عبدالعلی لطفی: تفاوت میان نسخه‌ها

عبدالعلی لطفی
عبدالعلی لطفی
وزیر دادگستری
پادشاه	محمدرضا شاه پهلوی
نخست‌وزیر	محمد مصدق
اطلاعات شخصی
زاده	۱۲۵۹ خورشیدی; استان مازندران، آمل
درگذشته	۲۴ شهریور ۱۳۳۵ خورشیدی
ملیت	ایران
فرزندان	محترم، رضا، مرضیه، جواد، هما، تقی
پیشه	سیاستمدار و حقوق‌دان
هیئت دولت	کابینه دوم محمد مصدق

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۱۳ ژوئن ۲۰۱۷، ساعت ۱۸:۴۷

عبدالعلی لطفی روحانی مجتهد، سیاستمدار و حقوق دان، وزیر دادگستری ایران در دولت دکتر محمد مصدق بود.^[۱]

تولد

عبدالعلی لطفی فرزند آیت‌الله شیخ لطف‌الله اسکی لاریجانی مازندرانی در سال ۱۲۵۸ خورشیدی متولد شد. تحصیلات خود را در نجف نزد کسانی چون پدرش و نیز آخوند خراسانی و صاحب جواهر گذراند و به ایران بازگشت.

کمسیون دفاع ملی

لطفی در ایران با همکاری چهره‌های مشهوری مانند حسن پیرنیا، حسن مدرس، سید محمد مساوات و مستوفی، کمیسیون دفاع ملی را تشکیل دادند که در حل بحران‌های بزرگ آن زمان مؤثر واقع شد. چهره‌های دیگری نیز مانند محمدتقی پسیان در خراسان، میرزا کوچک خان در گیلان و محمد خیابانی در تبریز که در مقابل روس‌ها ایستادگی می‌کردند به شدت با وی هماهنگ بودند.^[۲]

وزارت

عبدالعلی لطفی در دولت مصدق از مشاوران دولت بود و هفته‌ای چندین ساعت با نخست وزیر ملاقات داشت. در نهایت توسط محمد مصدق برای وزارت دادگستری انتخاب شد. دوران وزارت لطفی یکی از چالشی‌ترین مقاطع قوه قضاییه در تاریخ ایران است. دکتر مصدق با قرار دادن اختیار تام به لطفی زمینه تغییرات فراگیری را در سیستم قضایی کشور فراهم کرد. لطفی در اقدامی یا بی‌سابقه دیوان عالی کشور را منحل کرد و بسیاری از قضاتی که صلاحیت نداشتند را اخراج کرد. در سایر قسمت‌های سیستم قضایی تغییرات عمده‌ای ایجاد شد. برای مثال کانون وکلا برای اولین بار مستقل از دولت شد.^[۳] لطفی مدت‌ها در کار قضاوت بود و در عدلیه و دادگستری قضاوت می‌کرد. محاکمه عبدالحسین تیمورتاش از اقدامات اوست. وی در زمان دولت دکتر محمد مصدق به عنوان وزیر دادگستری برگزیده شد و با کودتای ۲۸ مرداد از کار بر کنار و یک سال زندانی بود. وی تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در مقام وزارت دادگستری بود. وی پیش از وزارت، منسب مدیر کل ثبت اسناد و املاک، رئیس کل بازرسی کل کشور و رئیس شعبه دوم دیوان عالی کشور را عهده‌دار بود.^[۴]

مقالات

می‌توان تعدادی از مقالات حقوقی و جزائی لطفی را در نورمگز خواند.^[۵]

درگذشت

عبدالعلی لطفی در حالی که بر بستر بیماری بود توسط عده‌ای در خانه خود مورد هجوم قرار گرفت و به سختی مجروح شد. افراد با شکستن در داخل منزل او شدند و پیکر ناتوان و ضعیف او را از تخت به زیر کشیده با چوپ و چماق و مشت و لگد به جان او افتادند. شیون‌های همسرش و اهل خانه کار را درمان نکرد و آنقدر آن پیر مرد را کتک زدند که به حال اغما رفت. وی اندکی بعد در بیست و چهارم شهریور سال ۱۳۳۵ خورشیدی در سن ۷۷ سالگی درگذشت.^[۶]

شاگردان

منابع

تاریخ حقوق مدنی ایران، علی شایگان، ص۴۱۳.
نقباء البشر، آقا بزرگ تهرانی، ج۳ و ۵. ذیل عبدالعلی و لطف‌الله.
شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران. جلد سوم.
رجال پارلمانی ایران، منوچهر نظری، ص۱۸۳ و۱۸۸.

[1] زندگی نامه آقا شیخ عبدالعلی لطفی لاریجانی

[2] شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران / عبدالعلی لطفی

[3] عبدالعلی لطفی / کانون وکلا

[4] نمایش خاطرات وزیر دادگستری «مصدق» در کتابخانه مجلس

[5] rmags.ir/view/fa/creator/160359

[6] رویداد تلخ کتک زدن و کور کردن وزیر دادگستری دکتر مصدق

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{Infobox Officeholder
-| name          =
+| name          = عبدالعلی لطفی
 | birth_name    =
 | nickname      =
-| image         =
+| image         = Lotfii.jpg
 | caption       =
 | office1       = [[وزیر دادگستری]]
@@ خط ۱۹: / خط ۱۸: @@
 | predecessor2  =
 | successor2    =
-| birth_date    = ۱۲۵۸ [[خورشیدی]]
+| birth_date    = ۱۲۵۹ خورشیدی
-| birth_place   = استان مازندران
+| birth_place   = [[استان مازندران]]، [[آمل]]
-| death_date    = ۲۴ شهریور ۱۳۳۵
+| death_date    = ۲۴ شهریور ۱۳۳۵ خورشیدی
+| nationality   = {{پرچم|ایران|۱۹۶۴}}
-| death_place   =
-| nationality   = {{پرچم|ایران|1964}}
 | residence     =
 | alma_mater    =
@@ خط ۲۹: / خط ۲۷: @@
 | otherparty    =
 | spouse        =
+| children      = محترم، رضا، مرضیه، جواد، هما، تقی
-| children      = [[محترم لطفی لاریجانی|محترم]]، [[رضا لطفی لاریجانی|رضا]]، [[مرضیه لطفی لاریجانی|مرضیه]]، [[جواد لطفی لاریجانی|جواد]]، [[هما لطفی لاریجانی|هما]]، [[تقی لطفی لاریجانی|تقی]]
-| occupation    = سیاستمدار
+| occupation    = [[سیاستمدار]] و [[حقوق‌دان]]
 | profession    =
-|cabinet        =
+|cabinet        = کابینه دوم محمد مصدق
-| religion      = [[اسلام]] [[شیعه]]
+| religion      = [[اسلام]]
 |signature      =
 |awards         =
@@ خط ۴۰: / خط ۳۸: @@
 }}
+'''عبدالعلی لطفی''' روحانی مجتهد، سیاستمدار و حقوق دان، [[وزارت دادگستری ایران|وزیر دادگستری ایران]] در دولت [[دکتر محمد مصدق]] بود.<ref>[http://www.ghazavatonline.com/11917/agha-sheikh-abdolali-lotfi-larijani/ زندگی نامه آقا شیخ عبدالعلی لطفی لاریجانی]</ref>
-'''عبدالعلی لطفی مازندرانی''' از وزرای دولت [[دکتر مصدق]] بود.
 == تولد ==
-عبدالعلی لطفی فرزند آیت‌الله شیخ [[لطف‌الله اسکی]] لاریجانی مازندرانی در سال ۱۲۵۸ خورشیدی متولد شد. تحصیلات خود را در [[نجف]] نزد کسانی چون پدرش و نیز آخوند خراسانی گذراند و به ایران بازگشت.
+عبدالعلی لطفی فرزند آیت‌الله شیخ لطف‌الله اسکی لاریجانی مازندرانی در سال ۱۲۵۸ خورشیدی متولد شد. تحصیلات خود را در [[نجف]] نزد کسانی چون پدرش و نیز [[آخوند خراسانی]] و [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] گذراند و به [[ایران]] بازگشت.
+== کمسیون دفاع ملی ==
+لطفی در ایران با همکاری چهره‌های مشهوری مانند [[حسن پیرنیا]]، [[حسن مدرس]]، [[سید محمد مساوات]] و مستوفی، کمیسیون دفاع ملی را تشکیل دادند که در حل بحران‌های بزرگ آن زمان مؤثر واقع شد. چهره‌های دیگری نیز مانند [[محمدتقی پسیان]] در خراسان، [[میرزا کوچک خان]] در گیلان و [[محمد خیابانی]] در تبریز که در مقابل روس‌ها ایستادگی می‌کردند به شدت با وی هماهنگ بودند.<ref>[http://rasekhoon.net/mashahir/show/596961/عبدالعلی-لطفی/ شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران / عبدالعلی لطفی]</ref>
 == وزارت ==
+عبدالعلی لطفی در دولت مصدق از مشاوران دولت بود و هفته‌ای چندین ساعت با نخست وزیر ملاقات داشت. در نهایت توسط [[محمد مصدق]] برای وزارت دادگستری انتخاب شد. دوران وزارت لطفی یکی از چالشی‌ترین مقاطع قوه قضاییه در تاریخ ایران است. دکتر مصدق با قرار دادن اختیار تام به لطفی زمینه تغییرات فراگیری را در سیستم قضایی کشور فراهم کرد. لطفی در اقدامی یا بی‌سابقه [[دیوان عالی کشور]] را منحل کرد و بسیاری از قضاتی که صلاحیت نداشتند را اخراج کرد. در سایر قسمت‌های سیستم قضایی تغییرات عمده‌ای ایجاد شد. برای مثال [[کانون وکلا]] برای اولین بار مستقل از دولت شد.<ref>[http://www.amoleh.ir/pictures/عکس-های-دهه-سی-خورشیدی-مردم-آمل/عبدالعلی-لطفی.html عبدالعلی لطفی / کانون وکلا]</ref>
-لطفی مدت‌ها در کار قضاوت بود و در عدلیه و [[دادگستری]] قضاوت می‌کرد. محاکمه [[عبدالحسین تیمورتاش]] از اقدامات اوست. وی در زمان دولت دکتر [[محمد مصدق]] به عنوان [[وزیر دادگستری]] برگزیده شد و با [[کودتای ۲۸ مرداد]] از کار بر کنار و یک سال زندانی بود.
+لطفی مدت‌ها در کار قضاوت بود و در [[عدلیه]] و [[دادگستری]] قضاوت می‌کرد. محاکمه [[عبدالحسین تیمورتاش]] از اقدامات اوست. وی در زمان دولت دکتر [[محمد مصدق]] به عنوان [[وزیر دادگستری]] برگزیده شد و با [[کودتای ۲۸ مرداد]] از کار بر کنار و یک سال زندانی بود. وی تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در مقام وزارت دادگستری بود.
-==مقالات==
+وی پیش از وزارت، منسب مدیر کل ثبت اسناد و املاک، رئیس کل بازرسی کل کشور و رئیس شعبه دوم دیوان عالی کشور را عهده‌دار بود.<ref>[http://www.aftabir.com/news/view/2008/dec/14/c5c1229254787_art_culture_book_publication_book.php/نمایش-خاطرات-وزیر-دادگستری-مصدق-در-كتابخانه نمایش خاطرات وزیر دادگستری «مصدق» در کتابخانه مجلس]</ref>
-می توان تعدادی از مقالات حقوقی و جزائی لطفی را در نورمگز خواند. <ref>noormags.ir/view/fa/creator/160359</ref>
-== خاندان ==
+== مقالات ==
+می‌توان تعدادی از مقالات حقوقی و جزائی لطفی را در نورمگز خواند.<ref>noormags.ir/view/fa/creator/160359</ref>
-فرزندان وی به ترتیب تاریخ تولد عبارتند از: [[محترم لطفی لاریجانی]]، [[رضا لطفی لاریجانی]]، [[مرضیه لطفی لاریجانی]]، [[جواد لطفی لاریجانی]]، [[هما لطفی لاریجانی]]، [[تقی لطفی لاریجانی]].
 {{کابینه دوم محمد مصدق}}
 == درگذشت ==
-عبدالعلی لطفی در حالی که بر بستر بیماری بود توسط عده‌ای در خانه خود مورد هجوم قرار گرفت و به سختی مجروح شد و اندکی بعد در بیست و چهارم شهریور سال ۱۳۳۵ خورشیدی در سن ۷۷ سالگی درگذشت.
+عبدالعلی لطفی در حالی که بر بستر بیماری بود توسط عده‌ای در خانه خود مورد هجوم قرار گرفت و به سختی مجروح شد. افراد با شکستن در داخل منزل او شدند و پیکر ناتوان و ضعیف او را از تخت به زیر کشیده با چوپ و چماق و مشت و لگد به جان او افتادند. شیون‌های همسرش و اهل خانه کار را درمان نکرد و آنقدر آن پیر مرد را کتک زدند که به حال اغما رفت. وی اندکی بعد در بیست و چهارم شهریور سال ۱۳۳۵ خورشیدی در سن ۷۷ سالگی درگذشت.<ref>[http://vista.ir/article/70496/رویداد-تلخ-کتک-زدن-و-کور-کردن-وزیر-دادگستری-دکتر-مصدق-(در-این-روز-۲۷-سپتامبر) رویداد تلخ کتک زدن و کور کردن وزیر دادگستری دکتر مصدق]</ref>
+== شاگردان ==
+* [[میرزای شیرازی]]
+* [[سید ابوالحسن اصفهانی]]
+* [[عبدالکریم حائری یزدی]]
+* [[سید محسن حکیم]]
 == منابع ==
-{{پانویس}}
+{{پانویس|۲}}
 * تاریخ حقوق مدنی ایران، [[علی شایگان]]، ص۴۱۳.
 * نقباء البشر، [[آقا بزرگ تهرانی]]، ج۳ و ۵. ذیل عبدالعلی و لطف‌الله.
@@ خط ۷۱: / خط ۷۸: @@
 [[رده:درگذشتگان ۱۳۳۵]]
 [[رده:زادگان ۱۲۵۸]]
-[[رده:شاگردان آخوند خراسانی]]
 [[رده:وزیران دادگستری پهلوی]]
 [[رده:وزیران دولت محمد مصدق]]

ن ب و وزیران دادگستری ایران
پادشاهی	عباسقلی معتمدالدوله جوانشیر (–) • محمدابراهیم معتمدالدوله جوانشیر (–) • علی اعتمادالسلطنه (–) • مصطفی بهاءالملک افشار (–) • محمدقلی آصف‌الدوله (–) • غلامحسین خان سپهدار (–) • حسین مشیرالدوله (–) • محمدناصر ظهیرالدوله قاجار (–) • پاشاخان امین‌الملک (–) • محمدقلی آصف‌الدوله (–) • امام‌قلی میرزا عمادالدوله (–) • کاظم نظام‌الملک نوری (۱۲۹۱–) • علیرضا عضدالملک (–) • کاظم نظام‌الملک نوری (۱۲۹۳–) • علی‌قلی میرزا اعتضادالسلطنه (–) • علیرضا عضدالملک (–) • بهرام میرزا معزالدوله (–) • عبدالصمد میرزا عزالدوله (–) • یحیی مشیرالدوله (–) • عبدالصمد میرزا عزالدوله (–) • علیرضا عضدالملک (–) • یحیی مشیرالدوله (–) • نظام‌الدین مهندس‌الممالک غفاری (–) • محسن مشیرالدوله (–) • عباس میرزا ملک‌آرا (–) • اسدالله ناظم‌الدوله (–) • روح‌الله میرزا نصرت‌السلطنه (–) • غلامحسین غفاری (–) • عبدالوهاب نظام‌الملک (–)
پادشاهی مشروطه	احمد مشیرالسلطنه (–) • عبدالحسین میرزا فرمانفرما (–) • محمود علاءالملک (–) • حسن مشیرالدوله (–) • مهدی‌قلی مخبرالسلطنه (–) • رضا مؤیدالسلطنه (–) • حسن مشیرالدوله (–) • عبدالوهاب نظام‌الملک (–) • حسن مشیرالدوله (–) • عبدالحسین میرزا فرمانفرما • (-) حسن وثوق‌الدوله (–) • حسن مشیرالدوله (–) • محمدحسین دبیرالملک شیرازی (–) • حسن محتشم‌السلطنه (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (–) • حسن مشیرالدوله (–) • احمد قوام‌السلطنه (–) • حسن مشیرالدوله (–) • حسن محتشم‌السلطنه (–) • محمدعلی ذکاءالملک (–) • اسماعیل ممتازالدوله (–) • رضا ارفع‌الدوله (–) • محمدعلی ذکاءالملک (–) • مهدی‌قلی مخبرالسلطنه (–) • محمدعلی ذکاءالملک (–) • فتح‌الله سردار منصور (–) • محمدعلی علاءالسلطنه (–) • محمود علاءالملک (–) • فیروز نصرت‌الدوله (–) • اسماعیل ممتازالدوله (–) • حسنعلی نصرالملک (–) • مهدی‌قلی مخبرالسلطنه (–) • حسنعلی نصرالملک (–) • اسماعیل ممتازالدوله (–) • فیروز نصرت‌الدوله (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (–) • حسنعلی نصرالملک (–) • محمد مصدق‌السلطنه (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (کفیل) (–) • سلیمان میکده (–) • عباس میرزا سالار لشکر (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (کفیل) (–) • اسدالله مشارالسلطنه (–) • ابراهیم عمیدالسلطنه (–) • عبدالحسین سردار معظم خراسانی (تیمورتاش) (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (–) • اسدالله مشارالسلطنه (–) • مرتضی ممتازالملک (–) • ابراهیم حکیم‌الملک (–) • ابوالحسن معاضدالسلطنه (–) • حسین ادیب‌السلطنه (–) • فیروز نصرت‌الدوله (–) • مهدی عمادالسلطنه (مشیر فاطمی) (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (–) • حسن وثوق‌الدوله (–) • علی‌اکبر داور () • محسن صدر (–) • احمد متین‌دفتری (–) • محمد سروری (–) (سرپرست) • مجید آهی (۱۳۱۹–۱۳۲۰) • عباسقلی گلشائیان (۱۳۲۰–۱۳۲۰) • مجید آهی (۱۳۲۰–۱۳۲۱) • علیرضا قره‌گوزلو (–) • جواد عامری (–) • علی‌اصغر حکمت (–) • محسن صدر (–) • اسدالله ممقانی (۱۳۲۳–۱۳۲۳) • الله‌یار صالح (۱۳۲۳–۱۳۲۳) • مصطفی عدل (۱۳۲۳–۱۳۲۴) • الله‌یار صالح (۱۳۲۴–۱۳۲۴) • حسنعلی کمال هدایت (۱۳۲۴–۱۳۲۴) • امان‌الله اردلان (۱۳۲۴–۱۳۲۴) • انوشیروان سپهبدی (۱۳۲۴–) • الله‌یار صالح (۱۳۲۷–۱۳۲۸) • علی‌اکبر موسوی‌زاده (۱۳۲۱–۱۳۲۱) • مصطفی عدل (–) • رضا تجدد (–) • محمد سروری (۱۳۲۶–۱۳۲۷) • محمدعلی نظام مافی (–) • عباسقلی گلشائیان (–) • محسن صدر (–) • محمد سجادی (–) • علی هیئت (–) • محمدعلی بوذری (–) • شمس‌الدین امیرعلائی (–) • علی هیئت (–) • شمس‌الدین امیرعلائی (–) • رضا تجدد (–) • عبدالعلی لطفی (۱۳۳۱–۱۳۳۲) • سید جمال‌الدین اخوی (۱۳۳۲–۱۳۳۳) • فخرالدین شادمان (–) • سید جمال‌الدین اخوی (۱۳۳۳–۱۳۳۴) • حسین علاء (–) • علی امینی (–) • عباسقلی گلشائیان (–) • محمد مجلسی (سرپرست) (–) • سید محمدعلی هدایتی (–) • محمدعلی ممتاز (–) • نورالدین الموتی (–) • غلامحسین خوشبین (–) • محمد باهری (–) • باقر عاملی (–) • جواد صدر (–) • منوچهر پرتو (–) • صادق احمدی (۱۳۵۰–۱۳۵۵) • غلامرضا کیانپور (۱۳۵۵–۱۳۵۷) • محمد باهری (۱۳۵۷–۱۳۵۷) • حسین نجفی (۱۳۵۷–۱۳۵۷) • یحیی صادق وزیری (۱۳۵۷–۱۳۵۷) • شمس‌الدین عالمی (سرپرست) (۱۳۵۷–۱۳۵۷)
جمهوری اسلامی	اسدالله مبشری (۱۳۵۷–۱۳۵۸) • احمد صدر حاج‌سیدجوادی (۱۳۵۸) • ابراهیم احدی (۱۳۵۹) • سید محمد اصغری (۱۳۶۰–۱۳۶۳) • حسن حبیبی (۱۳۶۳–۱۳۶۸) • محمداسماعیل شوشتری (۱۳۶۸–۱۳۸۴) • جمال کریمی‌راد (۱۳۸۴–۱۳۸۵) • غلامحسین الهام (۱۳۸۵–۱۳۸۸) • سید مرتضی بختیاری (۱۳۸۸–۱۳۹۲) • مصطفی پورمحمدی (۱۳۹۲–۱۳۹۶) • سید علیرضا آوایی (۱۳۹۶–۱۴۰۰) • امین‌حسین رحیمی (۱۴۰۰ تا کنون)