عملیات والفجر ۱۰
| عملیات والفجر ۱۰ | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخشی از جنگ ایران و عراق | |||||||||
| |||||||||
| طرف‌های درگیر | |||||||||
 عراق |
 ایران | ||||||||
| فرماندهان و رهبران | |||||||||
|
صدام حسین هشام فخری عبدالواحد شنان آل‌رباط |
محسن رضایی علی شمخانی سیدیحیی رحیم‌صفوی صیاد شیرازی | ||||||||
| قوا | |||||||||
|
نیروی زمینی عراق نیروی هوایی عراق |
سپاه پاسداران نیروی زمینی ارتش نیروی هوایی ارتش هوانیروز ارتش | ||||||||
| تلفات و خسارات | |||||||||
|
۱۰٫۰۰۰ نفر کشته ۵٫۴۰۰ نفر اسیر[۲] | ۳٫۰۰۰ نفر کشته[۳] | ||||||||
عملیات والفجر ۱۰ عملیات تهاجمی گسترده نیروهای مسلح ایران در خلال جنگ ایران و عراق بود، که به مدت ۶ روز در اسفندماه ۱۳۶۶ به فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و مشارکت نیروی زمینی ارتش و پشتیبانی نیروی هوایی ارتش و هوانیروز، در منطقه حلبچه و سلیمانیه، عراق و نیز در منطقه نوسودِ ایران، انجام شد.[۴]
عملیات والفجر ۱۰ در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۶۶ به منظور تصرف شهر حلبچه و بخش‌هایی از خاک عراق و دستیابی به یک برتری سیاسی، طراحی و اجرا شد[۵] و در تاریخ ۲۹ اسفند ۱۳۶۶ با تصرف منطقه‌ای به وسعت ۱٫۲۰۰ کیلومتر مربع شامل شهرهای حلبچه، خرمال، بیاره و طویله از سوی نیروهای ایرانی، پایان پذیرفت.[۶] در این عملیات ارتش عراق به اتهام همکاری با نیروهای ایرانی، اقدام به بمباران شیمیایی حلبچه نمود که در نهایت به کشته شدن بیش از ۵ هزار نفر از افراد غیرنظامی انجامید.[۷]
شرح عملیات
[ویرایش]عملیات والفجر ۱۰ در تاریخ ۲۴ اسفند سال ۱۳۶۶ در منطقه عمومی حلبچه و با هدف آزاد سازی شهر حلبچه و دسترسی به دریاچه دربندیخان آغاز شد و تا روز ۲۹ همین ماه ادامه داشت.[۸] در این عملیات، علاوه بر اهداف سیاسی، سه هدف عمده نظامی هم مدنظر بود: آزادسازی حلبچه، خرمال، دوجیله، بیاره و طویله[۹] از دست نیروهای عراقی، فراهم‌سازی مقدمات تصرف سد دربندیخان[۸][۹] و انسداد عقبه اصلی نیروهای عراقی در استان سلیمانیه. این عملیات یک هفته مانده به پایان سال، به منزله عملیات اصلی سالانه ایران، در ارتفاعات و زمین‌های غرب دریاچه دربندیخان، موسوم به دشت زور انجام شد.[۱۰] ارتش عراق تصور می‌کرد ایران همچنان در جبهه‌های جنوب عملیات خواهد کرد و بر این اساس برنامه‌ریزی کرده بود و این باعث غافل‌گیری نیروهای عراقی و عقب ماندن از اهداف‌شان شد و سبب شد منطقه‌ای به وسعت ۱٫۰۰۰ کیلومتر مربع (دشت‌زور) شامل ۳ شهر و بالغ بر ۷۰ روستا، ابتدا محاصره و سپس تصرف شوند.[۱۰] در عملیات والفجر۱۰ تعداد اسیران عراقی و حجم غنایم به دست آمده توسط نیروهای ایرانی زیاد بود. به طوری که یک لشکر و ۲۸ تیپ ارتش عراق از ۵۰ تا ۱۰۰ درصد خسارت دیدند.[۱۰] همچنین ۴۸۴۸ نظامی عراقی[۱۰] (در برخی منابع ۵٫۴۴۰ نفر[۸]) شامل ۱۸۹ افسر از جمله فرمانده لشکر ۴۳ ارتش عراق با درجه سرلشکری، ۲ سرتیپ، ۲۶ افسر ارشد، ۱۶۰ افسر جزء و ۴٫۶۵۹ درجه‌دار، سرباز و چند مقام سیاسی استان سلیمانیه، از جمله فرماندار حلبچه و بخشدار سیدصادق و حدود ۴۰۰ نفر از افراد سایر گروه‌های مسلح، به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند.[۱۰]
منابع
[ویرایش]- ↑ «آزادسازی ۱۲۰۰ کیلومتر مربع از خاک ایران در عملیات والفجر ۱۰». خبرگزاری قرآن. ۲۵ فروردین ۱۳۹۶.
- ↑ «عملیات والفجر ۱۰». مرکز حفظ و نشر آثار دفاع مقدس سپاه استان زنجان. ۲۲ فروردین ۱۳۹۶.
- ↑ «عمليات والفجر ۱۰؛ غربت يك حماسه در سايه يک فاجعه هولناک انسانی». خبرگزاری مهر. ۲۳ اسفند ۱۳۸۴.
- ↑ «ناگفته‌هایی از عملیات والفجر ۱۰». خبرگزاری تابناک. ۲۵ اسفند ۱۳۹۴.
- ↑ «۲۵ اسفند ۱۳۶۶ آغاز عملیات والفجر ۱۰». خبرگزاری میزان. ۲۵ اسفند ۱۳۹۵.
- ↑ «عملیات والفجر ۱۰». خبرگزاری دفاع مقدس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اوت ۲۰۱۹.
- ↑ «عملیات والفجر ۱۰؛ آزادسازی حلبچه و حملات شیمیایی عراق». ایرنا. ۲۶ اسفند ۱۳۹۶.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ «عملیات والفجر ۱۰». پیشمرگ روح‌الله. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۸.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ «عملیات والفجر ۱۰ (حلبچه)». پایگاه جامع عاشورا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۸.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ ۱۰٫۴ یدالله یزدی. «گزارش عملیات والفجر ۱۰». نگین ایران، فصلنامه تخصصی مطالعات دفاع مقدس. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۸.
- محسن رشید، گزارشی کوتاه/ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ویرایش: مهدی انصاری، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیق جنگ، ۱۳۷۸، شابک: ۹۶۴-۶۳۱۵-۳۳-x
