت است. بنابر تعریف قانون مدنی ایران، کمپانی عبارت است از اجتماع حقوق مالکان متعدد در شیء واحد به نحو اشاعه، ولی این تعریف در برگیرنده مشاعات نیز است. بنابر مفهومی که از قانون تجارت استنباط می‌شود، شرکت قراردادی است که بر اساس آن اعضا یا شرکا سود حاصل از سرمایه را تقسیم می‌کنند. شرکت‌ها در قوانین ایران شخصیت حقوقی دارند.

تفاوت شرکت مدنی با شرکت تجاری

شرکت مدنی، تابع مقررات حقوق مدنی ( شرکت، عبارت است از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شی واحد به نحو اشاعه.)و شرکت تجاری تابع مقررات حقوق تجارت می باشد(در قانون ما تعریفی از شرکت تجاری وجود ندارد اما می توان آن را این گونه تعریف کرد:«شرکت تجاری قراردادی است که به موجب آن یک یا چند نفر توافق می کنند، سرمایه مستقلی را که از جمع آورده‌های آن‌ها تشکیل می گردد اختصاص دهند و در منافع و زیان‌های احتمالی حاصل از به کارگیری سرمایه، شریک شوند.» و یا، «شرکت، شخص حقوقی است که با رعایت قانون تجارت یا قانون خاص حسب مورد تشکیل شده باشد».)

• شرکت مدنی فاقد شخصیت حقوق مستقل است؛ اما کلیه شرکت های تجاری مذکور در قانون تجارت شخصیت حقوقی مستقل دارند.
• در شرکت مدنی تصمیم‌گیری بر‌پایه اتفاق آرا یعنی رضایت تمامی شرکاست، اما در شرکت تجاری، تصمیم‌گیری اصولاً بر‌پایه اکثریت آرا است.
• شرکت تجاری بر پایه اراده و توافق اشخاص ایجاد می شود اما شرکت مدنی ممکن است قهراً ایجاد شود، مانند شراکت ناشی از ارث برای ورثه.
• انحلال شرکت‌های تجاری تابع تشریفات خاصی است اما در شرکت مدنی هر شریکی هر وقت که بخواهد، می تواند تقاضای تقسیم مال مشترک را بنماید.

انواع شرکت تجاری

به‌طور کلی در قانون تجارت هفت گونه شرکت تجاری وجود دارد.

1. شرکت سهامی. (شامل شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص)
2. شرکت با مسئولیت محدود.
3. شرکت تضامنی.
4. شرکت مختلط غیر سهامی.
5. شرکت مختلط سهامی.
6. شرکت نسبی.
7. شرکت تعاونی تولید و مصرف.

سهام

سهم (مفرد سهام) اجزایی است که سرمایه هر شرکت را تشکیل می‌دهد. داشتنِ سهم مالکیت مشاعی بر سرمایه ایجاد نمی‌کند، مگر در هنگام انحلال شرکت.

ملی‌سهام‌دار

به اعضایِ شرکت در شرکت‌هایِ سهامی و تعاونی سهامدار گفته می‌شود. اعضایِ شرکت مالکان دارایی آن شناخته نمی‌شوند، بلکه صرفاً به نسبت سهام خود، دارای حقوقی نسبت به شرکت خواهند بود. سهام‌دار نسبتِ به شرکت حقوق و تعهداتی دارد. میزان این مسئولیت بسته به نوعِ شرکت متفاوت است.

هیئت مدیره

‌هیئتی حداقل ۳ نفره که کار اداره شرکت را بر عهده دارند، هیئت مدیره نامیده می‌شود. اعضایِ هیئت مدیره الزاماً نباید سهام‌دار شرکت باشند. مدیر عامل توسط هیئت مدیره عزل و نصب می‌شود.

جستارهای وابسته

• شخصیت شراکتی
• شخص حقوقی
• مباشرت