ادرارآور
 | این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آنرا از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این برچسب را بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
 | این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
| کلاس دارویی | |
| موارد مصرف | دیورزیس، hypertension |
|---|---|
| کد آتی‌سی | C03 |
پیشاب‌زا،[۱] ادرارآور یا دیورتیک (به انگلیسی: Diuretic) داروهایی هستند که با اثر بر روی کلیه موجب افزایش جریان ادرار می‌شوند. مدر یا ادرارآور یا دارویی را گویند که موجب افزایش حجم ادرار انسان شود. از جمله مدرها می‌توان میوه‌های حاوی آب فراوان مانند هندوانه، گیاهان دارویی مانند بابونه، ریشه شیرین بیان، سنبل خطائی و داروهای مدر یا دیورتیکها مانند فورزماید را برشمرد.
جاری‌کننده بول. (غیاث اللغات). هر چیزی که گمیز راند و ادرار آورد. (ناظم الاطباء). مایه ادرار. هر دارو که تری و رطوبت راند. دارو که آب براند: مدر بول، مدر طمث، مدرحیض. آنچه اخراج مائیه اغذیه و فضول سیاله مانند بول و حیض و عرق و شیر نماید. (از تحفه حکیم مؤمن). آنچه رطوبتها را از عروق و دیگر اعضا به مجاری بول برانگیزد تا بول را برون سازد. (بحر الجواهر). شاش انگیز. موجب ادرار.
دیورتیکها بر اساس اینکه بر کدام بخش از توبولهای کلیوی (مانند دیستال، پروکزیمال یا قوس هنله یا با مکانیسم اسمز) اثر کنند دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند. به عنوان مثال تیازیدها (هیدروکلرتیازید) بر قسمت دیستال توبول اثر نموده موجب مهار پمپ سدیم و کلر می‌شوند. دیورتیکهای قوس هنله مانند فورزماید موجب مهار بازجذب سدیم در کلیه می‌شوند. مدرهایی مانند استازولامید با مهار آنزیم کربنیک انهیدراز عمل می‌کنند.
طبقه‌بندی[ویرایش]
- دیورتیکهای قوس هنله مانند فورزماید و اتاکرینیک اسید
- تیازیدها مانند هیدروکلرتیازید
- مهارکننده آنزیم کربنیک انیدراز مانند استازولامید
- دیورتیکهای نگهدارنده پتاسیم که دو گروهند آنتاگونیستهای آلدوسترون مانند اسپیرنولاکتون و بلوک‌کننده‌های کانال سدیم مانند تریامترن
- دیورتیکهای نگهدارنده کلسیم مانند تیازیدها
کاربردها[ویرایش]
داروهای مدر کاربردهای فراوانی دارند ولی شایعترین مورد استفاده از آن‌ها کنترل افزایش فشار خون است. سایر کاربردها مانند خیز، نارسایی قلب، سیروز، بیماریهای کلیوی و مسمومیت با داروهایی که دفع کلیوی دارند مانند آسپرین می‌باشد. مدرها به صورت غیرعلمی برای کاهش وزن نیز ممکن است مصرف شوند.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ «پیشاب‌زا، مُدر» [پزشکی] هم‌ارزِ «diuretic»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی و زیر نظر حسن حبیبی، «فارسی»، در دفتر دوم، فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان، تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی، شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۷-۰ (ذیل سرواژهٔ پیشاب‌زا)
- ویکی‌پدیای انگلیسی en:Diuretic
