جنگ صد ساله

جنگ صدساله
فرانسه در زمان جنگ صدساله: قلمرو شاه فرانسه با رنگ زرد و قلمرو شاه انگلیس با رنگ خاکستری و قلمرو بورگوندی با رنگ خاکستری تیره نشان داده شده است
زمان ۱۳۳۷-۱۴۵۳ مکان نتیجه پیروزی دودمان والوا
جنگندگان
دودمان والوا تاج کاستیا اسکاتلند جنوا مایورکا بوهم تاج آراگون بریتانی	خاندان پلانتاژنت بورگوندی آکیتن بریتانی پرتغال نابارا فلاندر هینو لوکزامبورگ امپراتوری مقدس روم

جنگ صدساله اصطلاحی است که برای نبردهای میان انگلستان و فرانسه، در سال‌های ۱۳۳۷ تا ۱۴۵۳، به کار می‌رود.

این نبردها پس از مرگ شارل چهارم و پایان شاخهٔ اصلی دودمان کاپتی آغاز شد. چون هیچ وارث مذکری در شاخهٔ اصلی خاندان کاپتی نبود، ادوارد سوم، پادشاه انگلستان (که در عین حال خواهرزادهٔ شارل چهارم بود) مدعی تاج و تخت فرانسه شد.

از سوی دیگر، اشراف فرانسه ترجیح دادند از فیلیپ ششم (که از شاخهٔ فرعی خاندان کاپتی و پسر شارل والوا و نوهٔ فیلیپ سوم بود) حمایت کنند. به این ترتیب، فیلیپ ششم به عنوان نخستین شاه دودمان والوا بر تخت فرانسه نشست.

نبردهای میان خاندان والوا و خاندان پلانتاجنت (خاندان سلطنتی انگلستان در آن زمان)، به همراه دو دورهٔ صلح موقتی (در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۶۰–۱۳۶۹ و ۱۳۸۹–۱۴۱۵)، چندین نسل به طول انجامید و در نهایت در سال ۱۴۵۳ با پیروزی خاندان والوا و بیرون راندن انگیسی‌ها از خاک فرانسه به پایان رسید.

نبرد کرسی

نبردهای صدساله چند جنگ معروف دارد که اولین آن نبرد کرسی است. در این نبرد فرانسوی‌ها با اتکا به سواره نظام خود به نیروهای انگلستان که در شمال فرانسه پیاده شده بودند، حمله بردند و علی‌رغم برتری عددی، مغلوب هنرنمایی کمانداران انگلیسی شدند.

نبرد پواتیه

ژان لوبون، پادشاه فرانسه، پس از چندسال زحمت ارتشی بزرگ فراهم کرد و در غرب فرانسه در ناحیه پواتیه به مقابله با ارتش انگلستان به فرماندهی ادوارد شتافت. نبرد پواتیه از نظر بسیاری از مورخان نقطهٔ عطف استفاده از شوالیه بود زیرا باعث شد اهمیت سواران زره پوش کمتر و اهمیت پیاده‌نظام و کمانداران افزایش یابد. فیلیپ از سر غرور، به نیروهایش دستور حمله آزادانه و متهورانه به نیروهای دشمن را داد ولی انگلیسی‌ها با اتکا به کمانداران خود، این نیروها را درهم کوبیدند. تیرهای این کمانداران تا ۲۰۰ متر برد داشت و تا کمتر از ۸۰ متر حتی از زره هم عبور می‌کرد. در این نبرد هولناک، صدها شوالیه فرانسوی قبل از رسیدن به دشمن با اصابت تیر کشته شدند. ژان هم اسیر شد.

ضدحملهٔ فرانسوی‌ها

مرگ ژان سبب روی کارآمدن شارل پنجم شد. این فرانسوی سیاستمدار توانست در سال ۱۳۶۹ پس از سامان دادن به اوضاع داخلی فرانسه و اتحاد با اسپانیا، نواحی متصرفه توسط بریتانیایی‌ها را از آنها پس گرفت.

مرحله دوم نبردهای صدساله

در ۱۴۱۵ هانری پنجم، پادشاه انگلیس، نیروهای زیادی را در فرانسه پیاده کرد و پس از پیروزی در نبرد آزینکورت و فتح نرماندی، شارل ششم پسر شارل پنجم عهدنامه‌ای را امضا کرد که پس از او هانری پنجم شاه فرانسه می‌شود. این معاهده را فرانسویان نپذیرفتند. انگلیسی‌ها پس از به تخت نشستن شارل هفتم، به سرعت پاریس را گرفته و به سوی اورلئان تاختند. (سال ۱۴۲۲)

نبرد اورلئان

باقی‌ماندهٔ ارتش از هم پاشیدهٔ فرانسه به اورلئان رفت و از آن دفاع کرد. محاصرهٔ اورلئان ۲۰۰ روز طول کشید اما انگلیسی‌ها نتوانستند به قلعه وارد شوند. زیرا مردم اورلئان با هر چیز مشتعلی که به دستشان می‌رسید، مهاجمان را به عقب می‌راندند.

ظهور ژاندارک

دختری روستایی در این زمان در مرکز فرانسه ظهور کرد. نام عالمگیر او ژاندارک بود. این دختر ۱۸ ساله از جنوب رود لوآر به سمت اورلئان حرکت کرد و در سر راه ده‌هاهزار نفر را برای فتح اورلئان با خود همراه کرد. با این اقدام، سپاه انگلیسی از دو سو مورد حمله قرار گرفت و طی ۹ روز عقب نشست. از آن پس ورق جنگ برگشت. سپاه ژاندارک با قدرت انگلیسی‌ها را از شامپانی بیرون راند.

منابع

• Allmand, Christopher, The Hundred Years War: England and France at War, c.1300-c.1450, Cambridge University Press, 1988, ISBN 0-521-31923-4