چکمه

یک چکمه با طرح گوتیک

چکمه یا پوتین و یا فارسی آنموزه گونه‌ای پای‌افزار است که معمولاً هم پا و هم قوزک پا را می‌پوشاند. برخی چکمه‌ها تا زانو و گاه تا بالای ران را هم می‌پوشانند. در چند سال اخیر واژه فرانسوی بوت (فرانسوی: la botte) نیز در میان مردم عامه در ایران رایج شده است.

پاشنه چکمه‌ها معمولاً به گونه‌ای ساخته می‌شود که از بقیه کف چکمه قابل تشخیص باشد. چکمه‌ها در آغاز برای استخدام اسب سواران و سپاهیان درست شده بود ولی امروزه چکمه‌های زیادی نیز برای زیبایی و مد بویژه برای بانوان ساخته می‌شود.

واژه شناسی

چکمه در اصل وامواژه ای‌ ترکی‌ به معنای "چیزی‌ که کشیده می‌شود" است. گاهی در زبان عامیانه به چکمه، پوتین نیز گفته می شود.

== واژه شناسی و تاریخچه ==

در فارسی واژه موزه که کنون نیز در شرق ایران و افغانستان و تاجیکستان و همچنین واژه پوستال مرکب از پوست و پسوند ال از فارسی به ترکی و عربی رفته و بین کردها و کرمانجها به کار میرود - و شعرای فارسی منجمله انوری و فردوسی و رودکی و مولوی و نظامی و دیگر شاعران به فراوانی از چگونگی و چیستی و کاربرد ان نام برده اند که نشان میدهد که موزه ساق پا را میپوشنده زنانه و مردانه داشته و دولنگه چپ و راست داشته

برقع از سر گشود و موزه ز پای نظامی - یکی کفشگر بود و موزه فروش فردوسی موزه چپ کفش چپ هم در دکان مولوی

نام میمون تو تا بر ساق او بنوشته‌اند ساف عرش از رشک آن دولت همی زاری کند موزه‌ای کز افسری بیش است در پایش کنم حاش لله بنده هرگز این سبکساری کند

انوری ابیوردی

همیشه بیک ساق موزه درون یکی خنجری داشتی آبگون فردوسی

موزه یا چکمه در اغاز شامل ساق های جداگانه، پاشنه و صندل و پاپوش بود . حدود 1000 سال قبل از میلاد در خراسان بزرگ در شمال شرقی ایران این اجزاء به طور دائم به صورت یک واحد درامدند که اغلب تا زانو را می پوشانده بنابر اثار شعرای و تاریخ نویسان ایران پوشیدن موزه برای استفاده جنگاوران و سواره نظام سپاهیان بوده و بر کنار ساق ان جایی برای بستن خنجر بوده و در شاهنامه فردوسی بسیار از ان یاد شده و همچنین برای رفتن در گل و لای وزمینهای پر خس و خار کاربرد داشته - شواهد نشان میدهد که یک نوع چکمه با چرم نرم توسط عشایری در شرق ایران پوشیده میشده همچنین وجود تکوک جام چکمه زمان اشکانی که در موزه اقارضا عباسی تهرن نگه داری میشود دلیل محکمی دیگر براین مدعاست مابین قرن ۱۲ تا ۱۵ از طریق مهاجمان مغول به چین و هند و روسیه برده شده. با توجه به مدارک فراوان که نشان میدهد در عصر صفوی انواع کفشهای چرمی از ایران به اروپا صادر میشده گویا اولین طرح بوت که در زمان جنگهای صد ساله برای اسب سواران سپاهی در بریطانیا طراحی شده در واقع همان موزه ها و پوستال های ایرانیست یک لنگه سبز رنگ نمونه این چکمه ها متعلق به قرن هفدهم در موزه کفش ترونتو وجود دارد ازان پس چکمه های اروپایی تحت تاثیر سبک های نظامی قرار گرفتند ومانند موزه های ایرانی دارای پاشنه و ساقهای نرم بودند که در اصل برای حفاظت از سربازان اسب سوار طراحی شده بودند. سربازان و سواران انگلیسی درجنگهای قیام استقلال امریکا چکمه های ساق بلند را در امریکا رواج و توسعه دادند و از انجا به غرب امریکا رفت و مورد استقبال گاوچرانان غرب امریکا قرار گرفت . کشفیات باستان شناسی نشان میدهد که انسان نیاندرتال در اوخر دوره یخی قطعه پوستی را به دور ساق پای خود میپیچیدند —

منابع

• ویکی‌پدیای آلمانی وانگلیسی.