ملا عمر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از ملامحمد عمر)
ملّا عمر
ملّا عمر در سال ۱۹۷۹
زمامدار افغانستان
دوره مسئولیت
۲۷ سپتامبر ۱۹۹۶ – ۱۳ نوامبر ۲۰۰۱
مورد مناقشه با برهان‌الدین ربانی (به‌عنوان رئیس ائتلاف شمال)
نخست‌وزیرمحمد ربانی
محمد عبدالکبیر (کفیل)
قائم‌مقاممحمد ربانی
پس ازبرهان‌الدین ربانی
(به‌عنوان رئیس‌جمهور)
پیش ازبرهان‌الدین ربانی
(به‌عنوان رئیس‌جمهور)
نخستین رهبر امارت اسلامی افغانستان
دوره مسئولیت
۴ آوریل ۱۹۹۶ – ۲۳ آوریل ۲۰۱۳
قائم‌مقاممحمد ربانی
عبدالغنی برادر
عبیدالله آخند
اختر محمد منصور
پس ازایجاد جایگاه
پیش ازاختر محمد منصور
اطلاعات شخصی
زاده
محمّد عُمر

۱۳۳۹ خورشیدی
روستای چاه‌همت در ولسوالی خاک‌ریز ولایت قندهار
درگذشته۴ ثور/اردیبهشت ۱۳۹۲ (به نقل از دولت افغانستان)[۱][۲]
بیمارستانی در کراچی، پاکستان
ملیت افغانستان
حزب سیاسیحرکت انقلاب اسلامی افغانستان
طالبان
روابطفرزند مولوی غلام نبی آخوند فرزند ملا محمد رسول آخوند فرزند مولوی محمد أیاز
فرزندانملا محمد یعقوب[۳] (فرزند ارشد)
پیشهملا، نظامی، سیاستمدار
قومیتپشتون
خدمات نظامی
درجهرهبر طالبان افغانستان
جنگ‌ها/عملیات‌جنگ بر ضد اتحاد جماهیر شوروی
جنگ‌های داخلی افغانستان
جنگ افغانستان
جنگ در شمال‌غرب پاکستان

محمّد عُمر معروف به مُلّا عمر (زاده: ۱۳۳۹ در روستای چاه‌همت ولسوالی خاکریز، ولایت قندهار - درگذشتهٔ: ۴ ثور/اردیبهشت ۱۳۹۲)[۲][۴][۵] رهبر طالبان و دیکتاتور افغانستان بود که از سال ۱۹۹۶ تا اواخر سال ۲۰۰۱ حکومت را در افغانستان در اختیار داشت. وی به‌عنوان رهبر امارت اسلامی افغانستان شناخته می‌شد و از سال ۱۹۹۶ تا سال ۲۰۰۱ زمامدار افغانستان بود.

حمله ائتلاف بین‌المللی به رهبری ناتو در سال ۲۰۰۱ به افغانستان برای نابودی القاعده به دلیل حمله ۱۱ سپتامبر موجب سقوط حکومت تحت رهبری او شد. ملا عمر پس از آن در اختفا به رهبری طالبان ادامه داد.[۶] دولت آمریکا ۱۰ میلیون دلار پاداش برای دستگیری او گذاشته بود.[۷] نام او در لیست ده رهبر خطرناک‌ترین گروه‌های تروریستی وجود داشت.[۸]

زندگی[ویرایش]

محمّد عمر در ۱۳۳۹ خورشیدی (۱۹۶۰ میلادی) در جنوب افغانستان و در روستایی به نام چاه‌همت در ولسوالی خاکریز ولایت قندهار به دنیا آمد[۹] و با این حساب آن طور که طالبان می‌گوید در سن ۵۵ سالگی درگذشته است. هرچند گزارش‌های دیگر حاکی است که او در زمان مرگ ۵۲ یا ۵۳ سال داشت.[۱۰] در اوایل جهاد افغانستان علیه شوروی، ملاعمر به عنوان یک سرباز پیاده و عادیِ مجاهدین، دو هفته به پاکستان سفر کرد. گفته می‌شود در جریان یکی از جنگ‌ها یک چشم ملاعمر بر اثر برخورد ترکش زخمی شد و به شدت آسیب دید و وی بدون استفاده از مواد بیهوش کننده و ضد عفونی کننده، به وسیله چاقو این چشمش را درآورد و پلک‌هایش را به هم دوخت.[۱۱] پس از عقب‌نشینی ارتش شوروی از افغانستان، بین سال‌های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۴ ملاعمر امام مسجدِ یک روستا در یک شهرستان/ولسوالی در غرب قندهار شد. در اکتبر ۱۹۹۴ ملاعمر، امیر طالبان شد. در ۱۹۹۶ اجلاس بزرگی که شورا خوانده می‌شد و متشکل از ۱۵۰۰ طالب دینی بود در قندهار برگزار شد و به ملا عمر لقب «امیرالمؤمنین» اعطا کرد. تا این زمان، طالبان تقریباً ۹۰ درصد خاک افغانستان را اشغال کرده بود. در پی حملات ارتش آمریکا و همزمان نیروهای پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) در اکتبر ۲۰۰۱، حکومت تحت رهبری ملا عمر پس از مقاومت کوتاهی سقوط کرد.[۱۱]

مرگ[ویرایش]

پس از سقوط رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱ میلادی، وی هیچ‌گاه در انظار عمومی ظاهر نشد تا سرانجام خبر مرگش منتشر شد.[۱۰]

انتشار خبر در توییتر ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی گروه طالبان

در تاریخ چهارشنبه ۷ مُرداد/اسد ۱۳۹۴ (۲۹ ژوئیه ۲۰۱۵ میلادی) اداره امنیت ملی افغانستان مرگ ملا عمر، رهبر گروه طالبان را تأیید کرد. در بیانیه رسمی که از دفتر اشرف غنی، رئیس‌جمهوری پیشین افغانستان منتشر شده آمده‌است که ملا عمر در آوریل ۲۰۱۳ میلادی در بیمارستانی در شهر کراچی درگذشته است.[۱۲] سخنگوی طالبان نیز مرگ وی را تأیید کرد و ملا اختر محمد منصور، فرد شماره دو این گروه، بعنوان رهبر جدید آن انتخاب شد.[۱۳] این تصمیم در جلسه چهارشنبه شب شورای طالبان گرفته شده‌است.[۱۴] اما بستگان ملا عمر، از جمله پسر و برادر او، رهبری منصور را رد کردند و خواهان انتخابات جدید شدند.[۱۵]

دولت افغانستان برگزاری مراسم یادبود برای ملا عمر را ممنوع ساخت و گفت این عمل، موجب رنجش و تحقیر هزاران قربانی طالبان خواهد شد.[۱۵]

طالبان در مراسم برای بزرگداشت نهمین سالگرد مرگ مُلّا عمر در کابل، گفت که مرگ او بر اثر ابتلا به بیماری سل بوده‌است.[۶]

ملا عمر با مصدومیت از ناحیه چشم

پانویس[ویرایش]

  1. «طالبان پس از شش سال، 'تاریخ مرگ' ملا عمر را تأیید کرد».
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «افغانستان بدرک واصل شدن ملا محمد عمر ک.ص.کش را تأیید کرد همسر سابق وی الرحیل الممة نام داشت که به ایران گریخت». BBC Persian. ۲۰۱۵-۰۷-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۸-۰۵.
  3. «مخالفت یک فرمانده ارشد طالبان با رهبر جدید؛ هشدار دربارهٔ 'انشعاب بیشتر' میان طالبان». BBC Persian. ۲۰۱۵-۰۲-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۸-۰۵.
  4. Rosenberg, Matthew (2014-12-28). "Around an Invisible Leader, Taliban Power Shifts". NYTimes.com (به انگلیسی). Retrieved 2015-08-05.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)
  5. Shane, Scott (10 October 2009). "Dogged Taliban Chief Rebounds, Vexing U.S." Retrieved 6 September 2014.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «طالبان پس از حدود یک دهه در مورد علت مرگ ملاعمر صحبت کرد». BBC News فارسی. ۵ اردیبهشت ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۴-۲۵.
  7. «ملا محمد عمر: ما قدرت انحصاری نمی‌خواهیم». BBC Persian. ۲۰۱۳-۰۸-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۸-۰۵.
  8. "Leaders of deadliest terrorist groups". CNN (به انگلیسی). 2013-10-28. Retrieved 2015-08-05.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)
  9. طالبان-منتشر «زندگینامه ملا محمدعمر رهبر طالبان منتشر شد - آوا» مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). خبرگزاری صدای افغان (آوا) | اخبار افغانستان و جهان | Afghan voice agency. ۲۰۱۵-۰۴-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۲.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ خموش، کاوون (۲۰۱۵-۰۷-۱۵). «ابهامات مرگی مرموز؛ ملاعمر کی و کجا مرد؟». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۸-۰۵.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «چرا ملاعمر با دستان خود چشمش را از حدقه بیرون آورد؟». العربیه فارسی. ۲۰۱۹-۰۳-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۴-۲۵.
  12. «مرگ ملا عمر تأیید شد». euronews. ۲۰۱۵-۰۷-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۷-۳۱.
  13. «طالبان مرگ ملا محمد عمر، رهبر این گروه را تأیید کرد». BBC Persian. ۲۰۱۵-۰۷-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۷-۳۱.
  14. «فرد شماره دو طالبان جانشین ملا عمر شد». euronews. ۲۰۱۵-۰۷-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۷-۳۱.
  15. ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ «طالبان افغانستان خواهان حمایت از رهبر جدید گروه شد». صدای آمریکا. ۲۰۱۵-۰۸-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۸-۰۵.

منابع[ویرایش]