چکمه
چکمه یا پوتین یا فارسی آنموزه گونه‌ای پای‌افزار است که معمولاً هم پا و هم قوزک پا را می‌پوشاند. برخی چکمه‌ها تا زانو و گاه تا بالای ران را هم می‌پوشانند. در چند سال اخیر واژه فرانسوی بوت (فرانسوی: la botte) نیز در میان مردم عامه در ایران رایج شده‌است.
پاشنه چکمه‌ها معمولاً به گونه‌ای ساخته می‌شود که از بقیه کف چکمه قابل تشخیص باشد. چکمه‌ها در آغاز برای استخدام اسب سواران و سپاهیان درست شده بود ولی امروزه چکمه‌های زیادی نیز برای زیبایی و مد به ویژه برای بانوان ساخته می‌شود.
واژه‌شناسی[ویرایش]
چکمه در اصل وامواژه ای ترکی به معنای «چیزی که کشیده می‌شود» است. گاهی در زبان عامیانه به چکمه، پوتین نیز گفته می‌شود.
واژه‌شناسی و تاریخچه[ویرایش]
در فارسی واژه موزه که کنون نیز در شرق ایران و افغانستان و تاجیکستان و همچنین واژه پوستال مرکب از پوست و پسوند ال از فارسی به ترکی و عربی رفته و بین کردها و کرمانجها به کار می‌رود - و شعرای فارسی منجمله انوری و فردوسی و رودکی و مولوی و نظامی و دیگر شاعران به فراوانی از چگونگی و چیستی و کاربرد ان نام برده‌اند که نشان می‌دهد که موزه ساق پا را می‌پوشانده زنانه و مردانه داشته و دولنگه چپ و راست داشته
برقع از سر گشود و موزه ز پای نظامی - یکی کفشگر بود و موزه فروش فردوسی موزه چپ کفش چپ هم در دکان مولوی
نام میمون تو تا بر ساق او بنوشته‌اند ساف عرش از رشک آن دولت همی زاری کند موزه‌ای کز افسری بیش است در پایش کنم حاش لله بنده هرگز این سبکساری کند
انوری ابیوردی
همیشه بیک ساق موزه درون یکی خنجری داشتی آبگون فردوسی
موزه یا چکمه در آغاز شامل ساقهای جداگانه، پاشنه و صندل و پاپوش بود. حدود ۱۰۰۰ سال قبل از میلاد در خراسان بزرگ در شمال شرقی ایران این اجزاء به‌طور دائم به صورت یک واحد درامدند که اغلب تا زانو را می‌پوشانده بنابر آثار شعرای و تاریخ نویسان ایران پوشیدن موزه برای استفاده جنگاوران و سواره نظام سپاهیان بوده و بر کنار ساق آن جایی برای بستن خنجر بوده و در شاهنامه فردوسی بسیار از ان یاد شده و همچنین برای رفتن در گل و لای و زمینهای پر خس و خار کاربرد داشته - شواهد نشان می‌دهد که یک نوع چکمه با چرم نرم توسط عشایری در شرق ایران پوشیده می‌شده همچنین وجود تکوک جام چکمه زمان اشکانی که در موزه اقارضا عباسی تهرن نگهداری می‌شود دلیل محکمی دیگر بر این مدعاست مابین قرن ۱۲ تا ۱۵ از طریق مهاجمان مغول به چین و هند و روسیه برده شده. با توجه به مدارک فراوان که نشان می‌دهد در عصر صفوی انواع کفشهای چرمی از ایران به اروپا صادر می‌شده گویا اولین طرح بوت که در زمان جنگ‌های صد ساله برای اسب سواران سپاهی در بریطانیا طراحی شده در واقع همان موزه‌ها و پوستال‌های ایرانیست یک لنگه سبز رنگ نمونه این چکمه‌ها متعلق به قرن هفدهم در موزه کفش ترونتو وجود دارد ازان پس چکمه‌های اروپایی تحت تأثیر سبک‌های نظامی قرار گرفتند و مانند موزه‌های ایرانی دارای پاشنه و ساقهای نرم بودند که در اصل برای حفاظت از سربازان اسب سوار طراحی شده بودند. سربازان و سواران انگلیسی درجنگهای قیام استقلال آمریکا چکمه‌های ساق بلند را در آمریکا رواج و توسعه دادند و از آنجا به غرب آمریکا رفت و مورد استقبال گاوچرانان غرب آمریکا قرار گرفت. کشفیات باستان‌شناسی نشان می‌دهد که انسان نیاندرتال در اوخر دوره یخی قطعه پوستی را به دور ساق پای خود می‌پیچیدند —[۱]
منابع[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ چکمه موجود است. |
- ↑ S. Wenzel: Neanderthal presence and behaviour in Central and Northwestern Europe during MIS 5e. In: Developments in Quaternary Sciences. Vol. 7, 2007, Elsevier, S. 173–193. /ref> <references></references>کفش در اکثر جوامع حتی در اروپا از آغاز پیدایش در هزاره‌های پیش تا اواخر قرون وسطی مخصوص طبقات بالا و ثروتمند معمولاً به شکل صندل یا نعلین بودند و برای پوشاندن ساق پا از پای‌افزارهایی چون جوراب یا ساقبند استفاده می‌کردند -
نقشهٔ ایتالیا[ویرایش]
شباهت عجیب نقشه کشور ایتالیا به چکمه؛ چکمه را به لقبی برای این کشور تبدیل کرده‌است.
ممنوعیت موقتی چکمه پوشیدن بانوان در سال ۱۳۸۶ توسط جمهوری اسلامی[ویرایش]
در پاییز و زمستان ۱۳۸۶ در ایران پوشیدن چکمه توسط جمهوری اسلامی بر روی شلوار برای زنان ممنوع اعلام گردید و از مصادیق بدحجابی به‌شمار می‌رفت. در رسانه‌های دولتی به‌طور گسترده تهدید به دستگیری شدند. طبق قوانین مصوب دولت شلوار می‌بایست روی چکمه را می‌پوشانید. البته پس از سرپیچی بانوان از این قانون رفته رفته دولت از موضع خود قبلی خود عقب نشینی کرد. ref>مقابله با پوشیدن چکمه، رادیو فردا
- ویکی‌پدیای آلمانی و انگلیسی.
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون مد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
