عملیات ثامن‌الائمه
 |
لحن یا سبک این مقاله بازتابدهندهٔ لحن دانشنامهای استفادهشده در ویکی‌پدیا نیست. |
| عملیات ثامن الائمه | |
|---|---|
| رمز عملیات | نصر من الله و فتح قریب |
| آغاز عملیات | ۱۳۶۰/۷/۵ |
| پایان عملیات | ۱۳۶۰/۷/۵ |
| جبهه | جنوبی |
| مکان عملیات | آبادان - شرق کارون |
| نوع تک | گسترده |
| فرماندهی | ارتش |
| سازمان عمل‌کننده | مشترک |
عملیات ثامن الائمه یکی از عملیات‌های مهم در طی جنگ ایران و عراق است که با رمز نصر من الله و فتح قریب در محور آبادان - شرق کارون به صورت گسترده در تاریخ ۵ مهر ۱۳۶۰ به فرماندهی نیروی زمینی ارتش و لشکر ۷۷ خراسان انجام شد و منجر به شکسته شدن حصر آبادان و بازپس گیری بیش از ۱۵۰ کیلومتر مربع از خاک ایران شد.[۱][۲][۳]
پس از برکناری بنی صدر از فرماندهی کل قوا، امکان همکاری مشترک سپاه و ارتش میسر شد. با صدور پیام روح‌الله خمینی در جهت شکسته شدن حصر آبادان٬ نیروی زمینی ارتش با طراح این عملیات و محول کردن آن به لشکر ۷۷ خراسان٬ در ساعت یک بامداد ۵ مهر ۱۳۶۰ با نام عملیات ثامن الائمه و با رمز نصر من الله و فتح القریب در سه محور دارخوین، فیاضیه و جاده آبادان به ماهشهر به اجرا درآمد. در این عملیات چند گردان از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، لشکر ۷۷ خراسان و تیپ ۳۷ زرهی شیراز از ارتش جمهوری اسلامی ایران و یک گردان تانک از تیپ ۲ لشکر ۱۶ زرهی قزوین و یک گردان از ژاندارمری به مصاف حدود ۳۰ گردان دشمن رفتند که تا ساعت ۱۴ ضمن شکستن محاصره آبادان، دو جاده مهم آبادان - اهواز و آبادان - ماهشهر را آزاد کردند.محوریت ا اصلی عملیات با لشکر ۷۷ خراسان بوده و پس از آن با نام لشکر ۷۷ پیروز خراسان شناخته میشود.[۴][۵][۶]
محتویات
آغاز جنگ و محاصره شهرآبادان[ویرایش]
جزیره آبادان در دورترین نقطه جنوب غربی ایران، قرار دارد که از جنوب، آب‌های خلیج فارس و از شمال و مشرق رودخانه‌های کارون و بهمنشیر و از غرب، اروندرود آن را در برگرفته‌اند. اروندرود در غرب آبادان تنها رودخانه قابل کشتیرانی ایران است که تا پیش از جنگ ایران و عراق، دو بندر بزرگ خرمشهر و آبادان از مسیر این آبراه به خلیج فارس و دریاهای آزاد متصل می شدند. آبادان به سبب وجود پالایشگاه نقش بسیار مهمی در صنعت نفت آن روز ایران داشت. خرمشهر نیز یکی از مهمترین بنادر مبادلاتی ایران محسوب می شد که از طریق راه آهن سراسری به سایر نقاط ایران متصل می شد.
پس از حمله عراق در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ و اشغال سریع بخش‌هایی از خاک ایران، خرمشهر مهمترین شهر بندری ایران پس از ۴۰ روز مقاومت، سرانجام با عقب نشینی نیروهای ایرانی به دست نیروهای عراقی افتاد. پس از سقوط خرمشهر، عراق تلاش کرد تا از طریق شرق کارون و شمال بهمنشیر، آبادان را نیز اشغال کند که با این وضعیت آبادان در یک محاصره ۳۳۰ درجه‌ای قرار می‌گرفت.
شرح عملیات ثامن الائمه[ویرایش]
طرح عملیات ثامن الائمه در ۱۵ شهریور ۱۳۶۰، تکمیل و سرانجام در ساعت ۱ بامداد روز پنجم مهر ۱۳۶۰ نیروهای ایران با رعایت اصل غافلگیری کامل و پس از گسترش روی خط، به طور ناگهانی بر مواضع مقدم عراق هجوم برده و خاکریزهای اولیه عراق را بدون زد و خورد اشغال کردند.
با سپری شدن تاریکی، نیروهای هوایی طرفین وارد کارزار شده و هلیکوپترها نیز به پرواز در آمدند و پشتیبانی آتش‌های توپخانه هر دو طرف با شدت هر چه تمامتر به مرحله اجرا در آمد، و عراق نیروهای احتیاط خود را در منطقه شمال محور ماهشهر آبادان وارد عمل نمود.
نیروهای ایرانی با وجود گرمای شدید، مقاومت سرسختانه عراق را در هم شکستند و بعد از ۴۲ ساعت تلاش مداوم لشکر ۷۷ خراسان، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، گروه فداییان اسلام و نیروهای مردمی، عملیات با موفقیت کامل به پایان رسید و نیروهای عراق در منطقه عملیاتی خسارات سنگینی را متحمل شدند و جزیره آبادان از محاصره آنان خارج شد.
نتایج عملیات ثامن الائمه[ویرایش]
۱) ساحل شرقی رودخانه کارون تصرف گردید. ۲) آبادان از محاصره یک ساله خارج شد. ۳) بیش از ۱۵۰ کیلومتر مربع از اراضی اشغال شده ایران آزاد گردید. ۴) تلفات این عملیات برای طرف عراقی: بیش از ۱۵۰۰ نفر کشته و در حدود ۲۵۰۰ نفر نیز به اسارت در آمدند. تعداد ۹۰ دستگاه تانک و نفربر، ۱۰۰ دستگاه انواع خودروی منهدم گردید و تعداد ۳ فروند هواپیما و یک فروند هلیکوپتر نیز سرنگون شدند. همچنین ۱۰۰ دستگاه تانک، ۶۰ دستگاه نفربر، ۳ دستگاه لودر و ۱۵۰ دستگاه خودرو به غنیمت گرفته شد.
۵) از نیروهای ایرانی ۳۰۰۰ نفر کشته و زخمی شدند و همچنین ۱۵۰ تانک٬ نه بالگرد تهاجمی از نوع بل ای‌اچ-۱ کبرا٬ دو بالگرد ترابری بوئینگ سی‌اچ-۴۷ شنوک٬ و سه بالگرد بل ۲۱۴ ایرانی منهدم شدند.
منابع[ویرایش]
- ↑ «آشنایی با سالروز شکست حصر آبادان». همشهری آنلاین.
- ↑ «شکست حصر آبادان مبدا تحول استراتژیک جنگ بود». خبرگزاری مهر.
- ↑ «شکست محاصره آبادان». خبرگزاری ایرنا.
- ↑ «محاصره آبادان در خاطرات شهید داوود کریمی». وبگاه قطره.
- ↑ «شکست محاصره آبادان». تبیان.
- ↑ «شکست محاصره آبادان مبدا تحول استراتژیک جنگ بود». خبرگزاری مهر.
- محسن رشید، گزارشی کوتاه/ مرکزمطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ویرایش: مهدی انصاری، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیق جنگ، ۱۳۷۸، شابک: ۹۶۴-۶۳۱۵-۳۳-x
