سیاه‌خروس

سیاه‌خروس
سیاه‌خروس Centrocercus urophasianus
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پرندگان
راسته:	ماکیان‌سانان
تیره:	قرقاولان ویگورس، ۱۸۲۵
گونه‌ها
سیاه‌خروسان فالسیپنیس سیاه‌خروس درختی Dendragapus باقرقره پرپا گنده‌خروس‌ (Tetrao) سیاه‌خروس‌ها (Lyrurus) سیاه‌خروس یالدار سیاه‌خروس دم‌سیخ چمن‌خروس Tympanuchus

سیاه‌خروس پرنده‌ای است از زیرخانوادهٔ سیاه‌خروسیان (Tetraoninae)، راستهٔ ماکیان‌سانان (Galliformes).

این پرنده ۴۰ تا ۴۸ سانتی‌متر طول دارد و جثه‌اش بزرگ است. پرنده نر سیاه با جلای سبز آبی، زیر بال‌ها سفید با انحنای به درون، دم دوشاخه، دو لکه سفید روی شانه‌ها و یک لکه قرمز تاج مانند بالای هر چشم دیده می‌شود. پرنده ماده کوچک‌تر از نر است و به رنگ قهوه‌ای خرمایی به راه راه عرضی تیره بسیار، زیر تنه خاکستری، دم بسیار کوتاه‌تر از نر که انتهایش مستطیلی شکل است و قرمزی بسیار کوچک و غیر واضح بالای چشمش دیده می‌شود. این پرنده، پروازی پر سر و صدا دارد و هنگام نمایش‌های جنسی که هنگام غروب و صبح زود انجام می‌گیرد، پرنده نر با سر و صدا، جست‌هایی در هوا تا ارتفاع ۱٫۵ متر می‌زند.

گونه‌ها

سرده سیاه‌خروسان فالسیپنیس

• سیاه خروس روسی, Falcipennis falcipennis
• سیاه‌خروس کانادایی, Falcipennis canadensis
  • Franklin's grouse, Falcipennis (canadensis) franklinii

سرده "سیاه‌خروس درختی" Dendragapus

• Dusky grouse, Dendragapus obscurus
• Sooty grouse, Dendragapus fuliginosus

سرده باقرقره پرپا – ptarmigans

• باقرقره پرپای بیدی, Lagopus lagopus
  • باقرقره پرپای حنایی, Lagopus (lagopus) scoticus
• باقرقره پرپای صخره, Lagopus muta
• باقرقره پرپای دم‌سفید, Lagopus leucura

سرده سیاه‌خروسها

• سیاه‌خروس سیاه, Lyrurus tetrix
• سیاه‌خروس قفقازی, Lyrurus mlokosiewiczi

سرده سیاه‌خروسهای تترائو – Capercaillie

• سیاه‌خروس جنگلی, Tetrao urogallus
  • Cantabrian capercaillie, Tetrao urogallus cantabricus
• Black-billed capercaillie, Tetrao urogalloides

سرده سیاه‌خروسهای خالدار Tetrastes

• سیاه‌خروس فندقی, Tetrastes bonasia
• Chinese grouse, Tetrastes sewerzowi

سرده سیاه‌خروس یالدار Bonasa

• سیاه‌خروس یالدار, Bonasa umbellus

سرده سیاه‌خروس دم‌سیخ – sage grouse

• سیاه‌خروس دم‌سیخ بزرگ, Centrocercus urophasianus
• سیاه‌خروس دم‌سیخ کوچک, Centrocercus minimus

سرده چمن‌خروس Genus Tympanuchus – prairie grouse

• Sharp-tailed grouse, Tympanuchus phasianellus
  • باقرقره دم‌تیز کلمبیایی, T. phasianellus columbianus
• Greater prairie chicken, Tympanuchus cupido
  • Attwater's prairie chicken, Tympanuchus cupido attwateri
  • Heath hen, Tympanuchus cupido cupido (انقراض, 1932)
• Lesser prairie chicken Tympanuchus pallidicinctus

زیستگاه

سیاه‌خروس در حاشیه جنگل‌ها و مناطق کوهستانی و مرتفع به سر برده و در زیر بوته‌های کوتاه یا پای صخره‌ها آشیانه می‌سازد.⁽¹⁾ این گونه از پرندگان در ایران در منطقه حفاظت شده ارسباران دیده می‌شود.

منابع

۱-جمشید منصوری. راهنمای پرندگان ایران. تهران، کتاب فرزانه، ۱۳۸۷: ۱۵۵-۱۵۶.