چکمه
چکمه یا بوت (همچنین پوتین یا موزه) گونه‌ای پای‌افزار بیشتر زنانه است که معمولاً هم پا و هم قوزک پا را می‌پوشاند. برخی چکمه‌ها تا زانو و گاه تا بالای ران را هم می‌پوشانند. چکمه‌ها هم به دلیل کارکردشان و هم به دلایل استایل و مد پوشیده می‌شوند.
پاشنه چکمه‌ها معمولاً به گونه‌ای ساخته می‌شود که از بقیه کف چکمه قابل تشخیص باشد. چکمه‌ها در آغاز برای استخدام اسب سواران و سپاهیان درست شده بود ولی امروزه چکمه‌های زیادی نیز برای زیبایی و مد به ویژه برای بانوان ساخته می‌شود.
یافته‌های باستان‌شناسی نیز از استفاده پارسیان باستان از کفش‌هایی مشابه پرده برداشته است که احتمال می‌رود کاربرد آن چکمه‌ها بیشتر توسط نظامیان مرد آنان بوده باشد.[۱][۲] اگرچه استفاده گسترده از بوت توسط نظامیان مرد در ابتدا روی داد اما کم‌کم زنان جای آنان را گرفتند. زنانی که بوت‌های پاشنه بلند می‌پوشند حس اعتماد به نفس و قدرت بیشتر و حتی بالادست بودن را در برابر دیگران تجربه می‌کنند. به باور بسیاری از روانکاوان همان حس قدرت و اعتماد به نفس نظامی از طریق پوشیدن بوت‌های بلند به زنان منتقل می‌شود. در بسیاری از جوامع نیز پوشیدن بوت‌های بلند توسط زنان به سلطه‌گری و کنترل داشتن آنان بر مردان مرتبط دانسته شده‌است. در جوامع امروزی پذیرفته شده‌است که بیشتر مدل‌های بوت به ویژه بلند و میخ‌دار تنها توسط زنان پوشیده شود.[۱][۲]
پیشینه[ویرایش]
بر اساس تصاویری که در غاری در اسپانیا از یک مرد و زن که چکمه‌هایی از جنس چرم و خز به پا داشتند، به دست آمده، قدمت چکمه حدود ۱۸ هزار سال قبل از میلاد مسیح تخمین زده شده‌است. در نقاشی‌های دوران باستان نیز افرادی که در سرزمین‌های سردسیر مانند روسیه می‌زیستند، نوعی کفش پوستی به پا داشتند که چیزی شبیه چکمه‌های امروزی می‌باشد. چکمه‌های اولیه از ساق، کفی و رویه مجزایی تشکیل شده بودند که به یکدیگر دوخته شده بود.[۳] یافته‌های باستان‌شناسی نیز از استفاده پارسیان باستان از کفش‌هایی مشابه پرده برداشته است که احتمال می‌رود کاربرد آن چکمه‌ها بیشتر توسط نظامیان مرد آنان بوده باشد.[۱][۲]
دوران کنونی[ویرایش]
اگرچه استفاده گسترده از بوت توسط نظامیان مرد در ابتدا روی داد اما کم‌کم زنان جای آنان را گرفتند. زنانی که بوت‌های پاشنه بلند می‌پوشند حس اعتماد به نفس و قدرت بیشتر و حتی بالادست بودن را در برابر دیگران تجربه می‌کنند. به باور بسیاری از روانکاوان همان حس قدرت و اعتماد به نفس نظامی از طریق پوشیدن بوت‌های بلند به زنان منتقل می‌شود. در بسیاری از جوامع نیز پوشیدن بوت‌های بلند توسط زنان به سلطه‌گری و کنترل داشتن آنان بر مردان مرتبط دانسته شده‌است. در آثاری که به سلطه‌گری زن بر مرد اشاره دارند نیز معمولاً زنان سلطه‌گر دارای بوت‌های بلند چرم هستند. به صورت کلی مردان توسط زنان دارای بوت‌های بلند آسان‌تر جذب و کنترل می‌شوند. در جوامع امروزی پذیرفته شده‌است که بیشتر مدل‌های بوت. به ویژه بلند و میخ‌دار تنها توسط زنان پوشیده شود.[۱][۴]
در مشاغل مختلف برای بالا بردن ایمنی در هنگام کار از چکمه استفاده می‌شود.
کاربردها و پوشیدن[ویرایش]
.jpg)
اگرچه که کاربرد اصلی بوت برای مردان نظامی در نظر گرفته می‌شود اما امروزه بیشتر مدل‌های آن به عنوان پوشاکی زنانه شناخته می‌شوند. کاربرد اصلی بوت برای زنان افزون بر افزایش زیبایی زنانه شامل بالا بردن اعتماد به نفس و گرفتن گونه‌ای حس قدرت و سلطه‌گری در برابر جنس مخالف‌است. جذب و کنترل مردان توسط زنانی که بوت‌های بلند می‌پوشند آسان‌تر است.[۴]
چکمه‌ها معمولاً با جوراب یا استوکینگ پوشیده می‌شوند تا از ایجاد چروک و آسیب و جذب عرق پیشگیری شده و به بهبود چسبندگی پا در داخل چکمه یا عایق‌سازی پا در برابر سرما منجر شود.
چکمه‌هایی که برای راه‌رفتن در میان برف، آب کم عمق و گل طراحی شده‌اند، ممکن است از یک طرح ویژه دوخته شده (با استفاده از چرم، لاستیک، بوم یا مواد مشابه) برای جلوگیری از ورود آب، برف، گل یا خاک از میان شکاف‌ها ساخته شده باشند. برخی دیگر نیز تا باسن بالا آمده و مخصوص ماهیگیری هستند. چنین چکمه‌هایی همچنین ممکن است برای گرما نیز عایق بندی شوند. اگرچه که استفاده اصلی چکمه‌های بلند توسط زنان صورت می‌گیرد.[۵][۶]
چکمه‌های کار برای محافظت از پاها و عضلات در صنعت نیز به کار رفته‌اند. برای محافظت از کارگران در برابر مواد شیمیایی، در برابر خطرات سایت ساخت‌وساز و محافظت از پاها در برابر سرمای شدید (مثلاً با چکمه‌های عایق یا بادی برای استفاده در قطب جنوب) نیز از چکمه استفاده شده‌است.[۷][۸]
چکمه‌های تخصصی دیگری نیز برای گونه‌هایی از ورزش‌ها، به ویژه اسب‌سواری، اسکی، اسنوبورد، اسکیت روی یخ، و ورزش در شرایط مرطوب طراحی شده‌اند.
واژه‌شناسی[ویرایش]
چکمه در اصل وامواژه ای ترکی به معنای «چیزی که کشیده می‌شود» است. گاهی در زبان عامیانه به چکمه، پوتین نیز گفته می‌شود. در زبان پارسی از واژه‌های جَمشاک و پاژنگ به عنوان معادل و برابر چکمه یا پوتین استفاده می‌شود.[۹]
در چند سال اخیر واژه فرانسوی بوت (فرانسوی: la botte) نیز به دلیل افزایش محبوبیت میان زنان در میان مردم عامه در ایران رایج شده‌است.
گونه‌ها[ویرایش]
بوت بلند[ویرایش]
بوت بلند یا بوت ران زنانه گونه‌ای بوت است که به‌طور معمول تا بالای زانو یا وسط ران کشیده می‌شود. کاربرد این بوت‌ها امروزه بیشتر برای زیبایی و زنان است.[۱۰][۱۱]
این نوع بوت اگرچه کاربرد اروتیک دارد و سلطه‌گری زنانه ضد مردان را نیز یادآوری می‌کند اما امروزه کاربردی فراوان در مد و زیبایی زنان دارد. با این حال در صنعت مد بیشتر برای زنان دارای پاهای کشیده پیشنهاد می‌شود.[۱۰][۱۱]
نگارخانه[ویرایش]
پوشیدن بوت توسط نظامیان مرد در طول تاریخ
دختری با لِگ و بوت
یک کازپلی ابرقهرمانی که شامل بوت می‌شود.
بوت بلند
.jpg)
منابع[ویرایش]
- بر پایه داده‌هایی در وب‌گاه کتپوش
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ چکمه موجود است. |
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ Footwear for Women: Former Workers of Lessing Footwear, Inc. , Norwalk, Conn (به انگلیسی).
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ Fashion Fads Through American History V2, p171,172,176.
- ↑ Shoes and Boots Through History (به انگلیسی). به کوشش Fiona McDonald.
{{cite book}}: نگهداری CS1: سایر موارد (link) - ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ Fashion Fads Through American History V2, p.171,172,176 (به انگلیسی). p. 171,172,176.
- ↑ "Making Sure Your Work Boots Make the Grade". Drew's Boots. Retrieved November 11, 2018.
- ↑ Collection, Thomas George. "What are the most comfortable men's boots?". Thomas George Collection (به انگلیسی). Retrieved 2021-07-19.
- ↑ "Making Sure Your Work Boots Make the Grade". Drew's Boots. Retrieved November 11, 2018.
- ↑ Collection, Thomas George. "What are the most comfortable men's boots?". Thomas George Collection (به انگلیسی). Retrieved 2021-07-19.
- ↑ واژه‌نامه پارسی سره، فرهنگستان زبان پارسی، تهران 1390، ISBN 978-964-00-7814-7 (به پارسی).
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Demello, Margo (10 September 2009). Feet and Footwear: A Cultural Encyclopedia. ISBN 978-0-313-35715-2.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «www.amazon.co.uk».
- ویکی‌پدیای آلمانی و انگلیسی.