لباس عروس

ژاکلین کندی در لباس عروس

کیمونوی عروس

لباس عروس لباسی است که عروس در مهمانی عروسی یا در هنگام سفره عقد به تن می‌کند. رنگ و مدل لباس عروس به فرهنگ و رسوم قومیتی بستگی دارد.

لباس عروس همواره در طول تاریخ اهمیت فراوانی داشته‌است. همه عروس‌ها، مایل بودند زیباتر به نظر برسند. گاهی جواهرات نصب شده بر لباس عروس از لباس وی پراهمیت تر بوده‌است و لباس عروس چنان با جواهرات پوشیده می‌شد، که فقط جواهرات به چشم می‌آمد. برای مثال زیاده روی در این کار باعث شد تا در قرن پانزدهم میلادی در انگلستان، شاهزاده مارگریت مجبور شود به دلیل سنگینی لباسش، برای راه رفتن از دو همراه کمک بگیرد.

در ایران تا جایی که می‌توان به خاطر آورد، جدیدترین لباس عروس سفید و بلند بوده‌است. اما مثلا در کشوری همچون آمریکا این لباس در سال‌های اخیر هر نوع شکل و رنگی را به خود دیده .

در دهه ۱۸۰۰ میلادی در کشوری همچون آمریکا، لباس عروس همیشه سفید نبوده‌است. در آن زمان لباس عروسِ «سفید» فقط مختص ثروتمندان بود زیرا شستن این لباس با دست تقریباً غیرممکن بشمار می‌رفت.

به دلایلی که در بالا ذکر کردیم، مردم عادی بهترین و گران‌قیمت‌ترین لباس خود را به‌عنوان لباس عروسی به تن می‌کردند و لزوما لباس عروشی‌شان سفید نبوده‌است.

رسم پوشیدن لباس عروس به رنگ سفید، به انگلستان در دوره ملکه ویکتوریا بازمی‌گردد. با وجود فراگیر شدن رنگ سفید در برخی از کشورها، عروس‌های هندی، چینی، ویتنامی و ژاپنی همچنان از رنگ‌های ملی خود برای لباس عروس استفاده می‌کنند.

فرهنگ غرب

در قرون وسطی و کمی پس از آن، ازدواج تنها پیوند میان دو انسان نبود، بلکه اتحاد دو خانواده، دو تجارت یا حتی دو کشور محسوب می شد. خیلی از ازدواج‌ها بخصوص در بین اشراف و طبقات بالای جامعه، بیشتر بر پایه اهداف سیاسی بودند تا عشق. به همین خاطر عروس تنها نماینده خود نبود؛ بلکه می بایست به گونه ای لباس می پوشید که معرف خانواده و موقعیت اجتماعی اش باشد. عروس‌های خانواده‌های ثروتمند اغلب لباس‌هایی با رنگ تند و جنس خاص به تن می‌کردند و استفاده از رنگ‌های شاد و پارچه‌هایی از خز، مخمل و ابریشم در بین آنان امری عادی محسوب می شد. بسته به وسع خانواده ها، گرانترین لوازم و مواد اولیه برای دوختن لباس عروس به سبک آخرین مدل روز فراهم می شد. فقیرترین عروس‌ها بهترین لباس مخصوص رفتن به کلیسایشان را در روز عروسی به تن می کردند. مقدار و قیمت مواد اولیه یک لباس عروسی، نشان دهنده شأن اجتماعی عروس بود و میزان ثروت خانواده را به رخ مهمانان می کشید.

اولین نمونه ثبت شده لباس عروس سفید شاهزادگان، متعلق به فیلیپا، شاهدخت انگلیسی است که در سال 1406 با اریک، شاهزاده پومرانیا ازدواج کرد. لباس عروسی وی یک تونیک بود که روی آن شنلی از ابریشم سفید داشت و لبه‌هایش از خز بود. گرچه رنگ سفید در آن زمان رنگ لباس عزاداری ملکه‌های فرانسه بود اما ماری، ملکه اسکاتلند در سال 1559 در مراسم ازدواج با همسر اولش، فرانسیس پسر ارشد پادشاه فرانسه، لباس عروسی به رنگ سفید پوشید؛ چرا که به این رنگ علاقه داشت.

اما همچنان پوشیدن لباس عروس سفید در بین مردم جا نیفتاده بود: پیش از دوره ویکتوریا عروس اجازه داشت به هر رنگی که می‌خواهد لباس بپوشد. در اسکاندیناوی رنگ مشکی محبوبیت خاصی داشت. اما رنگ سفید از سال 1840 و پس از ازدواج ملکه ویکتوریا با آلبرت ساکس بورگ رواج پیدا کرد. ملکه ویکتوریا در مراسم عروسی اش لباس سفید توردار به تن کرده بود و نقاشی‌هایی از این مراسم در بین مردم پخش شد که باعث شد خیلی از عروس‌ها مثل ملکه، رنگ سفید را انتخاب کنند.

تا مدت‌ها پس از آن دوره، لباس‌های عروس با همان رنگ و در سبک‌های جدیدتر عرضه می شدند. در اوایل دهه 1990 تزئینات زیادی چون تور و نوارهای مخصوص حاشیه به لباس‌ها افزوده شدند و لباس‌های عروس نیز از این تزئینات بی نصیب نماندند. مثلا در دهه 1920 قسمت جلوی لباس عروس کوتاه تر و دنباله آن بلندتر بود و آن را به همراه یک کلاه کلوش مانندِ چسبان از جنس تور می پوشیدند. گرایش به دنبال کردن مُد روز همچنان ادامه پیدا کرد تا اینکه در اواخر دهه 1960 دوباره لباس عروس‌هایی با دامن‌های بلند و پشت و جلوی هم اندازه، همانند دوران ویکتوریا رواج یافت.

امروزه لباس‌های عروس غربی غالبا سفیدند اما همین رنگ سفید، انواعی چون سفید تخم مرغی، سفید اِکرو و سفید عاجی دارد.

بعدتر مردم با فرضیه پردازی به این نتیجه رسیدند که این مدل سفید، نماد باکرگی است؛ اما در ابتدا این طور نبود. در قدیم رنگ آبی را نشان دهنده خلوص، تقوا، ایمان و مریم مقدس می دانستند.

فرهنگ شرق

خیلی از لباس‌های عروس در چین، هند (ساریِ عروس)، پاکستان (شلوار و قمیص با گلدوزی بسیار، یا لهنگا) و ویتنام (فُرم سنتی آئودای) به رنگ قرمزند که در فرهنگ قدیم نماد خوش شانسی و خوش یمنی بوده‌است. امروزه زن‌های شرقی رنگ‌های دیگری را نیز برای لباس عروس استفاده می‌کنند. در عروسی‌های مدرنِ سرزمینِ اصلی چین، عروس لباسی به سبک غربی با رنگ دلخواه خود می پوشد و بعدتر در مراسم رسمی چای خوران، لباس سنتی به تن می‌کند.

در عروسی‌های مدرنِ تایوان، عروس معمولاً لباس ابریشمیِ قرمز (طبق سنت چینی) یا سفید (غربی) می پوشد اما اکثر افراد، در هنگام انتخاب لباس  عروس، مدل سنتی قرمز را برای ضیافت پس از عروسی انتخاب می‌کنند. طبق رسوم قدیمی، پدر عروس میزبان مراسم مخصوص فامیل‌های عروس و مسئول تدارک نوشیدنی (شی جیو) در مهمانی فامیل‌های هر دو طرف است. در تایوان، خودِ مراسم عروسی طبق سلیقه زوج‌ها برگزار می‌شود اما ضیافت‌های پس از آن برای "تشکر" از کسانی است که عروس و داماد را تربیت کرده‌اند (مثلا پدربزرگ و مادربزرگ و عموها و دایی ها) یا کسانی که در آینده نیز به آن‌ها کمک می‌کنند. به همین جهت برای احترام به بزرگترها، ضیافت عروسی به‌طور رسمی و سنتی برگزار می‌شود.

در فرهنگ هند، ساریِ عروسیِ قرمز لباس سنتی عروس هاست. جنس ساریِ سنتی از ابریشم بوده اما به مرور زمان در رنگ و جنس آن تنوع ایجاد شده‌است. امروزه ساری‌ها از جنس کرپ، جورجت، شارمیوز و ساتن و با رنگ‌هایی چون طلایی، صورتی، نارنجی، خرمایی، قهوه ای و زرد عرضه می‌شوند. عروس‌های هندی در کشورهای غربی هنگام عروسی ساری می پوشند و از آن پس لباس‌های سنتی هندی (مثل لهنگا، چولی و ...) را به تن می‌کنند.

لباس عروس ژاپنی یک کیمونوی سنتی ساده سفیدرنگ است که در مراسم رسمی پوشیده می‌شود و نماد خلوص و باکرگی است. عروس در مراسم‌های بعدی به نشانه خوش یمنی، کیمونوی قرمز می پوشد.

جاوه ای‌های اندونزی لباس عروسی به اسم کِبایا دارند که نوعی بلوز سنتی است و طرحی روی آن کشیده شده‌است.

در فیلیپین انواع خاصی از "باروت سایا" (لباس سنتی فیلیپینی) به رنگ سفید برای عروس و "بارونگ تاگالوگ" برای داماد در نظر گرفته شده‌است. قبیله‌های مختلف و مسلمانان اَشکال دیگری از لباس‌های سنتی را در مراسمات خود به تن می‌کنند.

مُد امروزی

حدود 75 درصد لباس‌های عروس موجود در بازار، دکُلته یا بدون آستین هستند؛ چون آماده کردن آن‌ها برای طراحان آسان تر است و راحت‌تر با هر اندامی متناسب می‌شود. اما در چند سال اخیر لباس‌های بنددار و آستین دار محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند. در مد امروزی استفاده از دسته گل و تاج عروس نیز مرسوم شده‌است.

همچنینن استفاده از لباس های رنگی به جای لباس عروس سفید.

اتفاق جدید در صنعت مد و فشن پدیدار شدن سبک جدید لباس عروس گلدار است.

نگارخانه

• 
• 
• 
• 
• پرونده:Shah Reza with Shahbanu Soraya, 1951.jpg
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•