گایا (اسطوره)

اساطیر یونان باستان
گایا
عنوان:	زمین
جنسیت:	مونث
همسر:	اورانوس
فرزندان:	تیتانها، گیگانتها، کرونوس، پونتوس، اورانوس، سیکلوپها،
تولد:	ارب
مرگ:	نامیرا
موضوع‌های اساطیر یونان باستان آ ا ب پ ت ج چ خ د ر ز ژ س ش ف ک گ ل م ن و ه ی

گایا (به یونانی: Γαîα)، (به انگلیسی: Gaia) اولین الههٔ زمین بود. زمین خود نیز در آغاز خدایی بود به نام گه یا گایا این خدا مادری شکیبا و بخشنده به‌شمار می‌رفت. گایا در واقع خودِ زمین است. همیشه از طبیعت به عنوان جنس مؤنث یاد می‌شود. در اسطورهٔ آفرینش یونانی چنان‌که هزیود روایت می‌کند، گایااز خائوس (خلأ وآشفتگی پیش از آفرینش) برآمد. طبق بسیاری از روایات او اولین موجودی بود که از دل خائوس به وجود آمد. گایا، اورانوس (بهشت یا آسمان) را زاد. اورانوس فرمانروای برتر جهان گردید و تحت تأثیر اورس با گایا ازدواج کرد و براثر هم آغوشی با گایا، گایا (زمین) حامله شد. هنگامی که زئوس به قدرت رسید تصمیم گرفت قدرت و اختیارات کرونوس را به اختیار خود درآورد؛ بنابراین با متیس مشورت کرد و به راهنمایی متیس معجونی به کرونوس خوراند که وی تمام فرزندان خود را بلعیده بود مجددا به دنیا آورد. زئوس به کمک برادرانش و خواهرانش که مجددا به دنیا آمده بودند، بر کرونوس و تیتان‌ها حمله برد و بالاخره پس از ده سال جنگ، زئوس و خدایان المپی فائق شده تیتان‌ها رااز آسمان طرد کردند. زئوس برای رسیدن به این پیروزی با کمک گایا، سیکلوپ‌ها و سایر موجودات عجیب را که کرونوس در تارتار زندانی کرده بود، آزاد ساخت. به این ترتیب که campe نگهبان آن‌ها را کشت. demeter دمتر مادر_زمین و از دومین خاندان خدایان المپی میباشد. وی دختر کرونوس، رئا و دومین اولاد آن‌ها است، وی بعد از هرا و همزمان با hestia بدنیاآمد. وی که شخصیتی در عین حال، افسانه‌ایی و مذهبی داشت نباید با گایا عنصر اولیه‌ایی که خدایان از آن به وجود آمدند اشتباه شود. هنگامی که متیس آبستن بود، گایا و اورانوس به زئوس خبر دادند که از او فرزندی متولد خواهد شد که او را از سلطنت محروم خواهد کرد؛ بنابراین زئوس، به راهنمایی گایا، متیس را بلعید و پس از چندی آتنا را بدنیا آورد.

فرزندان گایا

ازهمسری زمین و آسمان دو دختر بنام سی بل و تمیس بوجود آمدند.تی تان وساتورن برادر بودند اما چون تیتان برادر بزرگتر بود داعیه حکومت جهان را داشت ولی زمین مادر آنها برای ساتورن برتری قائل بودو نتیجه آن شد که هرگز در خانواده فرزند دیگری به وجود نیایدتا روزی حکومت به تیتان برسدو ساتورن این پیشنهاد را پذیرفت و تمام فرزندان ذکور خود را بلعید. آنته، یکی از ژتان هاو پسر پوزئیدون و گایا می‌باشد. وی در لیبی به سر میبردو همهٔ مسافران را مجبور می‌کرد که بااو کشتی بگیرندو پس ازآنکه آنهارا شکست داده و می‌کشت، ازبقایای اموال آنها، معبد پدر خود را زینت می‌کرد.آنته، مادام که بامادر خود تماس داشت یعنی مادام که روی زمین، گایا بود شکست ناپذیر بود، ولی هراکلس، هنگام عبور از لیبی، یعنی موقعی که در جستجوی سیب‌های زرین بود، بااوکشتی گرفته و اورا بر سر اززمین برداشت و خفه کرد. فرزندان آن دو شامل تیتانهابودند. ۶پسر و۶دختر. تلوس در رم، تجسم_"مادر زمین"بود. وی را گاهی بانامterramaterکه باگایاو بة النوع هلنی، تطبیق می‌شد، ستایش می‌کردند. تلوس افسانه ای مخصوص به خود نداشت. در افسانه هاگاهی وی مقام گایا را داشت. گایااولین نسل از سایکلاپسها (غول‌های یک چشم) را به وجود آوردو فرزندی ۱۰۰دست به نام هکاتونچیرس. گایابافرزند خود اورانوس همبسترشد و ۱۲فرزندبه دنیاآورد. اورانوس ازهمهٔ فرزندان خود متنفر بودو ازآنها می‌ترسید آن هارادر تارتاروس(دوزخ) زندانی می‌کرد. تارتاروس شکافی ژرف در زمین و محلی مرطوب و تاریک بوده‌است و این عمیق‌ترین نقطه ای بودکه هادس فرمانروای مردگان و دنیای زیرزمین و فرزندکرونوسو رئادر آنجا حکومت می‌کرد. گایا خشمگین شدو به فرزندانش اصرار کرد علیه اورانوس قیام کنندولی فقط کرونوس تیتان، قبول کرد. گایاداسی به اوداد و نزدیک تخت خوابش اوراپنهان کردوقتی اورانوس نزدیک گایا آمد. کرونوس به او حمله کردو عقیمش کردوعضوتناسلی اش قطعه قطعه شدواورادردریاافکند. ازقطرات خونی که از گایاافتاد. گیگانتها (غول‌ها)، ارینی‌ها (ایزدان خشم) و پریان زاده شدند. ازکفِ برآمده ازاندام بریده شدهٔ اورانوس که بر دریاافتاد، ایزدبانوافرودیت زاده شد. اورانوس و گایاو کرونوس شخصیت‌های برجسته ای در اساطیر یونانی نبودندو درآیین‌های مذهبی یونانی هرگزنقشی نداشته‌اند. اورانوس و گایا ازعلت نفرت کرونوس ازفرزندان خود سخن می گویندو رئارا برآن می‌دارند تابرای هستی یافتن فوری‌ها یا فرشتگان انتقام ازخون کرونوس، زئوس در جایی دور از دسترس کرونوس بزاید.گایا که از شکست و تنبیه تیتان ناخشنود است با گسستن بیعت با زئوس به انتقامجوئی از وی می‌پردازد.[گایا،زئوس رانزد هرامتهم و هرا Heraاز کرونوس جویای وسیله ئی برای انتقام می‌شود و کرونوس دو بیضه را که به تخمه وی آغشته بوددراختیارگایانهاد. گایااین بیضه هارا زیر خاک مدفون و ازآن هاموجودی که در مسیر اسطوره جانشینی یارای خلع زئوس راداشت یعنی تیفون پدیدآمد.]تیفون Typhonیا تیفوئوسTyphoeusکوچک‌ترین پسرگایا، مار_مردی غول آسا بود که می‌توانست جانشین زئوس شود.یادآوری میکنیم که پسران و دختران اورانوس و گایادر اسمانها زندگی میکردندو شش پسر بنام تیتان:اوسئان،کوئوس،کریوس،هی پریون،ژاپت،کرنوس و شش دختر بنام تیتان:ته تیس،ته ئی آ،تمیس،منه موزین ،فوبه و رئا بودند.

تولد زمین

به نظر آریستوفان شب، زمین _هوا و آسمان وجود نداشتند ولی از بطن «ارب» جهش نطفه «ارس» خدای عشق یونانی‌ها بوجود آمد. در قدیمی‌ترین تئوگنی که نسب خدایان است ارس یا آسور همزمان با زمین مستقیماً از کائو تولد یافت و بیضه ایکه شب بوجود آورد و چون دو نیمه آن قابل تقسیم نبودند قسمتی «زمین» و سرپوش آن «آسمان» را تشکیل داد.

سیب های زرین همسرپدها

هنگام وصلت هرابازئوس، زمین ( گایا) مقداری سیب زرین، به عنوان هدیه عروسی، به وی تقدیم داشت. این سیب‌ها به نظر هرا، چنان زیبا جلوه کردند که وی آن‌ها را در باغ خود، نزدیک کوهستان اطلس کاشت و دختران اطلس عادت داشتند که به آن باغ آمده و میوه‌های آن را به یغما ببرند. محافظت از این درخت‌ها به عهدۀ اژدهایی که یکصد سر داشت و از تیفون و اکیدنا بدنیاآمده و جاودانی بود، گذاشته شد. هرا سه الهۀ شب را نیز به مراقبت آن باغ گماشت و آنقدر هرا از آن‌ها خوشش آمد که آن‌ها را در باغ کنار خود ocean کاشت.

عصر طلائی

در عصر طلائی قلاع وجود نداشت و جنگجویان کلاهخود به سر، شمشیر و سنان در دست دیده نمیشدند. زمین نیز از هرج و مرج ساکنان خود در امان بود. بیل، سه شاخه و داس نیز وجود نداشت تا او را بیازارد؛ اما میوۀ خود را میداد و از محصولات خود انسان را متمع می‌ساخت. طبیعت حاکم مطلق بود و آسمان نیلگون کج خلقی نمیکرد و غرش نمی‌نمود.

منابع

• دورانت، ویل (۱۳۷۶). تاریخ تمدن یونان باستان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
• پین سنت، جان (۱۳۸۰). اساطیریونان. تهران: اساطیر.
• سیلور، درو (۱۳۸۲). ایران و ایزدبانوان یونانی. تهران: اسطوره.
• گریمال، پیر (۱۳۷۴). فرهنگ اساطیر یونان و رم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
• فاطمی، دکترسعید (۱۳۷۵). مبانی فلسفی اساطیر یونان و رم. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.