صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۰۱٬۸۰۹ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

رأی بدیل نوعی نظام انتخاباتی اکثریتی و ترجیحی است که رأی‌دهنده نامزدان را بر مبنای صلاحیت در برگهٔ رأی رتبه‌بندی می‌کند. نامزدی که اکثریت مطلق رتبه‌های اول برگه‌های رأی را کسب کند، برنده خواهد بود. اگر نامزدی با این شرایط موجود نبود، نامزدی که کمترین رتبه‌های اول را دریافت کرده حذف می‌شود و رأی‌های انتخاب‌کنندگانش بر حسب ترجیحات برگه‌های رأی بین نامزدان باقی‌مانده توزیع می‌شود. این مراحل آنقدر تکرار می‌شود تا بالاخره یکی از نامزدان حائز اکثریت مطلق آرا شود. در این روش وضعیت شمارش آرا به‌گونه‌ای است که گویی دورهای حذفی متعدد برگزار می‌شود ولی همگی فقط با یک نوبت رأی‌دهی. از این رو نام دیگر این نظام انتخاباتی دور حذفی سریع است. انتخابات با روش رأی بدیل معمولاً در حوزه‌های انتخاباتی تک‌نماینده برگزار می‌شود. مهم‌ترین حسن روش رأی بدیل به روش رایج نخست‌گزینی آن است که نامزد پیروز به جای کسب اکثریت نسبی، اکثریت مطلق آرا را کسب می‌کند و در نتیجه از مشروعیت و پشتوانهٔ بیشتری برخوردار است. این همان فلسفهٔ نظام انتخاباتی دومرحله‌ای است که در برخی کشورها (نظیر ایران و افغانستان) برای تعیین رئیس‌جمهور به کار می‌رود، با این تفاوت که هزینه‌های گزاف دور دوم انتخابات را از روی دوش برگزارکنندگان و نامزدان بر می‌دارد و باعث صرفه‌جویی در وقت رأی‌دهندگان نیز می‌شود. روش رأی بدیل تا حدودی از میزان آرای بی‌اثر می‌کاهد، ولی نه به اندازهٔ نظام‌های تناسبی. همچنین، برگه‌های رأی ترجیحی امکان رأی‌دهی صادقانه را به رأی‌مندان می‌دهد و انگیزهٔ رأی‌دهی تاکتیکی را از بین می‌برد. رأی بدیل از کارزارهای تخریبی به میزان قابل توجهی می‌کاهد زیرا نامزدان باید برای جلب اولویت دوم رأی‌دهندگان نیز بکوشند. از همین رو روش رأی بدیل میانه‌روی سیاسی و اعتدال را ترویج و با افراط‌گرایی مقابله می‌کند.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… لبرون جیمز در ۳۸ سالگی و در مسابقه‌ای که ۳۸ امتیاز گرفت، از رکورد ۳۸۳۸۷ امتیاز کریم عبدالجبار گذشت و امتیازآورترین بازیکن تاریخ اتحادیه ملی بسکتبال شد؟ (در تصویر)
… تا آخر ژانویه ۲۰۲۳، بیش از ۱۹ میلیون بیت کوین استخراج شده است و تنها کمتر از ۲ میلیون واحد استخراج‌نشده از آن باقی مانده است؟
… شکر موجود در مرنگ رطوبت هوا را جذب می‌کند و در صورت قرار گرفتن در هوای آزاد، مرنگ در عرض چند ساعت تردی و کیفیت خود را از دست می‌دهد؟
… در جریان طرح توسعه حرم شاهچراغ‌، خانه حسن حلی ساز، علی‌رغم این که در آثار ملی ایران به ثبت رسیده بود، تخریب و زمین آن آسفالت شد؟
… ۲۳ سال طول کشید تا مارتین اسکورسیزی ایده خود برای ساختن فیلم سکوت را عملی کند؟
… شهرستان مدحاء عمان که محصور در خاک امارات متحده عربی است، روستای النحوة امارات را در خود جای داده است؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۰۱٬۸۰۹ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

مقایسه اندازه مارمولک‌ماهی غول با انسان

ناسا اعلام کرد که فضاپیمای بدون سرنشین وویجر ۱ برای اولین بار در پنج ماه گذشته داده‌های قابل خواندن ارسال کرده است.
مارمولک‌ماهی غول، بزرگ‌ترین خزنده دریایی شناخته شده (تصویر: مقایسه اندازه)، به طور رسمی توصیف علمی شد.
سیل در خلیج فارس و شبه جزیره عربستان بیش از ۳۰ کشته بر جای گذاشت.
ایران در پاسخ به حملهٔ هوایی اسرائیل به ساختمان کنسولگری خود در دمشق، خاک اسرائیل را هدف حملهٔ موشکی و پهپادی قرار داد.
در انتخابات قانونگذاری کره جنوبی، ائتلاف اپوزیسیون به رهبری حزب دموکرات اکثریت پارلمان را کسب کرد.

یادبودها

امروز: پنجشنبه، ۹ مه ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۱ ذی‌القعده ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۵۰۲ - کریستف کلمب، دریانورد ایتالیایی، چهارمین و آخرین سفر دریایی خود را از کادیس در اسپانیا به سمت نیمکرهٔ غربی، به امید یافتن راهی به آسیا آغاز نمود.
۱۹۲۷ - قانون کاپیتولاسیون، که در دورهٔ قاجار به عنوان امتیاز به اتباع پاره‌ای از دول اعطا شده بود، لغو گردید.
۱۹۶۰ - ادارهٔ مواد غذایی و دارویی آمریکا، قرص ضد بارداری خوراکی را جهت مصرف، مورد تأیید قرار داد.

زادروزها

۱۸۳۷ - زادروز آدام اوپل بنیانگذار شرکت اوپل
۱۸۶۰ - زادروز جیمز بری نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس اسکاتلندی
۱۸۷۴ - زادروز هاوارد کارتر باستان‌شناس و مصرشناس مشهور بریتانیایی، کاشف مقبرهٔ توت‌عنخ‌آمون
۱۸۸۳ - زادروز خوزه ارتگا یی گاست فیلسوف لیبرال و نظریه‌پرداز اسپانیایی، از پیشگامان رنسانس اسپانیا
۱۹۳۶ - زادروز گلندا جکسون سیاستمدار بریتانیایی، نماینده مجلس و بازیگر پیشین سینما، برندهٔ دو جایزه اسکار
۱۹۴۵ - زادروز یوپ هاینکس بازیکن آلمانی فوتبال باشگاه بایرن مونیخ

درگذشت‌ها

۱۷۰۷ - درگذشت دیتریش بوکسته‌هود نوازندهٔ ارگ و آهنگساز دانمارکی
۱۸۰۵ - درگذشت فریدریش شیلر فیلسوف، تاریخ‌دان، نمایشنامه نویس و شاعر شهیر آلمانی
۱۹۳۱ - درگذشت آلبرت آبراهام مایکلسون (در تصویر) فیزیک‌دان آمریکایی، برندهٔ جایزه فیزیک نوبل سال ۱۹۰۷
۱۹۷۷ - درگذشت جیمز جونز، نویسندهٔ آمریکایی
۱۹۸۶ - درگذشت تنزینگ نورگای کوهنورد نپالی از اولین فاتحان اورست به همراه سر ادموند هیلاری

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای مه – یادبودهای بیشتر…