ابوحنیفه دینوری: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
[[رده:گیاهشناسان پیشالینه]] |
[[رده:گیاهشناسان پیشالینه]] |
||
[[رده:مسلمانان سده ۹ (میلادی)]] |
[[رده:مسلمانان سده ۹ (میلادی)]] |
||
[[رده:ستارهشناسان کرد]] |
نسخهٔ ۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۲۲:۱۱
دانشمند مسلمان ابوحنیفه دینوری | |
---|---|
عنوان | ابوحنیفه دینوری |
متولد | 212-213 A.H /815 A.D |
درگذشته | 282-283 A.H/ 896 A.D |
دوران | دوران طلایی اسلام |
علاقه اصلی | گیاهشناسی، تاریخنگار، جغرافیدان، متالورژی، ستارهشناس و ریاضیدان |
ابوحنیفه دینوری، احمدبن داودبن ونند معروف به ابوحنیفه دینوری، زادگاه وی دینور در کرمانشاه و به تاریخ تقریبی (۸۲۸ - ۸۸۹ میلادی) برابر با (۲۲۲ - ۲۸۲ هجری قمری) همهچیزدان، اخترشناس، متخصص کشاورزی، گیاهشناسی، متخصص ذوب فلزات، جغرافیدان، ریاضیدان، و تاریخنگار [۱] در دوران سامانیان و عصر طلایی اسلام است. تحصیلات خود را در اصفهان، کوفه و بصره به پایان رساند و از محضر اسحاق سکیت و پسرش یعقوب سکیت بهرهها گرفت. دینوری، گیاهشناس، مورخ، جغرافی دان، ستارهشناس و ریاضیدان، نحوی و لغتشناس بوده و به علوم هند آشنائی داشتهاست. یکی از آثار معروف او «کتابالنبات» است که به شناخت گیاهان اختصاص داشته و به تأیید کارشناسان این رشته، دینوری اطلاعات مندرج در این کتاب را براساس تحقیق و تتبع خود استخراج نمودهاست و دیگران از او نقل قول کردهاند. البته کتاب النبات حاوی بسیاری مطالب فلسفی و تاریخی بود٬ اما از اطلاعات گیاهی نیز آکنده بود و بعدها فراوان از آن نقل قول شد.[۲] لکلرک دربارهٔ او گفتهاست:
ابوحنیفه، بزرگترین گیاهشناسِ مشرقزمین است و از اینکه ابن ابی اصیبعه از ترجمه حال او غفلت کرده تعجب میکند و میگوید ابن بیطار نام پنجاه گیاه را که گذشتگان از آن شناختی نداشتند از ابوحنیفه نقل میکند و در همهجا مشهود و هویداست که دینوری به نقل اکتفا نکرده و خود به نفسه، انواع گیاهانِ نامبرده در کتابِ خود را دیده و به تشریح آنها پرداختهاست. از کتابهای دیگر او کتابالاکراد است که پیرامون اصل و نسب کردها نوشتهاست. کتابهای تاریخ او بین سالهای (۱۸۸۸ - ۱۹۱۲ میلادی) بهوسیله «ولادیمیر گیرگاس» و «کراخکوفسکی» در شهر لیدن ِهلند به زبان فرانسه ترجمه و انتشار یافتهاست. تاریخ مرگ وی را در آخرین هفته مارس ۸۹۵ میلادی ذکر کردهاند.
آثار دینوری
- کتاب تفسیرالقران
- کتابالانواء (انواء = جمع نوء و بهمعنی سقوط ستاره در مغرب است)
- کتاب اصلاحالمنطق
- امامت و سیاست
- کتاب لحنالعامه
- کتابالفصحا
- کتاب حسابالدور و الوصایا
- کتابالزیج
- کتابالنبات (در دو جلد)
- کتابالجبر و المقابله
- کتاب جواهرالعلم
- کتابالرد علی رصدالاصبهانی
- کتابالشعر و الشعراء
- کتابالتاریخ
- کتاب اخبارالطوال (شاید همان کتابالتاریخ باشد)
- کتاب فیحسابالخطائین
- کتابالبلدان
- کتابالقبلة والزوال
- کتابالبحث فیحسابالهند
- کتابالجمع والتفریق
- کتاب نوادرالجبر
- کتابالاکراد
کتاب انسابالاکراد
آ. د. پاپازیان در مرکز اسناد ماتناداران به کتابی از رستمخان دنبلی تاریخنویس کرد برخورد کرد که در آن به کتابی از ابوحنیفه دینوری به نام تاریخ شجرۀ کرد (انسابالاکراد) اشاره شدهاست. از این کتاب هیچ نسخهای در دست نیست. گ. ب. آکوپف واقعیت نگارش این کتاب را هم «گویای تعلق قومی دینوری» و هم گویای این میداند که او «باشندگان کرمانشاهی» را در ارتباط با هویت قومی کردی درک کردهاست.[۳]
منابع
- ↑ "Abu-Hanifa Ahmad Dinawari". Kurdistanica (به انگلیسی).
- ↑ رنان، کالین (۱۳۸۴). تاریخ علم کمبریج. نشر مرکز. صص. ۳۲۴.
- ↑ آکوپف، گ. ب. ۱۳۸۶. کردان گوران، ترجمۀ سیروس ایزدی، در کردان گوران و مسئلۀ کرد در ترکیه: از آغاز جنبش کمالیان تا کنفرانس لوزان، تهران: زوّار، چاپ اول، صص ۱۰۱-۳۷؛ ص ۹۶.
- لوح فشرده لغتنامه - دهخدا
- http://de.wikipedia.org/wiki/Al-Dinawari
- Dinawari at Encyclopedia Britannica
- Abu-Hanifa Ahmad Dinawari in Encyclopaedia Kurdistanica
- اخترشناسان اسلام قرون وسطی
- اخترشناسان اهل ایران
- اخترشناسان فارسیزبان قرون وسطی
- اهالی دینور
- اهالی کرمانشاه
- تاریخنگاران اهل ایران
- تاریخنگاران سده ۹ (میلادی)
- تاریخنگاران مسلمان
- جغرافیدانان اسلام در قرون وسطی
- جغرافیدانان اهل ایران
- جغرافیدانان سده ۹ (میلادی)
- درگذشتگان ۸۹۶ (میلادی)
- ریاضیدانان اسلام قرون وسطی
- ریاضیدانان اهل ایران در قرون وسطی
- ریاضیدانان اهل ایران
- زادگان ۸۲۰ (میلادی)
- زادگان ۸۲۸ (میلادی)
- زیستشناسان اهل ایران
- عالمان مسلمان
- گیاهشناسان اسلام قرون وسطی
- گیاهشناسان اهل ایران
- گیاهشناسان پیشالینه
- مسلمانان سده ۹ (میلادی)
- ستارهشناسان کرد