شرکت
شِرکت[۱] یا کمپانی (به فرانسوی: Compagnie) به معنای یک شخصیت حقوقی انجمن یا بنگاه تجارت است. بنابر تعریف قانون مدنی ایران، کمپانی عبارت است از اجتماع حقوق مالکان متعدد در شیء واحد به نحو اشاعه،[۲] ولی این تعریف در برگیرنده مشاعات نیز است. بنابر مفهومی که از قانون تجارت استنباط می‌شود، شرکت قراردادی است که بر اساس آن اعضا یا شرکا سود حاصل از سرمایه را تقسیم می‌کنند.[۳] شرکت‌ها در قوانین ایران شخصیت حقوقی دارند.[۴]
تفاوت شرکت مدنی با شرکت تجاری[ویرایش]
| بخشی از سلسله مباحث دربارهٔ |
| سرمایه‌داری |
|---|
 |
شرکت مدنی، تابع مقررات حقوق مدنی ( شرکت، عبارت است از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شی واحد به نحو اشاعه.)[۵]و شرکت تجاری تابع مقررات حقوق تجارت می باشد(در قانون ما تعریفی از شرکت تجاری وجود ندارد اما می توان آن را این گونه تعریف کرد:«شرکت تجاری قراردادی است که به موجب آن یک یا چند نفر توافق می کنند، سرمایه مستقلی را که از جمع آورده‌های آنها تشکیل می گردد اختصاص دهند و در منافع و زیان‌های احتمالی حاصل از به کارگیری سرمایه، شریک شوند.»[۶] و یا، «شرکت، شخص حقوقی است که با رعایت قانون تجارت یا قانون خاص حسب مورد تشکیل شده باشد».)[۷]
- شرکت مدنی فاقد شخصیت حقوق مستقل است؛ اما کلیه شرکت های تجاری مذکور در قانون تجارت شخصیت حقوقی مستقل دارند.
- در شرکت مدنی تصمیم‌گیری بر‌پایه اتفاق آرا یعنی رضایت تمامی شرکاست، اما در شرکت تجاری، تصمیم‌گیری اصولاً بر‌پایه اکثریت آرا است.
- شرکت تجاری بر پایه اراده و توافق اشخاص ایجاد می شود اما شرکت مدنی ممکن است از روی توافق ایجاد نشود، مانند شراکت ناشی از ارث برای ورثه.
- انحلال شرکت‌های تجاری تابع تشریفات خاصی است[۸] اما در شرکت مدنی هر شریکی هر وقت که بخواهد، می تواند تقاضای تقسیم مال مشترک را بنماید.[۹][۱۰]
انواع شرکت تجاری[ویرایش]
به‌طور کلی در قانون تجارت هفت گونه شرکت تجاری وجود دارد.[۱۱]
- شرکت سهامی. (شامل شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص)
- شرکت با مسئولیت محدود.
- شرکت تضامنی.
- شرکت مختلط غیر سهامی.
- شرکت مختلط سهامی.
- شرکت نسبی.
- شرکت تعاونی تولید و مصرف.
سهام[ویرایش]
سهم (مفرد سهام) اجزایی است که سرمایه هر شرکت را تشکیل می‌دهد. داشتنِ سهم مالکیت مشاعی بر سرمایه ایجاد نمی‌کند، مگر در هنگام انحلال شرکت.[۱۲]
سهامدار[ویرایش]
به اعضایِ شرکت در شرکت‌هایِ سهامی و تعاونی، سهامدار گفته می‌شود. اعضایِ شرکت، مالکان دارایی آن شناخته نمی‌شوند، بلکه صرفاً به نسبت سهام خود، دارای حقوقی نسبت به شرکت خواهند بود. سهامدار نسبت به شرکت حقوق و تعهداتی دارد. میزان این مسئولیت بسته به نوعِ شرکت متفاوت است.[۱۳]
هیئت مدیره[ویرایش]
هیئت مدیره هیئتی حداقل ۳ نفره است که کار اداره شرکت را بر عهده دارد. اعضایِ هیئت مدیره الزاماً نباید سهامدار شرکت باشند. مدیر عامل توسط هیئت مدیره عزل و نصب می‌شود.[۱۴]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ «شرکت» [اقتصاد] هم‌ارزِ «کمپانی» (به انگلیسی: company)؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر اول. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۱-۱ (ذیل سرواژهٔ شرکت ۱)
- ↑ روزنامه مردمسالاری. «قلع و قمع مستحدثات در ملک مشاع». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸.
- ↑ دانشنامه رشد. «شرکت‌های تجارتی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژوئن ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸.
- ↑ قانون تجارت ۱۳۱۱. «اشخاص حقوقی». دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸.
- ↑ ماده 571 قانون مدنی.
- ↑ اسکینی، ربیعا، شرکت های تجاری، ج 1،ص 17.
- ↑ بند 5 ماده 1 قانون اجرای سیاست های کلی نظام.
- ↑ مواد 199 نا 231 لایحه1347 و 202 تا 218 قانون تجارت.
- ↑ ماده 589 قانون مدنی.
- ↑ کتاب حقوق تجارت به روش ساده _ مولف: رضا رشیدی نسب.
- ↑ قانون تجارت ۱۳۱۱. «در اقسام مختلفه شرکت‌ها و قواعد راجعه به آنها». دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸.
- ↑ مجموعه قوانین ایران. «شرکت مختلط سهامی». دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸.
- ↑ ماهنامه تجارت (بانک تجارت). «مسئولیت شرکا یا سهامداران در شرکت‌های تجاری». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸.
- ↑ مجموعه قوانین ایران. «شرکت مختلط سهامی». دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸.
پیوند به بیرون[ویرایش]
 | این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک شرکت است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |